Morgunblaðið - 06.07.1982, Qupperneq 30

30
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 6. JÚLÍ 1982
Oritskoðaðar fréttir af Falklandseyjum:
Bretar skutu eigin menn
- Báðir aðilar stríðsfangar
l/ondon. 5. júli. Al*.
AÐ því er segir í breska blaðinu
Observer sl. sunnudag, drápu breskir
hermenn fimm af eigin mönnum og
særðu a.m.k. níu í misgripum fvrir
óvinahermenn í na'turbardögum i ný-
afstöðnu stríði á Kalklandseyjum.
Það er ekki fyrr en nú, eftir að
átökunum er lokið, að blöðin eru
farin að birta óritskoðaðar frá-
satíriir af atburðunum á Falklands-
eyjum o(í í frásögn blaðamanns
Observer, Patrick Bishop, segir
m.a. „Árásir á eigin menn voru
harmleikur, sem alltaf var að
endurtaka si« í Falklandseyja-
stríðinu„ en fréttum af slíku var
haldið leyndum fyrir tilstuðlan
varnarmálaráðuneytisins, sem var
á því að þser myndu hafa slæm
áhrif á hut;arástandið heima
fyrir."
Bishop sagði ennfremur að það
versta, sem hann hefði séð til Arg-
entínumanna í stíðinu, hefði verið
þetjar þeir skutu á einn úr áhöfn
breskrar þyrlu, sem var að synda
til lands með deyjandi flugmann
þyrlunnar, nálægt höfninni í San
Oarlos. Bishop sagði, að íbúar
hefðu vaðið út í flæðarmálið til
þess að draga mennina í land, með-
an Argentínumenn létu kúlnahríð-
ina dynja á þeim, án þess að hæfa
neinn. Þessari frásögn var að sögn
Bishops haldið leyndri til að hlífa
tilfinningum ættingja flugmanns-
ins, sem lést er í land var komið.
Varnarmálaráðuneytið hefur al-
farið neitað að tjá sig um óritskoð-
aðar frásagnir blaðanna, þar til
birt verði opinber skýrsla, sem
Margaret Tatcher hefur fyrirskip-
að að gerð verði um átökin.
Báðir aöilar
skutu fanga.
„Við fengum óstaðfestar frettir
af því að breskir hermenn styttu
særðum Argentínumönnum aldur
og að fangar Argentínumanna
hlytu sömu örlög," skrifaði John
Witherow, blaðamaður Lundúna-
blaðsins Times. Hann sagði þó að
BRKZKA freigátan HMS Antelope sekkur í Ajax-flóa, sem er inn af Falklandssundi, 24. maí. Mikill reykur
stígur upp úr brcnnandi skipinu, sem laskaðist í loftárás Argentínumanna 23. maí. Skipið varð alelda og sökk
daginn eftir árásina, þegar sprengja, sem sprengjusérfræðingar voru að reyna að gera óvirka, sprakk. Þyrla
flotadcildarinnar svífur yfir sökkvandi skipinu. Birting myndarinnar var fyrst leyfð á mánudagsmorgun.
Símamynd — Al*.
þessar fréttir hefðu ekki fengist
staðfestar af óháðum vitnum, en
Bretar hefðu skotið særða stríðs-
fanga „af mannúðarástæðum".
Fréttaritarar Daily Express, Bob
Mcgowan og Tom Smith, sögðu að
breskur hermaður hefði tæmt
skothylki í höfuðið á Argentínu-
manni, sem fengið hafði skot í
maga og „logaði af kvölum". „Þetta
var ekki villimenska, heldur greiði
eins hermanns við annan,“ sögðu
þeir.
Blaðamönnum Times og Express
ber saman um að átt hafi sér stað
atvik þar sem breskar herdeildir
skutu hvor á aðra og Mcgowan seg-
ir ennfremur að matarskömmtun
Argentínumanna hafi verið ríf-
legri en Breta og þeir hafi einnig
verið betur fataðir. En hinu gagn-
stæða hefur hingað til verið haldið
fram í breskum fjölmiðlum.
Fréttum „lekið“.
í Financial Times segir Robert
Fox að það hafi riðið eins og hol-
skefla yfir yfirmenn herliðsins á
staðnum þegar það var skyndilega
komið í heimsfréttirnar að breskar
hersveitir væru að setja sig í stell-
ingar til að ráðast á Darwin.
„Lengi má deila um það hvernig
stóð á því að þessi frétt lak út“,
skrifar Fox, „... en það hafði í för
með sér að um nóttina sendu Arg-
entínumenn mikinn liðsstyrk til
svæðanna umhverfis Darwin og
Goose Green og við lá að Bretar
hættu við árásina". Á sama hátt
segir blaðamaður Guardian, Gar-
eth Parry, að fréttariturum hafi
„verið ljúft" að skýra ekki frá
ástæðum þess að sprengjur
Argentínumanna sprungu ekki á
tímabili vegna galla í útbúnaði.
