Alþýðublaðið - 30.05.1931, Blaðsíða 5

Laugardaginti 30. maí 1931.
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
5
Samtðk alpýðimiiap.
I 16 ár hafa jafnaðarmenn
atarfað skÍDulega hér á landi, o§
befir starfsemin hér eins og ann-
ars sfaðar í heiminum aðallega
v'eriö á prennan hátt, með stétt-
arfélögum verkalýðsins, stjórn-
málasamtökum hans og sam-
vinnuféfögum. Verkamála- og
stjórnmála-samtökin eru saimein-
iíð í Alþyöusambandi ísland's eða
Alþýðuflokknum. Samvinnufélög
verkalýðsins eru enn á byrjunar-
stiginu og hafa ekki samband
sín í milli, þótt sum kaupfélög
werkamanna séu vel á veg kom-
in og samhand þurfi fljótlega að
mynda milli þeirra. Síðustu árin
hafa jafnaðarmenn rutt nýjar
brautir hér á landi í samvinnu-
málunmn með stofnun samvinnu-
félaga um útgerð, verkamanna-
bústaði o. fl. Mikill vöxtur mun
veTða á öllu þessu sviði á næstu
árum og það mun sýna sig hé
sem annars staðar, að verkalýð-
uxinn og jafnaðarmienn verða að
ryðja sínar eigin . brautir og
bjarga sér sjálfir með alpýðusam-
tökum á þessu sviði, án þess að
láta aðrar stéttir eða flokka leiða
sig.
Verkamákisamtökin eru sterk-
ust orðin af þessari þrenningu og
munu þeir menn orðnir fáir, sem
viðurkenna ekki, hver lyftistöng
þ.au hafa reynst alþýðunni við
sjávarsíðuna, bætt hag hennar,
aukið 'sjálfstraust hennar '^og
völd yfir atvinnuskilyröunum.
Mikið verkefni liggur framundan
verkamálasamtökunum, þótt þau
séu þegar orðin beittasta vopn
alþýðunnar í baráttu hennar fyr-
ir nýju þjóðskipulagi, þar seni
hver maður sé jafnrétthár, njóti
fullra ávaxta iðju sinnar og fram-
fara þjóðfélagsins. Sambandið
milli félaganna innbyrðis og hvert
einstakt félag þarf enn mikið að
eflast Allir sjá það þó, að þessi
samtök hefir verkalýðurinn sjálf-
ur og einn skapað sér og stýrir
þeim sjálfur. Með sameiningu í
eina heild og trú á eigin samtök
hefir hann unnið sigra sína.
Stjórnmálasamtök verkalýðsins
og jafnaðarmanna, Alpýduflokk-
nrinn, hafa verið nokkru veikari
en verkamáliasamtökin, og hefir
margt valdið. Fyrst og ífremst
tekur nokkuð lengri tíma fyrir
aiþýðuna að skilja nauðsyn þeirra
heldur en verkamálasamtakanna,
þar siem áhrif löggjafar og ríkis-
stjóxnar á afkomu verkalýðsins
eru fjarlægari en kaupgjaldsmál
o. þ. u. L, þótt þau séu eins
víðtæk, og stéttaharáttan sé ekki
síður þar í algleymingi. Þá hafa
og klofningstilraunir sumra kom-
múnistanna („Kommúnistafliokks
íslands“) spilt nokkuð fyrir,
þeirra, er ekki hafa skilið nauð-
synina á sameiningu allra jafnað-
armanna og álþýðu í einn flokk,
ef sigri á að ná. Þessir klofn-
ingsmenn hafa nú frambjóðend-
ur í 5 kjördæmum, en fylgi þeirra
er lítið og engin sigurvon. Það
eina, sem þeim getur áunnist, er
að skaða eitthvað Alþýðuflokk-
inn. En sérstaklega hefir aðstaða
flokksins verið erfið vegna úr-
eltrar og vísvitandi ranglátrar
kj ör dæmaskipunar.
