Morgunblaðið - 03.03.1982, Blaðsíða 14

46
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 3. MARZ 1982
Tímabundin
takmörkun á
beitarálagi
Kram hefur verið lagt stjórnar
frumvarp um breytingar á land-
græðsluiögum.
Frumvarpið felur í sér tvenns
konar breytingar: 1) að gróður-
verndarnefndir skuli starfa í hverj-
um kaupstað, kosnar af baejar-
stjórnum, en í gildandi lögum eru
slíkar nefndir eingöngu á vegum
sýslunefnda, 2) að landbúnaðar-
ráðuneytið geti, þegar skjótra
verndaraðgerða er þörf að mati
gróðureftirlits Landgræðslu ríkis-
ins og að höfðu samráði við viðkom-
andi sveitarstjórn, ákvarðað tíma-
bundna takmörkun á beitarálagi.
Lárus
Ólafur Kagnar
Kjartan
Bandormurinn skreið f gegn um efri deild:
Helmingur þingdeildarmanna
sat hjá eða var fjarverandi
HELMINGUR þingdeildarmanna (
efri deild sat hjá eða var fjarverandi
þegar bandormur ríkisstjórnarinnar
skreið í gegnum efri deild á föstudag
og varð að lögum. Breytingartillögur
Eyjólfs Konráðs Jónssonar, Lárusar
Jónssonar og Kjartans Jóhannssonar:
1) að byggingariðnaður njóti launa-
skattslskkunar jafnt og aðrar iðngr
einar og 2) að vörur, sem aðflutninga-
gjöld hafa verið felld niður af í lögum
um tollskrá eða fjárlögum, verði jafn-
framt undanþegnar hinu nýja toll-
afgreiðslugjaldi, vóru felldar með 10
atkvæðum stjórnarliða gegn 8 at-
kvæðum stjórnarandstæðinga. Frum-
varpsgreinin um nýtt 1% tollaf-
greiðslugjald var samþykkt með 10
atkvæðum gegn 8. Endanlega var
frumvarpið afgreitt með 10 atkvæð-
um sem lög frá Alþingi, 8 þingmenn
sátu hjá en 2 vóru fjarverandi.
• Olafur Ragnar Grímsson (Abl.)
sagði þetta fjórþætta frumvarp,
sem fjallaði um tollafgreiðslugjald,
lækkun launskatts í sjávarútvegi
og samkeppnisiðnaði, lækkuð
stimpilgjöld og framlengingu að-
flutningsgjalda á sælgæti og kexi,
vera lið í fjölþættari efnahags-
ráðstöfunum ríkisstjórnarinnar,
sem miðuðu að því að ná verðbólgu
niður í sett mörk á árinu 1982.
• Kjartan Jóhannson (A) sagði efn-
isatriði þessa frumvarps, sem
þýddi í raun nokkra tollahækkun
umfram lækkun, ekki ná neinum
umtalsverðum markmiðum á efna-
hagssviði, en þar væri vandinn vax-
andi. Ragnar Arnalds, fjármálar-
áðherra, væri nú staddur í Lundún-
um til að undirrita skjöl um risa-
vaxna lántöku, sem að fjárhæð
samsvari fasteignamati alls íbúð-
arhúsnæðis í kjördæmi hans, og
gott betur, bæta mætti íbúðar-
húsnæði á Hornafirði við. Á sama
tíma kæmu upplýsingar um það að
viðskiptahalli okkar út á við hefði
numið 946 m.kr. 1981, eða sem
svaraði árslaunum 13.700 verka-
manna í dagvinnu. Ekki ætti að
byrja að borga af þessu láni fyrr en
eftir 4 ár, enn væri vanda og
skuldbindingum velt yfir á fram-
tíðina. Ekki dygði að rýra lífskjör á
líðandi stund, heldur kæmi sú rýrð
niður á þeim, er standa þyrftu við
skuldbindingarnar síðar.
• Lánis Jónsson (S) sagði skatta-
aukadæmi ríkisstjórnarinnar, sem
nýtt væri til að „greiða niður" 6%
af verðbótum launafólks líta þann
veg út:
1. Með því að halda skattvísitölu í
150, þegar hún ætti að vera 152
eða 153 samkvæmt tekjubreyt-
ingu milli ára, seildist ríkissjóð-
ur í 56. m.kr., umfram tekjuáætl-
un fjárlaga.
2. Hin nýja skattheimta, tollaf-
greiðslugjaldið, sem almenning-
ur greiddi endanlega í vöruverði,
gæfi 54 m.kr.
3. Framlenging aðflutningsgjalda á
kex og sælgæti gæfi 8 m.kr.
4 Hinir nýju bankaskattar, sem að
væri stefnt, gæfu 50 m.kr. í ár.
