Alþýðublaðið - 11.07.1931, Blaðsíða 2

AbÞÝÐU.Bb AiÐlÐ
l B
Alilr veria ai ®á vlnnn
Dm eína af maanðrápEballiinn.
Það er sóiskin o-g blí’öa á hiverj-
um degi, himininn er oft heið-
ur og blár, hafið skínandi bjart
undir sól -og fagurt að líta til
fjalla.
En í allri Jressari sumardýrð
ganga atvinnulausir verkamenn
-Og sjómenn í þúsundatali í
Reykjavík og kauptiímum lands-
ins.
Enn eru þeir menn máske fáir,
sem ekki vita hvað þeir eiga að
hafa til matar, en þó nokkuð
margir, sem nú þegar eiga óhægf
um greiðslu á húsaleigu.
En hvað vierður, þegar vetur-
inn kemur? Hva'ð eiiga verkamenn
og isjómenn að hafa sér til við-
urværis þá, þegar þeir standa
með tvær hendur tómar, já sum-
ir meira að segja með ,sku!d
eftir sumarið? Hvar eiga verka-
menn þá. að fá fé til þesis að
borga með húsaleiguna og kaupa
fyrir brauðið, viðbitið, soðning-
una, kaffi'ð, molann og svo mjóilk-
ina handa yngri bðrnunum og
sólana undir skóna handa unguiu
og igömlum, svo ekki sé taiið
annað en hiö allra nauðsynleg-
asta? Hvar eiga þeir að fá það?
Svarið er, a'ð þeiir eiga hvergi
heimtinigu á því. Að nafnimu til
eiga þeir heimtinigu á að fá hjálp
úr bæjarsjóði, ef þ-eir eru fæddir
hér eða eru búnir að þræla hér
í Reykjavík í nógu 'mörg ár
samflieytt, en í reyndinni fá þeir
venjulega ek-ki annað en dóna-
skap geðstirðs, líklegast maga-
veiklaðs manns. Því að líkindum
síafar dónaskapur hans við bág-
staddan ve-rkalýð fr-akaf -af
greindri orsök -en af m-eðfædd-
um hrottaskap, -en hvor orsöikin
sem er, þá er niðurstaðan him
sama fyrir þann, sem til bæjar-
ins þarf að leita.
, Réttur hin-s vinnandi iýðs er því
bókstaflega en-ginn annar en sá,
að hann hefir leyfi -ti'l þess að
vinna, þegar -eiignastéttin sér sér
hag i £>ví að láta , vinna. En
þegar stendur á ein-s og nú, að
ekki n-emia. nokkur htati þeirra,
sem eiga framMðsilutækin, sjá,
að þieir g-eti grætt á því að 'láta
vinna, þá -er v-erkaimaðurinn og
sjómaöurinn og -annar verkalýður
g-ersam'ega rétt’.aus.
Reyndar -er sennilegt, að bær-
inn hirði þær fjöiskyldur fyr eð-a
siðar, siem s-ettar verða út á kl-ak-
(pnn í haust, og komi þeim fyiir
í einhverju hreysi.
En það er ekki af 'því, að
verkamiaðurinn eigi heimtingu á
að eiga þak yfir höfuðið, held-
ur af því, að þaö er hn-eyxlan-
iegt fyrir veistæða og v-elmetna
borgaria að horfa upp á sv-o aiug-
ijósa neyð og fieir eiga heimtíngu
á áð þurfa ekki að horfa á þiað,
siesm v-eldur þ-eim óþæ-gindum,, —
þá á bærinn heldur að borga ei'tt-
hvað til þess iað koma þessum fá-
íækiingum í einhvern kofa.
Enginn islendingur er fátæk-
ur af því, að landið sé svo ’bölv-
að, og engjn-n vinnulaus af þvi,
áð hér ,sé ekki n-óg, sem hægt
sé :að láta auðu hendurnar gera.
Hér er nóg v-erk að vinna fyri-r
allar -auðar hendur, og takið
-eftir! nóg aröb-erandi v-éik, því
landið er ekki numið nema að
litlu leyti enn þá: hús að reisia,
hæöi mannabústaði o-g önnur hús,
viegi að Ieggja, brýr að spenna,
hafnir að gera o. s. frv.
