Morgunblaðið - 12.08.1982, Blaðsíða 30

30
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 12. ÁGÚST 1982
Utför móöur okkar.
LÁRU PÁLMADÓTTUR,
Stóragerði 28,
fer fram frá Hallgrímskirkju föstud. 13. ágúst kl. 10.30. Blóm
vinsamlega afbeðin, en þeim sem vildu minnast hinnar látnu er
bent á Hallgrímskirkju.
Heiöur Aðalsteinsdóttir,
Halla Aóalsteinsdóttir.
Fröken
INGIBJÓRG E. BERGMAN BJÖRNSDÓTTIR,
fyrrverandi aðalféhirðir Landsbanka islands verður jarösungin frá
Dómkirkjunni í Reykjavik föstudaginn 13. ágúst kl. 10.30. Þeim
sem vildu minnast hinnar látnu er bent á líknarstofnanir.
Fyrir hönd aóstandenda,
Rut Barker,
Guðrún Rut Viðarsdóttir.
t
Faöir okkar og stjúpfaöir,
GUDMUNDUR HANNESSON
frá Egilsstaðakoti, Villingaholtshreppi,
lést á Sjúkrahúsi Suöurlands 10. ágúst.
Sesselja Guðmundsdóttir,
Þorsteinn Guðmundsson,
Hermundur Þorsteinsson.
t
Eiginmaöur minn,
FRIORIK GAROARSSON,
•'eiiomeður,
Laufvangi 9, Hafnarfiröi,
verður jarösunginn frá Þjóökirkjunni í Hafnarfiröi 13. þessa
mánaöar kl. 1.30.
Sesselía Andrésdóttir,
Haukur Friðriksson, Helga Péturadóttir,
Arndís Friöriksdóttir, Ingimundur Helgason,
og barnabörn.
t
Hjartkær móöir okkar, tengdamóðir og amma,
GUDRÚN PÁLSDÓTTIR,
Háaleitisbraut 121,
veröur jarösungin frá Seifosskirkju laugardaginn 14. ágúst kl. 2.00
eftir hádegi. Þeir sem vildu minnast hennar láti Krabbameinsfélag-
iö njóta þess.
Sigriður Guömundsdóttir,
Bjarney Guðmundsdóttir, Jón Ólafsson,
Einar Guömundsson, Magnea S. Hallmunsdóttir,
og barnabörn.
t
Þökkum innilega auðsýnda samúó viö andlát og jaröarför móður
okkar, tengdamóöur og ömmu,
GUÐFINNU SESSELJU BENEOIKTSDÓTTUR,
Túngötu 10,
Keflavík.
Börn, tengdabörn og barnabörn.
t
Þökkum auösýnda samúö og vinarhug viö andlát og útför
ÖNNU ÁSLAUGAR LiUÐMUNDSDÓTTUR,
Drápuhlíö 47.
Árni Guömundsson,
börn, tengdabörn og barnabörn.
t
Þökkum innilega auösýnda samúö og vinarhug viö andlát og útför
JÓNS JÓNSSONAR,
listmálara,
Njálsgötu 8 B.
Jón Friðrik Jónsson, Þórey Eiríksdóttir,
Guðlaugur Jónsson, Katrín Siguröardóttir,
og barnabörn.
Kaj Langvad verk-
fræðingur - Minning
Fæddur 19. desember 1896
Dáinn 27. júlí 1982
Hinn 31. júlí var jarðsettur frá
heimili sínu í Gentofte Kay Lang-
vad verkfræðingur, en hann hafði
orðið bráðkvaddur að morgni hins
27. júlí á 86. aldursári.
Kay Langvad var víðkunnur hér
á landi vegna starfa sinna að verk-
legum framkvæmdum, bæði sem
verkfræðingur og verktaki við
mörg hin mestu stórvirki sem hér
hafa verið unnin. — Annar, sem
hnútum er kunnugri á því sviði,
mun fjalla um störf hans, en ég
einkum um manninn, hinn um-
svifamikla en hlýja og umhyggju-
sama höfðingja, sem hann var.
