Alþýðublaðið - 18.08.1931, Blaðsíða 3
AI&fe&ÐUB&ttEÍlÐ,
Vélgæzla.
Ég skal \rek|a athygli vi'ðvikj-
landi grein um þetta efni í Fram-
tíðinni, er út kom sí'ðast, að
seinni skýrslan, eða skýrsla af
þeirri tegund, er vanalega ekki
notuð nema e. t. v. tvisvar á
ári, eða þegar svo sýnist, en
fyrri skýrsian er stöðugt notuð,
og er skýrsla þessi að roestu ef’t-
ir enskum. Annars er nú það, sem
ég hefi um þetta efni sagt, með-
fram í þejfn tilgangi að sýna
þeim einhvern lit, sem hafa lagt
mig í -einelti. En vitanlega er
það aðallega með tilliti til þess,
að ég veit að fyrirkamulagið þarf
að vera betra. En ég hefi nú ekki
verið -alveg trúaður á árangur-
inn. Ég veit ekki hv-ort vert. er
að v-era að skora á ínenn í þeim
ef'nurn, sem þeir vi^a -e. t. v.
alls ekki neina breytingu. Þeir
ábyrgjast það þá sjálfir, og skal
ég lofa þeim -að hafa frið hér
eftir.
Það hefir verið sagt, að núver-
andi eftiriitsmaður hafi fengið
500 kr. í tekjur á ári af flestum
skipum (en þau. eru nær 100 tals-
ins alls). Það. þ-ótti Kveldúlfi þó
of lítið handa honum og bætti
við hann sínum skipum á kr. 500
skip. En ég skal láta ósagt um
réttmætið á þessu öllu.
P. J.
Útgerðarmenii
OH
fiskmarkaðnr.
Ég vil með grein þessarí leit-
ast við að vekja athyglí allra
þeirra manna, sem áhuga hafa
fyrir að nýir markaðir gætu opn-
ast fyrir saltfisk og síld.
Eiins og öllum er kunnugt þá er
nú mjög treg sala á þessum af-
urðum á öllum þeim mörkuðum
sem helstir hafa verið, þött von-
andi úr rætist til batnaðar áður
en langt um líður. Menn eru al-
ment farnir að sjá, að það getur
verið og er stór hættulegt að ein-
skorða sig við þann markað, sem
nú er svo ótryggur, að það verð-
ur að leitast við af öllum krafti
að finna nýjar leiðir, sem allra
fyrst fyrir þessar afurðir, sem eru
að miklu leyti lifæð okkar allra
íslendinga. Það er vitanlegt, að
tilraunir hafa verið gerðar til að
leyta að nýjum markaði fyrir þess-
ar afurðir, en ég leyfi mér að ef-
ast um, að réttasta aðferðln hafi
notuð, til þeirra tilrauna. Tökum
t. d. saltfiskur og síld kemur til
eins lands, sem _ alls ekki þekkir
minstu vitund hvernig á að mat-
búa ætilegan mat úr þessum vör-
um. Hvað þýðir að auglýsa og
halda sýningu þegar fólkið vant-
ar alla þekkingu á að neyta mat-
arins, Hver er þá bezta aðferðin
munu menn spyrja, og svara ég
því til, að við eigum að kenna
þeim átið. Það er sú rétta aðferð
Nú hefi ég í hyggju, ef mögulegt
verður, að ferðast til Tjekkóslóv-
akíu og Póllands og gera þar til-
raunir með sölu á íslenzkum af-
urðum, og er hugmynd mín sú.
að opna veitingastaði á ýmsum
stöðum, í þessum löndum og matbúa
þar sjálfur allskonar rétti úr salt-
fiski og síld. Bjóða síðan blaða-
mönnum og þeim sem líklegir eru
til að hafa áhuga fyrir þessum
vörum, að sjá og neyta matarins
Ennfremur verður öllum almenn-
ingi gefinn kostur á algerlega
ókeypis að kynnast og neyta
þessara íslenzku afurða, og sjá
um hvernig framreiðsla þeirra á
að vera, og þar að auki er nauð-
synlegt að útbýta bækling á við-
komandi máii um tilbúning af-
urðanna. Slíkar tilraunir sem þess-
ar hafa mér vitanlega aldrei ver-
ið gerðar í þessum löndum, og er
það mín fasta sannfæring, að
þetta muni vera sú heillavænleí-
asta aðferð til að ná fljótum og
góðum árangri. Enginn má halda
að það þýði að gera svona til-
raun á hverjum stað að eins fyrir
nokkra daga. Nei. það má alls
ekki hætta fyr en auðsœr árang-
ur er farinn að sýna sig á hverj-
um stað, og fólkið hefir fengið
„matarást" á okkar góðu íslenzku
afurðum. Einnig vil ég taka það
fram hér tt\ frekari skýringar að
ég hefi lært matreiðslu á Hótel
Phönix í Kaupmannahöfn og’ auk
þess hefi ég veríð á Spáni og þar
sérstaklega kynt mér alla mat-
reiðslu á saltfiski, sem nauðsyn-
legt er að kunna fyrir þann sem
gerir þessar tilraunir á þennan
hátt. Ég hefi kynt mér flutnings-
kostnað, tolla og annan kostnað á
tiski til Sjekkóslovakíu eins og hér
segir: Saltfiskur er tolifrjáls að
þyngd, en 5°/o verðtollur, söltuð
síld er tollur ca. kr. 2,80 ísl. per
100 kg, Eimskipafélag íslands hef-
ir gefíð mér upp flutningsgjald á
saltfiski alla ieið tíl Prag í Sjekkó-
slovakíu sé ísl. kr. 110,00 per smá-
lest, og er það nokkuð hátt flutn-
ingsgjald, en ætti ekki að koraa
mjög að sök gagnvart verðinuþar
er tillit er tekið til hvað tollur er
lítill samanborið við á Spáni (toll-
ur í Spáni er 50 pesetar per 50
kg. = isl.kr. 22,00, en til Sjekkó-
slavakíu 5°/o = isl.kr. 3,40 ca. per.