En mieinið -er að hér ríkir aud-
valds-skipulag. þ. e. að tiHölulega
fámenn eigmastétt ræður yfir öll-
um framlieiðslutsékjum og lætur
ekki vinna nerna þegar eigendur
þessara tækja getá grætt á því.
Við jalnaðarmenn viljum að
þjóðin ei'gi sjálf framíieiðslutæk-
in, það er skip, bryggjur, hús
og annað, sem þarf til þess að
vinnan geti stöðugt haldið áiram.
Þvi léf þjóðin á sjálf framleiðslu-
tækin og ekk.i eins og nú þessi
tiitöiuliega fámenna eignastétt,
pá er liœgt aö láta hvern mann
fá vinnu, sem vill vinna. Og það
er auðvelt að gera það þá,, en
óigerningur me'ðan ei-nstakir
menn hafa -eignarrétt á fram-
léiöslufækjunum, því þeir hljóta
áv-alt að 'hugsa um i sinn hag,
en -ekki almienningshaginn. Það
er svo auðskiiiö, að þ>aé dettur
engum einu sinni í hug að. lá
þieim það.
Vierkalýður ís.land-s hefir stoín-
að Alþýöusiamband fslands (Al-
þýðuílokkinn) tii þiess að kom-a
á jafnaðarstefnunni, þ. e. gera
framleiðsiutækin iað þj-óðareign,
svo ailir :getí*f-engið nógia vinnu.
Hver alþýðumaður sem fylgir
öðrum flokki en Alþý'ðuflok-knum,
bersit á móti sínum eigin hags-
inunum, og móti framtíð barn-
ann-a sinna, og hver íslendinigur,
sem berst á móti Alþýðuflokkn-
u m, berst á m-óti ísienzku þjóð-
inni, því alþýðan er þjóðin, og
hún á sér enga framtíð nema
skipulögð vinna geti jafnan farið
fxam, og ailir féngið vinnu. En
það er ekki hægt nema þjóöin
eigi sjálf fr-amleiðslutækin, og
þess v-egna hlýtut hún að eiign-
a.st þ-au og jafnaðarstefnan að
sigra.
Einn ár Jafnadarmanm-
félaginu (gamla).
Véibðtabeppnf.
Ró'maborg, 10. júlí, UP.—FB.
Kayedon, sem stýrði „Miss Eng-
Iand“ vann í vélbátakeppninni á
Garda-vatni. Hann s^tti nýít met
en hatði einnig sett eldra
metið. Meðalhraði „Miss England“
var í tveimur lotum 189, 2 enskar
míluur á klst.
Viii ekki ölafur Sveinsson, yf-
irskipaskoðunarmaður ríkisins,
eöa hv-að hann nú er, gera svo
vel og gefia skýringu á því, af
hverju fór um skipið Fann-ey RE
J72 eins og f-ór?
Skip þetta er bygt 1897 og er
51 smál. br. Þaö var selt úr
Stykkishóllmi (úr þrotabúi Sæ-
mundar íialid.órssonar að mig
minnir) til Austfjarða. Síðan var
því siglt þaðan tiJ Vestmanna-
eyja, en v-arð flóðlekt á leiðinni,
og var siglt upp í fjöru í Vest-
mannaeyjum, og hrósuðu allir
lrappi ,yfir því, að 'svona vel
tókst og að það ekki sökk í
rúmsjó. Hefir engum dottið í hwg.
að hreyfa það úr fjörunni síðan.
Víst mun ólafur Sveinisson sjá,
að h-ending ein réði því og heppní
sjómannianna, sem á manndráps-
boíla þessuxn voru, að hann sökk
-ekki undiir þ-eim í rúmsj-ó.
Sjómadur.
Slóiennirnfr 09 síidarsðltmfn.
i fyrra ákvað Síldareinkasaian,
að söltun s-íldar skyldi greiðast
-með 5 kr. á Sigluíirði, en 4,25
á Akurieiyri. Þar í er inni-
falinn laílur kostnaður við síld-
ina frá því hún er látin' á Iiand
og þar til hún, er komin um borð
-aftur, nema tunnan og sialtið. I
ár befir Síldareinkasaian gefið
söltunina frjálsa, sem kallað, er,
það ,er hl-eypt söltuninni út í al-
gert stjórnleysi, í stað þ-ess að
hún ætti beinlínis að rað-a skip-
unium nið-ur á bryggjurnar, svo
alt gæti gengið sem bezt.
