Morgunblaðið - 05.12.1982, Side 32

MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 5. DESEMBER 1982
Gene Hackman
Glefsur úr viðtali Mike Bygrave
Gene Hackman hefur notið
töluverðrar sérstöðu í stétt
kvikmyndaleikara síðan
hann lék í hinni frægu mynd
„The French Connection" og
fékk raunar Óskar fyrir. Áður hafði
hann verið í mynd Warren Beatty,
Bonnie og Clyde, en það var síðan í
næstu mynd sem hann skóp sér þetta
orð. Gene Hackman er í sjálfu sér
kannski upphaf þeirrar manngerðar
kvikmyndaleikara sem síðan hafa verið
ráðandi í Bandaríkjunum að minnsta
kosti; ekki var hann ægifagur ásýndum,
hvorki var hann snareygður né dökk-
hærður, í raun og veru var hann þegar
grannt er skoðað heldur ófríður. Samt
vann hann hugi og hjörtu kvikmynda-
hússgesta, hann varð einn af „stjörnum
stjarna", virtur og metinn ekki síður
fyrir list sína en hversu mjög myndir
hans drógu að sér áhorfendur. Hackman
er mikill vinnumaður í bezta skilningi
orðsins, að sögn vina hans. Á árunum
1971 og til 1978 lék hann í fimmtán
kvikmyndum. En það reyndist meira að
• segja honifm ofviða. Hann skildi við konu
sína — sem hann hefur nú að vísu tekið
aftur saman við — hætti að leika í
kvikmyndum og hvarf sjónum manna
lengi. Úr „einangruninni" hefur hann nú
nýlega snúið aftur.
Sjálfur gerir hann sér grein fyrir hvað
fór úrskeiðis. „Ég lék í fjórum slæmum
kvikmyndum í rykk: Lucky Lady, The
Domino Principle, A Bridge Too Far og
March or Die. Eg hefði átt að láta staðar
numið eftir Lucky Lady og snúa mér að
því að gera kröfur á ný — kröfur um
hlutverk og ekki um peninga. En ég gerði
það ekki fyrr en of seint. Ég man sér-
staklega eftir þegar við vorum að vinna
March or Die. Ég vissi að þetta var vond
mynd, vissi að ég var sjálfur óboðlegur.
Samt lét ég mig hafa j>að til enda. En þá
var mér nóg boðið. Ég ákvað að hætta
áður en ég yrði neyddur til að gera það.“
Um þessar mundir er langt komið töku
á fyrstu myndinni sem hann leikur í eftir
fjögurra ára hlé, Eureka. Með önnur stór
hlutverk fara Rutger Hauer og Theresa
Russel og Bretinn Nicholas Roeg stjórn-
ar. Þann dag sem blaðamaður „You“ hitti
Hackman að máli í heitri Jamaicasól-
inni, hafði hann verið myrtur. Síðar
þann dag horfðum við á þegar nákvæm
eftirlíking af honum var brennd til bana.
Hackman sagðist telja sig vita, hvernig
brúðunni væri „innanbrjósts". „Skrýtin
tilfinning" sagði hann. Mér finnst óþægi-
legt að horfa á „mig“ svona. Annars þyk-
ir mér alltaf óþægilegt að horfa á sjálfan
mig á kvikmynd. Ég geng út frá því að ég
sé tvítugur, svo að það er býsna óþægi-
legt að fá staðreyndir reknar upp að nef-
inu.“
Á þeim tíma sem Gene Hackman lék í
mörgum kvikmyndum á ári, fékk hann
einnig orð á sig fyrir að vera hinn mesti
ófriðarseggur og uppátektir hans þóttu
ekki alltaf við hæfi. Félagar hans í grín-
inu voru þeir Robert Duvall og Dustin
Hoffmann. Hackman segist minnast
þessara daga en hins vegar sé þetta liðin
tíð og eigi ekki við lengur.
