Morgunblaðið - 12.08.1982, Blaðsíða 28

28
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 12, ÁGÚST 1982
Fjórðungur út-
flutnings fer til
Bandaríkjanna
Stærra hlutfall fer nú þangað en áður
ÚTFLUTNINGUR fslendinga dróst nokkuð saman að raungildi fvrstu sex
mánuði ársins, en í krónum talið jókst hann um liðlega 31%. Verðmæti
útflutnings landsmanna fyrstu sex mánuðina var liðlega 3.665,8 milljónir
króna, samanborið við liðlega 2.797,7 milljónir króna á sama tíma í fyrra.
Innflutningur jókst hins vegar um liðlega 54,3% í krónum talið, en fyrstu sex
mánuðina var hann að verðmæti liðlega 5.018,7 milljónir króna, samanborið
við liðlega 3.251,7 milljónir króna í fyrra.
Þegar viðskiptin við einstök lönd
eru skoðuð kemur í ljós, að hlutur
Bandaríkjanna hefur vaxið nokkuð,
bæði í út- og innflutningi. Sem
hlutfall af heildarútflutningi ís-
lendinga fóru tæplega 24,9% til
Bandaríkjanna fyrstu sex mánuð-
ina, samanborið við liðlega 21,4% í
fyrra. í innflutningi, sem hlutfall
af heildinni, var hlutur Bandaríkj-
anna 8,83% fyrstu sex mánuðina í
ár, samanborið við 7,78% í fyrra.
Bandaríkin eru í fyrsta sæti yfir
viðskiptalönd okkar í útflutningi,
en í innflutningi í sjötta sæti.
Portúgal er í öðru sæti yfir
mestu viðskiptaþjóðir okkar í út-
flutningi, en sem hlutfall af heild-
inni var útflutningurinn til Portú-
gal fyrstu sex mánuðina um
12,42% og hafði minnkað nokkuð
frá fyrra ári, þegar hlutfallið var
14,65%. Innflutningur er hins veg-
ar óverulegur frá Portúgal, en
hafði vaxið nokkuð frá fyrra ári.
Hlutfallið var fyrstu sex mánuðina
í ár 1,81%, samanborið við 0,73% í
fyrra.
Bretar eru í þriðja sæti í útflutn-
ingi með um 12,28% af heildinni og
hefur hlutur þeirra minnkað frá
fyrra ári, þegar hann var liðlega
14,16% af heildarútflutningi. í inn-
flutningi eru Bretar í fjórða sæti,
en sem hlutfall af heildinni var
innflutningurinn um 9,18% fyrstu
sex mánuðina í ár, samanborið við
7,94% í fyrra.
Sovétmenn eru í fjórða sæti yfir
mestu viðskiptaþjóðir okkar í út-
flutningi, en hlutfall þeirra í heild-
inni fyrstu sex mánuðina var
12,18% og hafði vaxið nokkuð frá
fyrra ári, þegar það var 10,12%.
Innflutningur frá Sovétríkjunum
minnkaði hins vegar nokkuð milli
ára, en fyrstu sex mánuðina í ár
var hlutfallið 6,57% samanborið
við 7,88% í fyrra.
Loks má geta þess, að Vestur-
Þjóðverjar eru í fimmta sæti yfir
mestu viðskiptaþjóðir okkar í út-
flutningi, en hlutur þeirra er um
6,65% af heildinni, samanborið við
6,72% í fyrra. Vestur-Þjóðverjar
eru hins vegar í fyrsta sæti yfir
þær þjóðir, sem við flytjum inn frá,
en sem hlutfall af heildinni fyrstu
sex mánuðina í ár komu 12,60% frá
Vestur-Þýzkalandi, samanborið við
12,67% í fyrra.
Danir eru í öðru sæti á listanum
yfir þær þjóðir, sem við kaupum af,
en hlutfallið í heildinni fyrstu sex
mánuðina í ár var 10,58% saman-
borið við 8,99% í fyrra. Þá má geta
þess, að Svíar eru í fimmta sæti á
þessum lista, en 9,02% af innflutn-
ingi landsmanna kemur þaðan,
samanborið við 8,76% í fyrra.
Utflutningur eftir vinnslugreinum:
Hlutur sjávarafurða
hefur farið minnkandi
en hlutur iðnaðar hins vegar vaxandi
ÞEGAR útflutningur landsmanna er
skoðaður eftir vinnslugreinum kem-
ur í Ijós, að fyrstu sex mánuði ársins
í ár vega sjávarafurðir um 77,5% af
heildinni og hefur hlutur þeirra
heldur minnkað frá þvi sem var á
síðasta ári, en fyrstu sex mánuðina í
fyrra var þetta hlutfall um 78,5% og
ef allt árið 1981 er skoðað var hlut-
fallið 79,2%.
