Morgunblaðið - 16.04.1981, Blaðsíða 11
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 16. APRÍL 1981
59
rseður enginn útgefandi við að
gefa þau út.
Það hefur verið gagnrýnt
hversu mikið af bókum kemur út
hérlendis fyrir jólin. Þetta hefur
verið talinn hálfgerður löstur. En
ég er alls ekki sammála þessu. Við
sem stöndum að þessu litla mál-
samfélagi ættum að þakka fyrir
að þessi venja hefur skapast — að
gefa bækur í jólagjöf. Því á
þessari venju hvílir öll íslenzk
bókaútgáfa að verulegu leyti.
Hugsaðu þér mann sem fer inn
á bókasafn og velur sér bók eftir
hundrað ár — ef þjóðin verður þá
enn íslenzkumælandi. Hvaða máli
skiptir það hann hvenær árs
viðkomandi bók kom út — aðal-
atriðið er að bækur komi út á
íslenzku, ekki hvenær ársins þær
koma út.
Eitt er það sem mig langar til
að nefna í þessu sambandi. Það
snertir bókaútgáfuna síðustu
mánuði ársins og störf bók-
menntagagnrýnenda þá sömu
mánuði. Afköst þeirra sumra eru
með ólíkindum og hlýtur að vera
mikið álag á hvern venjulegan
mann. En hvers vegna í ósköpun-
um taka þeir sér heldur ekki tíma
á nýju ári til þess að fjalla um
bækur liðins árs? Það gæfi þeim
tíma til vandaðri vinnu, sem ég er
fullviss um að þeir vilja kapp-
kosta. Mig grunar að þeir séu
undir pressu frá dagblöðunum —
og vildi gjarnan koma því á
framfæri að þessir aðiljar, blöðin
og gagnrýnendurnir, athuguðu
hvort þetta væru ekki heppilegri
vinnubrögð.
Hver er tilgangurinn hjá þér
með bókaútgáfunni — að raka
saman peningum eða einhverju
öðru?
Þetta er ákaflega hvimleið
spurning og leiðinlegt að svara
henni. Það halda allir að maður sé
allur í að græða og geri svo sem
ekki neitt. En það er feikileg vinna
og álag að stjórna svona fyrirtæki.
Hugsaðu þér allan þennan
fjölda manna sem vinnur hjá
öðrum. Þeir ganga út af vinnustað
seinnipart dags og eiga frí á
helgum — þeir þurfa engar
áhyggjur að hafa af rekstri fyrir-
tækisins. Stjórnandi fyrirtækis á
hins vegar sjaldan frí. Það er
alltaf eitthvað að koma uppá —
það þarf sífellt að greiða úr
einhverjum vanda og maður losn-
ar aldrei alveg. Ég hefi stundum
ekki komist í sumarfrí í mörg ár
samfellt.
Ég veit að fjölskylda mín óskar
þess öðrum þræði að ég hætti
þessari bókaútgáfu og fái mér
léttari starfa, og stundum hugsa
ég þannig sjálfur. Það er bara ekki
svo gott að hætta. Maður er með
mörg verk í undirbúningi, mörg ár
fram í tímann, en þegar þeim er
lokið verða auðvitað önnur komin
á rekspðl. Þetta er eins og jaka-
hlaup á gisnum ís — það er ekki
nema um eitt að ræða, að halda
áfram, því annars sekkur jakinn
undir manni.
Mér hefur ekki tekist að raka
saman peningum með þessum
rekstri, enda engan sérstakan
áhuga haft fyrir því. Ég hefi hins
vegar rakað saman reynslu sem
kemur mér að miklum notum.
Þú lítur þá ef til vill á sjálfan
þig sem listamann á þessu sviði?
Ja, hví ekki það? Það verður
bókaútgefanda nokkurs konar list
að sameina alla þá þætti er lúta að
gerð einnar bókar — að ákvarða
gerð hennar og finna menn sem
færir eru um að annast hvern
verkþátt. Og útgefandinn verður
að leggja sig fram ef bókin á að
koma vel út í sinni endanlegu
gerð. Það er alltaf stór stund fyrir
mig að handfjatla bók sem ég hefi
verið að gefa út í fyrsta skipti. Það
er trúlega þessi ánægja sem ég
hefi af því að gefa út bækur sem
heldur mér föstum í þessu fyrir-
tæki og ég geri mér vonir um að
afraksturinn af þessu streði verði
nokkrar bækur sem muni standast
tímans tönn í eiginlegum og óeig-
inlegum skilningi. — bó
Krístinn Geataaon akrifatofu-
stjóri.
Jóhann S. Hanneaaon undirbýr
útgáfu ensk-íslenzkrar orða-
bókar.
Skrifstofustúlkurnar Jóhanna Jóhannsdóttir og Guðríöur Magnús-
dóttir gáfu sór tíma til aö líta upp frá vinnu sinni og brosa til
Ijósmyndarans.
