Morgunblaðið - 24.08.1982, Síða 31

MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 24. ÁGUST 1982
39
Oddný Pétursdóttir
Stokkseyri — Minning
Kædd 17. janúar 1892
Dáin 15. ágúst 1982
I dag er til moldar borin frá
Stokkseyrarkirkju Oddný Pét-
ursdóttir, Sjónarhóli, Stokkseyri,
er lést í Sjúkrahúsi Suðurlands
hinn 15. þ.m. á 91. aldursári.
Við Oddný vorum nágrannar
um áratugabil og er mér ofarlega í
huga ljúfar minningar frá kynn-
um mínum við þessa góðu konu og
finn ég mér skylt að setja á blað
nokkur kveðjuorð að leiðarlokum,
sem verða þó fátæklegri en verð-
ugt væri.
Oddný var fædd í Víkurgerði við
Fáskrúðsfjörð hinn 17. janúar
1892, yngst af 8 systkinum, er 6
komust til fullorðinsára. Foreldr-
ar hennar voru hjónin Pétur
Oddsson og Guðbjörg Jónsdóttir
er þar bjuggu. 15 ára að aldri fór
hún úr foreldrahúsum í vist, eins
og það var kallað. Sinnti hún á
næstu árum ýmiskonar störfum,
en um 5 ára skeið var hún vöku-
kona á Landakotsspítala. Það
starf var henni mikill reynslutími.
Þar kynntist hún tilfinningalegum
vandamálum sjúklinganna, af
margvíslegum toga, sem tjáðu
henni áhyggjur sínar og hugsanir.
Hafa fundið að hún gat gefið af
sínu heita hjarta huggun og upp-
örvun á erfiðum stundum.
Frá vökustundunum yfir meira
og minna sjúku fólki átti hún góð-
ar minningar. Slíkt starf útheimti
þá eiginleika líknandi handa og
giöggskyggni göfugrar sálar, er
hún alla tíð var svo rík af. Frá
þessum vökustundum minntist
hún atviks, er deyjandi móðir, sem
hún persónulega þekkti lítið, bað
hana að líta til með ungum börn- •
um sínum, er hún væri kölluð frá.
Þeirri bón gleymdi Oddný ekki.
Að áliðnu sumri árið 1926 kem-
ur Oddný til Stokkseyrar. Hafði í
kaupavinnu uppí Landsveit í
Rangárvallasýslu, fyrr um sumar-
ið, kynnst ungum og gjörvilegum
manni, Jóni Halldórssyni frá
Sjónarhóli á Stokkseyri. Hinn 10.
nóvember þetta sama ár voru þau
gefin saman í heilagt hjónaband.
Og að sjálfsögðu voru bjartar von-
ir á framtíðarhimni ungu hjón-
anna, en örlagaþræðirnir eru
stundum undarlega spunnir. Að-
eins sex árum síðar, hinn 26. des-
ember, annan í jólum, árið 1932,
lést Jón frá konu og fjórum ung-
um sonum.
Areiðanlega hafa það verið
dimmir desemberdagar í gamla
húsinu á Sjónarhóli, dapurleg jól.
Frammi fyrir þessum þungu ör-
lögum stóð ekkjan unga í allsleysi
og fátækt þeirra ára. En ekkjan
ir, er þekktu, virtu og þótti vænt
um og því meira sem þeir kynnt-
ust henni betur. í einlægri þökk og
virðingu er hún kvödd nú að leið-
arlokum af stórum hópi eftirlif-
andi vina og ættingja.
Guðrúnu frænku hennar í Æðey
og ungu hjónunum, Katrínu og
Jónasi, sem og öðru Æðeyjarfólki,
sendum við innilegar samúðar-
kveðjur. Guð blessi minningu Sig-
ríðar frá Æðey og eyjuna hennar
fögru um alla framtíð.
Sigurlaug Bjarnadóttir frá Vigur
var hetja. Hún féll ekki saman.
Sálarró og andlegu þreki þurfti
hún þá öllu öðru fremur á að
halda og hvorttveggja var henni
gefið í ríkum mæli.
Arin framundan urðu að sjálf-
sögðu margvíslegum erfiðleikum
bundin. Þá var opinber aðstoð eða
stuðningur við það fólk, sem upp á
sker bar í lífinu, ekki margra fiska
virði, en með aðstoð tengdaföður
og góðra manna yfirsteig hún erf-
iðleikana og kom sonunum ungu
til manndóms og þroska.