Ef sjávarafurðir eru brotnar
niður í helztu þætti kemur í ljós
að afurðir af hraðfrystingu vega
um 37,7% í heildinni fyrstu sex
mánuðina í ár, samanborið við
33% sömu mánuði í fyrra. Allt ár-
ið í fyrra var þetta hlutfall hins
vegar aðeins 29,8%. Hlutfall af-
urða saltfiskverkunar var 18,2%
fyrstu sex mánuðina í ár, saman-
borið við 19,8% í fyrra á sama
tíma. Hins vegar var þetta hlutfall
16,7% allt árið í fyrra. Hlutfall
afurða af skreiðarverkun er aðeins
3,7% fyrstu sex mánuðina í ár, en
var 5,5% sömu mánuði í fyrra.
Hins vegar var hlutfallið um
13,9% allt árið 1981. Ástæðan
fyrir þessari minnkun er lokun
skreiðarmarkaða í Nígeríu.
Hlutfall afurða af síldarsöltun
var um 5,0% fyrstu sex mánuðina
í ár, samanborið við 5,2% á sama
tíma í fyrra. Hins vegar var hlut-
fallið allt árið í fyrra 2,5%. Hlut-
fall afurða Síldar- og fiskimjöls-
verksmiðja var 6,5% fyrstu sex
mánuðina í ár, samanborið við
9,6% sömu mánuði í fyrra. Hlut-
fallið allt árið í fyrra var hins veg-
ar 9,7%.
Sænsk skipaútgerð styrkt af ríkinu
A UNÐANFORNUM sex árum hef-
ur farskipum þeim, sem skráð eru í
Svíþjóð, fækkað um liðlega helm-
ing, og starfsmönnum um borð
fækkað úr 23.000 í 11.000, segir í
síðasta fréttabréfi Eimskips.
Ennfremur segir, að launa-
kostnaður muni vera helzta
orsök þess, að útgerðirnar sjái
sér hag í að skrá skipin utan Sví-
þjóðar með erlendum áhöfnum.
Þessi þróun hefur valdið áhyggj-
um forráðamanna skipafélaga og
stéttarfélaga viðkomandi
starfsmanna.
í marz sl. fóru stéttarfélög yf-
irmanna og undirmanna fram á
það við sænsku ríkisstjórnina, að
hluti launakostnaðar skipaút-
gerðanna yrði greiddur úr ríkis-
sjóði. Var lagt til að greidd yrðu
30% af launakostnaði stærri
skipaútgerða, en 15% þeirra
smærri. Var talið að styrkur
þessi næmi um 200 milljónum
sænskra króna á ári. Auk þess
var lagt til, að sænskar skipa-
smíðastöðvar veittu skipaútgerð-
um lán til lengri tíma og með
lægri vöxtum en á almennum
lánamarkaði.
Samband skipaútgerða hafn-
aði þó alfarið þessari tillögu
stéttarfélaganna, þar sem slíkur
styrkur yrði illa séður af útgerð-
um annarra landa. Sambandið
lagði þess í stað til, að skipafé-
lögin yrðu undanþegin launa-
tengdum gjöldum, og skipshafnir
undanþegnar greiðslu útsvars,
sem nemur um 30% af launum.
Laun skipshafna mætti þannig
lækka, sem því næmi.
Nýlega var samþykkt frum-
varp til laga um mikla skatta-
lækkun til sænskra farskipaút-
gerða. Felst lækkunin m.a. í því,
að á næstu fimm árum fá útgerð-
irnar endurgreidd allt að 75%
þeirra skatta, sem áhafnir
greiða. Upphæð sú, sem gert er
ráð fyrir, að endurgreidd verði á
árinu 1983, nemur um 250 millj-
ónum sænskra króna. Þó fá þau
skipafélög, sem rekin eru með
hagnaði, þennan styrk aðeins til
nýsmíða eða kaupa á notuðum
skipum.
Fyrstu sex mánuðina var hlut-
fall landbúnaðarafurða um 1,3%,
samanborið við 1,7% á sama tíma
í fyrra, en ef allt árið er skoðað
var hlutfallið um 1,4% og hefur
því heldur minnkað.
Fyrstu sex mánuðina óx hlutur
íslenzkra iðnaðarvara, samanbor-
ið við sömu mánuðina í fyrra.
