Morgunblaðið - 12.05.1982, Blaðsíða 7

MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 12. MAÍ1982
55
sætanýtingu þeirra að sumarlagi
væri um 90%.
Ólafur sagði að þeir á Hvolsvelli
teldu að Rangárvallasýsla ætti
mikla möguleika sem ferðamanna-
svæði ef rétt væri á málum haldið,
en við ýmsa erfiðleika væri að glíma
og væru Hvolsvöllur og Hella þar á
sama báti.
Þá vék Ólafur nokkuð að nýtingu
ágæts hótels á Hvolsvelli og kvað
það ekki hafa náð 50% nýtingu á
háannatímanum. Vék Ólafur einnig
að erfiðleikum við uppbyggingu
ferðamannaþjónustu og kvað lán
Ferðamálasjóðs ákaflega dýr og því
mjög erfið til að byggja upp á þess-
um vettvangi. Þá benti Ólafur á góð-
an golfvöll sem væri staðsettur mitt
á milli Hellu og Hvolsvallar.
Lækkað verð eftir
háannatímann
Einar Kristinsson, Hellu, taldi
margt skylt með Hellu og Hvolsvelli
vegna nálægðar þessara staða og því
eðlilegt að samstarf milli þeirra
væri náið. Einar kvað samvinnu
þeirra aðila á Hellu er störfuðu að
ferðamálum mjög góða.
Tilraun hefur verið gerð til þess
að lengja ferðamannatímann með
því að lækka verð á þjónustu fyrir
og eftir háannatimann. Þetta hefur
gefizt vel og verður haldið áfram.
Einar taldi tímabært að þeir aðilar
er störfuðu að skipulagi ferðamála á
íslandi viðurkenndu sérstöðu Suð-
urlands með tilliti til þess hve snjó-
létt það er. Einar lagði fram kynn-
ingarbækling um Hellu, og fjallaði
nokkuð um hann, en þar eru alhliða
upplýsingar fyrir ferðamenn um
gistiaðstöðu, veitingaþjónustu,
hestaleigu, bílferðir Austurleiðar til
og frá staðnum, ráðstefnuhús og
fleira.
Sívaxandi ferðamanna-
straumur til
Vestmannaeyja
Bragi Ólafsson frá Vestmanna-
eyjum rakti ítarlega þróun ferða-
mála í Vestmannaeyjum, rakti hann
m.a. sögu sjó- og flugferða milli
lands og Eyja, en hann kvað ferða-
mannastraum til Vestmannaeyja
byggjast fyrst og fremst á góðum
samgöngum, góðri gistiaðstöðu
vegna einangrunar, góðum veit-
ingastöðum og vel skipulagðri þjón-
ustu við ferðamenn, því Vestmanna-
eyjar hefðu upp á svo æði margt
sérstætt að bjóða bæði innlendum
og erlendum ferðamönnum.
Bragi fjallaði um upphaf fastra
ferða milli Eyja og Stokkseyrar um
1940, allt til ársins 1955 er Þor-
lákshöfn varð fyrir valinu. Sigurjón
í Skógum var í þessum ferðum í 14
sumur og kvaðst hafa farið 730 ferð-
ir á milli lands og Eyja með um 23
þús. farþega.
Þá kvað Bragi daglegar ferðir
milli lands og Eyja með nýja Herj-
ólfi hafa brotið blað í samgöngum
við Vestmannaeyjar, en árlega hafa
síðan skipið hóf siglingar nýsmíðað
ferðazt með því 34—48 þúsund far-
þegar árlega og hefur farþegum far-
ið sífjölgandi. Þá kvað Bragi ýmsa
möguleika hafa opnazt með þessum
daglegu ferðum Herjólfs, m.a. fyrir
hópa skólafólks víðs vegar af land-
inu sem flykktust til Eyja.
Flugsamgöngur við Eyjar hafa
einnig farið vaxandi undanfarin ár
og hafa ámóta margir farþegar
ferðazt flugleiðis til Eyja með
Flugleiðum og Eyjaflugi sem flytur
hluta af flugfarþegum, en undanfar-
in ár hefur farþegum með Herjólfi
fjölgað en heldur fækkað með flugi,
enda ferðatíðni oft komin undir
veðri. Kvað Bragi Eyjaflug Bjarna
Jónssonar vera mikla samgöngubót
fyrir byggðarlögin á Suðurlandi
með flugi hans á Skógasand, Hellu,
Bakka og til Selfoss.
Bragi fjallaði um gistiaðstöðuna í
Eyjum, á hótelinu, í Heimi hjá Páli
Helgasyni, hjá Rafni Pálssyni í
Herragarðinum, t Skútanum hjá
Herði Adolfssyni og einnig væri
gistiaðstaða hjá einkaaðilum úti í
bæ. Matsölu kvað Bragi vera á
tveimur stöðum aðallega, hjá Skút-
anum og Gestgjafanum sem gætu
tekið á móti stórum hópum i mat.