Alþýðuflokkurinn hefir átt á
síðasta kjörtímabili 4 þjóðkjörna
þingmenn og 1 landkjörinn. Eftir
síðustu kosningum átti flokkurinn
20,2o/o af kjósendum í landinu, og
komiu þó ekki öll atkvæði hans
til skila. Ætti Alþýðuflokkurinn
samkvæmt því að hafa átt rúm-
lega 7 þjóðkjöma þingmenn auk
rúmlega 1 landkjörins þingmcnns,
ef landkjör væri — og í land-
inu væri jafn og almennur kosb-t
ingaréttur og réttlát kjördæma-
skipun. Eftir kjósendatölu hvers
flokks við kjördæmakoisningar
1927 standa á bak við hvern þing-
mann þessi tala flokksatkvæða:
1 Alþýðuflokknum 1525
- Ihaldinu 1047
- Framsókn 561
- Frjálslynda flokknum 1858
Meðaltal 889
Alþýðuflokkurinn hefir pridj-
ungi fleiri kjósendur á bak við
hvern þingmann sinn heldur en
íhaldið og prefalt fleiri en Fram-
sókn. Ef kjördæmaskipunin væri
Alþýðuflokknum eins mikið í þag
og hún er fyrir Framsókn, hefðu
á síðasta þingi verið móti 17
þjóðkjörnum' Framsóknarmönn-
um 11 jafnaðarmenn í stað fjög-
urra.
Alþýðuflokkurinn er flokkur
verkalýðsins og yfirleitt alþýð-
unnar við sjóinn og í sveitinni,
jafnaðarmannaflokkur. Tölur
þessar sýna ljóslega hvernig
verkalýðnum er haldið niðri með
kjördæmalöggjöfinni og stjórnar-
skránni til hagsmuna fyrir and-
stæðinga jafnaðarmanna um alt,
sem snertir þátttöku í stjórn
landsins og löggjöf. Atkvæði 3
Alþýðuflokksmanna telst ekki
meira virði en 2 íhaldsmanna og
1 Framsóknarmanns við þing-
kosningar. Jafnrétti fyrir löigunum
fyrir verkalýðinn er því ekki til.
Kosningarétturinn er kosninga-
órétturinn. Þetta hefir tekiist enn
vegna þess, að Alþýðuflokkurinn
er enn þá aðallega mannmargur
í kaupstöðunum, sem eru sér-
stök kjördæmi, og kauptúnunum,
en þar er liann í minni hluta
umluktur af meiri hluta hinna
flokkanna, og atkvæði hans falla
því að miklu leyti niður ónýt.
Alt þetta hefir haft í för með
sér óhreinar línur og óheilbrygt
stjórnmálalíf. Verkamenn og jafn-
aðannenn sem fylgja Alþýðu-
flokknum, hafa oftsinnis í þeim
kjördæmum, þar sem þeir eru í
mdnni hluta, í vantrausti þess. að
koma eigin flokksmanni að, kos-
ið þann frambjóðandann úr and-
stæðingaflokki, er þeir hugðu
skárri. Með því lagi hafa aldrei
öll flokksatkyæði Alþýðufl'okksins
komið til skila og eðlilegur vöxt-
ur hans tafist til hagsmuna fyrir
þann andstöðuflokkinn, sem hann
á venjulega í minni deilum við.
Af þessu hefir einnig sprottið
hin nána samvinna við Fram-
sóknarflokkinn í kjördæmunum
og á þingi.
Reynslan hefir nú sýnt Alþýðki-
flokknum, að þegar Framsókn
þykist örugg á valdastóli, hegðiar
hún sér að eins sem stórbænda-
armur íhaldsins, sem alþýðán get-
'ur ekkert treyst á og engra bjarg-
ráðia vænst frá.
Það er að verða öllum verkalýð
landsins og jafnaðþrmönnum
ljóst, að traðkað hefir verið „vís-
vitandi" á rétti hinnar vinnandi
stéttar og jafnaðlarstefnunnar, og
Alþýðíuflokkurinn heimtar nú
jafnrétti og möguleika fyrir vexti
stefnu sinnar og valdatöku á lýð-
ræðfilegan hátt. Enginn annar
flókkur en Alþýðiuflokkurinn berst
fyrir hagsmunum verkalýðjs á
sjó og landi og hinna fátæku í
bændastéttinni, og alþýðan verð-
ur því að hugsa eingöngu um
eflingu síns flokkis, eins og gert
er á verkamálasviðinu með stétt-
arsamtökunum, svo einnig á
stjórnmálasviðinu með Alþýðu-
flokknum. Alþýðan verður að
bjarga sér sjálf. Þess vegnn eru
sjálfstæð framboð nauðsynleg,
hvar sem því er hægt við að
koma, og Alþýðuflokksmenn
kjósa sína frambjóðendur hvar
sem er, án tillits til styrktar í-
haldanna beggja innbyrðis. Séu
engir Alþýðuflokksframbjóðendur
í kjördæmi eiga menn að skila
auðum kosningaseðli sínum eða
kjósa ekki.
