Alþýðublaðið - 06.07.1931, Blaðsíða 2

2
ALÞÝÐUBbAÐlÐ
Atviimuleysið.
Eftir farandi bréf hefir mið-
stjórn Alpýðusambands Jsdands
sent öllum verk I ýðsf él ögum á
landinu, sem í sambandinu eru:
Reykjavík, 25. júní 1931.
AI})ýðuf 1 okkurinn vill undirbúa
kröfur til alpingis um atvinnu-
bætur nú í sumar og á vetri
komanda, og jafnframt gera til-
lögur við fjárlagafmmvarpið 1932
um víðtækar opinberar fram-
kvæmdir á næstta ári. Þess vegna
eru Alpýðuflokksmenn og verka-
mannafélög alls staðar, þar sem
þörf verður á slíkum atvinnubót-
unt úti um land vegna atvinnu-
leysis, beðin að koma með til-
lögur um ákveðnar framkvæmdir
í umdæmi sínu, hvenær skuli
vinna þær, og helzt einhverja
kostnaðaráætlun eða tillögu um
fjárveitingu.
Við biðjum þig því að annast
um, að Alþýð'usambandinu verði
símaðar skriflega eða munnleg^
(sími 980 í Reykjavik) tillögur
viðvíkjandi þínum stað eða hér-
aði, ásamt skýringu á hve marga
menn þurfi að taka í vinntu, og
staðfesta þetta imeð bréfi með
fyrstu ferð.
Sé um bæjar- eða hrepps-
framkvæmdir að ræða, væri rétt
að gera áskoranir til hlutaðeig-
andi bæjarstjórnar eða hrepps-
nefndar, en skýra okkur frá í
hverju þær séu fólgnar og að
hve imiklu leyti væri æskilegt að
fá rikisstyrk. Við höfum sérstak-
lega í huga vegagerðir, brúar-
gerðir, hafnargerðir og lendinga,
ræktun lands, virkjanir og opin-
berar byggingar, en auk þess geta
komið til mála margvíslegar aðr-
ar ráðstafanir vegna atvinnuveg-
anna og til að auka atvinnu
verkalýðsins.
Við væntum skjótlegs svars,
því að þingið kemur saman 15.
júlí n. k.
Með flokkskveðju.
Ritari AIpf/diisambands Isíapds
Nú er kornið roitt sumar — og
nafnið festist við þessa árstíð nú
— nafnið „dauða sumarið", því
að dauði er yfir öllu, sem grund-
vallar annars afkomu alþýðu-
heimilanna —r atvinnunni. Enn
eru fjöldamargir verkamenn, sem
verið hafa atvinnulausir síðan í
október í fyrra, og mikill fjöldi
verkamianna hefir að eins fengið
handtak og handtak nú síðustu
mánuðina. Þeir, sem þannig hafa
áskotnast daglaun við og við,
berjast enn áfram án þess að
leiía á náðir hins opinbera. En
launin eru svo iítil, að það er
hvorki hægt að lifa á þeim eða
deyja.
Hér i blaðinu hofir verið skrif-
að um atvinnuleysið látlaust síð-
an í fyrrahaust, og á það hefir
\e íð bent með rökum, að ef ekki
yrði bót á ráðin, þá færi fólk að
hrynja niður.
Haustið og veturinn voru eins
og allir vita, — en menn vonuðu,
að með vorinu og sumrinu myndi
eitthvað rofa til. Svo kom þing-
rofið og auðvaldsflokkarnir báðir
skáru niður allar bjargarvonir.
Kosningarnar komu og meiii hluti
þjóðarinnar lýsti sig fylgjandi
sultarpólitík íhaldsins og með
sundrungartilraunum sínum í al-
þýðufélögunum efldu kommúnist-
arnir íhöldin bæði til herferðar-
innar gegn alþýðunni.
Eftir rúma viku á alþingi að
koma saman. Þá er þess enn
vænst, að eitthvað verði gert til
aö bjarga frá yfirvofandi hallæri.
