Morgunblaðið - 06.09.1981, Qupperneq 2

Bílar
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 6. SEPTEMBER 1981
Volvo fyrirtækið í Svíþjóð framleiðir sem
kunnugt er stóra sem smáa bíla og hvers kyns
vélar og tæki. Starfa hjá fyrirtækinu um 48
þúsund manns í Svíþjóð og 17 þúsund í öðrum
löndum. Er það eitt stærsta iðnfyrirtæki Svía og
nánast ríki í ríki þeirra.
V olv o-heimurinn
Volvo er sérstakur heimur út af fyrir sig. Auk
þess að vinna hjá fyrirtækinu geta starfsmenn
eytt frítíma sínum í húsakynnum þess, þeim er
séð fyrir íLróttasölum og tómstundaiðkunum
hvers konar og þeir geta jafnvel verzlað í
sérstökum verslunum fyrirtækisins.
Nokkrir íslenzkir blaðamenn kynntust þessu
mikla fyrirtæki á dögunum er þeim var boðið að
heimsækja aðalstöðvar þess í Gautaborg. Verður
á næstunni greint nokkuð frá því helsta sem bar
fyrir augu og fyrsti hlutinn fjallar um öryggis-
málin, en á þau hefur Volvo lagt mikla áherslu.
Hversu örugg
erum við í
farartækjunum?
Volvo verksmiðjurnar hafa í
morg ár la^t mikla áhcrslu á allt
orytíKÍ i hílum sinum ok stært
sík af því að framleiða oruKK
okutæki. Ver fyrirtækið miklum
fjármunum ok fyrirhöfn í ýmis
konar rannsóknir varðandi
hönnun híla ok öryKKÍshelta ok
nú síðast hafa starfsmenn þess í
auknum madi heint sjónum sin-
um að ha-ttum í umhverfinu. sem
ökutækjum ok farþeKum þeirra
Ketur stafað hætta af.
Um það bil 25 manns eru í fullu
starfi í öryKKÍsdeild Volvo. Sér
hún um tilraunir ok rannsóknir
ok hefur m.a. til þess fullkominn
Ijósmynda- ok tölvubúnað, en
mikill hluti starfsins er að setja á
svið árekstra ok athuKa hvernÍK
bíl ok farþeKum, þ.e. brúðum,
reiðir af við höKKÍn. Við fenKum
að skyKKnast inn í þessa merku
deild ok þeKar við litum inn í
tilraunasalinn tóku brúðurnar á
móti okkur fyrst, milli 10 ok 15
brúður af öllum stærðum ok
Kerðum, börn ok fullorðnir. Þær
eru búnar margs kyns tækjum til
að fá meKÍ upplýsinKar um hvern-
ÍK þær „slasist" við árekstrana.
Að jafnaði eru gerðar nærri tvær
tilraunir í viku með nýja bíla,
sem látnir eru aka á hindrun eða
annan bíl og til þess arna fær
deildin nærri 80 bíla á ári, sem
koma misjafnleKa mikið
skcmmdir út úr meðferðinni.
Enda saKði yfirmaður deildarinn-
ar að sér blöskraði stundum
sjálfum svona innst inni hversu
miklir peninKar færu þar for-
Körðum, en tilraunir þessar skil-
uðu hins vegar ótvírætt áranKri í
betri bílum ok öryKK>svörnum,
sem hefðu í för með sér lægri
slysa- og dánartíðni í umferðinni.
Auk þess að gera tilraunir með
heila bíla er mikið gert af til-
raunum með sérstakt sæti, sem
brúðurnar eru látnar í til að
reyna öryggisbelti. Finna þarf út
hvaða efni hæfir best, hvernig
það á að vera samsett og hvernig
þræðirnir eiga að liggja, allt þarf
að skoða nákvæmlega. Fengum
við að sjá eina slíka tilraun.
Brúðu var stillt í sæti, hún spennt
í beltið og „framleitt" högg, eins
og við árekstur væri. Tilraunin
sjálf tók aðeins sekúndubrot, en á
undan og eftir vann her manns að
skilgreiningu og skoðunum í
margar vinnustundir.
Ilversu öruggt
er aftursætið?
Sennilega finnst flestum, að
aftursæti bílsins sé heldur örugg-
ara en framsætið og venjulega
höfum við börnin í aftursætinu af
því við teljum það öruggara.
Undanfarin ár hefur Volvo í
samvinnu við sænsk vegamála-
yfirvöld rannsakað öryggi aftur-
sætisins. I stuttu máli má segja
niðurstöður þessara athugana
þær, að við óhapp eru farþegar í
aftursæti síst öruggari en þeir
sem sitja frammí. Jafnmikilvægt
er að nota bílbelti í aftursæti og í
framsæti, bæði fyrir börn sem
fullorðna. Hætta fyrir farþega í
aftursæti á að slasast minnkar
um 50% hjá börnum og 30% hjá
fullorðnum. Einkanlega er hér
átt við höfuðslys, en hjá börnum í
aftursæti, sem nota ekki öryggis-
belti, eru slys á höfði algengust.
