Morgunblaðið - 21.12.1982, Blaðsíða 19
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 21. DESEMBER 1982
67
Skattar og skyld-
ur íslendings
Gæti nokkuð verið æðri hug-
sjón okkur „fáum og smáum“ hér
úti við íshafsskaut en að geta
sagt: „Ég er sannur íslending-
ur.“
En að lifa undir þessari yfir-
skrift hvern ævidag væri á
hversdagslegan hátt í hugsun,
starfi og leik, að fylgja orðum
„Meistarans mikla", sem gaf
sinni þjóð áminninguna alvar-
legu gagnvart sköttum og skyld-
um:
Gefið þá keisaranum, það er
valdhöfum hvers tíma, og fóst-
urjörð, það sem honum og þeim
ber, en gleymið samt aldrei að
gefa Guði, það er krafti kærleik-
ans, það sem honum ber.
En um þetta er endalaust deilt
og rifizt. Samt syngjum við öll af
eldhuga á hátíðisdögum:
„Hver á sér fegra föðurland?",
og innst inni brennur vafalaust
óskin um að vera allri þessari
fegurð og tign landsins trú, vera
sannur Islendingur, sem orðið
gæti til heiðurs í listum, íþrótt-
um og leikjum, drengskap og
dáðum með því að bera af meðal
milljónaþjóða hvar sem væri í
veröld allri. En þrátt fyrir þessa
ósk og viðleitni alla til að gera
hana að veruleika, oft með frá-
bærum árangri, allt frá almenn-
um æskumanni til æðstu tignar-
manna, kvörtum við í sífellu yfir
sköttum okkar og skyldum við
eigin þjóð og þetta fagra land.
Og oft virðast þessar kvartanir á
fyllstu rökum reistar, þrátt fyrir
þau sérstæðu forréttindi í nær
víðri veröld, að hér eru engin
herútgjöld og ekkert atvinnu-
leysi, engin örbirgð.
En sé betur að gætt mætti
spyrja:
Eru það ekki einmitt skattar
og skyldur við þetta „fagra föð-
urland" — og þessa sérstæðu
„þjóð friðarins", sem fleyta
henni áfram, eiga að draga hana
upp úr örbirgð liðinna alda, gera
hana frjálsa, fagnandi og veit-
andi meðal þjóðanna?
Eru það ekki þessi gjöld, sem
eiga að veita olnbogabörnum
lífsins, sjúkum, fötluðum og
öldruðum vonir, gleði og líkn og
skapa í landinu framtíðarheill,
menningu og hagsæld við gnóttir
lífsins linda?
Svar við þessum spurningum
hlýtur að verða jákvætt, sé rétt
með farið og féð, gjöldin, skatt-
arnir helgaðir réttlæti, friði og
frelsi þjóðar, og kærleika Guðs.
Þetta ættum við jafnan að
íhuga, þegar hlýtt er á dagsins
eilífu þrætumál og hártoganir.
Og vissulega er það einnig að-
alatriði, þegar valdir eru for-
ingjar og ráðamenn þjóðar og
lands hverju sinni.
Þar hefur að undanteknu
þessu sífellda rifrildi ráðamanna
og óhlýðni öfgamanna og þrýsti-
hópa oftast tekizt ágæta vel.
Vart mun nokkur þjóð í víðri
veröld hafa tekið meiri hástökk
og skarpara skeið til frama, far-
sældar og þæginda á örfáum
áratugum þessarar aldar en ein-
mitt Islendingar. Og hefur ekki
einmitt orðið svo, vegna þess að
fram voru lagðir peningar, svo-
nefndir skattar, ávextir iðninnar
sveita, úr vösum þegnanna, og
sömuleiðis vel valin forysta.
Viljum við fylgja Fariseunum í
frægri frásögn helgra rita og
telja réttast að borga ekki neitt í
þennan „bölvaðan ríkissjóð",
sem þeir töldu ekki annað en
kúgun.