Lækkunin á móti væri 30 m.kr. í
launaskatti, er kæmi tilteknum
atvinnugreinum til góða, lækkun
stimpilgjalds um 20 m.kr. og
tollalækkun um 22 m.kr. eða
verulega minna en ríkið hrifsaði
til sín.
Lög frá Alþingi:
Alþingi samþykkti sl. föstu-
dag sem lög frumvarp um
samstarfsnefnd Alþingis og
Lárus sagði ennfremur, að á
sama tíma og hitaveitufram-
kvæmdir myndu dragast saman
um 30% og orku- og iðjufram-
kvæmdir um 40% (þ.e. 1982 miðað
við fyrra ár) væri stefnt í meiri
skuldaaukningu en nokkru sinni
fyrr. Skuldasöfnunin væri einfald-
lega til þess að halda taprekstri
gangandi, bæði hjá ríki og atvinnu-
vegum, en það væru ær og kýr
þessarar ríkisstjórnar að velta
efnahagsvandanum á undan sér
óleystum, þann veg að hann hlæði
duglega utan á sig, en viðtakendur
þyrftu að greiða úr flækjunni.
Þetta væri dæmigerð reynslusaga
af öllum vinstri stjórnum.
þjóðkirkju, sem flutt var af
Benedikt Gröndal (A) og
fleirum.
Samstarfsnefnd
þings og þjóðkirkju
Samsvarar 600 MW
rafstöð í sextíu ár
Surtarbrandur í Stálfjalli:
„VESTFIRÐIR hafa sérstöðu í þessum efnum. Þar fyrirfinnast surtar
brandslög víðs vegar. Má þar nefna surtarbrandslögin á Barðaströnd,
Fatreksfirði, Arnarfirði, Súgandafirði, Bohingarvík, Steingrímsfirði,
Hrútafirði, og Kollafirði í Strandasýslu. En sá staður, sem athyglin hefur
beinst helst að, er Stálfjall f VesturBarðastrandarsýslu. Þar hefur farið
fram lauslegt mat og var það gert árið 1917 af sænska verkfræðingnum
Ivar Svendberg, sem áleit að þar væru um 180 milljónir tonna af surtar
brandi og mundi það nægja 600 MW rafstöð í 60 ár. Hér er um að ræða
álíka mikið uppsett afl og nú er samtals í öllum vatnsaflsvirkjunum
landsins.“
Framanritað er úr greinargerð með þingsályktunartillögu, sem felur
ríkisstjórninni, ef samþykkt verður, að láta Orkustofnun og Rannsóknar
ráð ríkisins framkvæma rannsókn á surtarbrandi á Vestfjörðum og könn-
un leiða til nýtingar hans til við orkuframleiðslu og iðnaðar. Haft verði
samráð við Orkubú Vestfjarða um málið.
Flutningsmenn, Þorvaldur
Garðar Kristjánsson (S), Matthí-
as Bjarnason (S), Sighvatur
Björgvinsson (A) benda á, að
aðrar Norðurlandaþjóðir, eink-
um Danir og Finnar, leggi
áherzlu á þróun kolanýtingar, og
vitna til ráðstefnu á vegum
NORDEL í október sl. um „flu-
idized bed“ kolakyndingu (svif-
brunakyndingu). Með þessari
tækni, sem raunar er ekki ný,
hafi nú opnast áður óþekkt að-
ferð til að nýta eldsneyti með
lægra brunagildi en venjuleg kol,
svo sem brúnkol (surtarbrand),
mót, sag, viðarkurl o.fl. Vitnað er
til þesskonar nýtingar víða um
heim, og erindis, sem Gísli Júlí-
usson, verfræðingur, flutti á
Orkuþingi 1981, þar sem m.a. var
fjallað um rannsóknir á íslenzk-
um surtarbrandi.
Vestfirðir eru aðal surtar-
brandssvæði landsins en hafa
jafnframt þá sérstöðu, að þar er
vant orkulinda vatnsafls og jarð-
hita. Tvöföld ástæða sé því fyrir
hendi til að hefja vinnslu surt-
arbrands með það í huga, að
leysa olíu af hólmi, auk þess sem
vinnslan skapaði möguleika á
orkuiðnaði. Einnig megi setja
fram hugmyndir um kyndingu
hitaveitna, sem ekki eigi kost
jarðvarma, jafnvel raforku-
framleiðslu. Möguleikarnir eru
það afgerandi, að rannsókn máls-
ins má ekki dragast á langinn.
Tilgangur nefndarinnar skal
vera að vinna að auknum skiln-
ingi í löggjafarstarfi á vanda-
málum og verkefnum kirkjunn-
ar. Samstarfsnefndina skipa af
hálfu Alþingis forseti Samein-
aðs þings og einn fulltrúi frá
hverjum þingflokki. Forseti
Sameinaðs þings og biskup
landsins fara með formennsku
nefndarinnar sitt árið hvor.