Stóru kjördæmin, er sameina
Alþýðuflokksatkvæðin, helzt
landið alt eitt kjördæmi, ; og
hlutfallskosningar gefa verkalýðn-
um, jafnaðarmönnum og hverj-
um kjósanda í landdnu jafnrétti
í þessum málum. Það fyrirkomu-
lag gerir hreinar línur í stjórn-
málunum, því að þá hlýtur hver
kjósandi að kjósa sinn flofck og
atkvæði hans kemur að fullu
gagni.
Um þetta er nú barist af hálfu
Alþýðuflokksins, auk atvinnumál-
anna, um rétt verkalýðsins í þjóð-
félaginu og völd og sjálfstæði
hans sem flokks. Því verður hvelf
stéttvis verkamaður og hver jafn-
aðarmaður, sem skilur nauðsyn
alþýðusamtakanna, að standa
saman í Alþýðuflokknum og
kjósa frambjóðendur hans, hvar
sem er á landinu. Enginn má
skerast úr leik né svíkjast undan
merkjum. Tökum höndum sam-
an um land alt og vinnum sam-
an, þá er sigurinn vís. Upp úr
þessari hörðu baráttu vex sterkur
og samhuga Alþýðuflokkur, ser
Sbrifstola
A>listans
er í Edinborg. — Opin allan
daginn, Sfmi 1262. Leit-
ið þar allra upplýsinga.
Kjósið ef þið ætlið burt úr
bænum, Kjósið lista verk-
lýðsfélaganna.
treystir á eigin rnátt og megin,
býður báðum íhöldunum, „Fram-
sókn“ og „Sjálfstæðisfldkknum",
byrginn og tekur völdin í landinu
sjálfur innan fárra ára, eins og
hvervetna annars staðar í heimin-
um.
Hédinn Valdimarsson.
ÞórsfisKur og aikuæði-
„Framsóknar“-flokkurinn lætur
blað ,sitt, „Tímann“, gera sér eink-
ar dátt við verkamenn og sjó-
menn upp á siðkastið. Er það ó-
tölulega margt, sem flokkurinn á
að hafa gert fyrir þessa menn,
og er það feimulaust gefið í
skyn, að þar í mót skuli koma
atkvæði. Því sú er náttúra þess
flokks, að honum hættir nokkuð
til þess að ætlast til að hörrd
selji hendi — í þeim efnum.
Þórsfiskurinn er eitt helzta agn-
ið. Sú blessaða björg, sem Þórs-
fiskur nefnist, er fengin mieð þeim
hætti, að ríkissjóður leggur tii
skip og veiðarfæri, gddur mönn-
unum kaup og þar fram eftir göt-
unu'm. Þessar staðreyndir gera
það að verkum, að þessi matur
sielst á nokkra aura minna fyrir
pundið en fiskur, sem aflað er án
beins framlags úr ríkissjóði. Ráð-
stöfun þesisi var gerð til þess að
létta afkomumöguleika fátækra
verkamanna og bænda!
Annars hafði flokkurinn ágæta
aðstöðu til þess að lækka verð
lífsnauðsynja í máklu ríkara mæli,
t. d. með því að fylgja frv. Al-
þýðuflokksþingmannanna í tolla-
málum. Því miður sást flokkn-
um yfir þann möguleika, þrátt
fyrir áminningar Hermanns lög-
reglustjóra um að minka dýr-
tíðina. Þórsfiskur fæst nú ekki
lengur. Aftur á móti stendur við
sama um kaffi og sykurrtoll og
aðra slíka, sem koma simávegis
\dð daglega afkomu almennings,
Enginn maður hefir borðað svo
mikið af Þórsfiski og neytt sivo
lítils af annari nauðsynjavöru, að
hann sé ekki búinn að margborga
ríkinu verðmuninn. Eigi að síður
er Þórsfiskur sú dýrmæta björg,
sem á að fleka alþýðumenn til
kosningafylgis við Framsókn. Er
vonandi, að fáir hafi neytt hans
sér svo til dómsáfellis og háska,
að slíkt takist.
L.