Alþýðublaðið - 10.07.1931, Page 2

2
AbÞÝÐUBfcAÐÍÐ
HamskiftL
Menn hefir nokkuð fur'ðað á
[)\'í, er þeir hafa veitt pví at-
hygli nú síðasta árið, að Fram-
sóknarflokkurinn er að taka upp
stefnuskrá íhaldsflokksins, en
sijálfstæðisihaldið er að taka upp
stefnu Framisóknarihaldsins. Nú
er Mgbl., málgagn sérréttinda-
mtannanna i pjóðfélaginu, sem
hiift er við sköttum og skyldum
á kostnað láglaunastéttanna, hætt
að tala um að „vernda ipurfi
pjóðfélagið“, en Jónas Jónsson
ritar langa grein um, pað, „að
pjóðfélagið purfi. iað vernida“.
Sj'álfstæðis-íhalds-imiðstjórnin er
hætt að reka ritmenni sín frá
hlöðunum, pótt pau skrifi um að
breyta purfi kjördæmaskipuninni,
en Jónas Jónsson, sem fyrir fá-
um árurn taldi kjördæmiaskipun
vora. ekki samboðna siðuðu pjóð-
félagi, skrifar nú og skammíast
út í alt pað, er heitir meira
lýðræði eða breyting á kjör-
dæmaskipuninni. Nú eru Morg-
unblaðsmennirnÍT orðnir í orði
Sogsvirkjunarmienn, en Jónas
Jónsison, ier reit í „Komiandi ár“
um „hvitu kolin", er orðinn h'at-
ramur iandstæðingu'r - virkjunar
fossanna nema ef útlendingum
séu veitt til pess sérréttindi. Nú
er Morgunblaðsliðið orðið fylgj-
andi pieirri stefnuskrárkröfu jafn-
aðiarmanna, ,sem pað hefir barist
gegn meÖ hnúum og hnefunn í
16 ár, að afnema réttindamisisis-
ákvæðið úr ;stjórnaTS,kránni, en
Jónas Jónsson, sem notaði pessa
styrfni íbaldsins við kröfunni um
afnámið gegn pví, meðan pað
var í meiri hluta, er nú orðinn
hatramur andistBgðingur peirra,
er purft hafa á hjálp að halda,
og greiddi atkvæöi gegn pví s.
I. vetur á pingi, að peir fengju
kosningarétt. Svona mætti lengi
telja. Og hver er skýriwgitn á
pessum skyrtusikiftum íhalds-
flokkanna? Hún liggur opin
fyrir:
Skoðanir og stefnuskrár íhaids-
fiokkanna fara dð eins eftir pví,
hvort peir eru i meiri- eða minni-
hluta, hvort peir éru við ríkisi-
stjórri eða ekki. Og hvers. vegna?
Vegna pésis, að peir menn, er
ráða í báðum pessum fiokkum,
eru vel seffir sérréttindamenn,
sem iífa á pví að vinnandi menn
hafi lág iaun, og sem nærast
á pví, að verkalýðurinn hafi ekki
atvinnu á vissum tímum. Báðir
pessir flokkar eru íhaldsflokkar,
sem hafa liag af pjóöskipulaginu
eins og pað er, en óhag af pví,
ef pvi er breytt samkvæmt kröf-
um aipýðunn.ar. Eini flokkuTÍnin,
seon hefir hag af pví að pjóðfé-
iaginu sé breytt, að raeira lýð-
ræði ríki, að sikattar og toliar
séu lagðir á eignir, erfðafé, giys
og hátekjur, er sá fiokfcur, sem
verkamenn og sjómenn skipa, þ.
v. Aipýðuflokkurinn, af pví að
þessar stéttir eru misrétti beyttar
í pjóðfélaginu nú, af pví að p,að
er eins og þaö er.
Ef sjálfstæðisíhaidið hefði náð
meirihluta við síðustu kosningar,
þá hefði pad tekið upp pá stefnu-
skrá, sem Framsóknaríhaldið hef-
ir nú, og ef Framsóknaríhaldið
hiefði orðið í minnihluta við
kosningarnar, þá hefði pað tekið
upp stefnuskrá pá, er sjálfstæð-
isíhaldið hefir. nú:
Vierkin tala bæði nú og áður.
En tvent munu íhöldin eiga
sameiginlegt gegnum pykt og
punt; það er: skattana og toil-
ana á bök alpýðu og; niður með
verkalaunin.
Þar skiftist líka á milli ör-
eiga og auðvalds.
“Vélbátor strandar.
Siglufirði, FB., 9. júlí.
