Morgunblaðið - 07.04.1982, Blaðsíða 25

MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 7. APRÍL 1982
25
i
i rækta
arinnar
ósvipað því að koma til eyja norð-
ur af Skotlandi."
Dr. Sturla sagði, að þótt
skammt væri til Argentínu, og
samgöngur miklar þangað og ungt
fólk færi þangað til framhalds-
náms, þá væri sterk bresk þjóð-
ernisvitund meðal eyjarskeggja.
Víða í gluggum hefði t.d. mátt sjá
skilti með áletruninni „Keep the
Islands British". Enga frum-
byggja sagði hann hafa verið á
eyjunum er Evrópumenn fundu
þær, og engin villt spendýr. Hið
merkasta í náttúru eyjanna væri á
hinn bóginn fuglalífið, sem væri
afar fjölbreytt. Þar væru t.d.
fimm tegundir mörgæsa, þar á
meðal kóngamörgæs sem byggi í
mörgæsabyggðum um eyjarnar.
Þá væri þarna að finna albatrosa,
en sá fugl hefði verið nefndur
styrmir á íslensku, sérstæður fugl,
sagði dr. Sturla. Við ströndina eru
svo selir, sæfílar og sæljón og
hvalir úti fyrir.
ALLT bendir nú til, aö yfirstand-
andi vetrarvertíð verði með þeim
betri, sem menn muna eftir og þeg-
ar netabátar drógu upp netin í fyrra-
kvöld, vegna veiðibannsins yfir
páskana, voru þeir yfirleitt komnir
með betri afla, en á sama tima í
fyrra. í sumum verstöðvum, eins og
Vestmannaeyjum, Þorlákshöfn og
Grindavík, er heildaraflinn nú þeg-
ar oröinn 5000—6000 lestum meiri
en á sama tíma í fyrra. Afli báta var
almennt mjög góður síðustu daga
fyrir veiðihannið. Aflahæsti bátur á
landinu er nú, sem oft áður, Þórunn
Sveinsdóttir frá Vestmannaeyjum,
en á mánudagskvöld hafði Þórunn
landað 983 tonnum. Skipstjóri á
Þórunni Sveinsdóttur er Sigurjón
Oskarsson. Næsthæsti bátur á land-
inu er síðan Vörður frá Grindavík,
með 865 tonn. Skipstjóri á Verði er
Guðmundur Guðmundsson. Morg-
unblaðið hafði í gær samband viö
flestar höfuðverstöðvarnar og spurð-
ist fyrir um aflabrögðin.
Ljósm. Sigurgeir Jónuson.
Skipverjar á Sjöfn VE innbyrða hér aætnilegt hal.
ÉœÆtl s Jfp
7' BP
Góð vetrarvertíð um allt land
Höfn í Hornafirði
Vertíðin á Höfn í Hornafirði
hefur gengið sæmilega það sem af
er, en tíðarfar hefur háð sjósókn
nokkuð í vetur. Á land eru nú
komin rösklega 9600 tonn, en það
er afli 23 báta. Aflinn frá því í
fyrra hefur aukist um 40%. Afla-
hæsti báturinn er nú Hvanney,
með 744 tonn, og næstur kemur
Vísir, með 639 tonn. Fjórir aðrir
bátar frá Höfn eru komnir með
um 600 tonn.
Akranes
Tíu bátar eru gerðir út frá
Akranesi í vetur, níu netabátar og
einn trollbátur. Afli þessara báta
var orðinn 3919 tonn á mánu-
dagskvöld, en þann 6. apríl á síð-
astliðnu ári var aflinn 3515 tonn.
Aflahæsti báturinn á Akranesi er
Grótta, með 521 tonn, og þá kem-
ur Haraldur, með 519 tonn.
Vestmannaeyjar
Um síðastliðin mánaðamót var
heildaraflinn í Vestmannaeyjum
orðinn 20.879,9 tonn, en á sama
tíma í fyrra var aflinn 14.770,1
tonn og er því aflaaukningin í
Eyjum mikil í vetur, sérstaklega
þegar það er haft í huga að vetr-
arvertíð hófst nú mun síðar en í
fyrra, sökum sjómannaverkfalls.
