Morgunblaðið - 25.02.1981, Page 12

12
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 25. FEBRÚAR 1981
í tilefni af útkomu bók-
ar eftir Juan Luis Gebri-
an, ritstjóra E1 Pais sem
er eitt helzta blað á
Spáni, komu ýmsir
framámenn nýlega sam-
an til hádegisverðar í
Madrid. Einn þeirra var
væntanlegur forsætisráð-
herra Spánar, Leopoldo
Calvo Sotelo y Bustelo, og
við þetta tækifæri lét
hann þessi orð falla: „Að
sumu leyti er orðfærið
nokkuð gamaldags.
Menn þurfa að varast
tímaskekkjur þegar þeir
skrifa á spönsku.“
Svo hrokafull ummæli eru
dæmigerð fyrir Calvo Sotelo,
og stundum er honum legið á
hálsi fyrir að vera ekki nógu
spænskur í hátterni.
„Þegar við Spánverjar ræð-
umst við stöndum við ávallt
þétt saman,“ segir hagfræð-
ingur nokkur, sem þekkir
Calvo Sotelo vel. „Hann gætir
Leopoldo Calvo Sotelo
Calvo Sotelo
Átta barna f aðir og
harður samningamaður
þess hins vegar alltaf að
hæfileg fjarlægð sé milli hans
og viðmælandans, rétt eins og
er háttur heldri manna á
Englandi."
Leopoldo Calvo Sotelo er af
þekktri ætt á Spáni. Föður-
bróðir hans, José Calvo Sotelo,
konungssinni og stuðnings-
maður Francos, var myrtur í
júlí 1936, og þegar Franco
hafði sigrað í borgarastyrjöld-
inni varð José Calvo Sotelo
gerður að píslarvotti og bera
þúsundir stræta um Spán
þveran og endilangan nafn
hans.
Bróðursonur José Calvo Sot-
elo hefur búið sig vel undir
forsætisráðherradóminn. í
fjögur og hálft ár hefur hann
verið náinn samstarfsmaður
Adolfo Suarez sem hann tekur
við af. Hann hefur sýnt Suarez
hollustu og tryggð, um leið og
hann hefur gert sér far um að
blandast ekki í deilurnar inn-
an Miðflokkasambandsins.
Nú, þegar flokkurinn hefur
valið hann til forystu, er við
því búizt að Calvo Sotelo láti
til skarar skríða og byrji á því
að reyna að lægja öldurnar í
flokknum og tryggja stöðu
sína svo að Suarez eigi ekki
afturkvæmt.
Calvo Sotelo er fæddur í
Madrid 14. apríl 1926, en
fjölskylda hans er upprunnin
úr Galisíu á Spáni norðvestan-
verðum. Þangað átti Franco
heitinn ættir sínar að rekja og
sömuleiðis Adolfo Suarez.
Calvo Sotelo er verkfræð-
ingur að mennt og varð hann
efstur á brottfararprófi frá
helzta verkfræðiskóla lands-
ins. Framan af starfaði hann í
efnaiðnaði, en árið 1967 varð
hann stjórnarformaður ríkis-
járnbrautanna. Þátttöku í
stjórnmálum hóf hann um
þær mundir er sýnt varð að
Franco færi að syngja sitt
síðasta, og átti sæti í ríkis-
stjórn á árunum 1971 — 1975.
Þegar margir æðstu postular
einræðisstjórnarinnar reyndu
að koma í veg fyrir að Juan
Carlos tæki við konungdómi
að Franco látnum stóð hann
fast við bakið á ríkisarfanum
og er konungur talinn honum
hliðhollur.
Mánuði eftir að Franco lézt
varð Calvo Sotelo viðskipta-
ráðherra í stjórn Carlos Arias
Navarro. Árið eftir tók hann
sæti í stjórn Suarez, en
skömmu fyrir fyrstu lýðræðis-
legu kosningarnar í landinu
eftir fjögurra áratuga einræði,
fór hann úr stjórninni til að
skipuleggja kosningabaráttu
hins nýstofnaða Miðflokka-
sambands, en í kosningunum
þá og aftur 1979 var hann í
öðru sæti framboðslista sam-
bandsins í Madrid, næstur á
eftir flaggskipinu, Adolfo Su-
arez.
Calvo Sotelo hefur annazt
viðræður vegna væntanlegrar
inngöngu Spánar í Efnahags-
bandalagið. Á þeim vettvangi
hefur hann getið sér orðs sem
harður og nokkuð óvæginn
samningamaður, en þegar Su-
arez stokkaði upp ríkisstjórn
sína í september sl. setti hann
Calvo Sotelo í embætti vara-
forsætisráðherra með efna-
hagsmál sem sérsvið. Calvo
Sotelo mun hafa verið tregur
til að taka að sér það embætti
þar sem það mundi binda
hendur hans og draga úr
möguleikum hans á meiri
frama. Annað hefur komið á
daginn, því að þetta embætti
reyndist vera stökkpallur í
forsætisráðherraembættið.
Calvo Sotelo er kvæntur
Pilar Ibanez-Martin Mellado,
en faðir hennar var eitt sinn
menntamálaráðherra lands-
ins. Hjónin eiga átta börn.