Einu sinni í tíma hjá Jónasi frá
Hriflu lét einn nemendanna þau
orð falla að það væri nóg að hafa
eitt kaupfélag í hverju kauptúni
og enga aðra búð. Þá brosti Jónas
og sagði eitthvað á þessa leið:
„Samkeppni er alltaf æskileg og
nauðsynleg." Jónas var alltaf trúr
samvinnustefnunni en hann gerði
sér ljóst að menn eru breyskir —
það er sama hversu hugsjónin er
fögur, það fer að lokum eftir
einstaklingunum hver útkoman
verður.
Munurinn á samvinnurekstri og
einkarekstri er samt gífurlegur. I
einkarekstrinum axlar maður
ábyrgðina einn og tekur sjálfur
afleiðingunum af glappaskotum
sínum og annarra. Álagið er oft
geysilegt. Hvernig heldur þú að
það sé að sitja uppi með hálfunn-
inn bókalager í prentaraverkfalli
rétt fyrir jól — með allt í skuld og
eiga von á að sitja uppi með allt
saman? En svo er auðvitað gaman
þegar vel gengur. Það er alls
staðar fallegt þegar vel veiðist.
Bókaútgáfa er eins og fjárhættu-
spil, maður tapar oft, en fólk
kemur aðeins auga á gróðann.
Hér á íslandi hefur lengst af
tíðkast að líta á bækur sem
menningarverðmæti — eitthvað
ofar hinum gráa hversdagsleika.
Lítið þið útgefendur á bækur sem
hverja aðra markaðsvöru?
— Að sumu leyti neyðumst við
til þess. En bækur eru ákaflega
margvíslegar og aldrei hægt að
líta á þær sem hverja aðra vöru.
Við útgefendur verðum hins vegar
að fá þetta til að bera sig
fjárhagslega — við höfum engan
stuðning frá ríkinu og eigum ekki
annars kost. Þó eru oft gefnar út
bækur sem vitað er að ekki muni
standa undir kostnaði. Ég hef
Steinar J. Lúóvíksson lítur upp
frá grúskinu.
sjálfur gefið út mörg slík verk —
og hika ekki við að gera það ef ég
tel verkið þess virði og hef pen-
inga til.
Mér hefur lengi fundist að hér
vantaði stofnlánasjóð fyrir útgef-
endur, — sjóð sem myndi lána til
útgáfu á stórum verkum sem
talist gætu þjóðhagslega hagnýt.
Verk af þessu tagi sem þyrfti að
gefa út eru fjölmörg — en það
VERZLUNARSKÓLI ÍSLANDS
Vélritunarnámskeið
Dagana 21. apríl — 8. maí kl. 5—7.
Námskeiðsgjald kr. 350.-
Kennt veröur á kúluritvélar og segulbönd.
Sérstakir æfingatímar veröa fáanlegir.
Kennsla miöast bæöi viö byrjendur og þá sem áöur
hafa lært vélritun en vilja rifja upp og auka hraöann.
Þátttaka tilkynnist til skrifstofu Verzlunarskóla ís-
lands, sími 13550 eöa til Þórunnar Felixdóttur,
kennara, sími 21719.
Síöan veröur auglýst námskeiö í tölvuritun og veröur
vélritunarkunnátta gerö aö skilyröi fyrir þátttöku í
því.
Eftir aðeins 1 dag frá því aö filman ar
afhent hjá okkur, færðu myndirnar þínar,
skýrar og góöar.
usturstræti 7
simi 10966 sérverzlun með Ijósmyndavörur.
MORGUNBLAÐIÐMORG
MORGUNBLAÐIOMOR
MORGUI^LAÐIÐMQ?
MORGU
MORGI
MORCy
MOR
MQ|
MOB
NÍ
MC
MO
MOF'
MOR
MORG
MORG
Mi'
Mtl
MC'
MO
MOl'
MOR'
MOR0
M
mc/
////
Blað-
buróar-
fólk
óskast
Austurbær
Lindargata
Laugavegur frá 1-33
OIOMORGUNBLAÐiU
^QMORGUNBLAÐIÐ
RGUNBLAOIÐ
^NBLAÐIÐ
BLAÐIÐ
IBLAÐIÐ
^LAÐIÐ
ÍAÐIO
^AÐIÐ
\\ÐIÐ
\D\D
ÍÍ3LADIÐ
\-AÐIO
lÐIÐ
Hringið í síma
V/
(ÐIÐ
kOIO
35408
m
MORGUI^
MORGUNBL—_____
MORGUNBLAÐfe^'^'^W^^ÐÍI
MORGUNBLAÐIÐMgv
rNBLAÐIÐMt
/jlmOIO
iBLAÐIO
^LAOIO
ftBLAÐIÐ
ZJNBLAÐIO
/iUNBLAÐIO
/ÍGUNBLAOIÐ
IGUNBLAÐIÐ