Morgunblaðið - 31.12.1981, Blaðsíða 7
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 31. DESEMBER 1981
7
HTTGVEK.TA
eftirsr. ÓlafSkúlason dómprófast
Drottinn hjálpar
— hjálpræði Drottins
Síðasti dagur ársins. Og
senn er hann líka liðinn. Allt
árið að baki. Allt frá upp-
hafsmínútu fyrsta dags janúar
til síðustu stundar þessa dags.
Allt að baki. Og fer þá sjálf-
sagt eftir viðmiðunaratriðum
hvers og eins, hvort heldur
honum finnst, að árið hafi ver-
ið langt eða stutt. Þar ræður
ekki dagafjöldi og stunda,
heldur viðfangsefni, bjartar
stundir eða dimmar, vinátta
auðsýnd eða hælnart, sem
særði, drengskapur eða
fláttskapur, eða eitthvað af
þessu í þland, hið sæta sem hið
súra, mannkostir eða and-
hverfa þeirra. Allt að baki, og
við finnum, hversu vel stefið í
áramótasálminum á við: Nú
árið er liðið í aldanna skaut, og
aldrei það kemur til baka. Allt
er farið, hver dagur þess, vin-
argleði sem vonbrigði, ljósir
fletir sólbaðaðir jafnt hinum
dimmu sólvana skuggum. Og
aldrei það kemur til baka.
En hvað kemur til baka?
Orðið, sem ég mælti í fljót-
færni? Verkið, sem ég vann án
yfirvegunar? Uppörvunin, sem
full þörf var fyrir, en ég van-
rækti? Framtakið, sem ég ætl-
aði að sýna, en skorti til dug?
Hvað kemur til baka? Ekki ár-
ið 1981. Ekki orðin að heldur,
og ennþá síður verkin. Ekki
einu sinni alltaf möguleikarn-
ir, sem voru ekki nýttir, ekki
heldur þeir. „Nú árið er liðið í
aldanna skaut, og aldrei það
kemur ... til baka."
Hugsunin sker úr um það,
hvort maður er á ferð, var
okkur kennt og er sjálfsagt
enn. Og sá er þá maður, sem
gerir sér grein fyrir mismun,
áttar sig á breytingum og kann
að aðlaga sig. Dýr hættir að
sækja til þeirra staða, sem
hvorki veita lengur vatn né
fæðu. Þar greinum við ekki að-
eins eðlisskynjun dýrsins,
þetta er rökrétt afleiðing lífs-
baráttu þess: Hvorki fæða né
vatn, þá er ekkert þangað leng-
ur að sækja. En það grefur
ekki brunn og það sáir ekki út-
sæði, er lagt geti grunninn að
uppskeru næsta árs. Það
hverfur frá. Munur á manni
eða dýri, aldeilis! Eða er mun-
urinn kannski ekki alveg eins
mikill og við viljum vera láta?
Munum við ætíð eftir því að sá
til næstu uppskeru? Drepum
við aldrei, án þess hugsun
beinist að næstu veiðiferð eða
róðri? Hætti ég aldrei við leit
að árangri, ef ég næ honum
ekki fyrirhafnarlaust? Sækja
aldrei efasemdir að? Ekki einu
sinni við áramót?
Að ígrunda við áramót er að
skerpa hugsun. Og sá, sem efl-
ir hugsunina, ætti þá að auka
manndóm sinn, sé skilgreining
heimspekings rétt. Og þó geri
ég dýrum ekki alls kostar rétt
til: Blinda þurfti hesta í
myrkviðum námuganganna og
binda fyrir augu asnans við
kvarnarbjálkann. Því skyldum
við setja okkur á svo háan
hest? Var ekki einu sinni
spurt: Hvað er maðurinn þess,
að þú minnist hans, og manns-
ins barn, að þú vitjir þess? Og
fólst ekki í spurningunni
hvatning til þess að gera sér
grein fyrir mismuni á hinum
skapaða og skaparanum sjálf-
um? Nú árið er liðið ... og með
því hefur horfið hluti okkar
sjálfra.
Nú árið er liðið og sumir
sitja eins og séra Matthías
„stúrinn" „í búri við sólarlag".
