Alþýðublaðið - 25.07.1931, Page 3

alþ.ýbublaðið
3
Utflutningur á nýjum fiski.
--- *
Mikill áhugi er orðinn meðal
fiskilmanna og bátaútvegsmanina
víðs vegar á landinu á pví, að
komiö verði á og haldið uppi
regluhundnum hraðferðum imieð
kældan eða ísvarinn fiisk á er-
Iendan marka'ð.
Á síðasta [íingi flutti Harladur
Guðmundsson frv. um að ríkið
veitti; aðstoð sína til þess að þeir
flutningar kæmust til fram-
kvæmda. Og nú flytur hann á-
samt Héðni og Vilmundi frum-
varp, þ^ar sem til þess er ætlast,
að ríkið-kaupi eða leigi hæfilega
mörg skip til slíkra hraðferða frá
þeimi stöðum á landinu, þar sem
sjómenn og útvegsmenn hafa
með sér félagsskap með sam-
vinnusniði um útflutnáng og sölu
á slíkum fiski, enda sé þar fyrir
hendi nauðsynlegur útbúningur til
fiskgeymislu og afgreiðsiu skip-
anna,,' er útgerðarstjórnin tekur
gildan. 'Fé það, sem þarf til
skipakaupanna og annara nauð-
syniegra framkvæmda, er þar að
lúta, sé rikisstjórninni heimilt að
taka að láni. — Skipaútgerð rík-
isins sjái um útgerð skipanna og
hafi framkvæmdastjÓTn þeirra á
fiendi. Hún semji áætlun um ferð-
ir þeirra og ákveði flutniimgs-
gjöld, hvorttveggja í samráði við
stjórnir fiskútflutningsfélaganna.
Skuliu flutningsgjöldin miðuð við
það, sem ætla má að þurfi til
■þes,s að útgerð skipanna beri sig.
Einnig sé ríkisstjórninni heim-
ilt — og þá er til þes,s ætlað, að
hún noti heimildina, — að verja
alt að 200 þús. kr. á þessu ári
til að lána samvinnufélögum
þieim, er hér um ræðir, til kaupa
á fiskumbúðum og þeim veiðar-
færum, sem hentugust eru til að
veiða með þær fisktegundir, er
verðimestar eru á erlendum mark-
aði, svo sem kola og lúðu. —
Við 1. umræðu um frumvarpið
spurði Haraldur' Tryggva ráð-
hierra að því, hvort stjórnin muni
nota beimildarlögin, ef þau verði
saimþykt. Vildi Tr. Þ. ekki gefa
ákveðið svar við spurningunni að
svo stöddu, en kvað flokksmenn
sína vera að athuga málið. —
Va.r frumvarpinu vísað til sjáv-
arútvegsnefndar að 1. mnræðu
lokinni, og skoraði Iiaraldur á
nefndina ,að hraða svo afgreiðslu
málsins, að' hægt verði að koma
flutningunum á eigi síðar en um
mánaðamótin ágúst—september.
Með greinargerð frumvarpsins
er birt bréf, er Samband fisk-
sölusamlaga Austfjarða hefir sent
alþingi, dagsiett 9. þ. m. á Norð-
firði. Sú nauðsyn, sem þar er
lý.srt, er hin saina fyrir aðra
landsfjórðunga. BréfiÖ er á þessa
leið:
„Fisksala til Miðjarðarhafsland-
anna síðasta ár og það, sem af
er þessu ári, hefir sýnt þeim, j
sem sjávarútveg stunda, að stop- j
ult getur verið að treysta ein- !
| göngu á þann markað fyrir fisk-
aíurðir, og þarf ekki að lýsa
friekar ])vi ástandi, sem leitt hefir
af verðfalli því, sem varð á fiski
síðasta haust, því það er öllum
landslýð svo í fersku minni, að
hér skal ekki frekar á það drepið,
en af þessii hafa menn séð, að
nauðsynlegt er að breyta eitt-
hvað til og reyna að létta eitt-
hvað á sialtfisksmarkaðnum og
uim, iieið að hafa fjölbreyttari
fisktegundir til útflutnings, en
slíkt er ómögulegt nema að koma
þeim tegundum nýjum á viðeig-
andi markaði. Pví er taisverður
undirbúningur hér á Austfjörðum
nú undir kolaveiðar með dr;ag-
nót á þessu hausti, eftir að leyfi-
legt er að veiða hann í iandhelgi,
en eins. og kunuugt er er enginin
markaður fyrir þann fisk, nema
honum sé komið nýjum á mark-
aðinn erlendis..
Hér á Austfjörðium hefir ver-
ið imjög tregt um allan veiðiskap
þaö segi af er þessu sumri, svo
ástæður fólks yfirleitt eru mjög
slæmar, óg horfir til vandræða,
ef ekkert verður gert til að bæta
úr. Því var það ráð tekiö að
stofna á hverjuim stað fisksölu*
.samiag til þess að annast sölu
og útflutning, aðailega á nýjum
fiski, en þó um leið hafa hönd í
bagga með sölu verkaðs fiskjar
til Miðjarðarhafslandanna.
Samlög þesisi eru nú orðin 4,
sitt á hverjum stað, Seyðisfirði,
Norðfirði, Eskifirði og Fáskrúös-
firði.
í samlögunum má segja að sé
nær hver einasti útgerðarmaður á
hverjum stað, svo og þeir sjó-
menn, sem hafa aflahlut, og eru
samlögin því fjölmenn og eru
rekin á Siamvinnugrundvelli.
Strax eftir stofnun þessara
samliaga kom í ljós, að nauðsyn-
legt væri að hafa samyinnu milii
þeirra, og var því, að tiihiutun
nokkurra áhugasamra manha,
stofnað til fulltrúafundar fyrir
samlögin, og var fundur þessi
haklinn hér á Norðfirði 7. og 8.
