Morgunblaðið - 05.09.1982, Side 28

MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 5. SEPTEMBER 1982
72
Ást er...
... að hlœja ekki að
honum, þegar hann er í
morgunleikfimi.
TM tog U S Pat OH -ai rlphts rasarvad
• 19*2 Loa Anpelas Tlmat Syndlcate
Það borgaði sig ekki að setja
blómabeðið á þakið!
Með
morgunkaffinu
HÖGNI HREKKVÍSI
» EfZTO A& FAfZA 'a &A€>5TKÖOPlNA f...
EQA 'ER. pBTTA Þessi VEN3JLE6) 6EISL/^B^UGt«r,*
Gleðst yfir að sjá þar mannlíf
Pálína Hermannsdóttir skrifar:
„Hinn 17. júní sl. birtist grein
i Morgunblaðinu sem Svanhildur
nokkur Halldórsdóttir skrifar
um náttúruvernd á Þingvöllum
og stækkun þjóðgarðsins. Það er
svo sem gott og blessað að
stækka þjóðgarðinn, en ekki
svona óskaplega eins og hún
leggur til. Bæði er það að við
erum með þessi tvö önnur frið-
lýstu svæði, Skaftafell og svæðið
með Jökulsárgljúfri. Þó að ís-
lendingum fjölgi held ég að þetta
sé nú all nokkuð. Svo mikið af
landi okkar er óbyggt og eigin-
lega má segja að allt hálendið sé
okkar sameiginlega friðland.
Þjóðgarðurinn á Þingvöllum
er um 3000 ha og markast af
Ármannsfelli að norðan, að
austan nær hann núna upp undir
Hrafnabjörg eða að gjánni sem
heitir Heiðargjá. Að sunnan er
það lína sem dregin er úr há-
Arnarfelli (eða þar sem það er
hæst) yfir vatnið í stefnu beint á
Kárastaði, en að vestan eru það
samt gjárnar allar sem liggja í
beinni línu norður/suður út und-
ir Rauðukusunes (sem flestir
eins og greinarhöfundur kalla
Kárastaðanes), sem marka þjóð-
garðinn. Gjárnar eru Hvannagjá
sem næst er Skógarhólum og
Snóka. Svo kemur Stekkjargjá,
en í hana fellur öxarárfoss. Þá
er það sjálf Almannagjá og þar
næst Hestagjá, Lambagjá og
Hrútagjá.
Oft hef ég hugsað um það hvað
margt væri hægt að gera til þess
að fólk ætti auðveldara með að
skoða þjóðgarð sinn og gæti not-
ið betur náttúrufegurðarinnar
og haft af meiri ánægju. T.d.
væri hægt að merkja göngustíga
að eyðibýlunum Skógarkoti og
Hrauntúni sem reynar eru núna
aðeins tóftir, en sérstaklega frá
Skógarkoti er mjög víðsýnt og
fagurt. Einnig eru til fornar og
merkar hlaðnar tröppur sem
heita Langistígur og liggja um
Stekkjargjá en um þær fóru
landnámsmennirnir. Svanhildur
Halldórsdóttir hefur allt á horn-
um sér. Það eru barrtrén sem
hún er á móti, sumarbústaðir og
þjónustumiðstöðin og skipulagn-
ing tjaldstæða, sem sé fagur
gróður, mannabústaðir og
mannlíf yfirleitt.
Furulundurinn
Ennþá er ráðist gegn vesalings
fallegu barrtrjánum. Það skeður
alltaf við og við. Ræktun skógar
í hvaða mynd sem er er alltaf til
prýði og sérstaklega sóma
barrtrén sér vel. Það er unaðs-
legt að koma til Þingvalla að
vetri til þegar allt er þakið snjó
og sjá þessi sígrænu tré, og þar
sem þeim var valinn staður
skyggja þau ekki á fjallasýn eða
landslag á nokkurn hátt, svo að
það er aldeilis í lagi með þau.
Þau má höggva segir konan og
ber við að svo hafi maður hjá
Skógrækt ríkisins sagt, en það
finnst mér harla ótrúleg saga.
