Morgunblaðið - 05.12.1982, Síða 23

MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 5. DESEMBER 1982
71
Pottarím
Umsjón: SIGRÚN
DAVÍÐSDÓTTIR
Þeir sem á annað borð baka til
jóla, taka ekki sízt til höndum
við smákökubakstur. Og þeir eru
eflaust margir sem aldrei eða
næstum aldrei baka smákökur
nema til jóla. Smákökur eru
hentugar kökur til að eiga í lang-
an tíma. Nú þegar margir vilja
aldrei eiga köku í húsinu, til að
komast hjá að vera alltaf að fá
sér bita, og baka heldur þegar
eitthvað kemur uppá, hefur
þessari tegund kökugerðar að
miklu leyti verið ýtt til hliðar
eða öllu heldur ýtt í áttina að
jólamánuðinum.
Þegar frystikistuöld gekk í
garð hér, var það m.a. talið
frystikistum tii gildis, að hægt
væri að baka jólasmákökurnar
síðla sumars eða að hausti og
frysta þær síðan til jóla. Aðrir
voru efins um að gæðin yrðu
sambærileg. Sitt sýnist hverjum,
en það er nú einhvern veginn
svo, að jólakökubakstur hefur
allt annað inntak í desember en í
september. Það er skemmtilegur
liður í jólaundirbúningnum að
fylla húsið kökuilmi, ekki sízt
kryddkökuilmi. Ilmurinn er in-
dæll og bragðið eftir því ... Nú
og ekki þarf endilega að standa
við baksturinn síðustu dagana
fyrir jól, það er gott að ljúka
honum af snemma í desember.
Kökuuppskriftirnar sem fylgja
eru einmitt uppskriftir af kök-
um sem þola vel geymslu og
batna jafnvel við geymslu.
Það er ekki laust við, að ýms-
um finnist nóg um allt stússið
vegna jólanna og þá ekki sízt
bökunar- og matarstússið. En
jólin eru flestum kærkomin til-
breyting í vetrarrökkrinu og til-
hald í mat og drykk hefur löng-
um þótt hæfa við hátíðleg tæki-
færi. Og við skulum ekkert vera
að láta jólafár annarra setja
okkur úr jafnvægi. Spurningin
er bara hvernig hver og einn vill
halda jólin hátíðleg og halda svo
sínu jólastriki. Ef einn hlykkur-
inn á ykkar jólastriki er smá-
kökugerð, þá getið þið kannski
notað ykkur uppskriftirnar hér
á eftir.
Góða skemmtun!
Skornar
hunangskökur
Ég hef áður verið með upp-
skrift að svipuðum kökum. Þetta
eru þýzkættaðar kökur, sem er
reyndar víða að finna á stór-
þýzka menningarsvæðinu og
kallast Lebkuchen á þýzku.
Þetta eru svolítið seigar kökur,
bragðmiklar og ilmandi. Þær
verða helzt að geymast í viku,
gjarnan lengur, í þéttu íláti eða
plastpoka.
Þið getið smurt bráðnu súkk-
ulaði á kökurnar, þegar þær eru
bakaðar. Einfaldast er að dreifa
súkkulaðibitum yfir óskornar,
heitar kökurnar, láta bitana
bráðna og smyrja þeim síðan á.
Þegar kakan er ylvolg er hún
skorin í bita. I súkkulaðistað er
hægt að nota glassúr eða syk-
urbráð sem uppskrift er að hér á
eftir. Og reyndar þarf ekki að
setja neitt á kökurnar, þær
standa fyllilega fyrir sínu.
Það hvort þið hafið kökurnar
litlar eða stórar ákveður auðvit-
að fjölda þeirra. Það er einkar
elskulegt og hlýlegt að gefa vin-
um og kunningjum eitthvað
matarkyns í jólagjöf, og það er
ekki úr vegi að nota kökurnar til
gjafa. Þið getið þá skorið þær í
væna bita og skreytt þær á ein-
hvern hátt.