Hún átti fjóra syni, er allir lifa
móður sína, og nú skulu taldir í
aldursröð: 1. Stefán Anton, starfs-
maður Rafmagnsveitna ríkisins,
ókvæntur, bjó alla tíð með móður
sinni. 2. Halldór, verkstjóri hjá
Hraðfrystihúsi Stokkseyrar,
kvæntur Valgerði Pálsdóttur. 3.
Steingrímur, hreppstjóri Stokks-
eyrarhrepps, kvæntur Erlu Sigur-
þórsdóttur, og 4. Sigurjón, tré-
smíðameistari, kvæntur Kristínu
Jónsdóttur. Barnabörn Oddnýjar
eru í dag 32. Synir hennar og
tengdadætur voru samhent um að
sýna henni nærgætni og um-
hyggju svo athygli vakti.
Oddný var tíguleg kona í fram-
göngu, mild og hlý í umgengni, en
einörð og ákveðin í skoðunum og
hélt fast á sínu, ætlaði sér einhver
að ganga á hennar hlut. Hjálpsöm
var hún og greiðvikin og ætlaði
hverjum manni gott eitt, svo lengi,
sem hún reyndi ekki annað.
Það var mannbætandi að ræða
við Oddnýju, kynnast ljúfu við-
Jóhanna Sigurjóns-
dóttir — Minning
Fædd 30. desember 1913
Dáin 14. ágúst 1982
Kveðjuorð verða þeim mun fá-
tæklegri sem af fleiru er að taka i
heimi minninganna, sú er raunin
á hér. Frá fyrstu bernsku eru mér
í minni kynni við þessa látnu
konu. Það gerist nú fátíðara en
áður, að tengsl haldist ævilangt
milli frænda og vina. Fyrir mér
hefur sól brugðið sumri. Milli mín
og hennar var ævilangt samband,
þó hauður og haf væri á milli
okkar og vissi alltaf hvor um aðra.
Það var svo að við eignuðumst
báðar heimili hér í Reykjavík
nokkuð um líkt leyti.
Jóhanna, eða Hanna frá
Granda, eins og hún var alla jafn-
an kölluð milli vina og frænda,
fæddist að Brekku í Brekkudal í
Dýrafirði 30. des. 1913. Hún var
fyrsta barnabarn hjónanna Jón-
ínu Jónsdóttur og Guðmundar
Jenssonar er bjuggu þar, dóttir
Sigríðar Guðmundsdóttur og
manns hennar Sigurjóns Sveins-
sonar bakara, sem litlu seinna
reisti svo bú sitt á Granda sem þar
var í túnjaðrinum. Þar ólst hún
upp og átti sitt heimili þar til hún
giftist 28. maí 1939. í foreldrahús-
um vann hún eins og þá var títt,
gekk til allra verka jafnt úti sem
inni. Hún lærði kjólasaum í
Reykjavík og brátt var setinn
bekkurinn í kringum hana. Mér er
nær að halda að frændur og vinir
hafi hver og einn klæðst einhverju
sem hún lagði hönd að og þannig
var það alla hennar ævi hún var
alltaf að hjálpa einhverjum án
þess að spyrja um borgun, það var
hennar aðalsmerki því henni féll
aldrei verk úr hendi. Vorsólin
skein í heiði þegar hún gekk í
hjónaband með unnusta sínum,
Jens Guðfinni Guðmundssyni frá
Núpi í Dýrafirði. Hann var fóst-
ursonur þeirra mætu hjón Rakel-
ar Sigurðardóttur og Kristins
Guðlaugssonar. Þekktastur mun
vera meðal alþjóðar bróðir hans,
Jón G. Sólnes, á Akureyri. Þau
stofnuðu sitt heimili á Þingeyri
við Dýrafjörð. Skjótlega þar um
dró samt ský á annars heiðan
himin þeirra, hún veiktist af
berklum sem þá var þungur
skapadómur og margan lagði að
velli. Hún dvaldi langtímum að
Vífilsstöðum og heima við og við,
eftir því sem heilsan leyfði. Þar
kom þó að hún fékk fullan bata
eftir brjóstholsaðgerð. í veikind-
unum kom bert í ljós hvað sam-
band þeirra hjóna var gott og Jens
var umhyggjusamur. Það var því
fögnuður i litla húsinu þegar von
var á barni í heiminn. En 14. okt.
