Morgunblaðið - 28.03.1982, Blaðsíða 30

30
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 28. MARZ 1982
r
Gefðu fermingarbarninu aöeins
vandaða gjöf
"\
HALLARMULA 2 LAUGAVEGI 84 HAFNARSTRÆTI 18
VARANLEG
LAUSIM
á þök, loft og veggi
Seltuvarðar álplötur með innbrenndum litum.
Auðveldar í uppsetningu, hrinda frá sér
óhreinindum og þarf aldrei að mála.
Álklæðið þökin og losnið við eilíft viðhald - það
er ódýrara þegar til lengdar lætur.
Einnig bjóðum við ýmsar gerðir klæðninga á
veggi og loft - úti sem inni.
Leitið upplýsinga, við gefum verðtilboð og
ráðleggingar ef óskað er.
INNICAUP HE
ÆGISGÖTU 7, REYKJAVÍK - SÍMI 22000 - PÓSTHÓLF 1012.
SÖLUSTJÓRI: HEIMASÍMI 71400.
morgum þótti. Það leyndi sér ekki,
að hann var öldurmannlegur og
íhaldamannalegur. Hann kvað
fast að orði og fór með hetjuljóð
og vísur og var með spaks manns
spjarir á vör, hvar sem hann fór
eins og títt er um margan Þingey-
inginn.
Sá, sem þetta ritar, kynntist
honum í skólaportinu, sem svo
oftlega var þreyttur í prófunum til
hressingar af nemendunum. Hann
kvaðst heita Barði og vera Frið-
riksson af Efrihólum í Núpasveit í
námunda við Kópasker. Hann
byrjaði þegar að ræða mann-
kynssöguna, fór að tala um Caesar
og Rómverja, senatorana, guði
þeirra, stjórnvísindi þeirra, og
greinarhöfundi, sem þá var á
stuttbuxnaskeiði, þótt þessi
þykkvaxni Norður-Þingeyingur
ólíklegur til að biðjast afsökunar á
sjálfum sér og uppruna sínum. Þó
tjáði hann, að hann væri bágur í
ensku og tölvísi, sér leiddust þær
greinar óhemjulega. Hins vegar
var ekki hægt annað en að dást að
kunnandi piltsins í sögulegum efn-
um og innlifunarkennd hans.
Hann var skemmtilegur á sinn
persónulega hátt, en með
skemmtilegu fólki er alltaf gott að
vera.
Barði byrjaði ungur á bókar-
mennt í föðurgarði, ólst upp við
ramíslenzka menning, fastheldni
við sveitasiði á stórheimilum, fjöl-
skyldan var stór og framsækin.
Friðrik faðir hans þótti sérstakur
greindarmaður, móðir hans, frú
Guðrún ljósmóðir, stór í lund og
holl í hverjum ráðum. Það var
mikið líf á heimiiinu á Efrihólum,
gestkvæmt, og Barði, yngstur
sinna systkina, þótti á ýmsan hátt
bráðger um margt, athugull og
spyrjandi. Hann drakk í sig Ís-
lendingasögurnar og ljóðskáldin,
hámaði klassísku bókmenntirnar
íslenzku í sig einsog fjallagrös og
hefur búið að því siðan. Kunningj-
ar eldri bræðranna, sem voru i
skóla, fluttu Kommúnistaávarp
Marx inn á þetta hægri sinnaða
heimili. Barði las það og lærði það
utan að innan tólf ára aldurs. Það
er haft eftir Halldóri Kiljan Lax-
ness, að engpr menn á Vesturlönd-
um séu betur að sér í marxískum
fræðum — dogmanu — en dómin-
íkanamúnkar og jesúitar, höfuð-
andstæðingar kommúnismans,
mun betur að sér en akademískir
stofukommar. Barði lærði
snemma að þekkja kommúnistana
að innan, þekkti hugsjónina og
forsendur fyrir henni. Síðar átti
hann eftir að kljást við fulltrúa
stefnunnar æði mikið eins og
menningarfulltrúar hinnar al-
mennu kirkju gjöra. Það beinlinis
féll í hans hlut einsog annarra sið-
næmra fulltrúa hægri stefnu í líf-
inu, sem vita, hvað marxismi er.
Þess vegna hefur Barði aldrei ver-
ið smeykur í rökræðum og póli-
tískum þrætum. Hann er kjark-
maður í því sem öðru með rósemi
hins kyrrláta íhaldsmanns, sem
trúir fremur á einstaklinginn en
hópsálina — múginn. Við bekkj-
arbræður hans gáfum honum við-
urnefnið sýsli — stytting úr sýslu-
maður — og í Carmínu á dimitt-
endakvöldinu okkar var hann teik-
naður með embættissvip og látinn
bergja á viskíi úr silfurfleyg. Ann-
að þótti ekki sæma Barða, svo og
var hann með digran vindil að
hætti höfðingja.
Barði er einn þeirra, sem hefur
verið íhaldssál nálega frá fæðingu
— að minnsta kosti frá frum-
bernsku — gat ekki verið annað.
Fornu fræðin urðu honum
snemma hjartfólgin — ástríða —
hann las aðra klassík líka, m.a.
