Morgunblaðið - 23.07.1982, Blaðsíða 23
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 23. JÚLÍ1982
23
Halldór Þorsteins
son - Sjötugur
Hann er sjötugur í dag, fæddur
á Stöðvarfirði 23. júlí 1912, sonur
Þorsteins Mýrmanns, bónda og
kaupmanns þar, og konu hans,
Guðríðar Guttormsdóttur prests
Vigfússonar, valinkunnra og
merkra heiðurshjóna.
Halldór hefur lagt gjörva hönd
á margt um dagana, svo eftir hef-
ur verið tekið og hvergi sparað
kraftana, drengur góður og sómi
sinnar samtíðar. Á uppvaxtarár-
um vann hann að hinum margvís-
legu störfum, sem til falla í litlu
sjávarplássi, þar sem nokkur
ræktun og landbúnaður eru stund-
uð jafnhliða fiskveiðum og þar til-
heyrandi umsvifum. Hefur sú
margþætta lífsreynsla reynst
mörgum unglingunum giftudrjúg
undirstaða manndóms og þroska,
þó skólalærdómur, eins og nú tíðk-
ast, væri ekki ýkja mikill, í mán-
uðum og árum talinn.
Um tvítugsaldur stundaði Hall-
dór nám við Hvítárbakkaskólann
og einnig við héraðsskólann í
Reykholti, svo sem var úrræði
margra ungmenna, er eigi hugðu á
langskólanám, sem svo var kallað,
eða höfðu aðstöðu til slíkra hluta.
En vel má Halldór hafa nýtt þessa
skólagöngu, því næstu fjögur árin
er hann settur barnakennari í
jafnmörgum fræðsluhéruðum, síð-
ast í Þverárhlíð í Mýrarsýslu, og
er mér persónulega kunnugt um,
að hann leysti þau annars erfiðu
verkefni, hvað aðstöðu snertir,
með miklum ágætum, og það
munu nemendur hans vera mér
sammála um. En það átti þó ekki
fyrir Halldóri að liggja, svo sem
þeim er þetta ritar, að eyða allri
ævinni við kennslustörf, því hann
fluttist til Akraness, lauk þar
iðnskólaprófi og starfaði um skeið
sem vélvirki hjá þeim kunna
athafnamanni Þorgeiri Jóseps-
syni, sem þá var í blóma lífsins, þó
nú sé nýlega áttræður. Var Hall-
dór þar vel látinn, enda verkmað-
ur góður og vel að sér í því fjöl-
þætta fagi.
Á Akranesi tók Halldór mikinn
þátt í félagsmálum og starfaði
mikið fyrir sinn flokk, sem ég
ætla, að þá hafi heitið Sósíalista-
flokkur, en i þeim málum áttum
við mágar harla litla samleið, var
enda ekki laust við nokkrar ýf-
ingar um menn og málefni; en það
er önnur saga, sem ekki verður
rakin hér, skyggði enda ekki á
vinsamleg fjölskyldutengsl.
Eftir að Halldór flutti til
Reykjavíkur hefur hann tekið sér
margt fyrir hendur, svo sem versl-
unarstörf ýmiss konar, bókband,
myntsöfnun og gott bókasafn á
hann og vel um gengið.
Halldór er kvæntur Ruth Guð-
mundsdóttur frá Helgavatni,
listhneigðri ágætis konu, en synir
þeirra eru Sigurður húsasmíða-
meistari, starfsmaður hjá Reykja-
víkurborg, og Birgir, kaupmaður í
Reykjavík.
Nú til dags þykja 70 ár ekki hár
aldur á landi voru, og ætla ég að
Elli kerling eigi enn langt í land
að koma Halldóri á kné, eins og
Þór forðum, enda hefur hann allt-
af svo mikið fyrir stafni, og hefur
reyndar alltaf haft, að hann gefur
sér engan tíma til að eldast, og
vonum við vinir hans og vanda-
menn, að svo verði enn um langt
skeið.
Guðmundur Björnsson.
Ótrúlegt en satt. Ekki er ég því
óvanur í samskiptum við Halldór
hinn, eins og við vinir hans köllum
hann, að hann sé með hælana þar
sem ég hef tærnar. Kemur það til
af mörgu. I þetta skiptið er það
útlitið sem blekkir mig. Lífsstíll
hans er orsökin. Hann er og var
sérstæður. Til dæmis það, þá
minnist ég þess að hann sagðist
ekki hafa efni á því að vinna eftir-
vinnu vegna þess að lífið væri of
stutt til þess að sinna slikum hé-
góma.
Skiljanlegt þeim er vissu, að
hann var einn af höfuðpaurum
þeirrar hugsjónar að fá átta
stunda vinnudag lögleiddan. Ekki
þykir mér það ólíkleg ástæða fyrir
einni af fáum rúnum er rista and-
lit félaga míns Halldórs eftir ára-
langa baráttu þar um, að hún sé
til komin fyrir þá sök hve langt er
í það í dag að sú hugsjón náist.