Vélbáturinn „Fram“, eign Gunn-
laugs Einarssonar hér, strandaði
í nótt undir Hrolieifshöfða aust-
an Málmeyjar á SkagafirðL
Mannbjörg varð og er nú verið
að sækja skipverja. N.ánari at-
vik að strandinu eru ókunn, en
líkur benda til, að báturinn hafi
eyðilagst.
„Björn“, véiskip, og nokkur
flieiri skip komu inn með nötsíld
í gær og dag. Nokkuð af veið-
inni saitað. Hiitt fór í ríkisbræðél-
una. Tvö tunnuskip og tvö salt-
skip afferma hér síðustu daga.
Dúi Stefánsson organleikari lézt
í nótt í sjúkrahúsinu eftir lang-
varandi vanheilsu.
ÍJr Borgarnesl.
Sláttur byrjar siennilega ekki ai-
ment fyx en 15. til 20. júlí, jafn-
vel meiri jíkur til, að sláttur
byrji ekki alment fyr en undir
20. júlí. 'Tún eru yfirleitt illa
sprottin, pótt undantekningar séu,
t. d. nokkur tún sæmiliega sprott-
jin í Rieykholtsidal. Útjörð er einn-
ig iila sprottin. Áveituengi eru
bezt sprottin. , Áveituengjarniar
einar bregðast ekki í ár.
Unnið er að pví að iagfæra
veginn yfir .Kaldadal, og mun
pví nú langt komið. Fimrn bif-
reiðir fóru yfir; Kaldadal í gær,
par á imeðal sitjórnarráðsbifreið-
irnar að sækja pingmenn norð-
ur. Viegurinn eftir dainum er nú
fyrirtak norður ,að Skúlasfceáði.
En hann er slæmur á 2—3 stöð-
um á skeiðinu. — (FB., 9. júií.)
Steinninn í Bergstaðastræti.
Það er nú talið sannast, að Ól-
afur heitinn Þorsteinsson verk-
fræðingur hafi sett niður hinn um-
talaða stein, er nýlega kom upp
úr Bergstaðastræti, þegar hann
mældi Reykjavíkurbæ. Ofan í stein-
inn er hoia og par í járnpípa.
Holan er tæplega handarlengd að
dýPh og hefir mælistöng verið sett
i steininn og notuð við þrihyrn-
ingamælinguna.
Skammdegishugieið-
iug.
Skrifað í jan. 1931.
Vesalt ertu, mannkyn, og bágí
áttu! En hvar er hjálpar að
vænta? Ég leiðist alt af til að
hugieiða annaria kjör, þegar mér
líður illa á einhvern hátt. Þaiu
hlunnindi á ég jafnaðarstefnuimi
að þakka. Trúin var mér einsk-
isvirði, þ. e. a. s. hinn lúterski
barnalæxdómur í kristnum fræð-
um náði ekki til hjartans:. En
pegar ég kyntist hinni háleitu
og göfugu jafnaðarhugsjón, pá
rann upp (fyrir roér nýtt ijós,
nauðsynin að efla samruna hdnna
fegurstu og • fullkomnustu hug-
sjóna,.
Ég get eigi búis.t við fullkom-
inni vellíðan, meðan niilljónir og
aftur milljónix hinis örsniaiuða
verkalýðs stynja undan ánauðiar-
oki örfárra iðjuhölda. Meðan
fjöldinn liggur flatur í duftdnu,
vitundarsnauður ‘ og siðferðisfá-
tækur, err hann verkfæri eigiri-
gixninnar í h'önduan samvizkusiof-
andi bófa. Bróðir vegur Brján,
en hlýtur að falla. Brjánn ris
fyrr eða síðar úr rotinu og er
piegar kominn á hnén. iVerka-
lýður Rússlands reis upp; með
hjartað fuit af beizkri kvöl præls-
ins, greiddi hann vel úti látið
högg, og kúgarinn féll.
Hver hugsandi maður hlýtur
að rneta viðleitni til próunar. En
sorglegt er að finna allan þann
vanproska og alt* það öfug-
.streymi, sem oftlega felst í fáhni
leifandans.
Foringjarnir eru oft utanveltu
við rétt markmáð og tala um of
til lægri tilhneiginga fjöldans.
Verkalýðurinn á ©kki að neyta
samtaka sinna og bolmagns til
peas að æsa upp öfund og hatur
í sjálfum sér.
Hugsjóninni eigum við að fylgja
samkvæmt hennar ceðsta boðorði.