Afli Vestmannaeyjabáta var mjög
góður síðustu dagana fyrir veiði-
bannið. í vetur eru gerðir út 36
netabátar frá Eyjum og 14 tog-
bátar, þá eru 4 togarar gerðir það-
an út. Þórunn Sveinsdóttir er eins
og fyrr segir, langhæst Eyjabáta,
með 983 tonn, þá kemur Suðurey,
með 820 tonn, og Álsey er með 740
tonn. Af trollbátum er Freyja
hæst, með 594 tonn, og Björg er
með 462 tonn.
Sandgerði
Um mánaðamótin höfðu 10.256
tonn borist á land í Sandgerði, en
á sama tíma í fyrra var heildar-
aflinn 9773 tonn. Fjörutíu bátar
eru nú gerðir út frá Sandgerði. Af
heildaraflanum er afli bátaflot-
ans 8488 tonn á móti 7822 tonnum
í fyrra, en togararnir hafa nú
landað 1768 tonnum á móti 1951
tonni um mánaðamót marz-apríl
á síðasta ári. Arney KE er nú
aflahæst Sandgerðisbáta, með 570
tonn, því næst kemur Sandgerð-
ingur, með 418 tonn, og Bergþór
hafði landað 385 tonnum um sl.
mánaðamót. Sveinn Jónsson er
aflahæstur skuttogaranna, með
970 tonn.
Keflavík
I Keflavík var búið að landa
7846,2 tonnum um síðustu mán-
aðamót og kemur sá afli úr 798
sjóferðum. Á sama tíma í fyrra
var heildaraflinn 7279 tonn í 826
sjóferðum. Um 30 bátar eru nú
gerðir út frá Keflavík. Aflahæst-
ur er Ólafur Ingi, með 601 tonn,
og Pétur Ingi er annar í röðinni,
með 578 tonn, og voru það einu
bátarnir, sem komnir voru með
meira en 500 tonn um síðastliðin
mánaðamót.
Þorlákshöfn
Þorlákshafnarbátar höfðu
landað 16.700 tonnum um síðast-
liðin mánaðamót, en á sama tíma
í fyrra var heildaraflinn 10.700
tonn og hefur aflinn aukist um
6000 tonn frá því í fyrra. Fimmtíu
bátar leggja nú upp afla í Þor-
lákshöfn, en í fyrra voru þeir í
kringum fjörutíu. Aflahæsti bát-
urinn í Þorlákshöfn er nú Njörður
ÁR, með 807 tonn, þá kemur Arn-
ar, með 778 tonn, og Húnaröst er
með 747 tonn. Alls hafa 15 Þor-
lákshafnarbátar fengið meira en
600 tonn.
Grindavík
Nú eru 25.225 tonn komin á
land í Grindavík, sem er um 5000
tonnum meira en á sama tíma í
fyrra. Meðalafli Grindavíkurbáta
er 11,4 tonn í róðri. Það hefur vak-
ið athygli sjómanna í Grindavík
að undanförnu að smærri þorskur
hefur ekki sést á miðunum og er
uppistaða aflans mjög vænn
þorskur.
Ólafsvík
Búið er að landa 8600 tonnum á
Ólafsvík, sem er 2000 tonnum
meira en í fyrra og er það afli 29
báta. Aflahæsti báturinn er
Gunnar Bjarnason, með 572 tonn,
þá kemur Jón Jónsson, með 491
tonn, og Garðar II er með 484
tonn.
sem einstaklinga með margbreyti-
legar þarfir, sem aðrir þjóðfélags-
þegnar. Þeir sætta sig ekki við að
vera álitnir eldri en þeim sjálfum
finnst þeir vera, una því ekki að
vera álitnir sérstakur hópur, sem
haldinn er kvillum, sem ekkert
verði gert við, hópur, sem kominn
er á grafarbakkann, ófær til ást-
arlífs, ófær um að sjá um sig sjálf-
ur, hvað þá um aðra. Aldraðir
benda á, að þegar tækifæri hafi
gefist, hafi þeir margsinnis sýnt
fram á, að þeir geta skilað góðu
dagsverki og þar með þjóðfélaginu
talsverðuni arði og þannig verið
nýtir þjóðfélagsþegnar, þeir hafi
jafnvel í einstökum tilvikum unn-
ið afreksverk, t.d. á sviði lista og
vísinda.
I Japan vinnur helmingur karla,
65 ára og eldri, fulla vinnu. I
mörgum þróunarlöndum eru þjóð-
flokkar, sem halda reynslu gam-
alla manna og visku þeirra úr
skóla lífsins sérstaklega í heiðri
og gera þá jafnvel að leiðandi
mönnum í þjóðlífinu. E.t.v. nýttist
framlag aldraðra til meðbræðr-
anna best með daglegum samvist-
um þessara aðila, samveru og
samvinnu, eftir því sem þjóðfé-
lagshættir frekast leyfa.