Halldór varð fyrstur manna er
ég þekkti til að taka sér sumarfrí
og það þótt orlofsfé væri ekki í
umslaginu.
Hann vissi sem var að menn
keyptu ekki hamingju fyrir pen-
inga.
Hann hafði um það mörg og stór
orð hve sjálfsagt þetta væri, og
það svo að gárungar töldu til-
gangslaust að taka af honum
blóðprufu, þar kæmi ekkert nema
loft.
En Halldór brosir af hógværð í
dag.
Mannlífið sjálft er hans garður.
Þar unir hann sér vel við að hlúa
að smáblómum án þess að skerða
styrk þeirra, er veita skjól.
En þær plöntur er óheftar og á
frjálsan hátt vilja þekja allan
garðinn og í daglegu tali kallast
arfi, beitir Halldór sterkum rök-
um. Það er hans tröllamjöl.
Ég er þakklátur fyrir kynnin í
gegnum árin, heimilisvináttu á
báða bóga. Svo elskuleg og
skemmtileg eiginkona, já það
dregur margur dám af sínum
sessunaut. Það er nú það. Fyrir-
gefðu útúrdúrinn, ég er að hugsa
um hana Rut. Það er margs að
minnast.
Halldór virðir staðreyndir og
vill nakinn sannleika. Hann
stundar lækinn daglega, virðir
fyrir sér og hugleiðir um leið allt
um endurholdgun rifbeinsins
fræga og brosir að, efniviðurinn
hefur reynst betur en hann bjóst
við.
Æsingalaust ekur hann lífs-
brautina og fyrir kemur að hann
fari öfugu megin yfir blindhæð.
Það hefur ekki sakað, og það er
fjarri Halldóri að þakka sér það,
en táknrænt fyrir okkur félaga
hans, að það þykir eðlilegt með
Halldór hinn. Þó gleði og kátína sé
í kringum Halldór þá sækir hann
mál sín af ótrúlegum þunga af
manni sem er svo léttur á bárunni
sem hann. Því segi ég um leið og
ég býð þér gott kvöld. Haltu þessu
áfram félagi Halldór. Hláturinn
er heilsulind, sem við gömlu félag-
arnir munum sækja í sameiginleg-
ar minningar. .
Halldór Backman
í sólmánuði fyrir réttum tveim
áratugum settum við Þórleifur
heitinn Bjarnason saman kvæð-
iskorn um vin okkar ágætan, sem
fimmtugur varð um þær mundir,
Halldór Þorsteinsson. Nú er snill-
ingurinn Þórleifur farinn veg allr-
ar veraldar, tregaður meira en títt
er, svo að ekki verður kveðið að
sinni. Halldór ætti það hins vegar
margfaldlega skilið að um hann
væri ort sjötugan, jafnvel heil
drápa. — í streitusamfélagi vorra
tíma, þar sem tískuvindar skekja
og hrekja mannfólkið og sú er
æðst hugsjón margra að verða
stöðluð eftirmynd einhvers sem
auglýsingamennskan hefur prakk-
að upp á þá og þeir halda að sé
„nútímalegt", fækkar með ári
hverju þeim mönnum sem þora að
koma til dyranna eins og þeir eru
klæddir, gefa sýndarmennskunni
langt nef og binda bagga sína öðr-
um hnútum en staurblind meðal-
mennskan hvað sem „heimskan og
heimurinn" segja. Einn slíkra er
Halldór Þorsteinsson sem þó verð-
ur að láta sér nægja órímaðan
greinarstúf þessu sinni.
Halldór Þorsteinsson er Aust-
firðingur og skammast sín ekkert
fyrir það. Á hinn bóginn dvelst
hann nú löngum stundum norður í
Skagafirði og virðist una þar hag
sínum allvel enda svipar honum
til góðra Skagfirðinga um frjáls-
mannlegt fas og það glaðværa
hispursleysi sem seint verður
tengt minnimáttarkennd. Um
langan aldur stóð heimili hans á
Skipaskaga. Því verður kveðið
fyrrum:
„Arla moruuns, köld um kvöld
kætli S4>rgum hrellda lýdi
heims á torgum hálfa öld
llalldór Horgarfjardarprýói."
Og að liðnum tveim áratugum
síðari aldarhelmings hans er enn
kveðið:
„Marga bleikju ber á land,
býsl til leikja, hress og snarpur,
lítur hreykinn heimsins stand
llalldór Keykjastrandargarpur."
Halldór Þorsteinsson er prýði-
lega lesinn í íslenskum bókmennt-
um og næmur á hvar feitt er á
stykkinu. Einkum er hann vel
heima í skáldskap nafna síns,
Laxness. Fáa hef ég heyrt lesa
betur upp úr verkum Nóbels-
skáldsins, að því sjálfu slepptu.