I kökunum er heilmikið hun-
ang. Athúgið að verð á hunangi
er ótrúlega misjafnt eftir teg-
undum og búðum, t.d. eftir því
hversu gamlar sendingarnar
eru. Hafið því augun hjá ykkur
og kannið hunangsverð í nokkr-
um búðum, þar sem þið eigið leið
um, áður en þið festið kaup á
hunangi. Þið getið notað hvernig
hunang sem er, þykkt eða fljót-
andi, bara að það sé ekta hun-
ang. Bragðið af hunanginu
ræðst af því hvaða blóm flug-
urnar sugu, og bragðið áf kökun-
um ræðst af því hvaða hunang
þið notið ...
blandað saman um 1—2 msk af
appelsínusafa og 2—4 msk af
sigtuðum flórsykri. Sykurinn á
alveg að leysast upp í safanum.
Ef þið eigið áfengislögg sem fer
vel við appelsínubragðið, þá not-
ið ögn af því og heldur minna af
safanum. Penslið kökurnar með
þessari sykurbráð þegar þær
komá úr ofninum, gjarnan eftir
að þið skerið kökurnar en áður
en þið takið þær í sundur. Þá
drýpur eitthvað af sykurleginum
niður í rifurnar. Látið svo löginn
þorna vel og mynda húð á kök-
unum, áður en þið gangið frá
þeim. Þessi sykurbráð gerir kök-
urnar svolítið klístraðar við-
komu.
Sveskjukökur
Hér kemur uppskrift að
smjörríkum kökum, með púður-
sykri og döðlum. í stað daðlanna
SMAKOKUBAKSTUR
500 g hunang
300 g púðursykur
200 g gróft hakkaðar möndlur
100 g orangeat (sultaður appel-
sínubörkur) eða súkkat
100 g súkkat
2 tsk kanell
Vi tsk kardimommur
Vi tsk allrahanda
Vi tsk múskat eða masi (á
ensku mace)
2 tsk pottaska
um 500 g hveiti
1. Sjóðið saman hunang og
púðursykur, látið suðuna koma
upp tvisvar, þ.e. takið pottinn af
á milli.
2. Blandið saman orangeatinu
og súkkatinu og möndlunum í
skál og hellið hunangsleginum
yfir. Bætið kryddinu í og látið
þetta kólna svolítið.
3. Hrærið pottöskunni og 2
msk af hveitinu saman og bland-
ið þessu í hunangsmöndlublönd-
una. Hrærið um 400 g af hveit-
inu út í og afganginum hnoðið
þið í deigið eftir því sem þarf.
Deigið er nokkuð klístrað fyrst í
stað. Látið deigið jafna sig í um
2 klst., ef þið hafið tíma til.
4. Fletjið deigið út, það er bezt
að gera það milli tveggja
smjörpappírsarka. Deigið á að
vera um 1 cm á þykkt. Hafið það
á smjörpappír á þökunarplöt-
unni. Látið nú deigið standa í
um Vi sólarhring, eða yfir nótt.
Hafið ekki áhyggjur þó þið kom-
izt ekki til að baka það strax að
þessum tíma liðnum. Það þolir
vel um 1 sólarhring í viðbót.
5. Setjið ofninn á 175°.
6. Bakið deigið í um 20 mín,
eða þar til það virðist vera bak-
að. Takið plötuna út og skerið
kökuna í litlar kökur, eða eins og
ykkur hentar.
Ef ykkur sýnist svo, getið þið
getið þið notað aðra þurrkaða
ávexti, eina eða fleiri tegund. Og
ef ykkur sýnist svo, getið þið
notað súkkulaðibita í deigið,
einnig möndlur. En haldið ykkur
við 400 g af þessu. Ef þið viljið,
getið þið kryddað kökurnar.
Þessar kökur er bezt að geyma í
þéttu íláti, gjarnan í kæli.
Það er áríðandi að láta kök-
urnar kólna vel, áður en þeim er
pakkað, því annars festast þær
saman í nokkuð þéttan kökk sem
er erfitt að ná í súndur þannig
að kökurnar sleppi heillegar úr
kösinni. Kökurnar eru fremur
mjúkar. Bragðgóðar og fljótleg-
ar kökur.
