Morgunblaðið - 28.03.1982, Blaðsíða 20

MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 28. MARZ 1982
20
Kynlegt hve margar þær eru
þessar stórkostlegu íslenzku
myndlistarkonur, sem hrunið
hafa niður á miðjum aldri. Og í
raun athyglisvert hve margar úr
einmitt þessum hópi hafa verið
orðnar þekktar fyrir myndlist
sína víðs vegar út um heim!
Eitthvað á þessa leið varð einum
sýningargesta að orði við opnun
málverkasýningar á verkum
Ragnheiðar Ream á Kjar-
valsstöðum um síðustu helgi.
Þetta er vissulega eftirtekt-
arvert, bæði hve islenzkar konur
í myndlist hafa einmitt .á undan-
förnum 1—2áratugum náð langt
í samkeppninni erlendis, og
einnig að þær hinar sömu hafa
hrunið niður á fimmtugs og sex-
tugs aldri, einmitt í blóma list-
ferils síns, þegar þær áttu mikið
ógert. Nýlega var á yfirlitssýn-
ingu Ásgerðar Búadóttur stórt
ofið teppi, sem hún hefur ein-
mitt gert í minningu 7 lista-
kvenna á svipuðu starfskeiði og
hún sjálf. Það er tileinkað Bar-
böru Árnason, Gerði Helgadótt-
ur, Nínu Tryggvadóttur, Ragn-
heiði Ream, Eyborgu Guð-
mundsdóttur, Maríu Ólafsdóttur
í Kaupmannahöfn og færeyskum
félaga hennar, Áslaugu af Heyg-
um. Úr hinum merkilega hópi
listakvenna eru þó sem betur fer
framúrskarandi listakonur á lífi.
Konur eins og Louisa Matthías-
dóttir, sem lengi hefur verið með-
al topplistamanna í New York,
og sjálf Ásgerður Búadóttir, sem
er meðal þekktustu listamanna á
Norðurlöndum. Á skoðunarferð
um nýuppgert gamalt stórhýsi
Fjárfestingabankans í Helsinki
— sem er listaverk út af fyrir sig
— og hýsir valin listaverk, sem
safnað hefur verið víðs vegar um
heim, stóð ég allt í einu and-
spænis einu af hinum sérkenni-
legu teppum Ásgerðar úr ull og
hrosshári. Aldurshópur ís-
lenzkra myndlistarkvenna, sem
kemur á eftir þessum merkis-
konum, er svo óðum að hasla sér
víðan vöil, eins og t.d. grafík-
listahópurinn. Eg er ekki viss
um að menn hafi veitt því at-
hygli hve konurnar í íslenzkri
myndlist hafa skarað fram úr og
náð langt erlendis, þegar sagt er
háðslega: „Af hverju eru svona
fáar konur tónskáld ...“ o.s.frv.
Metinn er maðurinn
manngildi er hugsjónin.
Enginn um ölmusu biður ...
var sungið á kvennafrídaginn
1975. Iðulega hefur þó verið
brugðið öðrum mælikvarða á
konur en karla. Og allt er nagað
vanans tönnum. Konur lengst af
metnar eitthvað á borð við það
sem segir í vísunni, sem hún
Guðríður í Austurhlíð brá fyrir
sig í ræðu á bændahátíð fyrir
nokkrum árum:
Öllum skepnum æðri er frú
á henni bóndinn hefur mætur.
Hún er á við keflda kú
komin að burði um veturnætur.
En sú tíð er að líða hjá. Það
eru allar jafnréttiskonur að
minnsta kQsti sammála um, hvar
í flokki sem þær standa — og
slatti af körlum líka. Breyting til
jafnréttis á öllum sviðum er orð-
in ofarlega á stefnuóskaskrám
allra stjórnmálaflokka. En
hvernig? Það er spurningin,
spyrjum við eins og Shakespeare
sálugi. Og konum hefur reynzt
jafn erfitt að fóta sig á svarinu
eins og Hamlet heitnum. Hvernig
á í raun með nýjum tímum og
lífsháttum að veita konum sama
frelsi og val í lífi sínu sem körl-
unum, án þess að börn og fjöl-
(skyldulíf detti niður á milli í um-
skiptunum. Þess vegna hafa
flestir líka, hvar í flokki sem
þeir standa, lengi verið sammála
um að t.d. völ á góðri dagvistun
fyrir ung börn og samfelldur
skóladagur fyrir þau eldri sé
nauðsyn. Og málinu miðar — of
hægt þó — sakir viðvarandi
„peningaskortsleysis".