1954 varð Jens bráðkvaddur við
vinnu sína. Jóhanna sýndi þá, eins
og í veikindum sínum, hetjulund.
Sterk og keik beið hún síns tíma
og henni fæddist sonur, hennar
einkabarn, sem ber nafn föður
síns. Hún lét ekki deigan síga og
hún hóf að vinna fyrir sér og syn-
inum. Það var ekki margra kosta
völ í þá daga á Þingeyri svo hún
flutti til Reykjavíkur 1958. Hér
stundaði hún svo saumaskap. Hún
giftist hér í annað sinn bróður
Jens heitins, Ragnari Guðmunds-
syni skipstjóra, 17. júlí 1960.
Skömmu seinna veiktist Ragnar
og gekkst undir mikla brjósthols-
aðgerð. Virtist sem hann hefði
fengið bata um nokkurt skeið en
mein þetta dró hann til dauða 19.
mars 1969.
Enginn má sköpum renna. Það
hafði hún sér að leiðarljósi, og
enginn sá henni bregða. Hún hafði
af miklu að má því hún geislaði af
lífslöngun og starfsgleði hennar
voru eiginlega engin takmörk sett.
Þrátt fyrir allt sem lífið lagði
henni á herðar var hún allra
manna glöðust í góðra vina hópi
og alltaf með fyrirheit um ný og
ný verkefni. Jens, sonur hennar, er
giftur Hrafnhildi Óskarsdóttur og
hafa þau eignast tvær dætur, Jó-
hönnu og Rakeli. Það var henni
mikil gleði að fylgjast með vexti
þeirra og viðgangi og sauma á þær
og punta.
Jóhanna var trúuð kona og full-
viss um líf að loknu þessu, henni
var dauðinn eigi að síður enginn
aufúsugestur. Hún vildi lifa og
vinna og vera glöð. Dauðastríðið
háði hún eigi að síður með rósemi
og hart mátti maðurinn með ljá-
inn sækja uns yfir lauk.
Nú finnst mér að ég sé viðbúinn
dauða mínum. Það skildu okkur
svo fá ár að og Hanna var
einhvernveginn svo langt frá því
að vera dauðans matur að ég geri
mér ljóst einmitt núna, miklu bet-
ur en nokkurntíma fyrr, að öll
sitjum við við sama borð og öll
verðum við að hlíða kallinu þegar
það kemur.
Bönd þessa heims eru dæmd til
að slitna, sú staðreynd hélt á spil-
unum með frænku minni ærið
margvíslega. Henni tókst að binda
þá enda saman, sem lausir bárust
henni að höndum, og til hennar
höfðuðu. Það vita þeir sem til
þekkja. Foreldrum sínum var hún
góð dóttir, barni sínu traust móðir
og tengdadóttur og sonardætrum
móti hennar og hlusta á röksemd-
ir hennar í málflutningi, hvert
sem umræðuefnið var. Þar var
beitt rólegri hugsun í öfgalausri
athugun hvers máls. Hún var
trúuð kona. Heimilið og uppeldi
sonanna, meðan þeir voru ungir,
var hennar helgi vettvangur, þar
var hennar mikilvæga hljóðláta
starf unnið. Og uppskerunnar
naut hún, er synirnir guldu henni
móðurlaunin með sonarlegri um-
hyggju sinni í hvívetna.
90 ára lífsganga er langur tími.
Það fólk, sem slíku aldursmarki
nær í dag, hefur lifað í okkar landi
tímana tvenna í bókstaflegum
skilningi. Á síðasta áratug fyrri
aldar, þegar Oddný leit ljós þessa
heims, voru lífskjör fólks og að-
búnaður allur ólík því, sem okkar
kynslóð býr við í dag. Þar er um
gjörbyltingu að ræða. Vetrar-
myrkur fyrri alda hefur vikið fyrir
rafvæðingu og ljósadýrð nútím-
ans. Veglausar torfærur horfnar
fyrir greiðum samgöngum brúa og
breiðra vega, þar sem áður beljuðu
brúarlaus jökulfljót frá fjöllum til
fjöru. Og í lífsháttum öllum býr
fólkið í landinu í dag við svo ólík
kjör, frá því sem áður var, að líkja
má við mun ljóss og myrkurs.