Samstarfsnefndin getur ann-
ars vegar sent ályktanir og til-
lögur til Alþingis eða einstakra
nefnda þess, en hins vegar til
kirkjuþings.
í greinargerð með frumvarp-
inu er vikið að því að Alþingi
hafi legið undir ámæli fyrir
áhugaleysi um kirkjuleg málefni
og naumar fjárveitingar til
starfsemi kirkjunnar. Frum-
varpið sé flutt til að koma til
móts við þessa gagnrýni og bæta
sambúð þings og þjóðkirkju.
í stuttu máli:
Ráðherra
ræðst að
Verzlun-
arráði
• Ingvar Gíslason, mennta-
málaráðherra, mælti sl. föstudag
fyrir endurfluttu stjórnarfrum-
varpi um framhaldsskóla. Gagn-
rýni kom fram á það, hvað síðla
þings svo viðamikið frumvarp
væri fram borið, ef alvara fylgdi
þeim tilmæhim ráðherra, að það
hlyti lagagildi fyrir þinglausnir.
Frumvarp af slíkri gerð sem þetta
þyrfti að koma fram á haustdög-
um eðá í síðasta lagi fyrír áramóL
• Til harðra umræðna kom í
neðri deild Alþingis í umræðu
um frumvarp um verðlag og
samkeppnishömlur. Áttust þar
við Friðrik Sopuhusson (S) og
Albert Guðmundsson (S) ann-
arsvegar en hinsvegar Svavar
Gestsson, félagsmálaráðherra.
Einnig lagði Tómas Árnason,
viðskiptaráðherra, orð í belg.
Verður nánar vikið að þessum
umræðum hér á þingsíðu Mbl.
síðar.
• Þess skal þó getið þegar að
félagsmálaráðherra taldi það
hina mestu goðgá, „að Sjálf-
stæðisflokkurinn hefði”, eins og
hann komst að orði, gert banda-
mann og umboðsmann erlends
auðhrings að formanni Verzlun-
arráðs íslands, jafnhliða því sem
hann endurtók fyrri staðhæf-
ingar um nauðsyn opinberrar
aðildar að innflutningsverzlun-
inni. Hann sagði innflutnings-
verzlunina ómaga á þjóðarbú-
skapnum og vitnaði til saman-
burðarskýrslu um innkaupsverð
vara hér og á öðrum Norður-
löndum.
• Friðrik og Albert sögðu
Verzlunarráð Islands sjálfstæð
samtök verzlunaraðila, sem réðu
sínum ráðum án ihlutunar
stjórnmálaflokka, og umsögn fé-
lagsmálaráðherra um nýkjörinn
formann ráðsins væri ómakleg,
ósmekkleg og úr öllu samhengi
við dagskrárefnið, verðlag og
samkeppnishömlur. Verðlags-
höft hefðu verið afnumin á
Norðurlöndum, öðrum en ís-
landi, fyrir áratugum, svo ekki
hefði frjáls verðmyndun verkað
neikvætt á vöruinnkaup þeirra,
ef marka mætti orð ráðherra, en
á hitt bæri og að líta, að tilvitn-
uð skýrsla væri ekki algild og að
tollar og vörugjöld til ríkisins
væru veigamiklir verðþættir í
vöruverði hér á landi. Síðan
bættist söluskatturinn við í
smásölunni. Þeir ítrekuðu
spurningar til viðskiptaráð-
herra, hvort sú innreið
Innkaupastofnunar ríkisins á
starfssvið innflutningsverzlun-
ar, sem félagsmálaráðherra
hefði margboðað, og sagt fjár-
málaráðherra vera að undirbúa,
væri stefnumið ríkisstjórnarinn-
ar og ákvörðun sem heildar eða
„einkaframtak" Alþýðubanda-
lagsins? Viðskiptaráðherra vék
ekki einu orði að þessu atriði í
svarræðu sinni.
• Fram eru komin tvö stjórn-
arfrumvörp (um breytingu á
jarðalögum og breytingu á ábúð-
arlögum), sem m.a undanþiggja
stéttarfélög byggingarskyldu á
jörðum, ef nýttar eru til útilífs-
afnota eða fyrir orlofsheimili.
• Skúli Alexandersson (Abl.)
hefur borið fram fyrirspurn til
viðskiptaráðherra um verðlagn-
ingu olíu. Spurt er um hver hafi
verið og hver sé líkleg verðþróun
oliuvara á heimsmarkaði og
hvenær lækkun á verði olíu er-
lendis komi fram í verði hér á
landi og hversvegna slík lækkun
hafi ekki þegar átt sér stað.
Engir þingfundir vóru sl.
mánudag og fundir verða í
styttra lagi á þriðjudag, mið-
vikudag og fimmtudag í vikunni
vegna fjarveru nokkurra þing-
manna á Norðurlandaþingi.