— Mér er þó ekki mögulegt að
nálgast það umfjöllunarefni, án
þess að minnast jafnframt á fram-
kvæmdamanninn, svo óaðskiljan-
legur hluti var hinn síðarnefndi af
allri gerð hans, af stærð hans. Ég
ætla að engum hafi Kay Langvad
staðið að baki um nákvæman und-
irbúning verka. Hinsvegar held ég
að yfirburðir hans h-afi helst og
fremst notið sín þegar ófyrirséða
erfiðleika bar upp á og beita þurfti
hugarflugi og áræði. Af frásögn-
um hans tel ég að hitaveitan í
Reykjavík hafi átt einna ríkust
ítök í honum, allra hans verka.
Þar hlóðust upp erfiðleikar af
stríðsvöldum í byrjun fram-
kvæmda, þegar mikill hluti efnis-
ins í verkið varð innlyksa um borð
í gamla Gullfossi við hernám Dan-
merkur. — Baráttan var honum
ævintýri.
Þegar greina skal frá lífsævin-
týri Kays Langvads má fyrst
nefna atvik í húsi Studenterforen-
ingen í Kaupmannahöfn ein-
hverntíma fyrir 1920. — Þar sat
hann þá og lék á píanó, — og eru
víst fáir sem vissu að hann ætti
þann streng í hörpu sinni. Þar var
þá stödd ung íslensk stúlka,
Selma, dóttir Þórðar Guðjohn-
sens, kaupmanns frá Húsavík,
Péturssonar, organista í Reykja-
vík, og konu hans Maríu, dóttur
Theodórs læknis Þórðarsonar há-
yfirdómara Sveinbjörnssonar.
Stúlkan veitti unga mannin-
um athygli og þótti hann leika vel.
— Af þessu atviki varð framhald
sem stóð hátt á sjötta áratug. En í
þann tíð sat fólk í festum þar til
traustur grundvöllur var fenginn
fyrir stofnun heimilis og gengu
þau Selma í hjúskap 10. nóv. 1923.
— Selma var glæsikona, mikil
húsfreyja og móðir, og virti maður
hennar hana og dáði umfram allt
annað. Allt sem henni var tengt
átti áhuga hans og umhyggju.
Ættfólk hennar varð af sjálfu sér
hans ættfólk, enda stóð heimili
þeirra því ætíð opið. Kay var ætt-
rækinn og ættfróður og hafa víst
ekki margir af ætt konu hans ver-
ið um hana fróðari en hann yar.
Vafalaust hafa fjölskyldu-
tengslin við ísland átt þátt í því,
hversu verulegur hluti af ævi-
starfi Kays Langvads var við ís-
land bundinn, enda þótt upphafið,
starf hans hjá Hajgaard &
Schultz, væri óháð þeim. Fyrst
kom hann til starfa hér 1937, en
1940, eftir hernám Danmerkur,
flutti hann hingað búferlum eftir
löngum krókaleiðum með alla fjöl-
skyldu sína, vegna verksins sem
hann þá hafði tekið að sér að
stjórna. Voru þau búsett hér þar
til á árinu 1945. Synirnir þrír voru
11,13 og 15 ára við komuna hingað
og því á erfiðum aldri til að söðla
um frá dönskum skóla í íslenskan.
En foreldrarnir voru ekki smátæk
þá, frekar en endranær, heldur
fengu handa sonunum sem einka-
kennara þann fjölhæfa gáfumann,
próf. Guðbrand Jónsson, sem fór
létt með að halda áfram danskri
menntun þeirra. Er þeim kennar-
inn sá harla minnisstæður. Jafn-
framt urðu synirnir vel að sér í
íslensku og íslenskum málefnum,
sem að vísu voru þeim ekki fram-
andi fyrir.
Þau Langvadshjón efldu mjög á
Islandsdvalarárunum tengslin við
ættfólk Selmu og gerðust með því
mikilvægur tengiliður innan ætt-
arinnar. Er okkur ljóst, sem þar
eigum hlut að máli, að í því efni
eigum við þeim mikið að þakka,
bæði frá Islandsárum þeirra, en
ekkert síður þeim tíma sem síðan
er liðinn. Átti Kay þar engu síður
hlut að máli en Selma, frænka
okkar. Hann var ákafamaður um
allt það, sem vakti áhuga hans og
þessi tengsl voru þar á meðal.