Miargir -einstakir atyinnur-ekend-
ur haf.a þá atvin-nu að taka að
sér að s-al'ta fyrir skip, og hafa
þeir auglýst að þeir tækju fyxir
það 4,50 á Sigiufirði og 4,00 á
Akureyxi.
Hinis vegar hefir Söltunarfélag
verkalýðsinis sett verðið 4,25 á
Siglufirði og 3,75 á Akureyri.
Hefir féiag þettia hafnarbryggjuna
á Akureyri (gömliu) til umráða
Þar voru saltaðar í fyrra 10 þús.
tn„ en það má auðveldlega sialt-a
þar 12—14 þús. tn. Öll afgreiðsla
á Akureyri gengur rnjög greitt,
því þaT er alt af hægt að ‘fá n,óg
fólk. Á Sigiufirði hefir Söitunar-
félagið hálft Hoffmann Olsens
pl-anið, og ,er áætlað að salta
miegi á ,því háifu 12 þús. tn.
Nú hefir heyrst, ,að einkasalt-
endur ætluðu að reyna að þrýsta
niður kaupj verkakvenna við
söltun, og verða sjómenn að
gæta þess, ef þettia verður reynt,
að heimta þá að lagt verði upp
hjá Söitunarfélaginu, sem borgar
vierkakonum fullan taxta, en sel-
ur söltunina þó 25 aurum ódýn
ara á tunnu. Væri vel vert að at-
huga ifyrir isjómenn, s.e,m eiga
þriðja hluta aflans. sjálfir, hvort
þeir ,eiga ekki að heimta, að
skipin, sem þeir eru á, leggi afi-
ann ,upp í þriðju hvierri ferð hjá
Söltunarfélaginu (eða Samvinnu-
féiagi sjómanna á Akureyri, sem
mun salta fyrir sama tverð og
SöltunarféLagið), því en-ginn vafi
getur verið á, að þeir eiga heiimt-
ingu -á að ráða jað sínu 1-eyti
hvar saltað er.
¥ éibáts«siB”aifficlid.
Sigiufirði, FB/ 10. júli. Vélbátur-
inn „Fram'* fór á miðvikudags-
kvöld héðan í róður og hugðust
bátverjar að Ieggja lóðina á
Skagafirði. Niðaþoka var, og vissu
bátverjar ekki fyrr en báturinn
rendi á land undir Hrolleifshöfða.
Þar er slæro landtaka, flúðir víð
landið, lítil fjara og ókle ft bjarg
fyrir ofan. Nokkur brimsúgur var
og brotnaði þegar önnur hlið báts-
ins, Menn björguðust undir eins
upp í fjöruna, en voru allir bráð-
ókunnugir. Freistuðu þeir að
komast yfir höfðann, en urðu að
hverfa frá sökum forvaða, sem
ófærir eru fyrir snjóum. Fóru
mennirnir inn fyrir og komust upp
norðan við svonefnt Votaberg. Þá
birti þokuna og sást til bæja. Komu
þeir að Felli um áttaleitið i gær-
morgun, blautir mjög og þreyttir,
en allir heilir. Símuðu þeir svo
undir eins hingað og sótti vél-
bátur þá í gær. Lóðinni, sem var
ólögð, björguðu þeir. Báturinn er
talinn ónýtur, en er nú að mestœ
á þurru. Hann var trygður í ey-
firsku bátaábyrgðinni fyrir 8000
krónum.
Leit að „Uív“.
FB„ 10. júlf.
Eftirfarandi skeyti h-efir vita-
málastjöra borist frá skipherran-
um á „Óðni“: „H-efi leitaö árang-
uTslaust á upp gefnum slóðum.
Hefi frétt af fjórum bómum rekn-
um kringum Þaralátursne-s, hin
síðasta r-ekin á þriðjudaginin var
hneð áföstum vírium og köðlum.
Anniað ima-strið rekið hér á norð-
úrströndum með áföstum reiða,
hitt hefir m/b. „Skarph-éðinn“ frá
HóJmavik sennile-ga séð su'ður í
fióa fyrir viku.“
Er þar með hætt þessari ieit.
Skipið hefir senn-ilega Mðaist
sun-dlur, og því ekki um siglinga-
hættu af því að ræða.