Þá nefndi Bragi nokkra þætti af
þeim fjölmörgu í Vestmannaeyjum
sem laða að ferðamenn, margbreyti-
lega náttúrufegurð sem hvergi ætti
sinn líka, fjölmarga sögustaði úr ör-
lagaþáttum íslandssögunnar, en
hann kvað ferðamannastraum til
Vestmannaeyja hafa stóraukizt eft-
ir eldgosið 1973 og nefndi sem dæmi
að árið 1972 hafi 500 erlendir ferða-
menn komið til Eyja en síðan 15—20
þúsund á ári, flestallir i dagsferðir
þótt hæglega mætti bjóða upp á
nokkurra daga fjölbreytta dvöl, með
skoðunarferðum á sjó og landi,
stangveiði og fleiru og fleiru. Nefndi
hann sjávarhellaferðir Óla Gránz og
Hjálmars Guðnasonar á bát þeirra,
Bravó, sem um leið væri fuglaskoð-
unarferð og söguferð, sem væri feiki
vinsæl. Þá nefndi hann Náttúru-
gripasafnið með lifandi fiskum und-
ir stjórn Friðriks Jessonar og
Magneu konu hans og byggðasafnið.
Bragi kvað ferðamenn róma íþrótta-
hús Eyjamanna, sundlaug og aðra
aðstöðu þar, golfvöllur væri í Herj-
ólfsdal og stutt væri að bregða sér í
fjallgöngur svo eitthvað væri nefnt.
Þá taldi Bragi nauðsynlegt að
stofna til sameiginlegrar ferða-
mannaþjónustu í Eyjum til þess að
samræma móttöku og þjónustu við
ferðamenn.
í snertingu við
sköpunarverkið
Páll Helgason frá Vestmannaeyj-
um sendi erindi sitt á ráðstefnuna
þar sem hann komst ekki á staðinn,
en Árni Johnsen flutti mál Páls. í
erindi sínu lagði Páll áherzlu á það
að náttúra Eyjanna, fuglalíf, jarð-
fræði og aðrir þættir, væri þannig
ofin að fátítt væri að menn kæmust
í jafn nána snertingu við sköpunar-
verkið, án þess að þurfa að fara
langar leiðir.
Páll kvað Vestmannaeyjar hafa
fyrst komizt í ríkum mæli á blað
sem ferðamannastaður í eldgosinu
1973, en hann kvað það höfuðvanda-
mál þeirra sem veita ferðamönnum
þjónustu í Eyjum að staðurinn væri
í rauninni endastöð, farþegar kæmu
ýmist með flugi eða skipi, og stæðu
stutt við flestir sem kæmu flugleið-
is, en Herjólfsfarþegar gistu fremur
einhverja daga. Þá vék Páll að erfið-
leikum með áætlunarflug vegna veð-
urs og benti á að oft væri ófært til
flugs vegna golu af suðaustri, en þá
vilja skapast misvindar af öxl Sæ-
fells. Oft væri erfitt að útskýra
þetta fyrir fólki þegar enginn fyndi
neitt að veðri, og á hinn bóginn
héldu margir að Eyjar væru eitt
veðravíti vegna þessara sérstæðu
aðstæðna. Þá kvað Páll það kosta
ívið meira að fljúga báðar leiðir til
Eyja en að fara með áætlunarbíl frá
Reykjavík til Þorlákshafnar og til
baka, báðar leiðir með Herjólfi og
gisting eina nótt í Eyjum ásamt
morgunverði. Páll vék að skoðunar-
ferðum þeim sem hann býður upp á
um Heimaey, þar sem m.a. eru skoð-
uð ummerki eftir eldsumbrotin,
uppbygging, náttúruspilið og fleira
og einnig vék hann að fjölmörgum
þáttum sem ferðamenn sækja mikið
Séra llcimir Steinsson
Grein og myndir:
ÁRNI JOHNSEN
i Eyjum. Páll kvað það mikilvægt
fyrir ferðaþjónustu í Eyjum að unnt
væri að lengja ferðamannatimabilið
og hefði nokkur þróun verið í þá átt
með svokölluðum pakkaferðum.
Um þá sögufrægu staði,
Skálholt og Þingvöll
Séra Heimir Steinsson fjallaði um
ferðamál á Skálholtsstað og Þing-
völlum. Hann kvað nægan ferða-
mannastraum um Skálholt, en hins
vegar kvað hann þurfa ýmsar úr-
bætur varðandi móttöku ferða-
manna. Nefndi hann skort á
bifreiðastæðum, ranga staðsetningu
heimreiðar og hættulega blindhæð
kvað hann vera á Skálholtsstað
miðjum. Kvað séra Heimir til upp-
drátt að heildarskipulagi fyrir
svæðið eftir Reyni Vilhjálmsson
arkitekt, en það hefði ekki verið út-
fært í framkvæmd. Táldi séra
Heimir eðlilegast að gestir í Skál-
holti gengju spölinn í hlað, en bílum
væri vísað til „sætis" utan við stað-
arhlað nema í undantekningum.
