Morgunblaðið - 27.10.1982, Blaðsíða 21

MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 27. OKTÓBER 1982
21
Magnús H. Magnússon:
Almennum nýbygg-
ingarlánum hefur
fækkað um þriðjung
„hægfara lífskjaraskerðing, sem
bitna mun á heilli kynslóð ungs fólks“
Ef fyrri markaðir tekjustofnar
Byggingarsjóðs ríkisins, sem ríkis-
stjórnin hefur að drjúgum hluta fært
frá honum í ríkissjóð, væru óskertir,
fengi hann á næsta ári 380 m.kr. í
framlög, en fær nú aðeins 156,5
m.kr. skv. fjárlagafrumvarpi ríkis-
stjórnarinnar, að meðtöldum þeim
85 m.kr. sem forsætisráðherra talaði
um, sagði Magnús H. Magnússon
(A), fyrrv. ráðherra, er stefnuræða
forsætisráðherra var til umfjöllunar
á Alþingi í fyrrakvöld.
Á yfirstandandi ári fær hús-
næðislánakerfið í heild, Bygg-
ingarsjóður ríkisins og Bygg-
Helgi Seljan:
Byssubófar og
betlihugmyndir
„Alþýðubandalagið hafnar leiðum
afturhaldsins í baráttu við al-
heimskreppu og innanlandsvanda,"
sagði Helgi Seljan (Abl.) í útvarps-
umræðum, sem fram fóru i tilefni
stefnuræðu forsætisráðherra í fyrra-
kvöld. I»að vill arðbærar og atvinnu-
skapandi framkvæmdir í staö fjár-
festingarsukks í þágu milliliða- og
gróðaaöila. Þaö er ekki skipulag á
stjórn atvinnulífsins þannig að það
þjóni heildinni en ekki einhverjum
duttlungum einstaklinga í óheftu
gróðaskyni einu saman.
Helgi vék og að gagnrýni stjórn-
arandstöðu og lýsti henni með
þessum orðum:
„Andstöðunnar elgur frægur
eyrum manna glymur hér.
Engin kreppa, allur nægur,
af úrlausnum er mesti sægur,
bara ef stjórnin burtu fer.“
Um utanríkismál sagði Helgi:
„Vígbúnaðarkapphlaupi stór-
veldanna Ijær nú enginn lið í dag
nema steintröll kaldastríðsáranna
og fákænir frjálshyggjupostular.
Svo er min trú, að friðarhreyfing
líkt og farið hefur eldi hugsjóna
um ótal lönd eigi eftir að verða
virkt afl í íslenzkum þjóðmálum
og slík allsherjarvakning megnar
ein að losa okkur undan oki þess
auma klafa, sem annað stórveld-
anna hefur á okkur lagt. Baráttan
um frekari umsvif erlendra byssu-
bófa hér mun að sjálfsögðu halda
áfram, sömuleiðis baráttan gegn
betlihugmyndum flugstöðvarfar-
andriddaranna."
Húsavík:
Námskeið haldið um
sveitarstjórnarmálefni
A VEGUM Fjórðungssambands
Norðlendinga og í nánu samstarfi
við Samband ísl. sveitarfélaga verð-
ur haldið námskeið um sveitar-
stjórnarmálefni og um starfshætti
svcitarfélaga á Hótel Húsavík dag-
ana 4.-6. nóvember nk.
Þetta er fyrsta námskeið sinnar
tegundar á Islandi. Hér er í fyrsta
sinn reynt að veita upplýsingar og
fræðslu um undirbúning og með-
ferð mála í sveitarstjórnum, svo
og um afgreiðslu þeirra og aðra
tengda málameðferð. Einnig verð-
ur fræðsla um gerð fjárhagsáætl-
ana sveitarfélaga, og um uppbygg-
ingu fjármálakerfis þeirra og
reikningsskil m.a. með tilliti til
tölvumeðferðar. Verulegum tíma
verður varið til að kynna þátttak-
endum skipulag sveitarstjórnar-
kerfisins og þau helstu lagaatriði,
sem tengjast í daglegri önn starfi
sveitarstjórna og framkvæmda-
stjórn sveitarfélaga.