Vörubílar eru nú útbúnir með
stuðurum að aftan og grindum
á hliðum til að draga úr slysa-
hættu ef ekið er á þá.
allar aðstæður og hvort draga
megi lærdóm af viðkomandi slysi,
sem leitt gæti til endurbóta á
einhverju sviði, í bíl eða í um-
hverfi.
Öryggi harna
Annað atriði leggja Volvo
menn nú síaukna áherslu á, en
Ekki er glæsileg aðkoma að
slysum sem þessu og til að
minnka hættu á alvarlegum
siysum hefur Volvo m.a. gert
ráðstafanir.
um. Eftir að hafa séð myndir af
nokkrum tilraunum þar sem
brúður í skottinu hendast til og
frá við hinn minnsta árekstur
finnst manni fráleitt að börnum
sé leyft að vera í skottinu. Þau
geta hríslast um allan bíl, hrokk-
ið út og lent undir næsta bíl, t.d.
við aftanákeyrsiu. En látum
þetta nægja um öryggi barna.
Að endingu skal vikið að vöru-
bílunum, en þeir eru heill kapítuli
út af fyrir sig. Nýlega hafa
verksmiðjurnar sett öryggisbelti
á rúllum í vörubílana og hús
þeirra eru sérstaklega styrkt með
tilliti til högga, m.a. frá farmi
bílsins ef hann rennur til. Þá eru
vörubílar nú komnir með höggv-
ara, stuðara, að aftan sem ætti að
koma í veg fyrir að illa fari þótt
ekið sé aftan á vörubíl. Einnig
hafa verið gerðar tilraunir með
grindur á hliðar vörubílanna,
sérstaklega langra vagna, sem
hafa sama tilgang og höggvari að
aftan (sjá mynd).
Hér hefur að framan mikið
verið rætt um öryggisbelti og
ekki erum við í vafa um að
notkun þeirra á fullan rétt á sér
að lagaboði. Þau hafa sannað
gildi sitt og veita ákveðna vernd
og má telja undantekningar frá
því svo fáar að þær fái hér ráðið
nokkru. Hvetjum við menn til að
gefa gaum að notkun þeirra.
Púði til að hækka börnin í sæti, þannig að þau geti notað
öryggisbeltin. en frá 6 ára aldri er þeim ráðlagt að nota beitin.
Volvo hefur á seinni árum bent á eitt og annað í umhverfinu, sem
getur reynst hættulegt umferðaröryggi. Telja þeir t.d. að
ljósastaurar séu óþarflcga sterkbyggðir, þeir þurfi ekki að standa
af sér alla árekstra heldur gefa eftir.
Um það bil 25 þúsund manns
slasast og látast árlega í bílslys-
um í Svíþjóð. Um 5% þeirra sitja
í aftursæti og þótt 75% bíla séu
með öryggisbelti í aftursætum
nota þau aðeins innan við 5%
farþeganna. Nokkuð er notkunin
þó breytileg eftir því hvar menn
eru á ferðinni, fleiri nota aftur-
sætisbeltin á hraðbrautum, en
þegar þeir ferðast í bæjum.
Þessi vitneskja er m.a. fengin
gegnum sérstaka deild hjá Volvo
sem rannsakar umferðarslys,
sem Volvo bílar lenda í. Sérfræð-
ingar fara á slysstað og athuga
Umsjón: JÓHANNES
TÓMASSON OG SIG-
HVATUR BLÖNDAHL
Barnabilstólar af þessari
gerð eru taldir öruggir og cr
barnið einnig nokkuð vel var-
ið við hliðarhöggum.
það er öryggi barna. Eru aðeins
fá ár síðan þeir tóku að hugsa
fyrir því af alvöru. Nú framleiðir
fyrirtækið sérstaka bílstóla, sem
þegar hafa verið kynntir af um-
boðinu hérlendis. Eru þeir hafðir
í framsæti og snýr barnið bakinu
fram. Bílstólar eru ætlaðir börn-
um á aldrinum frá 10 mánaða til
5—6 ára aldurs, en eftir það geta
börn notfært sér öryggisbelti. I
því sambandi er nýlega kominn á
markað sérstakur púði sem börn-
in sitja á. Er honum ætlaö að
koma í veg fyrir að börnin renni
undan öryggisbeltinu við höggið
og segja talsmenn Volvo að börn
frá 5—6 ára aldri séu því fullt
eins örugg í bílbeltum og full-
orðnir noti þau þennan púða.
í framhaldi af þessu skal
minnst á „station“-bíla eða skut-
bíla, en iðulega er skottið sama-
staður barna í sunnudagsbíltúrn-