Þeim, sem sannfærðir eru um
að þeir ráði yfir nægri starfsorku,
er það oft mikið kappsmál að telja
jafnvel lífshamingju sína undir
því komna, að þeir fái að halda
áfram starfi eftir að því aldurs-
marki, sem meinar þeim það, er
náð. í ýmsum löndum er unnið að
því, að gera aldurstakmarkið og
eftirlaunakerfið sveigjaniegt, og
búa aldrað starfsfólk undir
starfslok, hugsanlega framhald á
starfi eða umskipti til annarra
starfa. Þannig hefur verið reynt
að láta starfsfólk hætta störfum
smám saman að eigin ósk. Skylt er
þó að taka eðlilegt tillit til starfs-
ins sjálfs, og hafa ber í huga að
ekki eru menn ætíð sjálfir dóm-
bærir um, hversu lengi þeir eru
hæfir til þess starfs, sem þeir
gegna. Þá hefur í vissum löndum
verið höfð hliðsjón af almennu at:
vinnuástandi í þessu sambandi. í
Frakklandi hefur t.d. komið til
tals að draga úr atvinnuleysi þar
með því að lækka aldursmark við
lausn frá starfi og miða það hjá
körlum við 60 ár og hjá konum við
55 ár.
Elliárin eru viðkvæmur aldur,
viðkvæmasti hluti ævinnar næst á
eftir ungbarnaaldri. Öldrun fylgir
fyrr eða síðar hrörnun, sem ryður
sjúkdómum og ellikvillum braut,
auk þess sem gömlu fólki er hætt-
ara við slysum en yngra fólki.
Aldraðir eiga erfitt með að átta
sig á mörgum breytingum í dag-
legu lífi nýtískufólks, einkum þeir
sem eru sjóndaprir, heyrnarsljóir
og fatlaðir. Vanmáttur, sem er
tíður í lífi gamals fólks, ^etur orð-
ið að alvarlegu vandamáli. Einlífi,
sem oft er þeirra hlutskipti, fylgir
títt öryggisleysi, einmanakennd
og þunglyndi, en sannað er vís-
indalega, að þunglyndi getur dreg-
ið úr mótstöðu gegn sjúkdómum.
Hjá öldruðum er oft stutt frá
sjálfsumönnun í vanrækslu á
sjálfum sér. Þegar út af ber á ein-
hverju þessu sviði, ríður á að fljótt
sé við brugðið, svo að komist verði
hjá að vandinn vaxi meira en
nauðsyn er.
Gamalt fólk þarfnast því oft
eftirlits, en gæta verður jafnan
vandlega sjálfsvirðingar hins
aldraða og réttar hans til einka-
lífs. Gamalt fólk þarfnast ástúðar,
umönnunar, heilsuverndar,
heilsugæslu og endurhæfingar.
Það hefur sérþarfir varðandi fæði,
þrifnað, hreyfingar og einnig oft
varðandi húsakynni, flutning og
persónulegt öryggi.
Þegar þeir, sem umgangast
hinn aldraða mest, venjulega fjöl-
skyldan, geta ekki lengur veitt
honum nauðsynlega aðstoð, verða
aðrir aðilar að koma til, vinir,
kunningjar, nágrannar, sjúkra-
vinir góðgerðafélaga eða heima-
hjúkrun og heimilishjálp á vegum
sveitarfélaga og loks heimilis-
læknirinn. Með góðri samvinnu
þessara aðila má i ótal tilvikum
veita hinum aldraða þægilegt og
gleðiríkt líf í heimahúsum, þar
sem hann oftast kýs að eyða
ævikvöldinu. Hafi hann hins veg-
ar óskir um eða aðstæður krefjist
að hann dveljist á dvalar- eða
hjúkrunarheimili, hjúkrunar- eða
sjúkradeild, er það hlutverk
opinberra aðila að sjá um að þau
úrræði séu fyrir hendi.
(Dr. Jón Sigurðsson fyrrv. borg-
arlæknir tók saman með hliðsjón
af gögnum Alþjóðaheilbrigðis-
stofnunarinnar vegna Alþjóða-
heilbrigðisdagsins 1982.)