Menn greinir á um hver sé
hin raunverulega stjórnmála-
skoðun Calvo Sotelos. Sumum
flokksmönnum hans þykir
ekki góðs viti að úr móðurætt
hans hafi margir þekktir
vinstrisinnar komið, en
kannski er hægt að ráða í
pólitískan hugarheim hans
með því að gaumgæfa hvert
var eftirlætisefni hans er
hann var efnahagslegur vara-
forsætisráðherra. Það voru
ræður Ronald Reagans og
Margrétar Thatchers.
Hátíðartónleikar
Hátíðartónleikar haldnir í
minningu heiðurshjónanna
Helgu Jónsdóttur og Sigur-
liða Kristjánssonar af ís-
lensku óperunni voru fyrir
margt skemmtilegir. Þar
komu fram margir af bestu
söngvurum okkar íslendinga,
eldri og yngri, og voru við-
fangsefnin eftir Gluck, Moz-
art, Wagner Verdi, Offen-
bach, Bizet, Tsjaikovski,
Leoncavallo, Puccini og Al-
ban Berg. Flytjendur voru 18
einsöngvarar, kór íslensku
óperunnar og Sinfóníu-
hljómsveit íslands undir
stjórn Robin Stableton, sem
af mikilli kunnáttu og leikni
gaf tónleikunum fagmann-
legan svip. Tónleikarnir í
heild voru góð úttekt á getu
íslenskra söngvara og þrátt
fyrir fá tækifæri þeirra er
merkilegt hversu fjölbreyti-
leg viðfangsefnin voru. Það
þarf ekki að kvíða því að ekki
sé nægilegt lið til að standa
undir flutningi alls konar
söngverka í framtíðinni og ef
marka má aðsókn að tónleik-
unum, þarf heldur engu að
kvíða með hlustendahópinn.
íslendingar hafa ætíð haft
gaman af söng og á því sviði
hafa nokkur ævintýri átt sér
stað og ef svo héldur fram
sem horfir í dag, eru mörg
ævintýri ósögð um menn og
konur, sem yfirgefa munu
búskaparbaslið hér heima og
fara út í heim til að „syngja
fyrir þjóðir".
íslensk ópera er hugtak
sem lítið hefur verið fjallað
um, þar til formlega var
stofnað félag með þessu
nafni, fyrir forgöngu Garð-
ars Cortes og nokkru seinna
tilkynnt um erfðaskrá Helgu
og Sigurliða, þar sem, hluta
eigna þeirra er úthlutað til
að byggja eða kaupa hús
undir óperustarfsemi. Form-
leg stofnun óperunnar er í
sjálfu sér merk tímamót og
með það veganesti sem þessi
höfðinglega gjöf er og þann
Tðnllst
eftir JÓN
ÁSGEIRSSON
bjartsýnisanda og fórnfýsi
sem aðstandendur félagsins
hafa sýnt, er full ástæða til
að trúa á allt tilstandið og
óska forvígisfólki óperunnar
til hamingju. Eitt atriði er
og merkilegt við stofnun
þessa fyrirtækis og það er, að
nú er rofin sú einokun sem
oft á tíðum hefur hamlað
eðlilegri þróun og í alltof
ríkum mæli verið hemill á
flutningi tónlistar hér á
landi, sem í mörgum tilfell-
um hefur verið háður geð-
þótta ráðamanna.
Prenta átta milljónir
peningaseðla dag hvem
- og pakka þeim inn með brauðpökkunarvél!
Frá Einari K. Guðfinnssyni,
fréttaritara MorgunblaÖHÍns
í Bretlandi
HORNSTEINN efnahaKsstefnu
Margareth Thatchers er að halda
í skefjum peningamaRni i um-
ferð. Skoðun hennar er nefnilega
sú að eina leiðin til að ráða við
verðbólguna sé að gæta þess að
peningamagnið aukist einungis í
hófi.
Það kemur því kannski ein-
hverjum á óvart að heyra að
hvorki meira né minna en tvö
þúsund prentarar vinna dag hvern
í prentsmiðju breska Seðlabank-
ans við að prenta peningaseðla.
Afköst þessara tvö þúsund
manna eru líka dágóð. Dag hvern
prenta þeir um það bil átta
milljónir peningaseðla. Eru það
ýmist eins, fimm, tíu eða tuttugu
punda seðlar og er verðmæti
þeirra talið vera um 30 milljónir
sterlingspunda, sem eru um 450
milljónir nýkróna, eða um 45
milljarðar gkróna.
Reyndar er rétt að geta þess, að
ekki vinna allir tvö þúsund starfs-
menn peningaprentsmiðjunnar
einungis að prentun. Sumir þeirra
starfa við frágang og pökkun, en
það ku vera ærinn starfi. Vélin,
sem notuð er við peningapökkun-
ina, er sögð vera samskonar og
bakarar nota við að pakka inn
brauði!
Ekki segir peningaprentunin
alla söguna um aukningu pen-
ingamagnsins í breska hagkerf-
inu. Eins og flestir vita, þá er
sparifé og ávísanareikningar einn-
ig tekið með, þegar peningamagn-
ið er mælt.
Endingartími bresku peninga-
seðlanna er líka skammur. Vana-
lega teljast þeir einungis brúkleg-
ir í tæplega ár. Að þeim tíma
liðnum þarf að eyða þeim. Pen-
ingamálasérfræðingar segja að að
jafnaði séu eins og 34 peningaseðl-
ar á mann í umferð í Bretlandi, en
á sama tíma þarf Seðlabanki
Bretlands að koma 30 seðlum á
mann í lóg, þannig að bankinn
eyðir nærri jafn mörgum seðlum
og hann lætur prenta.