Og líka þeir, sem sjaldan
hugsa til gærdagsins nema
sem upprifjan einhvers, hljóta
að setja hið liðna inn í þá
mynd, sem þeir finna sig hluta
af. Þannig gera allir sér grein
fyrir lífi, tilveru og þar með
tilgangi ... í það minnsta við
áramót. Hvert leiðir sú hugsun
okkur, sú leit?
Spámaður skoðaði farinn
veg og kvað upp þennan dóm:
Hingað til hefur Drottinn
hjálpað oss. Hann leit til baka
og þekkti styrjaldir með sigr-
um jafnt sem ósigrum. Honum
var ekki ókunnugt um úlfúðina
og hann var kunnugur bræðra-
lagi. En af hikleysi trú-
mannsins segir hann: Hingað
til hefur' Drottinn hjálpað oss.
Og hann setti upp stein, sem
hann kallaði hjálparstein.
Hestinn þurfti að blinda í
myrkum námugöngum og
binda fyrir augu asnans til að
forða þeim frá sturlun. En
maðurinn sér myrkrið, og
hann veit það, að myrkrið er
ekki gott, að ljósið er betra, og
hann veit það líka, eigi hann
til trú, að ofar myrkrinu,
handan stritsins er birta og
þar má greina tilgang. Maður-
inn gerir sér grein fyrir Guði.
Á stundum getur það verið erf-
itt að segja með spámannin-
um: Hingað til hefur Guð
hjálpað oss, og þó, ef hver og
einn skoðar huga sinn og notar
til skýringar liðna atburði,
hefur þá ekki líka, þegar okkur
fannst myrkrið grúfa hvað
svartast yfir, sést móta fyrir
birtunni, þeirri birtu, sem
stafar frá nálægð Guðs og nær
til okkar, ef við aðeins hleyp-
um henni að. Og Guð var ekki
fjarri, aðgerðalaus, hann stóð
við hlið þér, þegar þú fannst
hvað sárast til einmanaleikans
og rétti fram hendi sína, þess
vegna gaf hann okkur son
sinn. Já, sannarlega hefur
Drottinn hjálpað fram að
þessu, hingað til og heitir hinu
sama áfram.
En ekki aðeins einhver
drottinn. Ekki sama hver er.
Það er sá Drottinn, sem veitir
jólum helgi en ekki aðeins
matarauðlegð. Sá Drottinn,
sem opnar augu fyrir kalli
tímans, en lokar þeim ekki
fyrir samtíð sinni eða leiðir
fullorðna til bernskuleiks í
þykjustpnni, eins og sumir
telja sig sjá í barnslegum
viðbrögðum á jólum. Við
kveðjum ekki liðið ár í nafni
einhvers herra, heldur í nafni
hans, sem eitt sinn iét stjörnu
leiða á fund barns og getur enn
kveikt það blik í auga að minni
á stjörnu.
Hingað til hefur Drottinn
hjálpað. Á stundum þrátt fyrir
okkur, en sem betur fer einnig
með tilstuðlan okkar sjálfra.
En kall áramóta er um það að
taka borðann frá auganu, að
vera ekki eins og dýrið við
kvarnarbjálkann, sem fer
stöðugt í hring. Að hafa augu
opin fyrir hjálpinni og hjálp-
ræðinu.
Dagur rennur til kvölds. Sá
dagur, sem ólíkastur er flest-
um bræðrum sínum, og sam-
einast senn þeirri nótt, er
flestar geymir hugsanir og
bezt varðveitir myndir. Árið
kemur ekki til baka, ekki held-
ur dagurinn, orðin eða verkið.
Þeir eru því margir, sem
spyrja með Tómasi: „En hvert
er þá vort hlutverk hér á jörð
— þann stundar spöl, sem oss
er gert að ganga, — unz
sláumst við í fylgd með fortíð
þeirri, — sem hljóð og fálát
gekk hjá garði í dag?“ Og vefj-
ist svarið fyrir okkur er hætt
við því, að næstu áramót eigi
sér engu síðri vangaveltur um
orð og verk en þessi nú. En ef
við lítum til hans, sem er herra
tímans, um leið og við syngjum
um árið, sem aldrei kemur til
baka, þá getum við horft til
framtíðar með fullvissu þess,
að Guð gefur í trúnni tilgang
með lífsgöngunni. Við þökkum
árið og stundir þess allar, af
því að hingað til hefur Drott-
inn hjálpað oss.
