Morgunblaðið - 16.11.1980, Blaðsíða 31

MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 16. NOVEMBER 1980
31
SJÖ DAGAR í JÓRDANÍU
Þetta gérðlst
17. nóvember
„Israelar vilja
frið upp á eigin býti
hrifsa til sín meira og meira land,
nú eru þeir meira að segja farnir
að tala um að innlima Golanhæð-
irnar.
— Ertu að segja, að þið hafið
ekki trú á því, að Israelar vilji
frið. Geturðu ímyndað þér, að þeir
vilji búa við stöðuga ógn?
— Ég held, að aðeins hluti
ísraela vilji frið. Stjórnin æsir
stríðsóttann upp í fólki. En nú er
að vaxa úr grasi ný kynslóð og
þetta kann að breytast.
— Hefurðu trú á því, að ný
stjórn í Israel myndi fúsari til
samninga — til dæmis ef Verka-
mannaflokkurinn vinnur kosn-
ingar'nar næstu í ísrael?
— Ég efast um að það skipti
meginmáli. Að vísu á Menachem
Begin fáa sína líka í öfgum, og
Shimon Peres hefur látið í ljós
mun hófsamari skoðanir. En þeg-
ar á hólminn væri komið er ekki
víst, að hann teldi sér stætt á því
að hefja viðræður við okkur.
— Arið 1950 samþykktu Palest-
ínumenn á Vesturbakkanum að
verða hluti konungsríkisins Jórd-
við frið sem
byggir á
réttlæti...“
— Er almennt ríkjandi gremja
í garð ísraela?
Hann horfir á mig, undur blíð-
lega og segir blátt áfram — eins
og hann sé að tala um veðrið:
— Það er ekki gremja. Það er
hatur. Mjög djúpt. En við erum
reiðubúnir að uppræta það, ef
Palestínumenn fá að trúa því, að
þeir geti farið heim. Hins vegar er
alls ekki þar með sagt, að allir
myndu snúa heim. Margir eru
löngu orðnir hagvanir hér og færu
hvergi. Sjálfum myndi mér ekki
detta í hug að flytjast búferlum til
Jerúsalem... en hins vegar langar
mig til að geta komið þangað
þegar ég vil.
Við ákveðum að nóg sé rætt um
ísraela í bili og ég fer að spyrja
aníu. Hefði ekki verið upplagt
tækifæri fyrir þá að stofna þá sitt
Palestínuríki?
— Ég get fullvissað þig um, að
á þeim tíma hefði það verið
gersamlega óframkvæmanlegt. í
fyrsta lagi hefði það kallað á
umsvifalausa árás ísraela og Pale-
stínuríki hefði ekki getað staðist,
vegna þess að það hefði einnig
verið ófáanlegt til að viðurkenna
Israel. í raun hefur Vesturbakk-
inn aldrei verið Jórdaníu ávinn-
ingur, öllu heldur til byrði, vegna
þess hve mjög við urðum að leggja
í kostnað við öryggisvörzlu þar.
hann um Jórdaníu. Hann svarar
greiðlega, það vantar ekki, en
hefur þó ekki talað lengi, þegar
ísrael verður aftur uppi á teningn-
um.
En fyrst: — Þú spyrð hvort
Jórdanía sé lýðræðisríki. í vest-
rænum skilningi er hún það ekki,
vegna þess að ekki er leyfð
starfsemi stjórnmálaflokka og við
höfum ekki þing, heldur ríkis-
stjórn og þjóðarráð. En í innri
málum er stöðugleiki og menn eru
frjálsir að því að gera og segja það
sem þeir vilja. Efnahagslega og
atvinnulega séð hefur Jórdanía
þróast allvel, trúarlegir fordómar
þekkjast varla. Við erum góðir
Múhameðstrúarmenn, en við les-
um ekki út úr Kóraninum að bæla
eigi konur og banna alla skapaða
hluti. Eins og þú hefur eflaust séð,
eru konur hér víða við störf og
þátttaka þeirra vex hröðum skref-
um, hér reykja menn og neyta
áfengis, þótt það sé reyndar í hófi
hjá flestum.
— Af hverju heldur þú að
Sýrlendingar hafi tekið afstöðu
með Irönum?
— Það er okkur flestum óskilj-
anlegt. En það má rekja til
innanlandsdeilna, og ég veit ekki
hvort við eigum nokkuð að fara
nánar út í þá sálma. Annað er það
hér í grenndinni, þar sem mikill
harmleikur er að gerast, það er
Líbanon og það eru einkum trúar-
legar ástæður, sem liggja þar til
grundvallar. Og auðvitað þurftu
Israelar að fara með puttana í
það... ómælt er það ógagn sem
þeir hafa unnið til að auka á
sundrunguna í Líbanon.
— Er þér persónulega illa við
gyðinga?
— Mér er illa við síonista. Ef
gyðingar hefðu bara flutzt til
Palestínu og orðið hluti af landinu
og búið í sátt og samlyndi með
aröbunum, væri ekkert vandamál
til. Þegar ég var drengur átti ég
marga gyðinga fyrir vini og það
fór vel á með okkur. Fólkið sem
fluttist til Palestínu á fyrstu
áratugum aldarinnar var ekki allt
síonistar, það langaði bara til að
fá að lifa og deyja í Landinu helga.
