Alþýðublaðið - 26.06.1931, Blaðsíða 3

V.
Ég hefi hér ekkert rninst á
hina iandlegu hlið, — hverja
fræ’ðslu nemendur fá á Laugar-
vatni, ,af pví að um pað veit ég
fátt af eiginni reynd. Það' segir
sig sjálft, að ekki verða unnin
stór afrek í lærdómi á tveim
vetrum, en peir geta munað ó-
trúlega miklu um ræktun vits-
muna og skapgerðar. Og ég hefi
nokkra ástæðu til pess aö ætla,
,að vel sé um pá hnúta búiö á
Laugarvatni. Sú mentún er ekki
hollust alpýðu, sem hugurinn veit
einn, og höndunum verður ekki
að starfi. Hættir vorir og siðir,
hýbýli og störf parfnast engu síð-
ur fágunar en pekking vor. Þessa
fágun eiga alpýðuskólar vorir að
veita auk peirrar fræðslu, sem
með sanngirni má heimta að peir
láti í té. Háttprýði, lífsgleði og
djörfung eru áhrifin, sem peir
eiga að veita út um sveitirnar.
Og pað piarf í rauninni ekki að
efa, að peim auðnast pað, ef
sæmilega er gætt til,
Og pað verður fegurra yfir hin-
um sunnlenzku bygðum eftir tutt-
ugu, prjátíu ár. Þá verður aftur
fundið jafnvægi í athafnalífinu
imilli bygða og borga, bamskifti
starfsháttanna fullkomnuð á báð-
um stöðum og hvor búin að
nema sér par land, sem hún á að
réttu heima og sampýðast nýrri
öld. f silíkum bneytingum getur
margt farið forgörðum að ópörfu,
víða verið lagt á vegleysur og
kastað á glæ eða gefið upp að
ópörfu. f hagskýrslum líta pau
mistök út eins og breytilegir tölu-
dálkar og línurit. En raunveru-
lega pýða pau tafir og tjón, ár-
angurslaust strit og eyðilagða
iífshamingju. Vér eigum í raun-
inni ákaflega fáar tryggingar fyr-
ir pví, að pau afhroð verði ekki
stór, sem vér gjöldum á penna
hátt. Stefnuskrár borgaralegra
stjórnmálaflokka eru pað vitan-
lega ekki, sem sjá má af pví, að
öll félagsleg afglöp hafa alt af
verið öndvegismál á stefnuskrá
einhvers borgaralegs stjórnmála-
flokks. Én vér eigurn pó nokkrar
tryggingar. Laugarvatn er ein —
og hinir alpýðuskólarnir í sveit-
um vorum og kaupstöðum. Ég
hefi talað um Laugarvatn af pví
að pað var hendi næst nú. En
samúð vora ættu hinir að eiga að
pví skapi ríkari, sem umhverfi
peirra kann að vera fátæklegra
og miður til peirra liagt, enn sem
komið er.
Siguröur Einarsson. -
Þjódfáni Indlands. Prófessor-
arnir við háskólann í Kalkútta
hafa gert pá uppástungu um
pjóðfána Indlands, að hann verði
hafður rauður, grænn og gulur.
Á rauði liturinn að tákna orkuna,
græni liturinn vonina og guli lit-
urinn sólarstyrkleikann.
ALÞÝÐUBLAÐIÐ 3

Beztu tyrknesku cigaretturnar í 20 stk. pökkum
sem kosta br. 1,25? eru:
Statesman.
Tstrklsli WesfBninster
Gigarettm*.
4. ¥. I*hvei>|!íijs jiakka ern samskonap Saílegar
landsiagsinsndii' ogiGommander>cigarettapðkknm
Fást I iSlfimn '&rerzlnnmn.
S® x 5 Exfpa mH.
Á spjótsoddum.
„Þraut er ad vera þurfmnctður
þrœlamm í hraunimum.“ .
Þegar timar líða væri fróðlegt
að eiga sögu peirra rnanna
skráða, sem, á einn eða annan
hátt hafa orðið að leita tii hins
opinbera eftir hjáip. Sú saga
myndi vera lærdómsrík. Hér fer
á eftir lítil saga um líf eins af
peim, sem hefir haft fátækt og
veikindi að förunautum og orðið
hefir að leita á náðir annara til
að hjálpa fjölskyldu sinni.
Maður nokkur fór héðan til
Noregs fyrir urn 20 árum, eða ár-
ið 1911. Hann settist að í Het-
landi við Stavanger. Fyrst fram-
an af gekk honum vel. Hann íékk
vinnu og vann stöðugt. Hann
eignaðist konu og 3 börn. Svo
komu' stríðsárin og pau fóru ii1a
með marga. Maðurinn misti at-
vinnu sina og alt fór á vonar-
vöi. Hann reyndi pó að bjarga
sér og sínum og náði í pví skyni
í 3 prjónavélar, er hann og kona
hans unnu við. Þau fengu tölu-
vert að gera. Vélarnar áttu pau
að greiða með afborgunum. 10
kr. fátækrastyrk fengu pau á
viku. Voru pau búin að borga
nokkur hundruð kr. í vélunum
er fátækrastjórnin í Hetlandi
greip inn í, og par með tapaði
maðurinn pví, sem hann hafði
greitt í vélunum, og hún sundr-
aði heimilinu. Fátækrastjórnin í
Hetlandi skrifaði tii utanríkisráðu-
neytisins og pað aftur hingað.til
fæðingarhrepps mannsins. Svar
pað, sem fátaekrastjórnin í Het-
landi mun svo hafa fengið, var á
pá ieið, að fæðingarhreppur _
mannsins hér neitaði að greiða
nokkurn sityrk til Noregs, 'en
krafðist pess, að maðurinn og
konan kæmu hingað, — en börn-
unum yrði komið fyrir í Noregi
fyrir víst gjald. Maðurinn neitaði
pegar að fara með pessum skil-
yrðum og konan líka. Þau gátu
hvorugt hugsað tit pess að missa
börnin. En iögreglunni var falið
máiið á hendur og heimilið var
leyst upp. Maðurinn átti tafar-
laust að fara úr Landi og pen-
ingalaus og allslaus var hann
sendur hingað. Vegabréfið var
tekið af honum úti og pað sent
til stjórnarráðsins hér. Þegar
hingað kom pekti hann engan.