Nei, svo aum og þröngsýn gæt-
um við ekki verið að undantekn-
um nokkrum heilaþvegnum aft-
urúrkreistingum, sem skeyta
hvorki um skömm né heiður
heimalands og samfélags.
Ættum við ekki heldur að
fagna þessu gjaldi, sem rétt not-
að skal varið til að gjöra okkur
sem heild farsæl, frjáls og fram-
sækin á vegum kynslóðanna.
En þar má hins vegar aldrei
gleymast sá hlutinn, sem Guði
skal veittur og gefinn. Og þar
stöndum við svo vel að vígi að
hafa engin herútgjöld að greiða
og engin vopn að framleiða, enga.
menntun í manndrápum og kosta
handa hinni gáfuðu og þrótt-
miklu íslenzku æsku. Þótt ekki
væri annað en þessi sparnaður,
þá er hann drúgur skerfur í
metaskál þá, sem Guði skal helg-
uð. Samt eru það ósýnilegir sjóð-
ir okkar eigin barms, manngildi
og hjartalag, sem þarna verður
að safna andlegu gulli og ger-
semum, sem Guði kærleikans
mætti bezt líka. Þar er sönn
fórnarlund og höfðingsskapur í
hæsta gildi, framlagt til far-
sældar og heilla heildinni.
Guðs krafturinn, elska
mannssálar, ætlast til þess, að
við elskum þetta land, þessa þjóð
eins og gott barn ann foreldrum
sínum og fjölskyldu og heimili.
Bam, sem gleðst af því að gefa
og vinna heimili sínu allt til
heilla og hagsældar, telur þess
hag sinn hag ofar öllum vasa-
peningum til eigin óska og
nautna.
Sé hugsað þannig, sé Guði gef-
ið það sem hans er, verður og
sjmverkar allt til góðs, hve há
sem gjöldin eru.
En sé ekki unnið þannig með
starfsgleði og fórnarlund verður
allt til ills eða einskis, hve há eða
lág sem gjöldin eru.
Sé Guði gefið það sem Guðs er,
verða engin skattsvik, engin
tollsvik og smygl, engar sjóð-
þurrðir, engir okurvextir, engar
vangoldnar skuldir, enginn
þjófnaður, blekkingar, svindl og
svik.
Þá ræður andi sannleikans og
trúmennskunnar för, undir
merki íslenzka drengsins, sem
sagði á þungri freistingastund,
þar sem honum fannst þó landið
sitt kalla til brigðar: „Hvorki
mun ég á þessu níðast, né nokkru
öðru sem mér er trúað til.“
Þar talar rödd hins sanna ís-
lendings, sem bergmálar frá
brimi við strönd og dunum foss í
faðmi fjalls og hjartslætti þjóð-
ar við störf. Og sá Guð, sem ekki
má gleymast að gjalda skatt, er
einnig andi ljóss og dýrðar, lista
og fegurðar, sá kraftur, er sólina
skóp.
Svo ekki verður honum þjónað
með því að helga skattpening
sinn eiturnautnum, sællífi og
alls konar vellyst, leti og að-
gjörðaleysi, sem tærir sál og lík-
ama, sundrar heimilum og særir
hjörtun.
Þetta gerist því miður allt á
Islandi nútímans, þegar gleym-
ist að gefa Guði dýrð ástar og
iðju.
En þar sem Guð nautnatízk-
unnar er þannig settur í hásæti
Drottins, svo að allt gleymist
sem honum skyldi gefið, þar
verður kvartað og kveinað um
allsleysi og eymd um ókomin ár
og friður og frelsi útlægt.
Sannur Islendingur gefur með
gleði þjóð sinni og Iandi það sem
þeim ber og Guði sínum dýrð
síns eigin manngildis og þroska.
Það má aldrei gleymast:
Sá |>ióa. n í gæfu og gengi vill bús,
á GhA sinn og land sitt sknl trúa.“