En eftir að menn fóru almennt að
gera sér grein fyrir inntaki Bal-
four-samþykktarinnar, fór af-
staða gyðinganna í Palestínu líka
að harðna og útþensla síonismans
varð að raunveruleika. — Það er
sárgrætilegt að hugsa sér að
þvílíkt þrátefli ríki, segir hann. —
Jórdanir eru friðelskandi og vilja
góð samskipti við alla. Þjóðin er á
framfarabraut, við byggjum upp
þrátt fyrir takmörkuð landgæði
nema í Jórdandal. Ferðamenn eru
farnir að koma hingað. Bara ef við
gætum fengið okkar land — og
búið þar í friði. Þótt ísraelar tali
mikið um frið, leyfi ég mér að
efast um, hversu einlægur og
sannur sá vilji er. Þeir hafa að
minnsta kosti ekki sýnt hann í
verki, svo að ég viti, sagði Peter
Salah að lokum.
1511 — England og Spánn mynda
sóknarbandalag gegn P'rakklandi.
1558 — Elízabet I verður Eng-
landsdrottning við lát Maríu I.
1604 — Sir Walter Raleigh leidd-
ur fyrir rétt sakaður um landráð
og fangelsaður.
1831 — Sambandsríkið Kólombía
leyst upp — Nýja Granada verður
sjálfstætt ríki.
1857 — Colin Campbell leysir
Lucknow, Indlandi, úr umsátri.
1869 — Fyrstu skipin sigla um
Súez-skurð.
1893 — Dahomey verður franskt
verndarríki — Dr. Jameson bælir
niður uppreisn Matabelemanna og
tekur Bulawayo.
1913 — Fyrstu skipin sigla um
Panamaskurð.
1917 — Bretar taka Jaffa.
1929 — Bukharin og aðrir hægri
andstæðingar reknir í Rússlandi.
1937 — Friðkaupastefna hefst
með heimsókn Halifax til Hitlers.
1954 — Nasser ofursti verður
þjóðhöfðingi í Egyptalandi.
1963 — Heruppreisn í írak og
Arif myndar byltingarstjórn.
1%4 — Bretar ákveða að banna
vopnasölu til Suður-Afríku.
1971 — Thanon Kittikachorn tek-
ur völdin í Thailandi.
1972 — Juan Peron snýr aftur til
Argentínu eftir 17 ára útlegð.
1977 — Sadat forseti þiggur boð
um að heimsækja ísrael.
1979 — Konum og blökkumönnum
sleppt úr gíslingu í bandariska
sendiráðinu í Teheran.
Afmæli. Loðvík XVIII Frakkakon-
ungur (1755—1824) — Joost van
den Vondel, hollenzkt skáld
(1587-1679).
Andlát. 1858 Robert Owen, um-
bótaleiðtogi — 1917 Auguste Rod-
in, myndhöggvari — 1959 Hector
Villa-Lobos, tónskáld.
Innlent. 1390 Lönguhlíðarskriða,
d. Rafn lögmaður Bótólfsson —
1786 Tilskipun konungs um kaup-
staði — 1902 Landakotsspítali
vígður — 1910 Alberti dæmdur í
átta ára fangelsi — 1921 Ólafur
Friðriksson kemur frá Rússlandi
með. rússneska drenginn — 1938
„Vikan" hefur göngu sína — 1940
Matthíasarkirkja á Akureyri vígð
— 1946 Eldur í átta húsum í
Reykjavík — 1954 d. Benedikt
Sveinsson — 1959 Mikoyan á
íslandi — 1975 Sjö farast í
þyrluslysi í Hvalfirði — 1975
Samningar við Breta út um þúfur.
Orð dagsin>. Flest harðsoðið fólk
er hálfbakað — Wilson Mizner,
bandarískur leikritahöfundur
(1876-1933).
Kynning á
minjagripum
FERÐAMÁLARÁI) íslands hef
ur ákveðið að hafa frumkvæði um
að haldin verði sýning og kynn-
ing á íslenskum minjagripum
eftir na>stu áramót. Jafnframt
verður stofnað til samkeppni.
sem hvetur fólk til þess að koma
á markað fjölbreyttara úrvali
minjagripa en nú er á boðstólum.
Leitað er jafnt eftir hugmyndum
um minjagripi. sem íslendingar
gætu notað til gjafa heima og
erlendis. og gripi sem ætlaðir eru
til sölu erlendum fcrðamönnum.
Ferðamálaráð hefur fengið
framkvæmd verkefnisins í hendur
þeim Gerði Hjörleifsdóttur, fram-
kvæmdastjóra hjá íslenskum
heimilisiðnaði, Hauki Gunnars-
syni, forstjóra Rammagerðarinn-
ar og Ludvig Hjálmtýssyni, ferða-
málastjóra. Aðeins verður hægt
að efna til sýningarinnar ef næg
þátttaka fæst og sem víðast að af
landinu.
MYNDAMÓT HF.
PRENTMYNDAOERÐ
AOALSTR/tTI • - S I M AR: 171S2- 173S5