Alþýðublaðið - 29.08.1931, Blaðsíða 2

I
ÆfcÞSÐUB&AÐlÐ
Hauknr Einarsson frá Miðdal s^ndir
úr Vlðey til Reykjavikur og setur met.
Spartverjar.
Samherjar íhaldsins.
í —
Ef Jón Porláksson og aðrir for-
kólfar íslenzka auðvaldsins væru
að sama skapi lævísir og peir
hafa löngun til þess að brjóta á
bak alpýðusamtökin, pá mundu
peir siegja við sjálfa sig: „Við
komumst ekki nema stutt í bar-
áttunni við alþýðusamtökin með
pví að hamast móti peim'i í Mlorg-
unblaðinu og öðrum leppum okk-
ar, því alþýðan skilur að þeir
eru að berjast fyrir okkur, hús-
bændur sína, en ekki fyrir al-
menningshag, þeir Valtýr, Sig-
urður, Magnús, Títu-Tryggvi fyrir
norðan og hvað þeir nú heita,
þessir leppa-Iúðar okkar. Alþýð-
an skilur, að þetta eru menn,
sem fá lífsviðurværi sitt fyrir að
brúka kjaft eins og okkur kemur
bezt í blaðaleppum okkar, rétt
eins og smalahundar í sveit fá
roð, bein og graut (þegar vel
jæturj fyrir að gelta og hlaupa
eins og húsbóndinn vill.
Og Jón Þoriáksson og aðrir
forkólfar íslenzka auðvaldsins
mundu segja hvor við annan,
ef þeir væru lævísir: „Reynslan
er búin að sýna að Alþýðuflokk-
urinn heldur sína leið þrátt fyrir
allar aðgerðir blaða-senditíka
okkar, rétt eins og bifreið heldur
áfram eftir vegi, þó hundarnir
gelti. Ef við eigum að stöðva
framgang Alþýðuflokksins verð-
um við að reyna að sprengja
hann að inrum. Við verðum að
fá einhverja, sem þykjast vera
betri jafmiðarmenn en Alþýðu-
flokksforingjarnir, til að skamm-
ast yfir því, að ekki sé farið
nógu hratt. ” Við verðum að fá
menn til þess að gefa út blað,
sem heldur því frarn, að öll
stefna Alþýðuflokksins sé vitlaus,
af því hún sé ekki nógu róttæk
og að ríkiseinkasölur séu gagns-
lausar, af því það sé ekki reglu-
leg þjóðnýting. Og svo þarf þetta
blað að ala stanzlaust á tortrygg-
ingum gagnvart öllum forgöngu-
mönnum Alþýðuflokksins, þá
skuluð þið sjá að kemur klofn-
ingur i Alþýðuflokkinn, sein
verður alþýðusamtökunum og
verkalýðnum bagalegur, og þó
við verðum að kosta stórfé til
þess að koma þessu fram, þá
mun það borga sig margfalt bet-
ur en þó við bætum við eiin-
hverjum blöðum af venjulegu
tegundinni.“
En íhaldsforkólfarnir eru ekki
slungnir, þeim hefir ekki dottið
í hug að gera þetta. En þess
hefir þá þegar til kom heldur
ekki þurft með, að þeir keyptu
imenn til þess að gera þetta. I-
haldið hefir sér að kostnaðar-
lausu fengið menn til þess, svo
sem Brynjólf Bjarnason, Guðjón
Benediktsron og Einar Olgeirs&on.
Menn þessir, sem ýmist ganga
undir nafninu „Spartverjar“ eða
,, Ko mmúnistaf 1 o kkur Íslands",
hefðu að engu leyti getað hagað
sér betur fyrir íhaldið þó þeir
hefðu fengið borgun hjá því fyrir
fógstarfsemi sína í garð verklýðs-
samtakanna, og hefir níð það,
er þeir, — þar á meðal Einar
Olgeirsson — hafa skrifað í
VeTklýðsblaðið um forgöngumenn
alþýðusamtakanna, skarað að
tuddaskap og rótarhætti langt
fram úr því, sem blaðritarar í-
haldsinis hafa komist lengst.
Og svo segjast þessir Spart-
verar vera að vinna fyrir verka-
lýðinn!