„En okkur til mestu skelfingar var
frá þessu skýrt í smáatriðum í
London og daginn eftir voru Arg-
entínumenn búnir að lagfæra gall-
ana í sprengjunum." Mcowan og
Fox segja einnig að árásin á
landgönguskipið Sir Galahad hafi
verið „eins og að skjóta kalkúna"
fyrir óvininn. Þar eð ekkert hafi
verið aðhafst til þess að taka t
gagnið Rapier-eldflaugar, sem áttu
að verja skipið fyrir árásum,
fyrstu fimm klukkutímana eftir að
skipið var komið til Bluff Cove.
Þetta var daginn fyrir árásina á
Port Stanley og varðmenn á Sir
Galahad sátu og horfðu á kvik-
myndir um borð, vitandi af argent-
ínskri njósnastöö í næsta ná-
grenni. Blaðamönnum ber saman
um að hægt hefði verið að komast
hjá árásinni á Sir Galahad, en hún
kostaði 50 mannslíf og var það
mesta mannfall á einum degi, sem
Bretar urðu fyrir.
Yfirmaður breska her-
aflans segist hafa verið
með „þriöju deildar lið“
Yfirmaður alls breska heraflans
á Falklandseyjum, „Sandy" Wood-
ward, sagði í dag, að sigurinn hefði
orðið mun auðveldari hefði hann
haft yfir að ráða venjulegu flug-
móðurskipi á borð við Ark Royal.
En það var einmitt eitt þeirra
skipa, sem komin voru í brotajárn
rétt aður en stríðið hófst í kjölfar
niðurskurðar á flotanum.Wood-
ward notaði líkingamá! úr fót-
boltaheiminum þegar hann sagði
m.a. við fréttamenn:„Það liggur í
augum uppi að ef maður á í höggi
við þriðjudeildar lið, er sigurinn
auðunninn ef teflt er fram fyrstu-
deildar liði á móti. Woodward
sagði að frá Ark Royal hefði verið
hægt að senda orrustuþotur á borð
við Phantom og Buccaner, sem
hafa meira flug- og burðarþol en
Harrier, einu þoturnar sem hægt
var að nota á flugmóðurskipunum
Hermes og Invinceble. Frá Ark
Royal hefði lika verið hægt að
senda á loft Gannet-flugvélar,
búnar radarútbúnaði, sem hefði
greint orrustuþoturnar sem grönd-
\iðu sjö breskum skipum.
Síðasti argentínski fangahópur-
inn, um 600 manns, mun nú vera á
leið frá Falklandseyjum, að sögn
breska varnarmálaráðuneytisins.
Sagt var að um 35 manns yrðu þó
eftir til að hreinsa jarðsprengju-
svæði í sjálfboðavinnu. Fangarnir
600 eru mestmegnis yfirmenn í
argentínska hernum og sá mögu-
leiki var ekki útiiokaður í tilkynn-
ingunni að þeir yrðu fluttir til
Bretlands.
Engin ákvörðun hefur enn verið
tckin um það hvað gert verður við
fleiri tonn vopna, sem Bretar náðu
af argentínsku hersveitunum.
Hart deilt á
yfirmenn Argentínuhers
heimafyrir.
Helstu dagblöð í Buenos Aires
birtu í dag viðtöl við ýmsa áhrifa-
menn, þar sem hart er deilt á yfir-
menn hersins. M.a. segir Ernesto
Sabato, einn þekktasti rithöfundur
S-Ameríku að „Falklandseyja-
stríðið væri afleiðing hugdettu" og
„... sýndi að yfirmenn herafla
okkar eru ekki einu sinni færir um
að eiga í stríði".
Sabato sagði að endurreisa yrði
lýðræði í landinu hið fyrsta og að
„ný stjórnvöld yrðu að hafa hug-
rekki til að láta hina seku gjalda
fyrir mistök sín.“
De la Madrid í kosningabaráttunni.
Mubarak boðið
á fund í Bagdad
Kiiró, 5. julí. AP.
HOSNI Mubarak, forseti Kgypta-
lands, þá i dag boð um að sitja fund
hlutlausra ríkja, sem fram mun fara í
Bagdad í írak i september nk., og er
litið á það sem mikilvægt skref í átt til
sátta milli Kgypta og annarra Araba-
rikja.
Það var Saddam Hussein, forseti
Iraks, sem átti frumkvæðið að því
að bjóða Mubarak til fundarins en
Hussein mun þá taka við forystu
fyrir samtökum hlutlausra ríkja.
írakar hafa lengi þótt hvað róttæk-
astir í Arabaheiminum og mestir
andstæðingar ísraela og af þeim
sökum ekki síst er litið á þetta boð
sem tilraun til sátta við Egypta,
sem hafa verið óalandi og óferjandi
í augum annarra Araba síðan þeir
gerðu friðarsamninga við ísraela.