þ. m. Árangurinn af fundi þess-
um varð, að samband vort var
stofnað og að öllu leyti sett á
laggirnar, svo og ákveðið að
hefjast handa nú þegar til undir-
búnings, að því að koma nýjum
(ísvörðum) fiski á enskan mark-
að.
Meðai annara fundarályktana
var borin upp og samþykt í ei’nu
hljóði svohljóðandi áskorun tii
aiþingis:
„Stofnfundur Sambands fisk-
sölusamlaga Austfjarða skorar á
alþingi að heimila skipaútgerð
ríkisjns að taka á leigu alt að 4
skip til útflutnings á ísvöröum
fiski frá Austfjörðum á næsta
hausti, ekki síðar en fyrir 1. sept-
ember.“
Tillaga þesisi innibindur í sér
yfir höfuð meiningu fundarins,
Lpffemgaip ©§ kssMar. Fást alls staðar.
í heiidsðln h|á
Tétebsenla Islands h. f.
og er því óþarfi að skýra hana
frekar, en hún er fr,am komin
sökum þess, hve miklir erfiðleik-
ar hafa komið í 1 jós við að út-
vega skipakost til ísfiskflutninga
við tilraunir þær, sem þegar hafa
verið gerðar til þess af einstölc-
um mönnum hér, og þykir því
sýnt, að nauðsyniegt sé að leita
til ríkisvalds og alþingis um
hjálp til að bjarga þessum at-
vinnuvegi í tíma frá því að fara
í rústir sökum verðfalls afurð-
annia.
Sijórn sambandsins leyfir sér
hér með að árétta frekar beiðni
þá, sem felst í fundarályktun
þessari, og æskja þess, að hinu
háa alþingi mætti þóknast að
taka vel í þetta 'mál og leggja
fyrir Skipaútgerð ríkisins, að hún
sjái fyrir hæfilegum skipakosti
til flutnings á isvörðum fiski frá
Austfjörðum til Englands fyrir
hæfilegt gjald, og að þetta verði
gert sem fyrst á þessu sumri og
fram eftir haustinu, ait til nóv-
emberloka, þ. e. tij þess tíma,
sem hætt er að veiða i dragnót
innan landhelgi.
Þar sem telja verður, áð þetta
mál sé eitt af allra mestu nauð-
synjamálum Austfirðinga, vænt-
uim vér þesis, að hið háa alþingi
bregðist vel við málaleituninmii.“
Slysatrysfgiogar.
*
Halidór Stefánsson og Héðinn
Valdimarsson flytja frumvarp á
alþingi um nokkrar lagfæringar
á siysatryggingarlögunum. Sjó-
rnenn á róðrarbátum og vélbátum
innan 12 smálesta skuli vera
tryggingarskyldir, ef þeir stunda
þá atvinnu a. m. k. 1 mánuð á
ári, þótt ekki sé svo langur timi
í senn, eins, og nú er ákveðið i
lögunium. Gildi þetta jafnt um
sjómenn á bátum, sem eru i
flutningum, eins og fiskibátasjó-
menn. — Menn, sem stjórna afl-
vélum við jarðvinslu, skuiu
tryggingarskyldir. — Verkafólk,
er vinnur á verkstæðum eða ann-
nrs staðar að tryggingársikyidri
vinnu, skal vera slysatrygt jafnt
fyrir því, þótt þar séu færri
verkamenn en fimm eða aflvéiar
ekki notaðar að staðaldri á vfcmu-
staðnum, en þ,ar við er trygg-
ingarskyidnn takmörkuð nú.
Vilmundur fiytur þá viðbótar-
tillögu við frumvarpið, að til
bótaskyldra slysa skuli teljast
hvers konar fingurmein og graft-
arígerðir í höndum, er menn fá
við sjómensku, fiskverkun, slát-
urhúsavxnniu eða aðra þá trygg-
ingafskyldia atvinnu, sem kunn
er að því að vera hættuleg hönd-
um manna á þenna hátt, enda
kenni þeir meinsinis fyrst meðan
þeir stunda vinnuna eða innan
þesis tíma að rekja megi orsakir
þe&s til henxiar.
Meira bipniRð!
Meira brauð, — meiri vinnu
meðan sólin í h-eiði skín,
xneðan jörðin er grösug o-g græn
og gróandi náttúran blíð
býður faðiminn -og freistar til sín.
Meiri svita —, meira strit
meðan að nóttin er björt og heið,
meðan fjöllin í blámanum blika
og bera þá háleitu tign-,
sem b-endir fram — á framtíðar
ieið.
M-eira brauð —, meiri vinnu
meðan sumarið kveður sín ijóð,.
látum skilninginn skapa þann
mátt,
sem er skjöidur á framtíðar
braut.
Neyttu kjarna þíns, norræna
þjóð.
Sjáið bræður, blessuð jörðin
er biðjandi, nakin og hrjáð
og þráir mannanna miskunar
vaid,
hún er máttug, voldug og s-tór
og gefur ávöxt ef að eins er sáð.
Hnikiast vöðvar, hefjast armar,
hnípir fjöldinn í þögulii bæn,
hann heimtar ei gersemar guilsins
né gjálífi hv-erfandi lífs,
jafnia vinnu meðan að jörðin er
græn.
Ég heimta brauð, ég heimta
vinnu
fyrir hundruð, s-em þúsundir
skapa,
vinnu fyrir bræð-ur, sem brosandi
strita,
brauð fyrir hungraða menn, sem
gapa,
iíf fyrir þjóðina —, hún þarf
ekki að tapa.
Sig. B. Gröndal.