Morgunblaðið - 24.08.1982, Qupperneq 29

MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 24. ÁGÚST 1982
37
um langt skeið, vegna þess hve
þjóðarbúið og atvinnuvegirnir eru
vanbúnir að maeta ytri áföllum.
Langvarandi verðbólga hefur
smámsaman skekkt og grafið und-
an rektrarskilyrðum framleiðslu-
atvinnuveganna. Takist ekki að
draga verulega úr verðbólgu munu
framleiðsluskilyrði og afkoma
þjóðarbúsins fara versnandi á
næstu árum. Minnkandi afli,
vandkvæði á erlendum mörkuðum
og langvarandi verðbólga gerir
það nauðsynlegt að grípa nú til
umfangsmikilla efnahagsráðstaf-
ana.
Þýðingarmesta verkefnið er að
draga úr viðskiptahallanum og
þar með erlendri skuldasöfnun, en
það verður ekki gert við núverandi
aðstæður á annan hátt en með
lækkun þjóðarútgjalda, minni inn-
flutningi og meiri sparnaði. Um
leið og ráðstafanir eru gerðar til
að draga úr þjóðarútgjöldum,
leggur ríkisstjórnin áherslu á að-
gerðir í atvinnumálum til að auka
þjóðarframleiðslu og atvinnu á
næstu árum. Aðhald í heildarút-
gjöldum samhliða aðgerðum til að
auka framleiðslugetu þjóðarbús-
ins er því þungamiðja efnahags-
ráöstafana ríkisstjórnarinnar.
Aðgerðir ríkisstjórnarinnar
mótast af eftirfarandi fjórum
meginmarkmiðum.
I fyrsta lagi að draga verulega
úr viðskiptahalla, þannig að á
næstu tveimur árum megi í áföng-
um ná hallalausum viðskiptum við
önnur lönd.
í öðru lagi að treysta undirstöð-
ur atvinnulífsins með aðgerðum
til að auka framleiðni og fram-
leiðslugetu þjóðarbúsins og
tryggja þannig öllum landsmönn-
um næga atvinnu.
I þriðja lagi að verja lægstu
laun, eins og unnt er, fyrir þeim
samdrætti, sem orðið hefur í þjóð-
artekjum.
í fjórða lagi að veita viðnám
gegn verðbólgu.
Til þess að ná þessum markmið-
um hefur ríkisstjórnin sett bráða-
birgðalög um ráðstafanir í efna-
hagsmálum. Aðalefni bráðbirgða-
laganna er eftirfarandi:
1. Dregið er úr víxlgangi kaup-
gjalds og verðlags með helm-
ings lækkun verðbóta á laun 1.
desember nk.
2. Aflað er tekna á þann hátt að
dregið er úr viðskiptahalla.
Tekjunum verður ráðstafað til
jöfnunar lífskjara.
3. Um leið og gengi krónunnar er
breytt til að styrkja stöðu at-
vinnuveganna og draga úr inn-
flutningi, er helmingi geng-
ismunar varið til sérstakra
ráðstafana í þágu sjávarút-
vegs, einkum vegna erfiðleika
í togaraútgerð.
Auk þeirra aðgerða, sem
ákveðnar hafa verið með
bráðabirgðalögnum, hefur ríkis-
stjórnin ákveðið að standa að eft-
irfarandi:
1. Að undangengnum frekari
viðræðum við aðila vinnu-
markaðarins, verði tekið upp
nýtt viðmiðunarkerfi fyrir
laun, með hliðsjón af hug-
myndum viðræðunefndar um
vísitölumál, þannig að verð-
bætur á laun verði greiddar
samkvæmt nýju viðmiðunar-
kerfi eftir 1. desember 1982.
2. Innflutningur fiskiskipa verði
stöðvaður í tvö ár, og við
nýsmíði innanlands verði
gerðar verulegar kröfur til
eiginfjárframlags. Verkefnum
varðandi breytingar og við-
hald flotans verði beint til
innlendra skipasmíðastöðva,
eftir því sem kostur er.
3. Til að hamla gegn lélegri með-
ferð á afia og koma í veg fyrir
léleg framleiðslugæði verði
strax settar hertar matsreglur
og viðurlög gegn brotum. Veið-
ar og vinnsla verði háð opin-
berum leyfum sem beita má
m.a. í þessu skyni.
4. Á næstu mánuðum verði efnt
til stóraukinnar fræðslu um
gæði og vöruvöndun i íslenskri
framleiðslu.
5. Til að örva útflutning verði
nýtt útflutningstryggingakerfi
tekið upp og útflutningslána-
kerfið eflt, þannig að Utflutn-
ingslánasjóður geti boðið sam-
bærileg kjör og samsvarandi
sjóðir erlendis.
