Morgunblaðið - 07.08.1982, Blaðsíða 10

10
MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 7. ÁGÚST 1982
Valur Ingimundarson skriíar frá V-I>ýskalandi
Thea Bock, sem skipaði efsU s*ti á lisU umhverrisverndarsinna í Hamborg, í góðra vina hópi.
L 'J:' - : i
- > ' »
Formaður Grsna flokksins, Petra Kelly.
Borgarstjóri Hamborgar, Klaus von Dohnanyi, hefur srna ástæðu til að vera
vonsvikinn eftir hið mikla fylgistap sósíaldemókrata.
Formælandi kristilegra demókraU í Hamborg, Walter
Leisler Kiep, veifar til stuðningsmanna eftir kosn-
ingarnar.
Myndin er af fulltrúum „græningja"
borgarstjórn Hamborgar.
Sögulegar
l'aA mun mál margra art
straumhvörf séu framundan i þýð-
verskum stjórnmálum. I’að, sem
rennir stoðum undir þá fullyrðingu
eru afleiðingar borgarstjórnarkosn-
inganna í llamborg 6. júní sl. Kftir
öllum sólarmerkjum að da-ma hafa
sósíaldemókratar (SPD) annars veg-
ar og umhverfisverndarsinnar
(GAL) hins vegar nú í fyrsta skipti í
hyggju að taka höndum saman um
stjórn horgar í Sambandslýðveldinu.
I*ó verður að öllum líkindum ekki
um samsteypustjórn þessara flokka
í llamborg að ræða, heldur munu
umhverfisverndarsinnar eða „græn-
ingjar", sem þeir eru tíðum nefndir,
veita minnihlutastjórn sósíaldemó-
krata stuðning.
Rf af þessu samstarfi verður má
telja sennilegt að það hafi víðtæk
áhrif á stjórnmálaþróun í V-
Þýskalandi. Ástæðan til þess er
einkum sú, að ekki er loku fyrir
það skotið að þetta verði einungis
upphaf frekari samvinnu þessara
flokka í öðrum borgum og fylkj-
um. Sú skoðun ryður sér jafnvel til
rúms að „græningjar" muni Ieysa
núverandi samstarfsflokk sósíal-
demókrata í ríkisstjórn, Frjáls-
lynda flokkinn, af hólmi, er fram
líða stundir. Enn sem komið er,
eru þetta þó helberar getgátur því
að „græningjum" hefir ekki tekist
að koma fulltrúa úr sínum röðum
á sambandsþingið í Btjnn. En
fyllsta ástæða er til að ætla að
breyting verði þar á í næstu kosn-
ingum. Skoðanakannanir bera því
öldungis vitni. Ef þingkosningar
fa^ru fram um þessar mundir
gætu umhverfisverndarsinnar
gert ráð fyrir að fá tæplega 8%
atkvæða.
Urslitin í Hamborg
Áður en lengra er haldið er rétt
að rifja upp úrslit hinna afdrifa-
ríku kosninga í Hamborg. — Segja
má að tveir flokkar hafi farið með
sigur af hólmi: kristilegir demó-
kratar (CDU) og umhverfisvernd-
arsinnar. Hinir fyrrnefndu upp-
skáru 43,2% atkvæða og bættu við
sig 5,6% frá síöustu kosningum.
Þessi fylgisaukning gerði það að
verkum að kristilegir demókratar
hafa nú flestum borgarfulltrúum
á að skipa. „Græningjar" náðu
hins vegar þeim sögulega áfanga
að komast í fyrsta sinn í borgar-
stjórn Hamborgar, en til þess þarf
a.m.k. 5% atkvæða. Sáu 7,7% •
kjósenda af atkvæði sínu til
þeirra.
Það þarf ekki að fara í neinar
grafgötur um það hvaða flokkur
beið ósigur í kosningunum. Aldrei
í 33 ára sögu Sambandslýðveldis-
ins fengu sósíaldemókratar færri
atkvæði í Hamborg en nú. í stað
51,7% árið 1978 hlotnuðust þeim
einvörðungu 42,8% atkvæða að
þessu sinni. Af þeim sökum virðist
sú nafngift, sem hefir loðað við
Hamborg um langan aldur, að hún
væri hin sósíaldemókratíska höf-
uðborg V-Þýskalands, nú heyra
fortíðinni til.
En það vakti einnig athygli í
þessum kosningum að frjálslynd-
um demókrötum (F’DP), sem eiga
aðild að ríkisstjórn Helmuts
Schmidts, mistókst öðru sinni að
komast í stjórn hafnarborgarinn-
ar eins og 1978. Vegna þess eru
„græningjar" nú í oddastöðu.