Hann. var allslaus og kunningja-
laus. Honum tókst pó að komast
hér undir pak og síðar að fá
vinnu í snöpum. Nú reyndi hann
allar leiðir til að fá ltonuna og
börnin til sín og effir mikið erfiði
var hann búinn að innvinna sér
svo mikið fé, að hann gat sent
konunni næga peninga fyrir hana 1
og börnin til hingaðfarar. Þaa
komu svo í ágúst í fyrra. Þá
var haustið að byrja og alliir
vissu hvernig pað var: atvinnu-
Leysið hafði aldrei verið eins mik-
ið. Maðurinn purfti á hjálp að
halda. Hann leitaði til bæjarins,
en hærinn neitaði í fyrstu. Að
síðustu fékk hann pó bráða-
birgðastyrk, en ekki atvinnu, eins
óg hann befði pó helzt kosið að
fá. — Maðurinn fékk. nú reitings-
vinnu öðru hvoru. — En pröngt
var mjög í búi hjá honum.
Skyndilega er hann svo tekinn
27. nóv. s. 1. um morguninn og
sendur austur í vinnuhælið að
Litia-Hrauni. Ekkért réttarhald
var haldiö yfir honum. Hann
kvieðst ekki enn pann dag í dag
vita ástæðuna til pessa. Því að
varla er vinnuhælið stofnað til
pess að hýsa atvinnuleysingja, —■'
nema ef vera skyldi að yfirvöld-
in álíti pað lagabrot að vera at-
vinnulaus. — í vinnúhælinu
dvaldist maðurinn í 3 mánuði,
— en er- hann kom heim var
heimili hans sundrað.
Saga pessa manns er bæði
meiri og lengri. Hún sýnir að-
stöðu eignaleysingjans í pjóðfé-
laginu, öryggisieysi hans og að-
búð. Allir, er hann parf að leita
til, koma fram við hann sem
vandræðamann. Menn gleyma á-
isitandinu í pjóðfélaginu.
Fátækir og öryggislausir al-
pýðumenn eru eins og á spjóts-
oddum íhaldsskipulagsins, skipu-
lagsins, sem stórbændaflokkurinn
,og burgeisavald kaupstaðanna
streitast við að halda í.
R. F.
Dranoagangisr i Danmðrkn.
í vor kom stúlka ein, sém á
heirna á bæ í Vendsýsiu á Jót-
landi, eitt kvöld heim hljóðandi
og æpandi og sagði að draugur
lnefði ráðist á sig. Voru rispur á
hálsi hennar og hnakka eins og
eftir klær, og lagaði blóðið úr.
Héit nú bóndinn párna á bænum
að eitthvað hefði verið sent af
hendi ,í stúlkuna, en hún kvaðst
engan manp hafa séð og ekkert
hieyrt, hvorki á undan eða eftir
að hún varð fyrir pessu.
Nokkrum kvöldum seinna varð
einn af vinnumönnunum á bæn-
um fyrir pessu sama, að koma
blóðugur beim af völdum ein-
hvers, sem hann vissi ekki hvað
var. Urðu fleiri fyrir pessu næstu
kvöld og komst pá ioks Upp, að
32 x 3 "• *
Talið við
okkur um
verð ápess*
um dekkum
og við mun-
um bjóða
allra
lægsta
veið.
Dórðnr Pétiarsson
& Go.
pað var ugia, er átti hreiður
parna skamt frá, er réðist á
menn, er gengu að kvöldlagi um
veginn. Var vængj.atak iiennar
alveg hljóðlaust, og pví höfðu
peir, er fyrir pessu urðu, ekki
heyrt neitt. Það kvað vera mjög
sjaidgæft að ugiur ráðist á menn.
Miralfi er aH frétta?
Nœtuflœknir er í nótt Kristinn
Bjarnarson, Stýrimannastíg 7,
sími 1604.
Otvarpid í dag: Kl. 19,30: Veð-
urfregnir. Kl. 20,30: Hljómleikar
(E. Th.). Kl. 20,45: Erindi til sjó-
manna: Síldarieit úr lofti (dr. Al-
exander Jóhannesson). Kl. 21:
Veðurspá. Fréttir. Kl. 21,25:
Hljómleikar (söngvél).
Skipafréttir. „Brúarfoss11 fór i
gærkveldi í Vestfjarðaför. „Súð-
in“ ko*m í morgun austan um
land úr hringferð. „Selfoss" kom
í gær frá útlöndum. „Go’ðafoss“
ffer í kvöld í Akureyrarför.
,,Súlan“. Gert var í" morgun
ráð fyrir, að hún flygi reynslu-
flug annað hvort í dag eða á
morgun, eftir viðgerð pá, sem
farið hefir fram á henni í vor.
Vedrid. Kl. 8 í morgun var 10
stiga hiti í Reykjavík, rnestur á
Akureyri, 12 stig. Útlit hér á Suð-
vesturlandi: Suðvestan- og síðar
vestan- eða norðvestan-kaldi.
Skúrir.
„Brúarfoss“. Með honum fóru í
gær íil Vestfjarða pessir farpeg-