Menn verða að gera sér það Ijóst,
að nú er hér á landi í stærstu
kaupstöðunum komið ;atvinnu-
leysi og hungurástand, sem mjög
er landlægt í auðvaldsríkjunum
í kring um okkur. Jafnvel borg-
ararnir vita til hvers slíkt 'á-
stand getur leitt, og ef ‘ekkert
verður gert til að skapa 'atvinnu-
skilyrði hér í sumar, haust og
vetur, þá leiðir hér til atburða,
er fáa órar ef til vill fyrir nú,
Þetta er engin hótun, heldur skýrt
frá málinu a.Iveg eins og það
liggur fyrir nú og ein.s og það
óhjákvæmilega' hlýtur að fara, ef
ekkert verður gert til bjargar.
Menn verða að muna það, að
atvinnuleysi og hungur leiðir til
þess að menn spyrja hvorki að
lögum né reglu — og þótt ýmsir
menn hafi fullan hug á því að
stofna launaðan ríkislögregluher
til að vera viðbúnir því að reka
ágenga allslausa heimilisfeðurna
í vetur öfuga inn í hungurkot sín,
er þeir ætla að gerast ágengir við
valdhafa og peningamenn, þá má
búasít við, að sú leið verði ekki
farin, því Jónas frá 'Hriflu og
Óiafur Thors, sem fastast standa
gegn viðreisn alþýðuheimilanna,
eru ekki menn til að standa í
slíkum stórræðum.
Hér eru engir atvinnumöguleik-
ar nú og útlitið er beinlínis ógur--
legt. Á fundi, er verkamannaí-
félagið „Dagsbrún" hélt s. I. laug-
ardagskvöld, var mikið rætt um
baráttuna fyrir atvinnubótunum.
Á fundinum voru eftir farandi
ályktanir samþyktar:
Áiyktanír.
1. Vegna hins mikla atvinnu-
leysis, sem nú er hér í bænum
og veldur þvi, að fjöldi manna
er bjargarlaus, og fyrirsjáanlegt
er, að þeim mönnum fjölgar
mikið, ef engar opinberar ráðstaf-
anir verða gerðar, skorar verka-
mannafélagið „Dagsbrún" á al-
þingi, ríkisstjórn og bæjarstjórn,
að láta nú þegar auka að miklum
mun alla opinbera vinnu.
2. Félagið samþykkir að kjósa
þriggja manna nefnd til þess að
bera þessar kröfur fram við al-
þingi, ríkisstjórn og bæjarstjórn.
3. Félagið samþykkir að láta
fara fram skráningu atvinnu-
lausra imanna.
Síðan var nefndin kosin. ^
Frá Siglufirði.
Á' laugardaginn barst hingað
fregn um atvinnuleysið á Siglu-
firði. Eru þar nú hátt á 2. hundr-
að heimamenn atvinnulausir og
mikill fjöldi stúlkna. Mjög iít
útlit er þar um ^alla atvinnu, og
er því að fara úr illu i verra
fyrir verkamenn hér að fara
þangað norður. Það ættu því eng-
ir að gera.
Stórstúko|)iiigið.
í framkvæmdarnefnd stórstúk-
unnar voru kosin: Sigfús Sigur-
hjartarson guðfræðingur, Rvík,
stórtemplar, Sigurður Jónsson
skólastjóri, Rvík, stórkanzlari,
Þóra Halldórsdóttir, Rvík, stór-
varatemplar, Magnús V. Jóhann-
esson, Rvík, stórgæzlumaður ung-
lingastarfs, Árni Johnsen, Vest-
mannaeyjum, stórgæzlumaður
löggjafarstarfs, Jóhann Ögm,
Oddsson, Rvík, stórritari, Friðrik
Ásmundsson Brekkan irithöfund-
ur, Reykjavík, stórfregnriti, Jón
E. Bergsveinsson, . Rvík, stór-
fræðslustjóri, Jakob Möller, Rvík,
stórgjaldkeri, og Sigurgeir Gísla-
son, Hafnarfirði, stórkapellán.
Fyrrverandi sitórtemplar, Pétur
Zóphóníasson, á einnig sæti í
framkvæmdanefndinni. Mælt var
með Borgþóri Jósefssyni sem um-
boðsmanni hátemplars.
Skuldagreiðsl hléið.
París, 4. júlí, UP.—FB.
Samkomulag hefir náðst í
grundvallaratriðum um fyrirvara
Frakka viðvíkjandi greiðslufrests-
tillögum Hoovers,.