Kærleikurinn á að vera s,á kraft-
ur, sem ber lífið uppi. Hann á
v'iö ráða í pjóðmálum, alveg eins
og vöidin eiga að vera hanis á
hverju einasita heimiii. Hann á
að ráða breytni og gerðum
manna, en ekki að vera slagorð
né fallegt hugtlak, sem hvergi
sést.
Til hvers eru auðvaldssinnar
með hræsni .sína og skinbelgi
á vörum? Þá staðreynd er vert
að athuga.
Þeir vilja t. d. styrkja heima-
trúboð og góÖgexðastofnanir,
ganga sífelt með játningar og
fögur orð á vöriuim sér, en breyta
pvert á rnóti peim vilja, er peir
þykjast hylla.
Lítum á kristniboð aiuðvalds-
ins og pað raunveruiega evange-
iíum, s,em fylgdi pví og fyigir.
Trúboðar frá öllum flokkum
kristiiegrar kirkju iðka starf sitt
meðal villiþjóða og játenda ann-
ara trúarbragða. Þessir menn —
sem pykjast helga guði líf sítt
— ganga hvier í 'anmars sporaslóð’
og bera hver ofan í annan bein-
harðan ,sannleika(!!) með gall-
hörðum sann færingarkrafti.
Þeitn ber á milli um ýmis lít-
ils háttar atriði og kennisetn-
ingar. Mörgurn, er samt f snúið
„frá villu síns vegar", eins og
guðsmennirnir(!!) orða pað. Lát-
um svo vfera. Stundum i er skift
um til betra, stundium (ekki, hvað
lífsskoðun og trúarbrögð áhrærir,
En svo koma eftirköstin, p\
að „trúin er dauð :án verkanna“!
Yfir innfædda frumbyggja í Ame-
ríku, Ástralíu, Afríku o. v. — yfir
þá vait nú fióð fevrópiskrar menn-
ingar. En það var nú ekki ait hoit
b-að ieða 1 hressandi straumar.
Brennivínið og berklarnir voru
rnein fyrir sig, serix fylgdu hvíte
mienningunni ;oig hjuggu stórt
skarð í ýmisa kynflokka. T. d.
eiga þessi tvö eyðandi öfl ekki
svo lítinn þátt í 'fækkun Indíána
o. fl. kynflökka. — Hvíta mtenn-
ingin —i hin borgaralega '„civiii-
zation' — var ekki hóti betri en
versta villimenska. HvítíT kaup-
menn — þesisir glæsilegu boð-
bieriar frjálsrar samkeppni!! —-
Þieir blóðsugu ’og örpíndu Tá~
kunnandi kýnflokka á mjög
siköimimum tíma.
Eða isagt með raunköldum
sannleika: Framkoma þeirra var
eins og villiimanna, sem 'tapað
haíf'd. ikarimennsku sinni og
kjarki, en aukist bleyðiskapur og
refsvit. Hvítir menn komu frant'
einS' og siðiausiir ribbaldar, ’setn
æfðu sig í hvers konar hrekk-
vísi, og illntenskubrögðum. Þeir
notuðu sér imislita 1 meðbræður
eifisi og fépúfu og A'innuvei'k-
færi (þræla), seim siagt. fóru ver'
nteð pá en -skepnur, ' Arðrán og
kynfýsnasvöiun, eigingirni, dýrs-
leg grimd, framkvæmd með
ýrnsiu móti, p,ainn veg var fram-
koma mennimgarimiar gagnvart"
viiilimenskunni. Að vísiu voru 'hin-
ar viitu pjóðir eða kynflokkar oft
á tíðum óvinveittar og grimmar
í garð aðkomuntanna, en lögrnál
kTistninnar er ekki „auga fyrir
auga og tönn fyrirtönn“. Munu
pví kristnu rátishöfðingjarnÍT vart
hafa aukið álit á nýju trúnrii
tneð breytni sinni.
Vitanlega hafa alt af verið til
ýmsir forustumenn, sem börðust
og berjast gegn óréttlátri með-
ferð á siðmenningarsniauðum
meðbræðrum, og eiga peir pökk
skilið. En erfitt hefir reynst að
kveða niður ranglætiö og viiiir
menskuna. Við sjáum t. d. hvern-
ig gekk að útrýma prælahaldinu,
Er pað óafmáaniega svívirði-
legur blettur á hvítu menning-
unni, hvernig meðferð var hátt-
að ,á ófrjáisum mönnum og
hvernig undirtektir voru unt pá
réttiátu frelsiis- og mannréttinda-
kröfu, sem mikiisvirðir mannvin-
ir börðust fyrir í þágu præil-
anna. Ekki sízt er svartur sá
biettur og svívirðileg sú sk(jmm
að við lok styrjaidarinnar tráklu