Morgunblaðið - 06.08.1981, Blaðsíða 19

MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 6. ÁGÚST 1981
19
Xilræði og aftökur í
íran færast í aukana
Beirút. 5. ágúst. AP.
ÍRANSKA þinBið staðfesti í
daB skipun klerksins Hojatol-
eslam Mohammad AVyad Ba-
honar í embætti forsætisráð-
herra samtímis því sem bana-
tilræði og aftökur færðust í
aukana.
Bahonar, sem er aðalritari
islamska lýðveldisflokksins,
fékk traustsyfirlýsingu, sem var
samþykkt með 130 atkvæðum
gegn 14, en 24 sátu hjá. Hann
tekur við af Mohammad Ali
Rajai, sem varð forseti.
Einn helzti hugmyndafræð-
ingur lýðveldisflokksins, þing-
maðurinn Hassan Ayat, var
skotinn til bana þegar hann
ætlaði að aka til þinghússins frá
heimili sínu í morgun og árásar-
mennirnir, þrír svartklæddir
„gagnbyltingarmenn", komust
undan.
Talsmaður ríkisstjórnarinnar
fordæmdi tilræðið, sem hann
kallaði „hryðjuverk", og aðrir
ráðamenn skelltu skuldinni á
Khalq-flokk marxista, sem hef-
ur skorið upp herör gegn klerka-
veldinu.
Níu vinstrisinnaðir uppreisn-
armenn voru leiddir fyrir af-
tökusveit í borginni Dezful í
suðvesturhluta írans og í borg-
unum Rasht og Ashad í Norð-
ur-íran í gærkvöldi og í morgun.
Einn þeirra var Abbas Saberi,
sem er sagður einn af stofnertd-
um og miðstjórnarmönnum
Ranjbaran-flokks maoista, sem
er í bandalagi með Khalq-
flokknum í neðanjarðarbarátt-
unni gegn Khomeini-stjórninni.
Þar með hafa 38 vinstrisinnar
verið líflátnir og 260 menn alls
af pólitískum ástæðum síðan
Abolhassan Bani-Sadr var vikið
úr stöðu forseta 22. júní.
Heimildir í Teheran herma að
dr Ahmad Moghadam, Harvard
menntaður krabbameinssér-
fræðingur, hafi verið tekinn af
lífi í nótt í Evin-fangelsi fyrir
ótilgreindar sakir.
Reza II, sjálfyfirlýstur írans-
keisari, sagði í yfirlýsingu í
Kaíró að stjórn Khomeinis væri
„ógnarstjórn og harðstjórn,
stjórn dauða og tortímingar."
Hann kvaðst vinna að „mark-
vissum áætlunum" í samráði við
ónafngreinda andstæðinga
Khomeinis um að steypa honum
af stóli.
Skipun Bahonar í embætti
forsætisráðherra treystir tök
islamska byltingarflokksins á
framkvæmdastjórninni, löggjaf-
arvaldi og dómsvaldi. Talið er að
harðlínuleiðtogar úr flokknum
fái mikilvægustu ráðherraemb-
ættin í stjórn hans.
Tilræðið við Ayat varð til þess
að Ali Akbar Hashemi þingfor-
seti lýsti því yfir á þingfundin-
um í dag að herða yrði á
öryggisráðstöfunum og veita
þingmönnum og embættis-
mönnum hámarksvernd.
Myrkyun í 2 tíma
í Kaupmannahöfn
Kaupmannahöfn. 5. ájfúst. AP.
RANNSÓKN er hafin á orsök-
um mikillar rafmagnsbilunar,
sem olli myrkvun í Kaupmanna-
höfn og á Sjálandi í allt að tvo
klukkutíma í gærkvöldi.
150 felldir
San Salvador. 5. átfúst. AP.