300 g smjör
300 g púðursykur
3egg
400 g döðlur eða aðrir þurrkað-
ir ávextir
500 g hveiti
1 tsk matarsódi
1. Setjið ofninn á 200°
2. Smjörið á að vera mjúkt.
Þeytið það með púðursykrinum,
svo það verði kremkennt. Eggin
eru þeytt saman við, eitt og eitt í
einu.
3. Saxið ávextina og bætið
þeim í ásamt þurrefnunum.
Hrærið deigið, svo það samlagist
vel. Setjið það í toppa á smurða
plötu og bakið í um 10 mín.
Þetta verður um 100 kökur.
Það er til þæginda að nota
smjörpappír á plöturnar, til þess
að þið þurfið ekki að þvo þær á
milli, ekki sízt ef þið hafið í
naumara lagi af plötunum. Og ef
þið eruð í stór-smákökubakstri,
er smjörpappírinn alveg til
stórkostlegra þæginda. Auk þess
ætti vandamálið með smákökur
sem hafa samlagazt bökunar-
plötunni að vera úr sögunni.
Samtíningur
í haust nefndi ég að það væri
engin ástæða að hætta til að
glóðarsteikja úti þó veður kóln-
aði, og þetta er enn í fullu gildi.
En alvön og þrautreynd útiglóð-
unarkona benti mér á, að eftir
því sem kólnaði þyrfti meira af
kolum. Þetta liggur í augum
uppi og sér hver maður — þegar
manni hefur verið bent á það. Ég
hafði ekki hugsað út í þetta og
kannski er líkt á komið fyrir
öðrum. Það er reyndar ekki
nauðsynlegt að steikja kjötið al-
veg úti, það er hægt að láta sér
nægja að láta það stikna úti um
stund, bara rétt til að fá þetta
eina sanna grillbragð.
Verðlagsstofnun, eða öllu
heldur starfsmenn hennar, hafa
rétt neytendum hjálparhönd upp
á síðkastið með verðkönnunum
sínum. Slíkar verðkannanir
ættu bæði að geta sýnt okkur
verðmun einstakra vörumerkja,
en ekki sízt minna þær okkur á
að huga vel að verði þessarar og
annarrar vöru og svo verðmis-
mun milli búða. Það veitir svo
sannarlega ekki af að huga ögn
að þessum málum. Ef okkur
finnst við hafa lítinn tíma til að
standa í slíku stússi, þá sakar
ekki að hafa í huga, að eiginlega
erum við á kaupi hjá okkur
sjálfum meðan við leitum eftir
hagstæðustu kaupunum, því
vafalaust finnum við oft ódýrari
vörur, ef við gefum okkur tíma
til að líta í kringum okkur.
Vissulega getur dýrari vara
stundum verið betri. Það verður
að meta í hvert skipti. Ef við
erum tilbúin til að trúa og
treysta að uppþvottalögur sem
er helmingi dýrari en sá við hlið-
ina skili okkur helmingi hreinni
diskum, þá við um það. Og ef við
trúum að grænu baunirnar sem
eru helmingi dýrari en þær
ódýrustu séu jafnframt beztu
baunirnar og með því að kaupa
þær fáum við mest fyrir pen-
ingana, þá við um það. En það
sakar ekki að staldra við öðru
hverju og hugleiða hvort gæði
vöru séu í samræmi við verðið.
Og það er frábært, að verðlags-
stofnunarmenn veki upp þá
þanka. Við hljótum að þakka
hjartanlega fyrir viðleitnina og
fylgjast spennt með ...
Kýpurfari hafði samband við
mig um daginn og benti mér á
kýpverskt vín, sem e.t.v. mætti
nota í stað ítalska vínsins, mars-
ala, í eggjasósuna zabaglione, en
að henni var uppskrift hér fyrir
nokkru. Vínið heitir Grand
Commandaria, sætlegt heitvín
og sómir sér vissulega vel í zab-
aglione. Ábendinguna þakka ég
og kem henni hér með áleiðis.