En í umræðunni er jafnan
bara ein kona, „ung kona með
fjölmörg börn“. Þær eru til. Sjö
manna heimilin í Reykjavík eru
36 og 8 manna heimilin fimm.
Tveggja manna heimilin aftur á
móti 10 þúsund, og einhleypar
konur um 33 þúsund talsins.
Fyrir utan það sem er lykilmál
fyrir barnakonurnar, þarf því
fleira til að allar konur standi í
raun jafnfætis körlum. Sjálf-
stæðiskonur hafa í heilan áratug
verið í sínum félögum að reyna
að fóta sig á þessu. Héldu m.a.
stóra ráðstefnu um fjölskyldu-
pólitík, aðra um konuna á vinnu-
markaðnum og gáfu út bókina
„Fjölskyldan í frjálsu samfélagi"
með greinum, þar sem krufðir
voru ýmsir þættir málsins.
Mér hefur sýnzt að þarna vegi
tveir stórir þættir býsna þungt:
miklir og sveigjanlegir endur-
menntunarmöguleikar og full-
orðinsfræðsla, fyrir þær sem
kjósa að helga nokkur ár uppeldi
barna og heimili, án þess að
verða á eftir, og hins vegar
sveigjanlegur vinnutími hvar
sem því verður við komið í þjóð-
félaginu, svo að heimilisfólk geti
skipt með sér heimaveru og
heimastörfum og unnið á mis-
munandi tíma. En möguleikarn-
ir á slíkri tilhögun fara hraðvax-
andi með tölvubyltingunni, eins
og komið er fram víða í Evrópu.
Á undanförnum árum hefi ég því
helzt reynt að leggja þessum
málum lið. Það hefur gefizt vel
að auka fullorðinsfræðslu í
skólakerfinu og ekki síður að
efla Námsflokka Reykjavíkur, fá
undir þá Miðbæjarskólann og
hafa þá svo sveigjanlega að þeir
lagi sig jafnharðan að þörfum
samfélagsins. Nú eru þar um
2000 manns að afla sér menntun-
ar, sem þeir ekki fengu áður, í
prófadeildum, námskeiðum til
réttinda og hverskonar viðbót-
arnámi. Konur í meirihluta.
Sveigjanlegur vinnutími hefur
líka verið undanfarin ár á óska-
lista. Þingmenn Sjálfstæðis-
flokksins hafá ítrekað borið
fram tillögur um athugun á
sveigjanlegum vinnutíma í ríkis-
fyrirtækjum. Og í borgarstjórn
flutti undirrituð tillögu um
sveigjanlegan vinnutíma í borg-
arstofnunum. Allra flokka borg-
arfulltrúar kepptust við að lýsa
fylgi sínu. Þegar svo ári síðar
var spurt hvað framkvæmd liði,
þar sem margar konur í þjón-
ustu borgarinnar höfðu eftir
leitað, var að heyra á borgar-
stjóra, að málið væri komið í
gang í samvinnu við starfs-
mannaféiagið. Það gladdi því
mitt hjarta, þegar ég las í blöð-
unum um daginn, að nú hygðist
Rafmagnsveita Reykjavíkur-
borgar ríða á vaðið. Rafmagns-
stjóri segir mér að einkum konur
hafi mikinn áhuga á því. En
hvað gerist. Málið fer aftur á
flæking um kerfið. Er erindi RR
nú vísað úr borgarráði til
starfskjaranefndar. Ég sendi
konunum og RR, sem oft hefur
verið í fararbroddi með mætar
nýjungar, baráttukveðjur. Megi
þær hafa betri sigur í baráttunni
við kerfið en riddarinn sjón-
umhryggi í sjónvarpinu!