SKÆRULIÐAR í E1 Salvador
segja að minnst 150 stjórnarher-
menn hafi fallið i nýlegri sókn
stjórnarhersins gegn skæruliðum
í nágrenni eldfjallins Guazapa. 53
km norðaustur af San Salvador,
að sögn talsmanns skæruliða i
dag.
Heimildir í hernum herma að
1.000 hermenn, sem bandarískir
ráðunautar í E1 Salvador þjálfa,
hafi tekið þátt í sókninni. Herinn
segir að fjórir hermenn hafi fallið.
Bandaríski sendiherrann sagði á
föstudaginn að skæruliðar hefðu
fellt um 1.300 stjórnarhermenn á
undanförnum sex mánuðum — tíu
sinnum fleiri en herinn hefur
viðurkennt.
Yfirvöld hafa síðan játað að
talan sé rétt, en segja að flestir
hinna föllnu séu smábændur úr
hjálparsveitum.
Jörgen Gullev, talsmaður
dönsku rafmagnsveitnanna
(Nesa), sagði að myrkvunin, sem
hófst laust eftir kl. 21 að staðar-
tíma, hefði náð til allt að einnar
milljónar rafmagnsnotenda.
Almenningur tók biluninni
með jafnaðargeði, en 50 hjálpar-
beiðnir bárust vegna fólks, sem
festist í lyftum milli hæða. Raf-
magnssporvagnar Kaupmanna-
hafnar stöðvuðust í um tvo
klukkutíma, en enginn stöðvaðist
þó neðanjarðar.
Margar þjófabjöllur glumdu
eftir bilunina, en í fæstum tilfell-
um reyndist vera um innbrot að
ræða og innbrot voru ekki fleiri
en vanalega.
Gullev sagði að myrkvunin
stafaði sennilega af bilun í kapli
frá Suður-Svíþjóð.
Hann sagði að bilunin hefði
orðið á sama tíma og mörg dönsk
orkuver væru lokuð vegna venju-
legra viðgerða. Það tók frá 15
mínútum upp í tvo tíma að koma
aftur á rafmagni í Kaupmanna-
höfn og annars staðar á Sjálandi,
sagði Gullev.
Afsögn forsetans í
Bólivíu kölluð gabb
Im Paz. 5. áxúst. AP.
LEIÐTOGAR uppreisnarinnar
gegn Luis Garcia Meza Bóliviu-
forseta drógu i efa í dag fréttir
um að hann hefði sagt af sér,
köiluðu þær gabb og lýstu þvi
yfir að þeir mundu halda bar-
áttu sinni áfram. Heimildir í
Santa Cruz herma að uppreisn-
armenn krefjist þess að þriggja
manna herforingjastjórn Iands-
ins segi einnig af sér.
Heimildir í Lima, Perú, herma
að Garcia Meza sé á leið til
Miami í Braniff-flugvél sem hafi
komið við í Lima, þótt það fengist
ekki staðfest.
Garcia Meza fól völdin í hendur
herforingjastjórninni í kjölfar
uppreisnarinnar, hinnar fimmtu
gegn honum á þremur mánuðum.
Hann veittist harkalega að and-
stæðingum sínum í útvarpsávarpi
þegar hann tilkynnti afsögnina.
„Garcia Meza hershöfðingi er
engin gunga eins og allir vita,“
sagði hann.
Fyrrverandi forseti og fyrrver-
andi forseti herráðsins, er Gazia
Meza rak í útlegð fyrir tveimur
mánuðum, hershöfðingjarnir Al-
berto Natusch og Lucio Anez
Rivero, höfðu forystu um upp-
reisnina sem var gerð í Santa
Cruz, annarri stærstu borg Bóli-
víu. Heimildir herma að um 6.500
hermenn úr nokkrum herdeildum
á þessu svæði fylgi leiðtogum
uppreisnarinnar að málum.
Herforingjastjórnin mun hitta
að máli helztu yfirmenn hersins
úr öllum landshlutum og skipa
nýjan forseta úr röðum þeirra.