í næsta þætti ætla ég að víkja
örlítið að matarjólagjöfum,
hvernig við getum glatt hvert
annað á hlýlegan
og einfaldan
hátt ..
„Strand“ Hólmadrangs:
Athugasemd frá skip-
stjóranum á Magna
Hr. ritstjóri!
Vegna fréttar í blaði yðar 3. des-
ember á bls. 2, þar sem sagt er frá
„strandi" hins nýja togara
Strandamanna, Hólmadrangi, við
sjósetningu, vil ég biðja Mbl. að
birta eftirfarandi:
í viðtali við forstjóra Stálvíkur
er að því látið liggja að dráttar-
báturinn „Magni" sé á einhvern
hátt viðriðinn óhappið. Þar eð ég
undirritaður er skipstjóri á Magna
og var viðstaddur er óhappið varð,
og hafði mjög gott útsýni yfir
vettvanginn eru mér allar aðstæð-
ur ljósar. Helstu atvik eru þessi:
Áður en skipið var sjósett var
taug komið á milli togarans og
„Magna", en hann lá þá inni í sjó-
setningarrennunni. Hlutverk
Magna var að toga í skipið til þess
að koma því af stað af bygg-
ingarplaninu. Þegar skipið var
laust og rann af stað á miklum
hraða niður í sjó, slaknaði á drátt-
artauginni milli skipanna. Var
„Magni" þá settur á drjúga ferð
áfram og átti ég von á því að skip-
ið flyti og fylgdi Magna eftir.
Skyndilega fær Hólmadrangur
mikla slagsíðu til bakborða og
stöðvaðist síðan snögglega. Voru
þá vélar „Magna" settar á fulla
ferð afturábak en það var um
seinan. Það rykkti mikið í drátt-
artauginni og síðan slitnaði hún.
Sat togarinn síðan fastur í miðri
sjósetningarrennunni með aftur-
endann fastan í botni, en fram-
endann á floti. Var nú reynt að
draga togarann á flot með Magna
og „Þrótti", hafnsögubát frá
Hafnarfirði. En það tókst ekki.
í umræddri frétt blaðsins er
sagt að Hólmadrangur hafi verið
11 til 12 metra út úr sjósetningar-
rennunni.
Hér er um algjöran misskilning
að ræða. Togarinn flaut aldrei og
gat því alls ekki hafa rekið undan
vindi. Aftur á móti snerist fram-
endi togarans, sem flaut eins og
fyrr segir, sitt á hvað eftir því sem
dráttarbátarnir tóku í skipið.
Ég biðst eindregið undan þeim
vafasama heiðri að Magna sé
blandað í þetta mál, enda slitnaði
dráttartaugin eftir og vegna þess
að skipið stöðvaðist, en ekki áður,
eins og gefið er í skyn í umræddri
frétt. Á ljósmynd þeirri sem frétt-
inni fylgdi í Mbl. má greinilega sjá
hve skipið er langt frá grjótgarð-
inum að aftan en framendinn hef-
ur snúist að garðinum. Þá má
einnig sjá á umræddri ljósmynd
að dýpkunarskipið Sandey II er að
moka upp úr rennunni garðmegin
við Hólmadrang.
Um ástæður óhappsins geri ég
ráð fyrir að bæði ég og forráða-
menn skipasmíðastöðvarinnar
gerum okkur fulla grein fyrir, en
nóg um það.
Það gleður mig að togarinn sé
kominn í örugga höfn og óska ég
eigendum hans og Stálvík hf. til
hamingju með þetta fallega og
vandaða skip.
Ég hef verið við að draga alla
fyrri fjóra skuttorgara Stálvíkur á
flot og skilað þeim til hafnar án
nokkurra óhappa og vona að smá-
misskilningur verði ekki „vík milli
vina“.
Með þökk fyrir birtingunaþ
Reykjavík, 3. desember,
Jóhannes Ingólfsson
skipstjóri á Magna
Fer inn á lang
flest
heimili landsins!