Jafnan hefur ríkt góður skilningur
milli þeirra Sumarhúsabónda og
Halldórs og Kristsbóndinn á Rein
er honum kunnari og nákomnari
vinur en flest það sýndarfólk sem
sprangar um stræti á tuttugustu
öld.
Halldór Þorsteinsson er „það
sem kallað er á útlendu máli
sósíalist” svo að vitnað sé til um-
mæla annarrar þekktrar pærsónu,
Péturs nokkurs Þríhross. Þó hefur
mér löngum þótt á skorta að hann
gerði sér nógsamlega glögga grein
fyrir ofurveldi áfengisauðvaidsins
og einkum og sér í lagi því, hvern-
ig það notar leigða leppa sína til
að móta viðhorf manna við þessu
vímuefni. Ekki er þó alls örvænt
um að með aldrinum öðlist hann
skarpskyggni til að sjá gegnum
blekkingavef Bakhúsþrælanna
þótt fagurt mæli þeir í fláráðri fá-
visku sinni og sjálfumglöðu hugs-
unarleysi.
„Strákar hafa stærsta lukku“,
var löngum sagt. Og ekki veit ég
hvernig nú væri komið fyrir Hall-
dóri ef honum hefði ekki tekist ^ð
krækja í hana Rut. Oft brýndum
við Þórleifur það fyrir honum að
vera haítvís við konur og fara eft-
ir fyrirmælum Rutar í einu og
öllu. Mér þykir ástæða til að
ítreka þá lífsreglu enn í þeirri von
að honum aukist siðferðisþroski á
áttunda tugnum. Teldu þó kannski
ýmsir aðdáendur hans að ekki
væri á bætandi í þeim efnum.
Það er gott að vera með Rut og
Halldóri. Þau eiga þá greind sem
gleður, þá hlýju sem vermir leng-
ur en samfundir vara og hugarfar
ómengað þeirri illgirni og öfund-
sýki sem sagt er að eigi annars
staðar rætur en á Austfjörðum og
í Borgarfirði. Við hjónin þökkum
þeim allar góðar stundir, biðjum
um fleiri slíkar og þeim blessunar
Guðs í bráð og lengd.
Olafur Haukur Árnason
EFÞAÐERFRÉTT-
NÆMT ÞÁ ER ÞAÐ í
MORGUNBLAÐINU
ISUZU
TR00PER
Hiólhaf
Heildarlengd
Breídd
Veqhæð
Eigm þyngd
Isuzu I MMC
TrooperPajero Scout
26501 2350
43801 3920'
1650 1680
225 235
18001 1880
1290 1Í95
'77
Bronco Zuzuki|
4220
1770
193
1660
386á|
1755] 1460
2061 240
1900l 1700
1615 855“
Við viljum vekja athygli á þvi
aö í samanburðartöflu þeirri sem
fylgt hefur auglýsingu um Isuzu
Trooper aö undanförnu eru þvi
miður tvær skekkjur. önnur
varðar hæð yfir vegi og hin heild-
arlengd bílsins. Viö biöjumst hér
með afsökunar á þessum mis-
tökum og birtum jafnframt töfl-
una leiörétta.
TROOPER
Orðið jeppi hefur frá fyrstu tíð merkt sterkbyggð bifreið
með drifi á öllum hjólum sem hentar jafnt á vegi sem
vegleysum og er einnig voldugt vinnutæki.
Isuzu uppfyllir allar þessar kröfur og gerir enn betur því
hann kemur til mótsvið kröfur nútímans um þægindi
aksturseiginleika og orkusparnað.
Isuzu Trooper er enginn hálf-jeppi. Það eina sem er hálft
hjá Isuzu T rooper er verðið sem er aðeins helmingsverð
sambærilegra vagna. Isuzu T rooper er:
Aflmikill en neyslugrannur
Harðger en þægilegur
Sterkbyggður en léttur
Isuzu Trooper hentar jafnt til flutninga á fólki sem far-
angri.
Isuzu Trooper má fá hvort heldur með bensín- eða
diselvél.
Sérgrein Isuzu bílaframleiðendanna er gerð pick-up
bíla með drifi á öllum hjólum og einnig hönnun vöru-
bifreiða og vinnuvéla.
Við hönnun Isuzu Trooper hefur verið beitt allri þeirri
reynslu og tækni sem hefur aflað Isuzu pick-up heims-
frægöar og vinnuvélum og vörubifreiðum Isuzu alþjóð-
legrar viðurkenningar.
Því til viðbótar kemur svo glæsileiki búnaðar banda-
rísku GM verksmiðjanna. Af því leiðir að Isuzu Trooper
er í engu ábótavant hvort heldur sem voldugu vinnu-
tæki eða veglegum ferðavagni.
■I Hringið og aflið upplýsinga, við greiðum símtalið.
Trooper í tómstundum.
' Trooper til allra starfa.
isuzu $ VÉIADEILD
á o >• oonnn
Armúla3 C 38900