Sögur Herlæknisins, Kynjalyfið,
Þúsund og ein nótt í þýðingu
Steingríms Thorst. — af Ijóðum
íslenzkum voru það kvæði Einars
Ben, sem hann svalg í sig. Þar
þekkti hann norðlenzka og norður-
þingeyska orðfærið — kann ljóð
hans meira og minna utan að enn-
þá — og allt þetta gerði sveinninn
ungi af Efrihólum á aldrinum
7—13 ára, áður en verulegt skóla-
nám hófst. Átta vetra flutti hann
reiprennandi kvæðið Sveinn dúfa
við inntökupróf í Núpasveitar-
skóla. Kennari og prófdómandi
vildu fá meira að heyra. Hann
flutti þá Grettisljóð Matthíasar
eins og ekkert hefði i skorizt. Með
þessa undirstöðumenntun að við-
bættri ást hans á sögu Rómverja,
sem hann hreifst af, vegna þess að
honum fannst stjórnkerfi þeirra
vera í svo föstum skorðum, — með
þetta veganesti lagði hann út á
langskólabrautina, lauk stúd-
entsprófi við Norðlenzka skólann
(MA) 1943 og síðar lögfræðiprófi
1949.
Á námsárum sínum stundaði
Barði ýmis störf, var 4 ár hjá Olíu-
verzlun íslands 1944—’48 í þjón-
ustu frænda síns, Héðins Valdi-
marssonar; eitt ár starfaði hann í
Dómsmálaráðuneytinu.
Þá hann hafði lokið laganámi,
tók hann að vinna sem erindreki
hjá Vinnuveitendasambandi ís-
lands undir stjórn Eggerts heitins
Claessens, sem verið hefur að
sumu leyti eins konar von Papen
og jafnframt Nestor íslenzkra júr-
ista. Þar naut Barði handleiðslu
Claessens, sem reyndist honum
vel í hvívetna, enda minnist Barði
hans með virðingu og þakklæti æ
siðan. Seinna varð Barði fulltrúi
hjá Vinnuveitendasambandinu og
síðar skrifstofustjóri og gegndi
því starfi um langt skeið, en und-
anfarin fimm ár hefur hann verið
framkvæmdastjóri hjá fyrr-
greindri stofnun. í öllum þessum
trúnaðar- og ábyrgðarstörfum
sínum hefur Barði getið sér gott
orð fyrir elju og lipurð, ekki hvað
sízt í erfiðum samningum milli
vinnuveitenda annars vegar og
fulltrúa ýmissa iðnaðar- og verka-
lýðsstétta hins vegar. Mætti segja
manni, að hinn rólegi húmor
Barða reyndist oft sterkt vopn í
leiðinlegri viðureign og leysti
marga flækjuna. Að því leyti er
persónuleiki hans ósínkur á sjálf-
an sig. Þess vegna er Barði einn
þeirra manna, sem gaman er að
hitta og gleðjast með — einmitt
fyrir þessa náðargjöf — kímni-
kenndina.
Starfssvið Barða er vítt og nær
m.a. yfir Verkamannasamband ís-
lands og fjölmörg önnur stéttar-
félög. Hann kemur fram við alla
samninga, flytur mál fyrir félags-
dómi og hæstarétti sem lögfræð-
ingur Vinnuveitendasambandsins.
Þess vegna leiðir af sjálfu sér, að
Barði er þaulkunnugur atvinnulíf-
inu og hefur kynnzt viðhorfi
beggja deiluaðilja í sambandi við
starf sitt.
Eitt sinn spurði ég Barða, hvers
konar reynslu hann hefði af full-
trúum hins vinnandi fólks, verka-
lýðsforingjunum. Þótti mér ég fá
jákvætt svar, þegar hann sagði
eitthvað á þessa leið: „Ég efast
ekki um, að verkalýðsforingjarnir
vilji umbjóðendum sínum vel, vilji
heill umbjóðenda sinna, en mér
þykir þeir of íhaldssamir í sam-
bandi við ýmsar fyrirkomulags-
breytingar á starfstilhögun, t.d.
tregðu þeirra um að koma á
ákvæðisvinnu, vaktavinnu o.fl.,
sem er þjóðarnauðsyn. Mér fellur
hins vegar persónulega vel við
næstum alla þá verkalýðsforingja,
sem ég hef átt í samningum við
M
Barði Friðriksson hefur kynnt
sér nýjungar vegna starfs síns.
Hann hefur heimsótt skóla dönsku
verkalýðsfélaganna í Esbjerg og
vinnuveitenda að Egelund til að
kynnast starfsemi þeirra. Hann er
þeirrar skoðunar, að fræðslustarf-
ið, sem Danir halda uppi á þessum
stöðum, geri ómetanlegt gagn.
Hann telur þörf á, að íslendingar
taki upp áþekka fræðslu, svo að
ólíkar stéttir þjóðfélagsins skilji
hver aðra betur, kunni að meta
gildi hver annarrar og hag allan.
Allt beinist þetta að friðsamlegri
lausn þjóðfélagsvandamála, góð
lækning á hatri og misskilningi og
öfund, sem svo oft ríkir meðal
stétta og skapar stéttaskiptingu á
röngum forsendum. Barði trúir á
fordæmi Eysteins Noregskonungs,
spekingsins ráðsnjalla, sem var
manna glaðastur og lítillátastur
og ástsæll alþýðu. Eysteinn
stjórnaði þegnunum með viti —
þannig vann hann ríki sitt, en ekki
eins og Fróði Friðleifsson, Dana-
konungur, sem unni ambáttum
sínum hvorki svefns né matar.
Barði hefur lagt út af þessu í
grein, sem hann skrifaði í Vinnu-
veitandann fyrir mörgum árum