Það væri hreint glæpaverk.
Barrtrén eru að mér finnst orðin
helg af því að hafa vaxið á þess-
um stað. Þau verða jafn góður
minnisvarði okkar tíma eins og
búðatóftir lögréttumanna við
Lögberg eru núna, ef líf heldur
áfram hér á jörð. En með því að
rækta skóg erum við að bæta það
sem landnámsmennirnir eyddu
og það þarf jafnt í okkar yndis-
lega þjóðgarði.
Sumarbústaðir
Vitaskuld er það álitamál
hvort leyfa átti byggingu sumar-
bústaða innan þjóðgarðs og ekki
má þeim fjölga. En byggð þarf
ekki endilega að óprýða, sé
smekklega byggt og þess sér-
staklega gætt að áberandi litir
stingi ekki í stúf við liti náttúr-
unnar. Séu gömlu bústaðirnir í
þjóðgarðinum skoðaðir, hvort
heldur maður situr í báti úti á
vatni eða gengur stíginn ofan
við, þá er það hreint unaðslegt
vegna þess hve mikið hefur verið
ræktað og fegrað við bústaðina.
Við getum verið þakklát þessu
fólki sem fyrst varð til þess að
auka á fegurð þjóðgarðsins.
Þarna er bratt niður að vatninu
og víðast aðdjúpt og getur verið
hættulegt ókunnugum, svo að
bústaðirnir eru, auk þess að vera
til prýði, eins og vörn með vatn-
inu. Göngustígurinn ofan við þá
var mjög góð ráðstöfun. Bústað-
irnir sjást varla frá þingstað
(Lögbergi), svo að þeir ættu eng-
um að vera til ama er þjóðhátíð
er haldin. Þó nokkur læti urðu
þegar úthluta átti sumarbú-
staðalóðum í Gjábakkalandi og
voru þau leyfi flest tekin til baka
þegar ríkið keypti jörðina Gjá-
bakka og hún bættist við þjóð-
garðinn. Mér sýnist að þeir bú-
staðir sem þar eru falli mjög vel
inn í landslagið, þeir bókstaflega
hverfa vegna þess að þar er
kjarrið mjög hávaxið. Fólk leitar
ekki á þær slóðir, það vill vera
nær vatninu eins og í Vatnsvík-
inni þar sem slétt er að vatninu
og bæði hægt að dorga og fá vatn
til brúkunar.
Konan talar um að vatninu
stafi ógn af sumarbústaðabyggð-
inni. A hvern hátt ætti það að
vera? Ég held að sumarbústaða-
eigendur verndi landið einmitt
með góðum girðingum sem sauð-
kindin færi annars yfir óáreitt
eins og hún gerir jafnvel í þjóð-
garðinum sjálfum.
Mesti skaði í seinni tíð er það
að ráðamenn við Sogsvirkjun
hringla með vatnsborðið með því
að hleypa mismiklu úr vatninu
og ógnar það lífríki vatnsins og
gróðri. Litlir hólmar, sem al-
þaktir voru gróðri, eru margir
orðnir aðeins grjótsker.
Það er mál fyrir náttúru-
verndarmenn.
Þjónustumiðstöð
og tjaldstæði
Það þriðja var þjónustumið-
stöð og tjaldstæði; þessu var hún
Svanhildur öllu á móti.
I hvert skipti sem ég fer þarna
um og sé allt svæðið þakið hjól-
hýsum og tjöldum gleðst ég yfir
því að fólk skuli nota þjóðgarð-
inn. En það sem er sjálfsagt er
að setja þarf mjög strangar regl-
ur verðandi umgengni um hann
og eftirlit þarf að vera gott.
Nú hefur verið talað um að
flytja tjaldstæðin inn að Svarta-
gili. Þessu er ég mjög ósammála.
Það hlýtur að vera þægilegra
fyrir fólk að vera nær þjónustu-
miðstöðinni. Allt eftirlit yrði
mun erfiðara, auk þess, eins og
ég áður sagði, eykur það á gleði
að sjá þarna mannlíf."