Morgunblaðið - 02.12.1982, Blaðsíða 44
44
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 2. DESEMBER 1982
Og hvert fórstu í fríið? höfuðfat!
HÖGNI HREKKVlSI
pETTA £C EICKÍ HEPpn-EGUe 57APUR.
pK5/
Öllum þjóðum til góðs að eiga vel
menntaða og sjálfstæða borgara
Margrét Guðmundsdóttir skrif-
ar:
„Velvakandi.
Mig langar til að svara Þorleifi
Kr. Guðlaugssyni, sem átti pistil
hér í dálkunum fyrir nokkru og
fjallaði um áróður gegn körlum,
konur og kvenréttindi.
Ekki man ég nú eftir að hafa
séð neina þætti í sjónvarpi, sem
ættu að ofbjóða viðkvæmum
karlmönnum. Þessi auglýsing
sem hann minnist á er sennilega
„Ajax-auglýsingin“. Mér sýnist
hún ósköp meinleysisleg og ætti
varla að særa neinn. Það eru
áreiðanlega til sóðar af báðum
kynjum og ég sé ekki að verra sé
að sýna karlsóðann en’hinn.
Hins vegar má kannski kenna
konum fyrri kynslóða um van-
kunnáttu margra karla í heimil-
isstörfum. Þær hefðu átt að
kenna sonum sínum það sama og
dætrunum, en auðvitað getur
verið að þær hafi ekki fengið það
fyrir mönnum sínum eða al-
menningsálitinu. Því miður
finnst mér margar nútíma mæð-
ur gera greinarmun á börnum
sínum eftir kynferði. Mér finnst
tónninn í bréfi Þorleifs örlítið
einkennilegur. Ekki veit ég hvaða
virðingu hann er að tala um, sem
konur hafa notið hjá meirihluta
karlmanna. Hann kallar það
kannski virðingu að konur fengu
kosningarétt og fleiri réttindi,
sem þeim hefur auðvitað alltaf
borið að hafa. Það gerðist nú
reyndar ekki fyrr en á þessari öld
og ekki nema í hluta heimsins og
sennilega hefur það verið vegna
þess að karlmenn fengu sam-
viskubit. Þeir vita að við eigum
þennan heim ekki síður en þeir.
Svo vill nú til, að konur eru
mæður, eiginkonur, dætur og
systur karlmanna. Karlmenn eru
feður, eiginmenn, synir og bræð-
ur kvenna. Við erum því sama
fólkið, ekki tveir kynþættir.
Þessi tvö kyn eru bara til þess að
viðhalda stofninum. Þau eru í
sjálfu sér jafngóð og eiga ekki að
drottna hvort yfir öðru. Þau ættu
að starfa saman í fullu jafnrétti.
Ég held að flestir karlmenn hafi
fulla ástæðu til að bera virðingu
fyrir konum. Meirihluti karl-
manna hefur notið ástar og um-
hyggju móður sinnar og margir
þeirra hafa átt góðar eiginkonur.
Hversu margar konur fyrri
kynslóða ætli hafi ekki komið
sonum sínum til mennta með því
að vinna fyrir þeim með erfiðis-
vinnu, t.d. fiskvinnu, gólfskúr-
ingum, þvotti fyrir aðra o.fl.?
Þessum konum hafði verið haldið
frá menntun og þær áttu ekki
annarra kosta völ en að vinna
verstu störfin. Ja, hvort synir
þeirra og samfélagið hefðu ekki
mátt sýna virðingu.
Þorleifur talar um, að konur
séu ef til vill búnar að fá of mikið
frelsi. Hvað meinar hann? Held-
ur hann að karlmaðurinn sé ein-
hver guð, sem eigi að skammta
fólki frelsi eftir eigin geðþótta?
Og hann talar um að hann óttist
að konur vilji völd til þess að
geta kúgað karlmenn.
Hvað skyldu nú konur gera við
karla ef þær næðu völdum?