50 kg.), svo menn geta séð hvað
gífurlega er mikill munur á tollin-
inum til þessara landa. Frh.
Reykjavík, 1, ágúst 1931.
Virðingarfyllst.
Jón Jónsson,
}yrv. bryti.
Útuarpið| í dag: Kl. 19,30: Veð-
urf;regnir. KI. 20,30: Hljómleik-
ar (Þór. Guðmiundsson, iiðlia, E.
Thoroddsien, sliagharpa(. Kl.
20,45: Þingfréttir. Kl. 21: Veður-
spá og fréttir. KL 21,25: Söngvél:
Beethoven: Tunglsikinissónatan,
leikin af Ignaz Friedman.
Nýjar framúrskarandi góðar Virginia
cigarettur koma á markaðinn í dag.
20 stk. pakkinn kostar kr. 1,25.
í heíldsölu hjá
Tóbaksverzlnn fslands. h. f.
Lif og dauði.
Engin styrjöld hefir valdið
meira böli en atvinnuleysið, sem
nú hrjáir heiminn.
Öfriðurinn mikli er að verða
að engu hjá þeim hörmungum,
er nú ganga eins og farsóttir
um löndin.
Fylkingar hinna atvinnulausu
aukast daglega. Baráttan er hörð
og maxgir hníga í valinn, ekki
fyrir kúlum eða eiturgasi, heldur
fyrir hinum ósýnilega en áþreif-
anlega óvini, atvinnuleysinu.
Tugir miljöna eru atvinnulausár
víðs vegar um lönd, og alt af
bætist í hópinn.
Þær hörmungar, er atvinnu-
leysinu fylgja, þarf ekki að rekja.
Örbirgð, hungur og sjúkdómar
eru fyrstu gestirnir. Morð, rán
(og byltingar feta í fótspor þeirra.
Öll menning og mentun hverfur
fyrir hungriniu. Hungrið gerir
mennina að dýrum, þeir gleyma
þúsund ára gömlum venjum og
siðalærdómum og komasit aftur
á frumsitig mannkynisins. Þá er
hver sjálfum sér næstur, en borg-
araleg lög hins skipulagsbundna
þjóðfélags eru gleymd. Að eins
ein einasta hugsiun fyllir hugann
— að seðja hungrið.
Hungrið er óhjákvæmileg af-
leiðing atvinnuleysiisins. Ekkert
bæjarféliag eða ríki getur fætt at-
vinnuleyisingjana, eins og þjóð-
skipulagsfyfirkomulagið nú er,
þegar að þeir eru orðnir stór
hluti þjóðarinnar.
Mjög hefir orðið tíðrætt um
orsakir atvinnuleysisins, um þær
ber mönnum ekki saman. Sumir
kenna þær of mikilli vélanotkun
í heiminum, að búið sé að útrýma
afmiklu mannsafli með ofmikilli
vélaorku.
Það er gamla sagan frá þeim
tíma, er vélaaflið kom til sög-
unnar. Mjög er það vafasiamt að
sú sé ástæðan, að minsta kosti
hefir atvinnuleysið á síðustu ár-
um aukist langtum hraðar en
framfarir og aflaukning vélanna.
Verksmiðjurnar loka hver efttr
aðra, en það eykur auðvitað at-
vinnuleysið, en dregur ekki úr
því, sem þó ætti að vera ef
kenningin um of mikinn vélaiðn-
að vaeri rétt.
Skipulagsleysi í heiminum er
lika kerit um. Auðvitað er hér
miklu skipiulagsleysi um að
kenna, en það er svo víðtæk
hugsun og yfirgTÍpsmikil, að eigi
verður farið út í það hér.
Ein aðalorsök þeirrar kreppu,
sem svo er kölluð, og nú er um
öll lönd jarðar, er það skipulag
(skipulagsileysi mætti líka auðvit-
að kialla það), sem er á pening-
unum í heiminum.
Auðurinn í heiminum er kom-
inn á offáar hendur. Bankahririg-
ir, sem eru einstaklingseignir, og