Oddný lifði þessa miklu breyt-
inga og byltingartíma í þjóðfélagi
okkar. Hún var barn hins gamla
tíma, sem í hug og hjarta geymdi
hinar fornu dyggðir, svo sem
skyldurækni, trúmennsku og orð-
heldni, sem mörgum finnst vanta
á að nútíminn tileinki sér. En hún
var líka stór í huga að njóta og
viðurkenna gildi hinnar nýju
tækni og lífsþæginda og bættrar
lífsaðstöðu, er hinn nýi tími færir
þeim, er landið byggja.
Ung að árum kom Oddný til
Stokkseyrar. Stokkseyri hefur hún
unnið og þjónað langan ævidag.
Nú er hún að loknu lífsstarfi lögð
til hinstu hvíldar í faðm Stokks-
eyrar að áliðnu sumri, réttum 56
árum eftir að hún kom með el^k-
huga sínum í þorpið að áliðnu
sumri árið 1926. Mikið ævistarf er
á enda. Þakklátur hugur sam-
ferðafólksins kveður þessa góðu
konu og vottar henni virðingu og
aðdáun. Hennar hlutskipti í lífinu
var veigamikið. Hún stóðst þá
þrekraun með ágætum, er óvægin
örlög lögðu henni ungri á herðar.
Glæst mynd hennar er geymd í
vitund þeirra, er nutu samfylgdar
hennar um lengri eða skemmri
tíma.
Eg votta aðstandendum mína
dýpstu samúð.
Blessuð sé minning Oddnýjar
Pétursdóttur.
Björgvin Sigurðsson,
Stokkseyri.
ástúðleg og hlý. Faðir hennar sem
enn er á lífi aldinn að árum en
keikur og beinn í baki, fylgir nú
elsta og fyrsta barni sínu til graf-
ar. Hana kveðja sonurinn og fjöl-
skylda hans, mágafólk, systkini,
frændur og vinir, svo og sambýlis-
maður hennar síðustu árin Ingi
Guðmundsson.
Öll vitum við að með henni er
genginn sérstakur persónuleiki,
sem ekki var svo auðvelt að líkja
eftir. Hún — Hanna frá Granda
— er og verður minnisstæð þeim
er eftir standa, þar koma til við-
brögð hennar í gleði og sorg og þá
ekki síst þegar til hennar var leit-
að með hin margvíslegustu mál.
Um heimili sitt stóð hún vörð,
það var hennar helgasti reitur,
hún lagði sál sína í að fegra það og
prýða, þar hefði engum dottið í
hug að spyrna í móti af þeim er
þar gengu um sali með henni.
Nú er mér efst í huga hvað inni-
lega hún var sannfærð um líf eftir
þennan jarðneska dauða. Hana
dreymdi merka drauma og tók oft
mið af þeim í ákvarðanatöku sinni
í sínu lífi. Við sem enn erum í
biðsalnum hljótum að fá styrk frá
svo skýrri mynd sem þar var dreg-
in á skjöld.
Það gerir þessa kveðju mína
mun léttbærari að vita hana svo
viðbúna, og í veikleika mínum og
oft efagirni kom hun mér til
hjálpar með hispurlausri trú
sinni.
Nú fullyrði ég að hvér í sínu lagi
tökumst við á við þetta breytta
viðhorf, þegar hún er öll að okkar
jarðnesku sýn.
Hvíli hún í friði.
Nína.
Afmœlis- og
minningargreinar
ATHYGLI skal vakin á því, að afmælis- og minn-
ingargreinar verða að berast blaðinu með góðum
fyrirvara. Þannig verður grein, sem birtast á í mið-
vikudagsblaði, að berast í síðasta lagi fyrir hádegi á
mánudag og hliðstætt með greinar aðra daga. í minn-
ingargreinum skal hinn látni ekki ávarpaður. Þess
skal einnig getið, af marggefnu tilefni, að frumort
ljóð um hinn látna eru ekki birt á minningarorðasíð-
um Morgunblaðsins. Handrit þurfa að vera vélrituð
og með góðu línubili.
t
Þökkum innilega þeim fjöldamörgu sem auösýndu okkur samúö
og vináttu vegna andláts og útfarar
GUÐMUNDAR MATTHÍASSONAR
fró Grímsey.
Sérstakar þakkir til lækna og starfsfólks Vífilsstaöaspítala.
Helga Jónsdóttir,
María Guðmundsdóttir,
Guöný Guömundsdóttir,
Rannveig Guömundsdóttir,
Björg Guömundsdóttir,
tengdasynir, barnabörn og aörir vandamenn.