Skyldu þær fara með þá eins og
karlar fóru með konur á liðnum
öldum? Skyldu þær taka af þeim
kosningaréttinn, loka þá inni á
heimilunum, skammta þeim pen-
inga og segja þeim að þegja af
því að þeir séu svo vitlausir að
enginn taki mark á þeim? Senda
þá kannski í einhverja leiðinlega
vinnu? T.d. láta þá skúra skrif-
stofur kvennanna? Þeir væru lík-
lega ekki í ætt við forfeðurna ef
þeir risu ekki upp með barsmíð-
um og ofbeldi. Nei, ekki held ég
að konur vildu neitt slíkt.
Ég held að konur séu yfirleitt
lítið fyrir að kúga aðra. Ég veit
ekki til að konur hafi nein fríð-
indi umfram karla. Það er ein-
ungis jafnrétti hér lagalega, en
margar konur segjast hafa aðra
sögu að segja. Það sé oft farið í
kringum lögin, t.d. í sambandi
við launagreiðslur. Stundum
vinna karl og kona hlið við hlið
sömu störf, en hafa ekki sama
starfsheiti. Karlinn fær ef til vill
drjúgum meiri laun. Er nú ekki
von að konum sárni slíkt?
í sambandi við kvikindisskap
kvenna vil ég benda Þorleifi á að
lesa mannkynssöguna. Þar getur
hann fundið nóg af karlkvikind-
um. Finnst honum ekki meðferð-
in á meyjunni frá Orleans kvik-
indisleg? Hvað finnst honum um
Hitler? Voru það konur sem
komu af stað tveimur heims-
styrjöldum á þessari öld? Er til
nokkuð kvikindislegra, hræði-
legra eða meira ógnvekjandi en
að murka lífið úr saklausu fólki?
Eru það ekki kvikindislegir
karlmenn sem taka unga drengi
og senda þá í stríð til þess að
myrða og vera myrtir? Getur
karlmaðurinn ekki stillt skap sitt
og samið í staðinn fyrir að verða
hamslaus eins og trylltur tuddi
sem æðir um froðufellandi og
hnoðar hvað sem fyrir honum
verður?
En sterkari karlmaðurinn kúg-
ar þann veikari. Flestir karl-
menn sem fyrir kúgun verða eru
kúgaðir af sínu eigin kyni.
Hvernig var á miðöldum þegar
aðalsmenn heimtuðu skatta af
almenningi og tóku jafnvel síð-
asta bitann af fátæklingum?
Þetta held ég að Þorleifur ætti að
hugsa um þegar hann fyllist
þessum kvennaótta.
Sumum finnst að aðalsmenn
og stríðsgarpar hafi verið miklar
hetjur. Það finnst mér ekki, en
hins vegar eigum við margar
karlkynshetjur hér á landi og þar
meina ég þá menn sem lagt hafa
líf í sölurnar til að bjarga fólki
úr lífsháska. Mér verður líka
alltaf hlýtt um hjartaræturnar,
þegar ég heyri karlmenn leggja
sanngjörnum kvenréttindamál-
um lið og ég held að þeir stuðli að
eigin velferð með því. Það er öll-
um þjóðum til góðs að eiga vel-
menntaða sjálfstæða borgara.
Á þáttinn „Á tali“ hlusta ég
ekki oft, en þegar ég hlusta velt-
ist ég um af hlátri. Mér finnst
hann gamansamur, en ef til vill
fær hann fólk til að hugsa um
ýmsa fordóma sem við erum
haldin. Vel gæti verið að karl-
menn hafi átt hlut að máli við
gerð þáttanna. í kvikmyndinni
„Ferðin til tunglsins" eftir sögu
H.G. Wells, var ekki sérlega mik-
ið gert úr konunni. Það lá við að
hún eyðilegði tilraunina. Mér
þótti gaman að henni samt og
dytti ekki í hug að móðgast.
Ég held að konur geti sjálfar
bætt hlut sinn í dag með meiri
þátttöku í stjórnmálum og betri
menntun. Ég held að karlmenn
geti ekki hindrað það nema með
kvikindislegri kúgun. Við konur
kjósum áreiðanlega ekki menn
með skoðanir Þorleifs. En við
kjósum heilbrigða karlmenn og
konur ekki síður, þó að stundum
hafi verið reynt að blekkja okkur
með slagorðum eins og „konur
kjósa ekki konur" en það á sér
ekki stoð í veruleikanum."