Kay Langvad bjó yfir miklum
hæfileikum til vináttu, vissulega
sem veitandi en líka sem njótandi,
en slíkir verða vinir bestir sem
hvorttveggja kunna, að gefa og
þiggja. — Á íslandsdvalarárun-
um, en þó bæði fyrr og síðar, eign-
aðist Kay hér marga vini, einnig
utan fjölskyldunnar. — Vegna
starfa sinna hlaut hann að hafa
mikil og margvísleg samskipti við
háa sem lága og einkum þó við
menn sem fóru með tæknimál og
fjármál. Óhætt er að segja að
flestir þeirra hafi metið hann
mikils og allmargir urðu tryggða-
vinir hans, og eru þar ekki undan-
skildir menn, sem hann stundum
þurfti að deila við um hagsmuna-
mál. — Vinirnir voru meðal kær-
ustu umræðuefna hans, og sýndi
það vel, hve ríkur þáttur vináttan
var í þeirri lífsfyllingu, sem hann
naut.
Fjölskyldufaðir var hann þó öllu
öðru fremur og höfuð stórfjöl-
skyldunnar, eftir að synirnir
höfðu sjálfir stofnað heimili. Kay
var alla tíð maður nokkurrar
fyrirferðar og ekkert logn í kring
um hann, en í þessu hlutverki
kunni hann að vera sívökull og
allsstaðar nálægur með ráðum og
dáð, án þess að umhyggjan fengi
nokkurntíma á sig mynd stjórn-
semi, hvað þá ráðríkis. — Barna-
börnum sínum, átta talsins, hefur
hann verið einstakur vinur, enda
notið mikillar hylli þeirra. Áttu
þau hjón þar reyndar óskilið mál,
meðan bæði lifðu. Þau hjónin ferð-
uðust mikið, sjaldan ein sér,
stundum með íslenskum vinum en
einu sinni með hverju barnabarna
sinna, og var það fermingargjöf
þeirra.
Synir þeirra hjóna eru Soren
verkfræðingur, kvæntur frænd-
konu sinni Gunvor Lænkholm en
Halldóra móðir hennar var alsyst-
ir Selmu, Hinrik, vefnaðariðn-
fræðingur, tvíkvæntur, fyrst Birg-
it Lund-Meller, en þau skildu, síð-
an Dorthe Madsen, og Eyvind, dr.
med. kvæntur Ullu Trolle Jacob-
sen.
Fyrir rúmum 10 árum tók Seren
að mestu við stjórn fyrirtækis
þeirra feðga, E. Pihl & Son, A/S.
Var Kay hamingjusamur og stolt-
ur af því, í hve góðum höndum
hann skildi við fyrirtækið og jafn-
framt ánægður yfir því að hafa
ekki lent í þeim vanda, að fleiri en
einn ágætra sona hans hefðu hug
á verkfræðimenntun. — Henrik
Langvad hefur haft allmikil við-
skiptatengsl við ísland, lengi vel
sem deildarstjóri innan stórfirm-
ans Hochst, Danmark A/S, en síð-
ustu árin á eigin vegum. Eyvind
Langvad hefur haft krabbameins-
rannsóknir að aðalviðfangsefni og
unnið sér doktorsgráðu við þau
störf.
Tryggð þeirra Selmu og Kays
við Island hefur komið fram í
fleiru en að framan er greint. Árið
1964 stofnuðu þau sjóð við Há-
skóla íslands. Tilgangur sjóðsins
er efling menningartengsla ís-
lands og Danmerkur með styrkj-
um til námsdvalar íslendinga í
Danmörku eða Dana á íslandi, eða
þá með öðrum hætti, sem stjórn
sjóðsins ákveður í samræmi við
markmið hans. Sjóðurinn er nú að
raunvirði um 250.000 d.kr. og arð-
urinn af honum tæpar 50.000 d.kr.