Þá taldi séra Heimir mikilvægt að
torgið fyrir framan Skálholtskirkju
yrði lagt varanlegu slitlagi, „og
verði gestir þannig leystir undan
þeirri kárínu að vaða í drullupollum
eða baða sig í ryki eftir því sem
kaupin gerast á eyri höfuðskepn-
anna frá degi til dags“. Þá nefndi
ræðumaður ýmis atriði, svo sem
hugmyndir um uppsetningu merki-
steina, smíði likana af Skálholtsstað
á ýmsum öldum en sérstaklega kvað
séra Heimir brýnt að bæta úr varð-
andi leiðsögn um staðinn og snyrti-
aðstöðu. Kvað séra Heimir augljóst
að fjölga þyrfti starfsliði vegna
ferðamannaþjónustu í Skálholti.
Séra Heimir kvað matseld þá sem
staðarráðsmaður í Skálholti stæði
fyrir í Skálholtsskóla yfir sumar-
mánuðina hafa mælzt vel fyrir iðu-
lega að vonum, en hins vegar væri
æskilegt að halda úti veitingasölu
frá degi til dags. Séra Heimir kvaðst
ekki ætla að fjalla um hið fjölmarga
sem frægði Skálholtsstað, því þar
kreppti ekki að, kvaðst hann fyrir
hvern mun vilja reyna að blása sam-
an því liði, sem tiltækt væri til bar-
áttu fyrir eflingu ferðamannamót-
töku á Skálholtsstað, því nær allt
sem hann hefði vikið að kostaði pen-
inga í framkvæmd og í sumum til-
vikum miklar fjárupphæðir. Skál-
holtsstaður væri hins vegar í þvílíku
fjársvelti að undrum sætti, að skól-
anum undanskildum þótt þar vanti
einnig á. Kvað séra Heimir Skálholt
snaran þátt i ásjónu íslands sem
blasti við bæði erlendum gestum og
heimamönnum sem flykkjast um
hlöð og því gæti það varla talizt
vanzalaust að svo margt skorti á í
umönnun þess fólks. Kvaðst séra
Heimir nú víkja að Þingvöllum, en
þangað lægi leið hans til starfa um
þessar mundir, en við starfi hans
sem Skálholtsrektor tekur séra
Gylfi Jónsson.
Fjallaði séra Heimir um þá hefð
sem væri í ferðamannastraumi um
Þingvöll og þyrfti þar að taka tillit
til margra þátta, þar réði mestu
stórbrotin náttúrufegurð sem verið
væri að selja ferðamönnum, ásamt
sögu og helgi, eigi minni en í Skál-
holti, en allt um það fyrst og fremst
óbrotgjörn meistaraverk hins hæsta
höfuðsmiðs, sem ekki þarf að betr-
umbæta. Benti séra Heimir á nokk-
ur atriði sem menn þyrftu að hafa í
huga í sambandi við ferðamanna-
straum til Þingvalla, náttúruvernd-
arsjónarmið, hugmyndir um aukna
þjónustu við ferðamenn á Leirum,
en slíkt þætti álitlegt, uppbyggingu
Þingvallasafns til glöggvunar ferða-
mönnum, hugsanlega í sérstökum
skála þar sem m.a. yrði um mynd-
bönd og litskyggnur að ræða. Þá
kvað hann það þróun í rétta átt að á
sumri komanda stæði til að auka
varanlegt slitlag á vegum innan
þjóðgarðsins.
Séra Heimir vék máli sínu að
starfsemi Valhallar og kvað þar
rúmast allt að 500 gesti við matborð
og 75 rúm væru fyrir næturgesti, en
fjöldi gesta næmi tugum þúsunda á
ári. Kvað séra Heimir flest gott um
þá þjónustu, en ugglaust mætti sí-
fellt bæta í víðara samhengi.
Sex af fulltrúum Vestmanneyinga komu flugleiðis frá Eyjum í vél Bjarna Jónassonar og það er auðséð að það er gott
veður hjá Eyjamönnunum. Frá vinstri: Ólafur Gránz, útvegsbóndi á siglingabátnum Bravó, Kristmann Karlsson frá
Ferðamálaráði Vestmannaeyja, Bjarni Jónasson, flugmaður og forstjóri Eyjaflugs, Bragi Ólafsson, umdæmisstjóri
Flugleiða í Eyjum, Tryggvi Jónasson, stjórnarformaður Herjólfs, og Olafur Runólfsson, framkvæmdastjóri Herjólfs.
Ráðstefnugestum var boðið upp á kræsingar á glæsilegu veizluborði í kaffi-
hléi, en það voru bakarí á Suðurlandi og veitingastaðir sem lögðu til meðlæt-
ið, allt frá Hveragerði og út í Eyjar. Voru þar glæsitertur miklar af sætu
brauði og ósætu og höfðu menn á orði að annað eins úrval hefði ekki sézt
fyrr af öllu Suðurlandi. Það voru Bakarí KÁ á Selfossi, Hverahakaríið í
llveragcrði, Grillskálinn á Hellu, Hellubakarí, Guðnabakarí á Selfossi,
Magnúsarbakarí í Eyjum og veitingastaðurinn Skútinn í Vestmannaeyjum
sem mótuðu bakkelsið. Á myndinni sjást nokkrir ráðstefnumanna vera að
hlaða diska sína í páskahrotustil eins og vera bar.