Næsta orusta verður kannski
yfirgripsmeiri. Þótt flestir séu
sammála um að sveigjanlegur
vinnutími sé það sem koma skal
og hljóti að koma, þá setja
stjórnvöld, samningamenn á
vinnumarkaði, hagræðarar í
bönkum o.s.frv. í öll lög og reglur
sístyttan kyrfilega afmarkaðan
vinnutíma á deginum og styttan
Ieyfilegan opnunar- og þjónustu-
tíma. Verður nú ekki dulítið erf-
itt að dreifa vinnunni, ef hún
verður öll að fara fram á sömu
klukkustundunum?
Líklega er eitthvað til í því hjá
Huxley karlinum, að maðurinn
sé skrýtin skepna — búinn
blöndu af taugaveiklun hestsins,
þrjósku asnans og meinsemi úlf-
aldans.
RNYRfl 27
• Getum nú boðiö þennan glæsilega Mýra 27, þilfarsbát á íslandi.
• Hann hefur í gegnum mörg ár verið einn vinsælasti fiskibátur af þessari stærð í
Noregi.
• Meðal annars vegna eftirfarandi kosta:
• Traustleika og framúr-
skarandi sjóhæfni.
(Djúpur kjölur).
• Einstaklega góörar
skipulagningar á allri
vinnuaðstöðu.
• Fyrirkomulagi á manna-
íbúðum.
• Haganlegri staösetningu
allra tækja í stýrishúsi og
á þilfari.
• Þessi árangur hefur
náðst með góðri sam-
vinnu við norska fiski-
menn.
• Byggöur samkvæmt
norðurlandareglum.
• Helstu mál eru þessi:
• Heildarlengd 8,17.
• Mesta breidd 2,75.
• Athafnasv. á þilfari
ca. 9 fm.
• Djúprista 1,25.
• Ath.
Einnig er hægt aö fá bátinn ófull-
buinn þ.e.a.s. skrokk meö áföstu
húsi.
k
Hringiö eöa akrifiö og féíd frakari upplýaingar.
• Á. Björgvinsson,
Reynihvammi 5, 200 Kópavogi, sími 91-42347.
VANTAR ÞIG VINNU (nj
VANTAR ÞIG FÓLK í

Þl At'GLVSIR l'M AI.L.T
LAND ÞEGAR Þl Al'G-
LYSIR I MORGl'NBLAÐIM
Hótelstjórar Helgolandsgadehótelanna. Frá vinstri: Mogens Nedergaard
á Selandia, Jan Larsen á Triton, Chr. Jensen á Westend, Erik Nedergaard
á Absalon og Niels Skov á Hebron, formaður sameiginlegrar stjórnar
hótelanna.
Hótelin í Helgolandsgade í Khöfn:
5 hótel sam-
eina rekstur
FLESTIR íslendingar sem ferð-
ast hafa til Kaupmannahafnar
þekkja ýmist af eigin reynslu eða
afspurn hótelin í Helgolands-
gade, Hotel Hebron, Westend,
Triton, Absalon og Selandia, en
þessi gata hefur lengi verið köll-
uð hótelgatan. Nú hafa þessi 5
hótel sameinað afgreiðslu sína á
einn stað og bjóða þannig 650
herbergi með 1200 rúmum.
Á undanförnum árum hefur
hótelum fækkað mjög í Kaup-
mannahöfn og húsnæðið notað
undir skrifstofur, en nú er haf-
in herferð til þess að stöðva
þessa þróun og liður í því er
þessi samvinna Helgolands-
gadehótelanna, að sögn Ejner
Skov, forstjóra Hotel Hebron,
en umrædd hótel teljast ekki í
hópi úrvalshótela, en þau hafa
verið gerð upp á undanförnum
árum og þykja vistleg. Verð á
herbergi er frá 135—350 kr.
sólarhringurinn.