á ári. Frá upphafi hafa 8 íslend-
ingum og 5 Dönum verið veittir
styrkir úr sjóðnum. — Fyrsti
styrkþeginn var dr. Kristján Eld-
járn, þá þjóðminjavörður. — Há-
skólarektor er formaður sjóð-
stjórnar, en Soren Langvad hefur
verið í stjórninni frá upphafi.
Soren er nú formaður Dansk-
íslenska félagsins í Kaupmanna-
höfn.
Ekki er öll sagan enn sögð um
Islandstengslin. — Þegar að því
kom að Kay Langvad fyndist mál
að leggja niður störf, voru umsvif
fyrirtækis þeirra feðga, E. Pihl &
Son, A/S, sívaxandi. — Ekki gátu
þeir þó hugsað sér að hætta ís-
landsumsvifum. Brugðu þeir þá á
það ráð að stofna hér íslenskt
hlutafélag, ÍSTAK, íslenskt verk-
tak hf., með nokkrum íslending-
um, þ.á m. verkfræðingum, sem
lengi höfðu starfað hjá þeim. Það
fyrirtæki hefir Kay oftlega heim-
sótt, örvandi, leiðbeinandi, veit-
andi. Naut hann óskiptrar virð-
ingar og hylli bæði hluthafa og
annarra starfsmanna þar. Eru
þaðan fluttar hlýjar kveðjur við
fráfall hans.
Kay fór dyggilega eftir heilræði
Hávamála um að fara oft að finna
vini sína. Voru þau hjón raunar
tíðir gestir hér mörg sumur og við
sumar fjölskylduhátíðir og höfðu
þá jafnan fjölmenn boð inni. Eftir
að Selma féll frá, 1976, voru
\
sumarferðir og vinafagnaðir Kays
hingað árvissir viðburðir, sem ég
held að honum hafi verið mikið
tilhlökkunarefni, hverju sinni. —
Það var daginn eftir heimkomuna
úr slíkri ferð, sem hann leið út af
við lestur morgunblaðanna. Hin-
um mikla umsvifamanni var
dæmdur mildur dauði við vel
tímasett verklok.
Við hjónin fengum að njóta með
honum viku dvalar nýlega í fögru
sumarhúsi hans á Borgundar-
hólmi ásamt Soren og Gunvor.
Fyrir það erum við enn þakklát-
ari, úr því þetta var lokaþáttur-
inn. Við og allt okkar fólk blessum
minningu hanp.
Gunnar J. Möller
Kay Langvad, verkfræðingur,
lést í fæðingarborg sinni, Kaup-
mannahöfn, þann 27. fyrra mán-
aðar, aðeins örfáum dögum eftir
að hann hafði haldið ættingjum
fjölskyldunnar og vinum veglega
veislu hér í Reykjavík, eins og
hans var vani mörg undanfarin ár.
Hann var fæddur 19. desember
1896, lauk stúdentsprófi 1915 og
prófi í byggingarverkfræði frá
Tækniháskólanum í Kaupmanna-
höfn 1920, en þar kynntist hann
nokkrum íslendingum, sem voru
honum samtímis í námi og áttu
eftir að verða vinir hans síðar
meir.
Eftir að hafa unnið ýmis störf
fyrstu árin eftir próf réðst hann
árið 1923 til hins þekkta og um-
svifamikla verkfræði- og bygg-
ingarfirma Hojgaard & Schultz
A/S, í Kaupmannahöfn og vann
hjá því til ársins 1947. Voru hon-
um fljótlega falin ábyrgðarstörf,
svo sem umsjón með byggingu
Langebro, gerð uppdrátta að Lille-
bæltsbro og Limfjordbro og margt
fleira. Árin 1930—1932 var hann
framkvæmdastjóri deildar firm-
ans í Riga, sem aðallega hafði
hafnargerðir með höndum og að
því loknu varð hann fram-
kvæmdastjóri röraverksmiðju
firmans í Kaupmannahöfn fram
til ársins 1937 jafnframt því sem
hann hafði umsjón með verkum á
vegum vatnsveitu Kaupmanna-
hafnar.