Frá Washington er símað:
Gastle, settur innanrikismálaráð-
herra, hefir tilkynt, að Hoover
líti þeim augum á svar Frakka,
að ekki sé fengið fult samkomu-
lag í ígrundvallaratriðum um
grieiðslufrestsráðagerðina.
Washington, 6. júlí, UP.—FB.
Samkvæmt áreiðanlegri heirn-
ild hefir Hoover forseti, eftir að
bafa rætt við Castle og Mills, á-
kveðið að tilkynna frakknesku
stjórninni út af orðsendingu benn-
ar viðvíkjandi greiðslufreststillög-
um hans, ,að ameríska stjórnin
geti ekki fallist á efni orðsend-
ingarinnar. Mills og Castle hefir
verið falið að skýra Mellon fjár-
imálaráðherra, sem er í París,
nánar frá áliti forsetans á orð-
sendingu Frakka.
Skipafréttir. „Botnía“ og „fs-
Iand“ komu í gær frá útlöndum.
Jónsmessuhátíð
sína, hina árliegu, hélt málfunda-
félagið ‘ „Magni“ í Hafnarfirði
sunnudáginn 28. júní, og var á.
henni mesti myndarbragur að
vanda. Ræður héldu, auk setning-
arræðu formanns, kennarannir
Gunnlaugur Kristmundsson og
Jóhann Þorsteinsson, og var gérð-
ur að ’ ágætasti rómur. Kariakór-
inn „1. maí“ undir stjórn Lárusar'
Jónssonar söng nokkrum sinn-
um, en lúðrasveit lék öðruhvoru
allan daginn. Hallsteinn Hinriks-
son leikfimikennari sýndi íþróttir
barna, og þótti þáð bezta skemt-
un. Reinholdt Ricnter las upp og
söng fyrir fólkið, og er óþarfi
að fjölyrðia um viðtökurnar. Að
lokum var danz stiginn til mið-
nættis.
Starf „Magna“-félagsin:s er hið
eftirtektarverðasta, og með því
að formaður þess, Valdimar Long,.
rakti í stórum dráttum megin-
þætti sögu þess í setningarræðu
Jónsmessuhátíðarinnar, er ræðan
birt hér.
Háttvirta samkoma.
Félagið „Magni“ , býður yður
öll velkomin á Jónsmessuhátíð'
sína, sem er nú sú níunda í
röðinni. En þótt svo margar há-
tíðir séu á undan gengnar, hefir’
þessi sérstöðu (með.al þeirra..
Henni er ekki ætlað eingöngu að
vera leið til fjáTsöfnunar, er nægi
til að bera uppi ræktunarstarf
félagsins í skemtigarðinum í
Hellisgerði. Hún á enn fremúr
að vera minning um tíu starfsár,
siem „Magni“ telur nú að bakí
isér. Verður hans því rninst
nokkru gerr en ella hefði orðið.
Það mun yfirleitt játiað sem
staðreynd, að öll afrek mannanna
eigi upptök sín í draumum þeirra,
vökudraumum. Athafnir „Magna“
eru um þetta engin undantekning.
Fyrir tíu árum dreymdi nokkra
mienn hér í Hafnarfirði um það,
að kleift myndi að halda uppi
málfundafélagi, er hefði það hlut-
verk með höndum, að efla and-
legan áhuga og þroska meðlimí?
sinna, en væri um leið megnugt.
þess, að orka á andlegt lif bæj-
arins í heild, til umbóta.
Um drauma þá, er ég nefndi,
er vitanlega farið eins og aíla
aðra hluti, að afdrif þeirra verða
á ýmsa vegu. Sumir rætast að
öllu, aðrir að nokkru, en margir
að engu. „Magni“ hefir verið
giftudrjúgur um þesisa hluti.
„Magna“-menn fullyrða allir, aö
þieir hafi grætt mikil andleg verð-
mæti á viðskiftum sínum innan
félagsins. Óg snertandi áhrif þesis
út á við nægir að benda á al-
þýðufræðslu þá, er það befir
haldið uppi, fyrst í samvinnu við
Stúdentafélagið, en stíðar eitt. Hef-
ir hún hlotið opinbera viðurkenn-
ingu bæjarfélagsins og einróma
þakkir bæjarbúa.
En „Magni“ bafði ekki starfað
lengi, þegar stærri draumar fóru