Ólíklegt er að herforingjastjórnin
reyni að fara ein með völdin, því
að áður hafa slíkar tilraunir
mistekizt.
Uppreisnarmenn krefjast að
Garzia Meza segi af sér og aflétt
verði banni við starfsemi verka-
lýðsfélaga og stjórnmálaflokka er
hefur verið í gildi síðan Garcia
Sir Dawda Jawara Gambíuforseti fyrir utan sendiráð Gambíu í
Lundúnum eftir að fréttir bárust um upproisnina á dögunum.
Eiginkonu forseta
Gambíu sleppt
Meza kom til valda.
Anez Rivero sagði í samtali að
leiðtogar uppreisnarinnar væntu
þess að herforingjastjórnin gengi
að öllum kröfum þeirra. En einn
ráðherranna sagði að stjórnin
mundi í aðalatriðum fylgja sömu
stefnu og Garcia Meza.
Sérfræðingar segja að ef
Garcia Meza hefði ekki sagt af
sér kynni borgarastríð að hafa
brotizt út. Fáir búast við skjótri
lausn á valdabaráttunni. í Bólivíu
hafa 190 ríkisstjórnir setið við
völd síðan 1825.
BanKjul. 5. áKÚst. AP.
EIGINKONA Sir Dawda Jaw-
ara Gambíuforseta og fjögur
átta barna hans voru látin laus
í dag. sex dögum eftir að
uppreisnarmenn tóku þau i
gíslingu. Tveir ókunnir Evr-
ópumenn slepptu þeim er þau
fengu læknismeðferð að sögn
hennar. Evrópumennirnir tóku
tvo uppreisnarmenn til fanga
án þess að þeir sýndu mót-
spyrnu.
Senegalskt herlið sótti í dag
inn á Bakau-svæðið nálægt höf-
uðborginni til að umkringja
búðir uppreisnarmanna sem
hafa haft um 30 gísla að sögn
Sir Dawda Jawara forseta.
Fyrri fréttir hermdu að seneg-
alska herliðið hefði þegar um-
kringt bygginguna.
Yfirheyrslur yfir uppreisnar-
mönnum hófust í dag og maður
nokkur var handtekinn er hann
reyndi að koma matvælum og
hergögnum til uppreisnar-
manna. Lífið í Banjul er yfirleitt
að færast í eðlilegt horf.
Jawara viðurkenndi á
blaðamannafundi að uppreisnin
hefði komið stjórninni algerlega
að óvörum og kvað ástæðuna
lélega upplýsingaþjónustu og
slæma öryggisgæzlu.
Fréttamönnum voru sýndir 15
rifflar sem fundust við húsleit
og eru af sömu gerð og þjóðvarð-
lið Gambíu notar.
Jawara sagði að viðræður við
uppreisnarmenn um gíslana
væru ekki hafnar. Hann taldi
gíslana yfirleitt sæta sæmilegri
meðferð.
Hann kvað gíslatökuna hafa
fengið mikið á sig „persónulega
og tilfinningalega“, og bætti við:
„Það bætir ekki úr skák að ég er
mikill tilfinningamaður, svo að
ég reyni að vera hlutlægur."
Jawara kvaðst sofa í neðan-
jarðarskýli byggingar þar sem
aðgerðir gegn uppreisnar-
mönnum eru skipulagðar, því
annað gæti hann ekki af tilfinn-
ingaástæðum þar sem fjölskylda
hans væri í gíslingu.
Forsetinn, sem virtist vera í
góðu skapi, kvaðst hafa meinað
brezkri herflugvél að flytja út-
lendinga úr landi, þar sem þá
yrði litið svo á að stjórn lands-
ins réði ekki við ástandið. Rúm-
lega 1.000 útlendingar eru í
Gambíu, þar af um 850 Bretar.
ERLENT
Mótatimbur
Hagstætt verð/góð greiðslukjör
▼ Timburverzlunin Völundur hf.
KLAPPARSTIG 1 S. 18430