Morgunblaðið - 25.03.1981, Blaðsíða 29

MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 25. MARZ 1981
29
Stefán IngóHsson, deildarverkfræðingur FMR:
Kannað verði hvernig
einfalda megi matskerfin
Undanfarin ár höfum við sem
erum í forsvari fyrir Fasteigna-
mati ríkisins reynt að vekja at-
hygli á þeim margverknaði sem
tíðkast við skráningu fasteigna og
matsstörf hér á landi.
Þetta er eðlilegur þáttur í okkar
starfi því í þeim lögum sem FMR
starfar eftir, er ætlast til þess að
reynt sé að eyða margverknaði.
Sennilega unnu á annað þúsund
manns að meira eða minna leyti
við skráningarmál sem tengjast
fasteignum áður en FMR tók til
starfa sem sjálfstæð stofnun 1976.
Langsamlega stærstu tölvu-
skrár hérlendis sem innihalda
upplýsingar um fasteignir og eig-
endur þeirra eru í umsjón
Fasteignamatsins.
I þessum skrám felast geysi-
miklar tölfræðilegar upplýsingar
sem eru síðan notaðar í matskerfi
FMR. Þar er tölvuvinnslu beitt til
hins ýtrasta. Fjölmargir efnis-
þættir hverrar fasteignar eru
skráðir á tölvuskrá og með því að
nota hina ítarlegu sundurliðun
byggingarþátta úr vísitöluhúsi
Rannsóknarstofnunar byggingar-
iðnaðarins eru þær metnar frá
grunni ár hvert en ekki hækkaðar
með margföldunarstuðli.
Meðal þeirra upplýsinga sem
þannig eru metnar er endurbygg-
ingarverð hverrar húseignar,
svonefnt endurstofnverð. Auk
þess er að sjálfsögðu reiknað út
fasteignamat, lóðamat o.s.frv.
Endurstofnverðið er algjörlega
hliðstætt brunabótamati. Það er
reiknað út árlega eins og áður
segir. Ekkert er þó því til fyrir-
stöðu að reikna það út ársfjórð-
ungslega eða jafnvel oftar. Af
þessum sökum höfum við síðustu
misseri ítrekað bent á að greiður
vegur er fyrir FMR að annast
ýmis önnur opinber möt, s.s.
brunabótamat án þess að breyta
þurfi að marki starfsháttum
stofnunarinnar, enda standa þess-
ar tölur ónotaðar i tölvuskrám
okkar.
Stjórnarmaður Bruna-
bótafélagsins gagn-
rýnir FMR á Alþingi
Nú nýverið hefur svo borið við
að aðilum sem eiga hagsmuna að
gæta vegna núverandi fyrirkomu-
lags brunabótamats hefur fundist
ástæða til að hefja gagnrýni á
FMR. Einn stjórnarmanna í
Brunabótafélagi íslands hefur
gengið fram fyrir skjöldu og gert
Stefán Ingólfsson
þá hörðustu atlögu að FMR sem
stofnunin hefur orðið fyrir.
Hér er átt við þingsálykt-
unartillögu Magnúsar Magnússon-
ar, fyrrverandi ráðherra (nr. 480)
um að leggja Fasteignamat ríkis-
ins niður, en fá þeim tryggingar-
félögum sem annast bruna-
bótamat á landinu matið í hendur.
Þar er Brunabótafélagið lang-
stærsti hagsmunaaðili.
Dæmi um reynslu
FMR af notkun
brunabótamats
Fyrir tæpum 15 árum, þegar
svonefnt Aðalmat fasteigna var
unnið, var kannað hvort nota
mætti brunabótamat við úr-
vinnslu þess. Þá stóðst brunabóta-
matið ekki þær kröfur sem gerðar
voru. Þegar núgildandi lög um
skráningu og mat fasteigna voru
undirbúin var notkun þess enn
athuguð með sömu niðurstöðu og
fyrr. Fyrir nálægt 5 árum var
gerður samanburður á brunabóta-
mati, fasteignamati og gangverði
rúmlega 100 fasteigna í Reykjavík.
Þá kom í ljós að mjög slæm
samsvörun var á milli brunabóta-
mats eldri húsa og gangverðs, en
fasteignamatið var talsvert ná-
kvæmara.
Árin 1971—1973 voru húseignir
í Reykjavík teknar til fasteigna-
mats jafnóðum og þær komu í
brunabótamat. Því fyrirkomulagi
var hætt 1973 því það reyndist
mjög illa.
Fyrir tveimur árum var endur-
stofnverð fasteignamats og bruna-
bótamat borið saman við bygg-
ingarkostnað nokkurra stórra
húsa í Reykjavík. Þá reyndist
brunabótamatið enga kosti hafa
umfram endurstofnverðið en
marga ókosti.
Af þessum dæmum sést að
notkun brunabótamats við fast-
eignamat hefur verið reynd og
h’MR þekkir vankanta þess fyrir-
komulags sem felst í þingsálykt-
unartillögunni.
Fyrirkomulag
brunabótamats
Það fyrirkomulag, sem bundið
er af núverandi lögum um bruna-
bótamat, felst í því að allir
eigendur húsa i einu sveitarfélagi
brunatryggi eignirnar hjá sama
tryggingarfélagi. Það sér einnig
um að halda skrá um brunamat í
því sveitarfélagi. Sem langstærsta
aðila í brunatryggingum er
Brunabótafélaginu því tryggð
geysisterk aðstaða meðan núver-
andi fyrirkomulag á brunabóta-
mati helst.
Þetta fyrirkomulag er að sjálf-
sögðu ekki vinsælt meðal flestra
hinna tryggingafélaganna eins og
nýleg sjónvarpsauglýsing ber með
sér.