Hlutfallið fór úr 18,7% í 20,1%. Ef
hins vegar allt árið í fyrra er skoð-
að var hlutur iðnaðarvara um
18,3%. Stærsti hlutinn eru afurðir
álvinnslu, en fyrstu sex mánuðina
í ár var það hlutfall 11,2%, sam-
anborið við 11,0% á sama tíma í
fyrra. Allt árið í fyrra var hlut-
fallið hins vegar um 9,7%. Þá má
nefna afurðir ullarvinnslu, en
hlutfallið var 3,7% fyrstu sex
mánuðina i ár, samanborið við
3,5% sömu mánuði í fyrra. Allt
árið í fyrra var þetta hlutfall hins
vegar 3,8%. Hlutfall afurða af kís-
'iljárni var fyrstu sex mánuði
þessa árs um 2,1%, samanborið
við 1,1% sömu mánuði í fyrra. Allt
árið 1981 var þetta hlutfall um
1,7%.
Erlendar stuttfréttir ...
REKSTUR vestur-þýzka raf-
magns- og rafeindafyrirtækisins
Siemens hefur gengið mjög vel síð-
ustu misserin og nýverið tilkynnti
talsmaður fyrirtækisins, að hagn-
aður hafi vaxið um 33% á síðustu
níu mánuðum.
VERND
Bandarísk fyrirtæki, sem fram-
leiða verkfæri hafa farið þess á leit
við stjórnvöld, að gripið verði til
verndaraðgerða þeim til handa
gegn innflutningi á japönskum
verkfærum.
HARVESTER
Bandaríska stórfyrirtækið Int-
emational Harvester, sem átt hef-
ur við gríðarlega rekstrarerfið-
leika að stríða síðustu árin hefur
ðskað eftir því, að fá tækifæri til
að endurfjármagna skuldir fyrir-
tækisins, sem nema um 4,2 millj-
örðum dollara í langtímalánum.
PÓLLAND
Iðnaðarframleiðsla dróst saman
um 7,8% í Póllandi fyrstu sex
mánuði ársins, samkvæmt opin-
berum tölum, en talið er víst, að
samdrátturinn sé mun meiri.
GJALDEYRISFORÐI
Gjaldeyrisforði Grikkja hefur
minnkað um liðlega 40% á einu ári
og er nú aðeins 1 milljarður doll-
ara. Þá var vöruskiptahalli
Grikkja á fyrstu fimm mánuðum
ársins liðlega 2,5 milljarðar doll-
ara.
ATVINNULEYSI
Atvinnulausir í Vestur-Þýzka-
landi eru nú liðlega 1,8 milljónir og
fer stöðugt fjölgandi. Telja sér-
fræðingar nokkuð ljóst, að talan
verði farin að nálgast 2 milljónir
manna í lok ársins.
JÁRNBRAUTIR
Brezku jámbrautirnar tilkynntu
nýverið, að skera þyrfti niður þjón-
ustu við farþega um 20% á næst-
unni vegna mikilla rekstrarerfið-
leika, auk þess hafa þær farið fram
á verulega hækkun fargjalda, sem
búizt er við að komi til fram-
kvæmda 1. september nk.
VERÐBRÉF
Verðbréfamarkaðurinn í London
hefur ekki dafnað eins vel í júlí-
mánuði um áraraðir eins og nú.
Sérstaklega var mikið að gera með
ríkistryggð verðbréf.
BREZKURIÐNAÐUR
Efnahagssérfræðingar telja, að í
hönd fari erfiðir tímar í brezkum
iðnaði. Samkeppnishæfni hans sé
minni en oft áður og því hafi eftir-
spurn minnkað verulega síðustu
mánuði. Þá hefur dregið verulega
úr fjárfestingu síðustu mánuði.
GENERAL ELECTRIC
Talsmaður General Electric
fyrirtækisins brezka tilkynnti ný-
verið, að hagur fyrirtækisins hefði
aldrei verið betri. Þegar fyrirtækið
var gert upp í lok marz sl. kom í
Ijós, að hagnaður þess hafði aukizt
um 23% og nam liðlega 584 millj-
ónum punda.
ÞÝZKIR BANKAR
Tveir stærstu bankarnir í
Múnchen í Vestur-Þýzkalandi,
Bayerische Vereinsbank og Bayer-
ische Landesbank, tilkynntu fyrir
skömmu, að hagnaður þeirra hefði
aukizt um liðlega 25% fyrstu sex
mánuði ársins og hefur staða
þeirra ekki verið betri um langt
árabil.
COCA COLA
Mikill uppgangur hefur verið hjá
Coca Cola síðustu mánuðina, en á
öðrum ársfjórðungi þessa árs varð
um 10% aukning á tekjum fyrir-
tækisins. Þessa tekjuaukningu
telja sérfræðingar að megi rekja
fyrst og fremst til hagræðingar í
starfsemi fyrirtækisins, því sala
hafi ekki aukizt á þessum tíma.
Reyndar hafi hún heldur dregizt
saman almennt á markaðnum.
T—
ITT
ir 5!i iif it? H! !!; !!! ?!' .!!'