M.ö.o. er hvorki kristilegum demó-
krötum né sósíaldemókrötum
kleift að mynda meirihluta í borg-
arstjórn án fulltingis umhverfis-
verndarsinna. Að vísu geta menn
brugðið á það ráð að vera með
hótfyndni og bent á möguleika
samsteypustjórnar hinna tveggja
stóru flokka, CDU og SPD. Því er
til að svara að talsmenn þeirra
hafa aftekið með öllu samstarf sín
á milli í Hamborg.
Fyrir kosningar hafði Thea
Bock, formaður nýgræðinganna í
Hamborg, einnig lýst yfir því að
samkvæmt stefnuskrá Græna
flokksins kæmi stjórnarsamvinna
við kristilega demókrata ekki til
greina. Því virtist einungis sá
kostur fyrir hendi, þegar úrslit
lágu fyrir, að sósíaldemókratar og
„græningjar" tækju upp samstarf,
ellegar efna yrði til nýrra kosn-
inga.
Formælandi CDU, Walter Leisl-
er Kiep, vildi þó ekki una þessu og
bar fram vantraust á borgarstjóra
sósíaldemókrata, Klaus von Dohn-
anyi, en það náði ekki fram að
ganga sakir þess að „græningjar"
komu SPD til hjálpar.
í kjölfar þess sigldi boð sósfal-
dcmókrata, sem verið hafa við
völd í Hamborg frá 1949, að fjór-
um árum undanskildum, til
„græningja", þess efnis að borg-
arfulltrúar flokkanna kæmu sam-
an til viðræðna um hugsanlega
sættir?
samvinnu þetta kjörtímabil. Hefir
nú verið ákveðið að þessar viðræð-
ur hefjist 21. ágúst nk. og má bú-
ast við að þær standi yfir 3—4
mánuði.
Stefnuskráin
Nú er ekki úr vegi að reifa þau
mál sem hæst ber í stefnuskrá
„græningja" í Hamborg. — I upp-
hafi ber að geta afdráttarlausrar
andstöðu þeirra við kjarnorku. Af
þeim sökum hyggjast umhverfis-
verndarsinnar gera allt sem í
þeirra valdi stendur til að hindra
að kjarnorkuverið Brokdorf,
skammt fyrir utan Hamborg,
verði tekið í notkun, en bygging
þess er komin talsvert áleiðis.
Ennfremur hafa þeir áform um
hreinsun hinnar miklu móðu Sax-
elfar sem rennur gegnum borgina.
Ástæðan til þess er sú, að á und-
anförnum árum hefur úrgangur
frá iðnaði í Hamborg og nágrenni
mengað mjög þessa fornfrægu á.
Af öðrum markmiðum „græn-
ingja" má t.d. nefna hækkun
skatta efnafólks og tafarlausar
aðgerðir til að sporna við atvinnu-
leysi. Þá skipa breytingar í hús-
næðismálum Hamborgar veglegan
sess í stefnuskránni. Vilja „græn-
ingjar" stuðla að því að reist verði
fleiri íbúðarhús á vegum hins
opinbera og horfið verði frá áætl-
unum um niðurrif gamalla húsa,
sem enn eru nothæf, til lausnar
hins mikla húsnæðisvanda borg-
arinnar.
Þótt undarlegt megi virðast eru
mörg þessara mála öldungis í
samræmi við þá stefnu, sem mörk-
uð var á landsfundi sósíaldemó-
krata í Múnchen í ofanverðum
aprílmánuði sl. Því má álykta að
horfur séu á að fulltrúar flokk-
anna nái samkomulagi um ýmis
málefni í fyrirhuguðum viðræð-
um. Þó hefur nefndur Dohnanyi
t.a.m. varað við ráðstöfunum sem
lúta að skjótri hreinsun Saxelfar
því að iðnaði á þessu svæði yrði
þar með stofnað í hættu. Meðan
óvíst væri hvað gera bæri við það
sorp sem verksmiðjur orsaka og
nú sé fundinn staður í ánni þyrfti
að fara hægt í sakirnar. Að hans
dómi mætti heldur ekki minnka
iðnað á þessum slóðum þar sem
það leiddi tvímælalaust af sér at-
vinhuleysi. Óhægt er að segja
fyrir um, hvort umhverfisvernd-
arsinnar fallist á þessar röksemd-
ir, en margir draga það þó í efa.
Viðbrögð flokkanna
Því verður ekki neitað, að skipt-
ar skoðanir eru meðal sósíaldemó-
krata um framvindu mála í Ham-
borg. Að vísu lýsti formaður
flokksins, Willy Brandt, yfir því
fyrir skemmstu, að sósíaldemó-
kratar útilokuðu ekki lengur ríkis-
stjórnarsamvinnu við „græningja"
í framtíðinni. Helmut Schmidt
kanslari kveðst þó þurfa að fá
nánari vitneskju um viðhorf um-
hverfisverndarsinna til ýmissa
mála, s.s. afvopnunar og valdbeit-
ingar, áður en hann sé tagltækur
að svara því, hvort komi til greina
að starfa með þeim í ríkisstjórn.