Séra Ólafur Skúlason
Hressingarleikfimi
kvenna og karla
Kennsla hefst aftur fimmtudaginn 7. janúar 1982 í leikfimisal Laugar-
nesskóla. Get bætt viö örfáum nemendum. Fjölbreyttar æfinqar Músík
Slökun.
Upplýsingar í SÍma 33290. Astbjörg S. Gunnarsdóttir,
iþróttakennari.
Hjartans þakkir til ættingja og vina sem
minntust mín á 70 ára afmæli mínu 2. des-
ember. Gleðilegt nýár. Þakka liðið ár. Lifið
heil.
Guðrún Sigurðardóttir,
Holtagötu 6, Akureyri.
Einlægar þakkir sendi ég vinum og vanda-
mönnum fyrir góðar gjafir, blóm, skeyti og
veislu á áttræðisafmæli mínu 15. desember
sl. en ekki hvað síst vil ég þakka Vestmanna-
eyingum vinarþel og hlýhug og stórgjafir
sem bæjarstjórn Vestmannaeyja, kollegar
mínir og samstarfsfólk um árabil hefur
heiðrað mig með.
Farsælt komandi nýtt ár, þakka liðin ár.
Einar Guttormsson, læknir.
Þjóðhátíðarsjóður
auglýsir eftir umsóknum um styrki úr sjóðnum á
árinu 1982.
Samkvæmt skipulagsskrá sjóösins nr. 361 30. september 1977
er tilgangur sjóösins „aö veita styrki til stofnana og annarra
aöila, er hafa þaö verkefni aö vinna aö varöveislu og vernd
þeirra verömæta lands og menningar, sem núverandi kynslóö
hefur tekið í arf.
a) Fjórðungur af árlegu ráöstöfunarfé sjóösins skal renna til
Friðlýsingarsjóðs til náttúruverndar á vegum Náttúruvernd-
arráös.
b) Fjóröungur af árlegu ráöstöfunarfé sjóösins skal renna til
varðveislu fornminja, gamalla bygginga og annarra menn-
ingarverömæta á vegum Þjóðminjasafns.
Aö ööru leyti úthlutar stjórn sjóösins ráöstöfunarfé hverju sinni
í samræmi vi megintilgang hans, og komi þar einnig til álita
viöbótarstyrkir til þarfa, sem getiö er í liðum a) og b).
Viö þaö skal miðað, aö styrkir úr sjóönum veröi viðbótarfram-
lag til þeirra verkefna, sem styrkt eru, en veröi ekki til þess að
lækka önnur opinber framlög til þeirra eöa draga úr stuöningi
annarra við þau."
Stefnt er aö úthlutun styrkja á fyrri hluta komandi árs. Um-
sóknarfrestur er til og meö 19. febrúar 1982. Eldri umsóknir
ber að endurnýja. Umsóknareyðublöö liggja frammi í afgreiöslu
Seölabanka íslands, Hafnarstræti 10, Reykjavík. Nánari upp-
lýsingar gefur ritari sjóösstjórnar, Sveinbjörn Hafliðason, í síma
(91)20500.
Þjóöhátíðarsjóöur.
iiiiiMÞ
FÆST
í BLAÐASÖLUNNI
ÁJÁRNBRAUTAR-
STÖÐINNI
Mjög fjársterkir
kaupenduraf
eftirtöldum eignum
Vandaðri íbúö eöa sérhæö,
2—3 stofur og 2—3 svefnherb.
Æskileg staösetning Espigeröi
eöa fremur miösvæöis í Reykja-
vík. Mjög há samningsgreiösla í
boði.
Góðri 4—5 herb. íbúö í Kópa-
vogi. Bílskúrsréttur æskilegur.
2—3 herb. íbúð í steinhúsi
miðsvæöis í Reykjavík. Skipti
möguleg á litilli sérhæö í Þing-
holtunum
Við óskum viðskipta-
vinum og landsmönn-
um öllum, gleðilegs árs
og þökkum samskiptin
á árinu sem er að líða.
Fasteignir sf.
Tjarnargötu 10B, 2. h.
Friðrik Sigurbjörnsson, lögm.
Friöbert Njalsson, solumaður.
Kvöldsimi 53627.
ef það er frétt-
5\ | 8) NÆMT ÞÁ ER ÞAÐ í
MORGUNBLAÐINU