Á þriðja degi námskeiðsins
verður leiðbeint um hagnýt vinnu-
brögð í sveitarstjórnum s.s. um
fundarsköp, undirbúning sveitar-
stjórnarfunda og um afgreiðslu
mála frá sveitarstjórn. Gert er ráð
fyrir ráðstefnulokum síðari hluta
laugardags 6. nóvember. Leiðbein-
endur á námskeiðinu verða: Björn
Friðfinnsson, formaður Sambands
ísl sveitarfélaga. Magnús E. Guð-
jónsson, framkvæmdastjóri, Birg-
ir Blöndal, aðalbókari og Garðar
Sigurgeirsson, hagfræðingur hjá
Sambandi íslenskra sveitarfélaga,
Snorri Björn Sigurðsson, bæjar-
ritari á Sauðárkróki, Sigurður
Gizurarson, sýslumaður, Bjarni
Aðalgeirsson, bæjarstjóri, Lárus
Ægir Guðmundsson, sveitarstjóri
og Ingimar Brynjólfsson, oddviti.
Ekkert þátttökugjald er fyrir
þátttakendur. Dvalarkostnaður er
mjög lágur vegna hagkvæmra
samninga. Þátttaka tilkynnist
Fjórðungssambandi Norðlendinga
Akureyri.
ingarsjóður verkamanna, innan
við helming þess fjármagns sem
það hefði fengið að óbreyttum
reglum sem ríkisstjórnin tók við
úr hendi fyrri stjórnar.
Afleiðingarnar blasa alls staðar
við:
• Almennum nýbyggingarlánum
hefur fækkað um þriðjung, langt
niður fyrir það, sem svarar til
eðlilegrar íbúðaþarfar.
• Félagslegum íbúðabyggingum
fer einnig fækkandi, ef svo heldur
sem horfir.
• Ungu fólki og öðrum, sem vilja
byggja íbúð eða kaupa í fyrsta
sinn, er gert það ókleift. Fólkið,
sem þarf mest á húsnæði að halda,
er horfið af markaðinum. Það er
bjargarlaust, sagði Magnús.
Forsjá ráðherra Alþýðubanda-
lagsins í húsnæðismálum var ný-
lega nefnd af flokksbróður hans í
þeirra eigin málgagni: „hægfara
lífskjaraskerðing, sem bitna mun
á heilli kynslóð ungs fólks“. Þetta
vóru sannyrði.
Steingrímur Hermannsson í útvarpsumræðum:
„Stjórn og Stjórn-
arandstaða semji“
- Samdráttur þjóðarframleiðslu og
viðskiptahalli áhyggjuefni
„Eina ábyrga leiðin í stöðunni er
að rikisstjórn og stjórnarandstaða
semji um framgang mikilvægustu
lykilmála. Þessar viðræður eru hafn-
ar. Stjórnarandstaðan gerði kröfu til
þcss að samið yrði um þingrof og
kosningar. Þetta teljum við sjálfsagt
að ræða í tengslum við samkomulag
um meðferð nauðsynlegustu þing-
mála.“
Þetta vóru orð Steingríms Her-
mannssonar, formanns Fram-
sóknarflokksins, í útvarpsumræð-
um um stefnuræðu forsætisráð-
herra í fyrrakvöld. Hann sagði
hins vegar að það leysti engan
vanda, að ríkisstjórnin segði af
sér. Um viðskiptahallann og
greiðslubyrði erlendra skulda
sagði Steingrímur m.a.:
„Þótt samdráttur þjóðarfram-
leiðslunnar og sú kjaraskerðing,
sem slíku hlýtur að fylgja, sé
vissulega mjög alvarlegt mál,
veldur viðskiptahallinn þó enn
meiri áhyggjum. Viðskiptahallinn
boðar, að meiru er eytt en aflað.
Hann merkir, að erlendar skuldir
þjóðarinnar aukast gífurlega.
Greiðslubyrði af erlendum lánum
var innan við 20 af hundraði
gjaldeyristekna á sl. ári. Nú er
hún orðin 22 af hundraði. Ef
viðskiptahallinn helst áfram, eins
og hann hefur verið, verður
greiðslubyrðin komin upp í hvorki
meira né minna en um 33 af
hundraði árið 1985, eða þriðjung
af gjaldeyristekjum þjóðarinnar.
Slík greiðslubyrði er óbærileg og
hlyti að leiða til greiðsluþrots.
Gegn viðskiptahallanum varð því
fyrst og fremst að snúast."
Ásökunum um stækkun fisk-
veiðiflota, umfram veiðiþol fiski-
stofna, svaraði flokksformaðurinn
svo:
„Nei, vandinn er ekki of stór
floti, eða eðlileg endurnýjun hans.