Rétt eftir hádegi í dag lagði
Haukur Einarssion frá Miðdal af
stað syndamdi frá Viðey með þá
ætlun að synda alla leið til
Reykjavíkur. Sóttist honum sund-
ið svo greiðlega, að eftir 1 klst.
53 mín. og 40 sek. var hann
kominm að ísteinbryggjunni og
settii þar með met í þessiu sundi.
Svona langa vegalengd synda
ekki nema beztu sundmenn, enda
hafa að eims þrír karlmenn og
ein kona synt þetta sund áður,
sem eru:
Ben G. Waage, 1914,
Erlingur Pálsson, 1919,
Ásta Jóhannesdóttir 1923,
Magnús Magnússon frá Kinkju-
bóli, 1930.
Haukur, sem ekki er neina 21
árs, er ferþrautarmeistari íslainds
og hefir skarað fram úr sem þol-
hlaupari. Hann er sonur hinna
góðkunnu hjóna, Einar.s og Val-
gerðar í Miðdal.
verðtollsfrumvarpsins sýnir það
bezt. Ekki vantaði það, að íhaldið
bæri sig borginmannlega við
fyrri umræðiur um verðtollinn. 31.
júlí spyr Morgunblaðið með stór-
um stöfum: „Á eyðslustjórnin að
fá ótakmarkað fé til umráða?“
og hefir eftir Jóni Þorlákssyni,
að hann teldi ekki rétt að þessi
tekjuaukalög næðu fram að
ganga, nema jafnhliða yrði sett
trygging fyrir því, að stjörnin
notaði þiað ekki til þess að taka
sér fjárveitingarvald á líkan hátt
og næstliðin ár.“
En hver er þá tryggingin? ;Hve-
nær fengu íhaldsmenn hanav Og
því hafa þeir ekki skýrt ÍVá
henni, ef hún er einhver?
Þegar íhaldsmenn hafa fundið
andúð og fyTÍrlitningu almenn-
ings á frammistöðu sinni: í veró-
tollsmálinu, hafia þeir reynt að
draga fram ýmsar tylliástæður.
Fyrsta ástæðan á að vera sú,
að ef íhaldsmenn hefðu ekki sam-
þykt verötollinn, hefði orðið að
samþykkja ýmsa nýja tekjustofna,
samkvæmt tillögum jafnaðar-
manna. Ef til vill er það rétt,
að ef íhaldið hefði felt verðtoll-
inn, var ekki vonlaust um að
fengist hefði ný og réttlátari
skattalöggjöf. En halda íhalds-
menn að það verði jafnaðarmönn-
um álitshnekkir, að þieir vildu
taka nokkurn skatt af stóreign-
um og hátekjum burgeisanna í í-
haldsfliokknum, til þess að forða
alþýðumni frá eymd og neyð?
Þá er önnur ástæðan eitthvað
á þá leið, að íhaldsmenm hafi
orðið að selja sig „Framsókn"
vegna þess að þeir hafi getað selt
sig svo dýrt, þ. e. að þeir hafi
fengið svo dæmalaust mierkilega
breytingu á tillögunni um skipun
nefndar í kjördæmaskipunarmál-
inu. En er ekki sú breyting harla
lítils virði þegar Jón Þorlákssom
eftir á brýzt um á hæl og hnakka
til þess að varna því, að siam-
þykt verði það eina, sem máli
skiftir í þessu sambandi, þ. e.
tillaga Jóns Baldvinssionar um að
„það sé höfuðhlutverk nefndar-
innar að gera rökstuddar tillög-
ur um, hvernig bezt verði trygi
að þingmannataLa hinna ýmsu
flokka á Alþingi sé jafnan í sem
fylstu samræmi við kjósenda-
Atkvæðagrdðsla
nm ^landsrelkningin 1929 og
f járaukalSg sama árs.