Ef hlutlaus aðili annast aftur á
móti brunabótamatið er þessi for-
senda brostin og öll félögin geta
keppt um markaðinn.
Án þess að ég haldi því fram að
það vaki fyrir Magnúsi Magnús-
syni að vernda þessa aðstöðu
félags síns, fer það ekkert á milli
mála, að hans staða í þessu máli
er engan veginn hrein og að mun
heppilegra hefði verið að annar
maður flytti hliðstæða tillögu sem
ekki væri sett fram af slíku offorsi
í garð Fasteignamatsins.
Hagræðing
er nauðsyn
Nú kann einhver að skilja skrif
mín þannig að ég sé því andvígur
að hreinsað sé til í kerfinu og
tvíverknaði eytt. Það er ekki svo
og von okkar hjá FMR er einmitt
að þessi þingsályktunartillaga fái
þær undirtektir hjá landsfeðrun-
um að kannað verði án fordóma
hvernig einfalda megi matskerfin.
Síðan verði Iög sem breyta þarf
endurskoðuð í þeim tilgangi að
spara kostnað. Hvort það verða
lög um tekjustofna sveitarfélaga,
lög um brunabótamat og bruna-
tryggingar eða lög um fasteigna-
mat og fasteignaskráningu á út-
tektin að leiða í ljós.
Fyrir sitt leyti er Fasteignamat
ríkisins reiðubúið að taka að sér
framkvæmd brunabótamats fyrir
vissa árlega upphæð, jafnvel sam-
kvæmt tilboði.
Ef brunabótamatið er á sama
hátt tilbúið til að gera tilboð í
störf fasteignamatsins á að vera
auðvelt fyrir ríkisvaldið að velja
hagkvæmasta kostinn.
Rangfærslur
í greinargerö
Að síðustu verð ég að segja að
það kom mér mjög á óvart þegar
ég las greinargerð með þings-
ályktunartiliögunni að finna þar
rangar fullyrðingar.
Þar er sagt að Þjóðhagsstofnun
hafi allar upplýsingar sem varða
landbúnað. Þetta er alls ekki rétt
og ég get ekki látið mér detta í hug
að nokkur af samstarfsmönnum
þeirrar stofnunar vilji láta hafa
það eftir sér.
Einnig er gefið í skyn að þar
sem FMR og tryggingafélögin
vinni upplýsingar sínar í „tölvu, sé
auðvelt að flytja allar upplýsingar
FMR yfir á skrár þeirra. Þetta er
rangt. Til þess að flytja megi
upplýsingar vélrænt á milli tölvu-
skráa, þurfa þær að uppfylla viss
skilyrði, sem þessar skrár gera
ekki.
Ég vil einnig benda á að þó að
gefið sé í skyn að spara megi 500
milljónir með því að leggja FMR
niður eða 400 milljónir með því að
leggja brunabótamatskerfið niður,
verður það aldrei raunin.
Þótt brunabótamatið leysti
FMR af hólmi án þess að bæta við
starfskrafti, þyrfti það samt að
taka á sig mikinn kostnað. Á sama
hátt þyrfti FMR, ef það tæki við
brunabótamatinu, að gera ein-
hverjar breytingar á tölvukerfinu
og bæta við einhverjum starfs-
krafti. Það er því rétt að slá
varlega um sig með háum tölum
um sparnað fyrr en úttekt hefur
verið gerð á verkefnunum.
Handmenntaskóli íslands:
Nýr bréfaskóli sem veitir
kennslu í teiknun og málun
NÝLEGA var stofnaður í
Reykjavík bréfaskóli sem veitir
kennslu i teiknun og málun.
Nefnist skólinn Handmennta-
skóli íslands og eru stofnendur
hans Einar Þorsteinn Ásgeirs-
son hönnuður, Friðrik G. Frift-
riksson félagsfra'Óingur og
Ilaukur llalldórsson teiknari.
Þeir hafa allir hlotið menntun í
myndlistargreinum og hafa
einnig verið við kennslustörf.
Náminu í Handmenntaskólan-
um verður að meginhluta skipt í
þrjár annir er dreifast á eitt til
tvö ár. Á fyrstu önn verða
eftirtalin verkefni: Uppstilling,
ljós og skuggi, línuteikning,
skissun, hluta- og umhverfis-
teikning. Á annarri önn: Plötu-
teikning, höfuðteikning, stafa-
gerð, skiltagerð og myndupp-
bygging. Þriðja önn: Litameð-
ferð, litafræði, isómetría, fjar-
víddarteikning og anatómía.
Önnur sérnámskeið, þar sem
einstakir kennsluþættir verða
teknir til sérstakrar meðferðar,
verða einnig þættir í kennslu
skólans.
Til að auðvelda þeim nemend-
um, sem ekki eiga heimangengt
að ná sér í myndlistarvörur,
mun skólinn útvega alla þá
teiknivöru sem til námsins þarf
ef þeir óska þess. Árlega, í
september, verður haldin opin-
ber sýning á beztu verkum nem-
enda Handmenntaskólans og
munu viðurkenndir myndlista-
menn velja verk til þessarar
sýningar.
Þeir sem áhuga hafa á starf-
semi Handmenntaskóians geta
fengið sent, sér að kostnaðar-
lausu, kynningarrit skólans með
því að hringja milli kl. 14 og 17
eða senda fyrirspurnir í pósthólf
Handmenntaskólans 10340 130
Reykjavík.
HREWT ótrúvéot VEJ®
^rVvpi^ftoKKS
__ M „ tækitarið ota*.eignaSI
Ef Þ6 en '
Bræóraborgarstíg 1 -Sími 20080- (Gengió inn frá Vesturgötu)