Vandinn er fyrst og fremst of dýr
skip og of litið eigið fjármagn í
þeim skipum. Að hluta stafar
þetta af því, að innlendar skipa-
smíðar hafa ekki notið sömu fyrir-
greiðsiu og keppinautar þeirra er-
lendis. Það er því í raun og veru
iðnaðarvandamál, sem hefur verið
fært yfir á útgerðina. Það veldur
gífurlegum kostnaðarauka að öll
lán til innlendrar skipasmíði hafa
verið í dollurum. Kostnað við slík
lán fær enginn borið að óbreyttu.“
Ráðunautur í öryggís- og varnarmálum:
Einhugur og samstaða
lýðræðisflokkanna
Þrír þingmenn, úr Sjálfstæðisflokki, Alþýðuflokki og Kramsóknar-
flokki, Friðrik Sophusson, Jón Baldvin Hannibalsson og Jóhann Ein-
varðsson, hafa lagt fram á Alþingi tillögu, sem felur í sér, ef samþykkt
verður, að rikisstjórninni beri að stofna sérstakt embætti ráöunauts
ríkisstjórnarinnar í öryggis- og varnarmálum hjá utanríkisráóuneytinu.
í greinargerð er m.a. vitnað til
samþykktar landsfundar
Sjálfstæðisflokksins, ummæla
Ólafs Jóhannessonar um þetta
efni á fjörutíu ára afmæli ís-
lenzkrar utanríkisþjónustu, sem
og hugmynda Benedikts Grön-
dal, fyrrv. utanríkisráðherra, um
stofnun slíks sérhæfðs embættis.
í greinargerð segir ennfremur:
„Állt frá því að ísland gerðist
eitt af stofnríkjum Atlants-
hafsbandalagsins hefur ríkt ein-
hugur um aðildina að bandalag-
inu hjá Alþýðuflokki, Framsókn-
arflokki og Sjálfstæðisflokki, en
Alþýðubandalagið og forverar
þess verið andvígir aðildinni. Á
sínum tíma studdu fleiri þing-
menn lýðræðisflokkanna gerð
varnarsamningsins við Banda-
ríkin en aðildina að Atlants-
hafsbandalaginu. Á síðustu ár-
um hafa allir flokkar nema Al-
þýðubandalagið lýst þeirri skoð-
un með einum eða öðrum hætti,
að breytingar á varnarviðbúnaði
hér á landi í þá átt að draga úr
honum séu ótímabærar. Umræð-
ur um varnar- og öryggismál Is-
lands einkennast oft um of af
tilfinningalegri afstöðu og lítilli
þekkingu á þeim staðreyndum,
sem móta og ráða stefnunni í
þessum málum, og þeim ákvörð-
unum, sem teknar eru i varnar-
°K öryggismálum. Árum saman
hafa hinir hernaðarlegu þættir,
sem móta það ytra umhverfi sem
Island býr við, verið á vitorði til-
tölulega fárra. Stjórnvöld hafa
lítt sinnt því að fræða þjóðina
um staðreyndir þessara mála.
Ein ástæða þess er vafalaust
skortur á viðurkenndri innlendri
sérfræðiþekkingu á þessum svið-
um. Þessi skortur á innlendri
sérfræðiþekkingu hefur líka leitt
til ásakana þess efnis, að stjórn-
völd séu í mati sínu á varnar-
hagsmunum íslands á hverjum
tíma um of háð mati erlendra
manna á íslenskum hagsmunum.
Það ætti því að vera augljóst
áhuga- og hagsmunamál allra,
að Islendingar ráði sjálfir yfir
nægri þekkingu til þess að meta
sjálfir þann herfræðilega veru-
leika sem landið er hluti af, og
til þess að meta sjálfstætt þær
upplýsingar og skoðanir, sem
aðrir kunna að gefa um og hafa á
herfræðilegri stöðu Islands og
varnar- og öryggishagsmunum
landsins. Slík herfræðiþekking
innan stjórnkerfisins er í fyrsta
lagi til þess fallin að treysta
ákvarðanir stjórnvalda á þessum
sviðum. I öðru lagi mundi hún
eyða tortryggni og ásökunum í
garð þeirra sem með þessi mál
fara. Á síðustu árum hafa Al-
þýðuflokkur, Framsóknarflokk-
ur og Sjálfstæðisflokkur allir
lýst vilja sínum í þessu efni.“
Eggert Haukdal (S), Ólafur Jóhannesson, utanríkisráðherra, og Karl
Steinar Guðnason (Á).