„Mgbl.“ hefir marg-endurtekið
þau ósannindi, að Jón Baldvins-
son hafi greitt atkv. á móti lands-
reikningunum við 1. umr. í efri
deild og verið margbúinn að lýsa
því yfix, að hann myndi greiða
atkv. gegn málinu. Þessu sama
hélt Jak. Möller fram við aðra
ium|r:. í efri dieild, ein varð að játa,
að engin tilhæfa væri í þessu,
enda sýnir gerðabók efri deildar,
að málinu var vísað til 2. umr.
með 9 samhlj. atkv. (Jón Þorláks-
son og Halldór Steinsson og
Framsóknarmennirnir sjö). Eng-
inn greiddi atkv. á móti og eng-
inn tók til máls. Það var fyrst
við 2. umr., að Jón Baldv. lýsti
því yfir, að hann vildi ekki í
þriðja sinn gefa íhaldinu aðstöðu
til að verzla við Framsókn á
kostnað þeirra mála, er alþýðunni
mega helzt að gagni koma, en
ýms slík mál lágu þá að eins ó-
afgreidd frá þinginu, svo sem
frv. um verkamannabústaði, við-
auki við slysatryggiingarlögin,
tóbakseinkasialan o. fl. Því það
var öllum þingmönnunum vitan-
legt, að íhaldið hafði látið á sér
skilja, að það vildi gjarnan fá
samninga við Framsókn urn að
láta ekki tóbak&einkasöluna ganga
fram, og þeir voru fúsir til að
samþykkja landsreikningania og
fjáraukalög, enda höfðu flokks-
bræður þeirra í heðri deild lagt
það til.
Uppreistin í Portúgal.
Lisboa, 27. ágúst. UP.—FB.
Tíu imenn hafa enn beðið bana
í óeirðunum en 43 særst. Upp-
reistarmenin eru borgarar, sem
eru andstæðir einræðisstjórniinini.
Voru uppneistarmenn vel vopnum
.búnir. Réðusit þeir á tvær her-
deildir og báru sigur úr býtum.
Ríkisstjórpin fyrirskipaði að nota
flugvélar til þess að bæla niður
uppreistina. Fliugu þær þar yfir,
sem uppreistarmenn voru, og
vörpuðu niður sprengjum. All-
mörgurn sprengjum var varpað á
aðalgötunuin í Lisboa. — Banist
er með fallbyssum og vélbyssium
í Edwards VII. garði og San
Jorge-víginu. — Verzlunarhúsum
og bönkum er lokað. Lýðveldis-
herinn heldur vörð á götum borg-
arinnar. Stjórnarhollar vélbyssu-
sveitir eru á verði við stjórnar-
byggingarníar. — Talið er, að
stjórnaTberinn muni innan
skamms hafa bælt uppreistartil-
raunina niður að fuliu. Margir
uppreistarmenn hafa verið hand-
teknir, m. a. einn herdeildiarfor-
ingi.
Frá alpiBgi.
Yfirlit.
En ástæðurnar til þess, að í-
haldsmenn® vilja nú að minsta
kosti á yfirborðinu fylgja þessimn
málum eru ofurskiljanlegar: rang-
læti núverandi kjördæmiaskipun-
ar, sem nú kemur íhaldinu í kloll,
og svo kjósendahræðslan.
En hver. er þá frammistaða í-
haldsflokksins í baráttunni fyrir
þessum málum nú á þessu þingi.
Og hvað hefir svo orðið úr öllum
þeim stóru orðum, sem íhaldið
hefir þakið með rnarga ferkíló-
metra af pappír undanfarin ár,
um sína heilögu reiði gagnvart
Framsóknarflokknumi. Ef einhver
snefill hefði verið af alvöru í
þeim orðum,, hliutu ihaldsmenn
að gera það, sem þeir gátu, til
þess að setja „Framisókn“ svo
stólinn fyrir dyrnar, að hún ætti
um itvent að velja, að fylgja
þessum málum (réttlátari kjör-
dæmasikipun og rýmkun kosning-
arréttar), eða rjúfa þing og láta
fara fram nýjar kosningar. Og
þetta var auðvelt fyrir íhaldið,
edns og aðstaðan er í efri deild,
ef viljinn hefði verið til. Tæki-
færin hefir heldur ekki vantaö.
Líf Framsóknarstjórnarinnar var
komið undir samþykt fjárlaganna
fyrst og fremst og svo verð-
tollsins. En þó mikið séu notuð
stóru orðdn og feitu fyrirsagn-
irnar, tekst íhaldsmönnum ekki
að breiða yfir þann sannleika,
að lífi og velferð Fraimsóiknar-
flokksins er, þegar á reynir, vel
borgið í höndum Jóns Þorláks-
sonar og Jakobs Möllers. Saga