Sautján Arabaríki slitu stjórn-
málasambandi við Egypta eftir
hina sögufrægu för Sadats heitins
til Jerúsalem og hafa síðan aðeins
þrjár þjóðir, sem mæla á arabísku,
Súdanir, Ómanbúar og Sómalir,
haft opinbert samband við þá. Bak
við tjöldin hefur þó verið unnið að
sáttum og hafa það einkum verið
Jórdanir og Marokkómenn, sem þar
hafa átt hlut að máli.
De la Madrid næsti
forseti Mexíkóbúa
Mexikó-borg, 5. júlí. Al*.
MIGUEL de la Madrid Ilurtado,
frambjóðandi stjórnarflokksins í Mex-
ikó, sigraði með yfirburðum í forseta-
kosningunum, sem fram fóru í landinu
um helgina, að því er innanríkisráðu-
neytið tilkynnti í dag. Endanlegri taln-
ingu er að vísu ekki lokið en þó Ijóst
hver úrslitin verða. Frambjóðendur
stjórnarandstöðunnar bera ekki brigð-
ur á niðurstöðuna en kvarta þó undan
ofbeldisverkum við nokkra kjörstaði.
„Við getum tilkynnt, að Miguel de
la Madrid hefur svo mikið fylgi um-
fram aðra frambjóðendur, að ljóst
er, að hann hefur unnið með yfir-
burðum," sagði í tilkynningu inn-
anríkisráðuneytisins en eftir emb-
ættismönnum er haft, að tölurnar
berist seint og því fullsnemmt að
spá um hlutfallstölur frambjóðenda.
Talsmenn stjórnarandstöðunnar
hafa kvartað undan ofbeldisverkum
á nokkrum kjörstöðum en segja þó,
að þar hafi verið um einangruð
fyrirbæri að ræða og engin ástæða
til að vefengja kosningarnar. „Þess-
ar kosningar voru enginn skrípa-
leikur," sagði frambjóðandi stjórn-
arandstöðuflokks sósíalista, Carlos
Sanchez Cardenes, „heldur mikil-
vægt skref í átt til meira lýðræðis."
Nýi forsetinn mun leysa af hólmi
Jose Lopez Portillo og sitja eitt
kjörtímabil, sex ár, en landslög
leyfa ekki endurkjör. Stjórnarflokk-
urinn, Byltingarflokkurinn, hefur
ekki tapað kosningum allt frá stofn-
un hans, 1929, og Lopez Portillo var
t.d. sjálfkjörinn í forsetakosningun-
um 1976 því að stjórnarandstöðunni
þótti ekki taka því að leggja í þann
kostnað sem kosningum fylgir.
Þrátt fyrir mikið fylgi stjórnar-
flokksins er honum kennt að nokkru
um ástandið í landinu en þar er nú
um 60% verðbólga, fallandi gengi
gjaldmiðilsins, gífurlegt atvinnu-
leysi og spilling sögð mikil. Ráða-
menn hafa verið að gera sér vonir
um að allt að 75% atkvæðisbærra
Kalirorníu, 5. júlí. Al’.
GEIMSKUTLAN Kólumbía lenti í gær
hcilu og höldnu eftir fjórða og síðasta
könnunarleiðangurinn sem henni var
ætlaður og mikið var um dýrðir vegna
lendingarinnar þar sem hún bar upp á
þjóðhátíðardag Bandaríkjanna, hinn
206. i röðinni.
Ferð geimskutlunnar gekk sam-
kvæmt áætlun og hún stóðst þau
próf sem henni voru ætluð. Hún er
því tilbúin í næsta leiðangur, sem
mun verða í október eða nóvembe.r
þar sem fjórir geimfarar munu
verða um borð og koma fyrir tveim-
ur gervihnöttum, ætluðum til fjar-
skipta á braut um jörðu.
manna greiddu atkvæði í forseta-
kosningunum en í fylkisstjórakosn-
ingunum í fyrra var þátttakan sums
staðar ekki nema 10%.
Miguel de la Madrid Hurtado er
hagfræðingur að mennt, útskrifað-
ist frá Harvard-háskóla í Banda-
ríkjunum, og er 47 ára að aldri.
Hann hefur lýst því yfir, að engra
breytinga sé að vænta á utanríkis-
stefnu Mexikó.
Hálf milljón manna fylgdist með
lendingu geimskutlunnar í gær, en
það var Reagan forseti og kona hans
sem gengu til geimfaranna, Ken
Mattingly og Henry Hartsfield, að
henni lokinni og óskuðu þeim til
hamingju með árangurinn fyrir
hönd bandarísku þjóðarinnar sem
hefur fylgst með ferðinni af miklum
áhuga.
Henry Hartsfield, annar geimfar-
anna, sem var 16 ár að undirbúa sig
fyrir þessa ferð sagði: „Allir vilja fá
svar við spurningunni hvort ferðin
var þess virði að bíða eftir öll þessi
ár. Hún var það svo sannarlega."
Ferð Kólombíu
gekk að óskum