6. Unnið verði að því að draga úr
þörf fyrir útflutningsuppbæt-
ur með því að stuðla að sam-
drætti í kjötframleiðslu með
aðstoð hins opinbera, þannig
að framleiðslan haldist fram-
vegis í hendur við innan-
landsneyslu og nýtanlega er-
ienda markaði. Viðræður verði
teknar upp við samtök bænda
um endurskoðun útflutnings-
bótakerfisins. Loðdýrarækt og
aðrar nýjar búgreinar verði
efldar sérstaklega með hag-
kvæman útflutning í huga.
Stefnt verði að því að búvöru-
frameiðslan í einstökum
byggðarlögum verði í sam-
ræmi við landkosti jarða og
markaðsstöðu.
7. Undirbúið verði sérstakt átak
á markaðs- og sölumálum ís-
lenskra afurða erlendis.
8. Verðlagning á innlendum iðn-
aðarvörum sem eiga í óheftri
erlendri samkeppni verði gefin
frjáls.
9. Útlánareglur, lánstími og
vaxtakjör fjárfestingalána-
sjóða atvinnuveganna verði
sambærileg.
10. Undirbúin verði löggjöf um að
stjórnendur ríkisstofnana,
ráðuneytis og ríkisbanka verði
framvegis ráðnir til fimm ára
í senn.
11. Aukin áhersla verði lögð á
sparnað og spornað við út-
þenslu í opinberum rekstri.
12. Erlendar lántökur verði tak-
markaðar til samræmis við
markmið um viðskiptajöfnuð.
I þessu skyni verði dregið úr
heildarfjárfestingu og óbein-
um aðgerðum beitt til að
minnka innflutning, m.a. verði
athugað að takmarka lán til
vörukaupa og kaupa á vélum
og tækjum.
13. Ríkisstjórnin mun stofna til
endurskoðunar á skipulagi og
útgjöldum til heilbrigðismála
með sérstakri áherslu á þjón-
ustu sjúkrahúsa.
14. Tekjuöflunarkefi hins opin-
bera verði endurskoðað með
það fyrir augum að jafna
starfsskilyrði atvinnuveganna
með hliðsjón af tillögum
starfshóps um starfsskilyrði
atvinnuveganna.
15. Unnið verði að því að sam-
ræma aðstöðugjald á atvinnu-
rekstur með lækkun gjaldsins
á iðnað og landbúnað að und-
angengnum viðræðum við
Samband íslenskra sveitarfé-
laga.
16. Ríkisstjórnin mun hefja við-
ræður við samtök launafólks
um jöfnun lífskjara. í því
skyni verði varið 175 millj. kr.
á þessu og næsta ári til lág-
launabóta og skattendur-
greiðslna og 85 millj. kr. til
Byggingarsjóðs ríkisins.
17. Ríkisstjórnin mun efna til við-
ræðna við viðskiptabanka og
sparisjóði um lengingu lána til
atvinnuvega og húsbyggjenda.
18. Stefna skal að aukinni hlut-
deild starfsmanna og með-
ábyrgð í stjornum fyrirtækja
og stofnana.
19. Ríkisstjórnin mun þar sem
ástæða þykir til beita sér fyrir
frestun á umfangsmiklum
byggingaframkvæmdum
opinberra stofnana og fyrir-
tækja í allt að 18 mánuði.
20. Tryggður verði áfangi í jöfnun
húshitunarkostnaðar frá 1.
október næstkomandi. Jafn-
framt verði skipuð nefnd með
fulltrúum allra þingflokka er
fjalli um framtíðarfjáröflun
til jöfnunar húshitunarkostn-
aðar.
21. Ríkisstjómin mun leita sam-
ráðs við aðila vinnumarkaðar-
ins um þá breytingu á orlofs-
lögum að laugardögum og frí-
degi verslunarmanna verð
sleppt í talningu orlofsdaga.
Að loknum viðræðum við aðila
mun ríkisstjórnin leggja fram
frumvarp í þessu skyni."
IDÉ-
Massívar furuhurðir
Ljósar og dökkar
— íslensk staöalmál
60, 70, 80 cm.
Afhending oftast sam-
dægurs, gullfalleg
smíöi. Lægsta verðiö.
Ýmsar fulningahuröir
ásamt úrvali af sléttum
huröum.
Vönduð
vara við
vægu verði
Bústofn
Aöalstræti 9.
Sími 17215.
Iðnbúö 6, Garðabæ.
Sími 45670.
HURÐIN