Hackman er þekktur að því að vera
ekki mikil félagsvera i gieði og glaumi
Hollywood. Hann telur sig hafa ýmislegt
skemmtilegra við tímann að gera og
hann hefur öðlast áhuga á að kynnast
kvikmyndagerðinni ekki aðeins sem leik-
ari, hann hefur fengið þá bakteríu sem
ýmsir kvikmyndaleikarar hafa fengið og
spreytt sig á með misjöfnum árangri —
þ.e. kvikmyndaleikstjórn. En auk þess
hefur hann mikinn áhuga á alls konar
tækninýjungum og tæknibrellum, sem
hann sér að hægt er að framkvæma með
myndavélinni.
Gene Hackman er nú 51 árs, mjög rík-
ur, áhrifamikill þar sem hann beitir sér,
óumdeilanlega einhver sérstæðasti leik-
ari Bandaríkjanna, að minnsta kosti í
kvikmyndunum. En brautin hefur stund-
um verið þyrnum stráð. Hann rifjar upp
þegar hann var rekinn úr myndinni The
Ur frægustu
myndum
hans:
Reds,
The French
Connection
og Bonnie
and Clyde.

í hlutverki sínu í Eureka.
Graduate, en Dustin Hoffmann hafði
tryggt honum hlutverk hr. Róbinson.
„Það var erfið reynsla. Ég var rekinn
eftir nokkrar æfingar. Ég gat ekki gefið
það sem leikstjórinr. ætlaðist til af mér.
Auðvitað var þetta mér að kenna. Það
tekur að minnsta kosti tíu ár að verða
almennilegur leikari. Þess vegna skiptir
út af fyrir sig engu hvenær menn byrja.
Það er ekkert sem kemur í stað reynsl-
unnar. Sjálfur er hann talandi dæmi um
leikara sem kemur býsna seint fram á
sjónarsviðið. Hann var á fertugsaldri og
hafði unnið ýms ígripastörf í kvik-
myndaverum og farið með minniháttar
hlutverk í nokkrum kúrekamyndum.
Hann hafði hætt í skóla ungur og lagði
fyrir sig leiklist en varð ekkert ágengt
lengi vel.
Sjálfur segir hann:„Ég veit ekki hvort
ég vaknaði einn góðan veðurdag og sagði
við sjálfan mig, ég ætla að verða kvik-
myndastjarna. Það var fjarskalega auð-
velt fyrir mig að gera mér grein fyrir því
að ég var ákaflega lítið líkur Errol
Flynn. Þegar ég hafði gert mér grein
fyrir þessu reyndi ég að stappa í mig
stálinu: Þó að þú sért ekki beinlínis eftir-
mynd Errol Flynn er ekki þar með sagt
að þú getir ekki orðið leikari ...“. Eg
hugsaði svo sem aldrei út í hvort ég yrði
frægur eða hvort mér myndi mistakast.
Ég held að fyrir mig hafi meginmálið
verið að leggja mig fram. Nú — það tók
sinn tíma. Svo lánaðist mér allt og það
steig mér til höfuðs. Sem betur fer áttaði
ég mig. Hin raunverulega ástæða fyrir
því að ég hætti að vinna um hríð er að
mér skildist líka að leikari er dæmdur
eftir þeim kvikmyndum sem hann velur
að leika í. Og eftir hverju ætti annars að
dæma þá. Ef maður er nafn er maður
hundskammaður fyrir vonda mynd og að
hafa valið að leika í henni. Því að sé
maður nafn hefur maður efni á að vera
kostbær. Það var ég ekki á tímabili. Það
er öðruvísi að leika á sviði. Og nú langar
mig að spreyta mig á leiksviðinu. Mig
langar að leika í verkum höfunda eins og
O’Neill, Williams, Inge. Ég er fyrst og
fremst afar feginn að niðurstaða mín
eftir hvíldarárin skuli vera, að enn lang-
ar mig ...