Morgunblaðið - 23.04.1983, Blaðsíða 31

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 23. APRÍL 1983
71
Spjallað um útvarp og sjónvarp
Á páskadag lét Lista- og
skemmtideild sjónvarpsins loks
verða af því að sýna Ofvita Þór-
bergs Þórðarsonar. Það held ég
að sé rétt munað að Ofvitinn sé
eina íslenska leikritið sem sýnt
hefur verið í sjónvarpinu það
sem af er vetri og er það léleg
frammistaða. Þau mættu gjarn-
an vera fleiri. Sýning Ofvitans á
páskadag var minnisstæður at-
burður sem lengi verður vitnað
til þegar ástæða þykir að hrósa
sjónvarpinu fyrir það sem vel er
gert. Kvikmyndatökumenn og
tæknilið vann einstakt afrek við
þröngar aðstæður í Iðnó og sýndi
okkur inn í heim leikhússins,
sem er þegar best lætur heill-
andi heimur. Áður er búið að
fjalla ítarlega um sýninguna á
Ofvitanum hér í Morgunblaðinu
af leiklistargagnrýnanda blaðs-
ins þannig að ég sé ekki ástæðu
til að bæta þar neinu við. Hvet
ég sjónvarpið til að sýna fleiri
íslensk leikrit strax og fjárhagur
leyfir. Útvarpsráð mun vera búið
að samþykkja fjárveitingu til
vinnslu á nýjum sjónvarpsleik-
ritum eftir Steinunni Sigurðar-
dóttur og Sveinbjörn I. Baldvins-
son og vonandi líður ekki alltof
langur tími þar til þau verða
sýnd í sjónvarpinu.
Athyglisvert efni í sjónvarp-
inu um eða eftir páskana var
einnig fyrir utan Ofvitann, hinn
nýi breski framhaldsmynda-
flokkur „Ættaróðalið" eða
Brideshead Revisited eins og
hann heitir á frummálinu. Einn-
ig finnst mér ástæða til að minn-
ast á þáttinn sem tekinn var upp
í Háskólabíói frá tónleikum
Pólýfónkórsins undir stjórn Ing-
ólfs Guðbrandssonar. Söngur
kórsins var frábær og hlýtur að
vera á heimsmælikvarða.
Útvarpsdagskráin um hátíð-
arnar hefur verið nokkuð fjöl-
breytt þó mikið beri á föstum
dagskrárliðum viku eftir viku og
eru sumir orðnir allþreyttir, t.d.
tónlistarþættir sem eru í gangi
kvölds og morgna allt árið um
kring og svæfa menn frekar en
lífga. Tveir dagskrárliðir í út-
varpinu frá um eða eftir páska
vöktu athygli mína. Á skírdag
var flutt frábært leikrit, Fjodors
Dostoéfskís, „Glæpur og refs-
ins“, í ágætri þýðingu og leik-
gerð Árna Bergmann og nokkr-
um dögum síðar dagskrárliður
sem hét „Síðustu bréfin". Sam-
felld dagskrá sem Viggó Clausen
frá danska útvarpinu bjó til
flutnings en Hjörtur Pálsson
gerði íslenska þýðingu fyrir
Ríkisútvarpið og byggir á bréf-
um dauðadæmdra frelsishetja í
Evrópu í síðari heimsstyrjöld.
Þátturinn sem áður var á
dagskrá árið 1977 fór þá framhjá
mér, en ég hlustaði nú og fannst
mikið til koma að heyra þennan
átakanlega lestur þar sem nú,
fjörutíu árum síðar, er verið að
murka lífið úr frelsishetjum víða
um heim í fangaklefum einræð-
isstjórna.
Fimmtudagur 7. aprfl
Frá því snemma í marsmánuði
hefur verið á dagskrá útvarpsins
útvarpssaga barnanna „Hvítu
skipin" eftir Johannes Heggland
í þýðingu Ingólfs Jónssonar, rit-
höfundar og kennara frá Prest-
bakka. Anna Margrét Björns-
dóttir les. Sagan er í þremur
bindum. Fyrsta bókin er Hvítu
skipin, síðan kemur Bronssverð-
ið og þriðja bókin er Eyjan
helga.
Sögusviðið er Tynesej sem er
all stór eyja á vesturströnd Nor-
egs og er höfundurinn, Johannes
Heggland, þar fæddur og uppal-
inn. Johannes var bóndi og síðar
bæjarstjóri á Tynesfoj. Hann er
nú formaður Rithöfundasam-
bands Noregs og hefur skrifað
fjölda bóka fyrir börn og ungl-
inga auk þess leikrit um Snorra
Mezzoforte: nýlega orönir „heimsfrægir".
Ljóðræn ástarjátning
til háttvirtra kjósenda
komu hjá sértrúarsöfnuði. Mikið
á Alþýðubandalagið annars bágt
nú í upphafi kosningabaráttunn-
ar. Stjórnarstefnan hefur leitt af
sér stjórnleysi, atvinnuvegir
þjóðarinnar eru á heljarþröm og
verðbólga í landinu um eða yfir
áttatíu prósent og sósíalisminn
orðinn að martröð alls staðar
þar sem hann hefur verið fram-
kvæmdur. Ég bið samt að heilsa
gömlu félögum og vona að þeir
séu þrátt fyrir allt sæmilega
bjartsýnir á lífið og tilveruna.
Rétt um það leyti sem þáttur Al-
þýðubandalagsins var að enda
þá bilaði sjónvarpstækið og við-
gerðarmaður sem kom á vett-
vang, sagði það ekki hafa þolað
álagið er áróður Alþýðubanda-
lagsins um bjarta framtíð,
verkafólki til handa, var sendur
út.
Ég missti af öðrum dagskrár-
liðum þetta kvöld af fyrrnefnd-
um ástæðum.
Þriðjudagur 12. aprfl
Framboðskynning flokka og
samtaka hélt áfram i sjónvarpi
þriðjudagskvöld og nú var komið
að Kvennaframboði og Fram-
Sýning Ofvitans var minnisstæöur atburöur.
Sturluson sem sýnt var á leik-
sviði í Noregi á síðasta ári. Hann
hefur tvisvar komið til íslands, í
fyrra skiptið árið 1959 og svo
aftur 1982. Saga hans „Hvítu
skipin" er skemmtileg og spenn-
andi og þýðing Ingólfs frá
Prestbakka er vönduð.
Sigmar B. Hauksson spjallaði
við Gest Þorgrímsson, þúsund-
þjalasmið, í þætti sínum „Spilað
og spjallað" eftir fyrri kvöld-
fréttir í útvarpi. Gestur sagði frá
starfi sínu sem útvarpsmaður á
gelgjuskeiði útvarpsins eftir að
hann kom heim frá myndhöggv-
aranámi í Danmörku. Síðan
spjölluðu þeir félagar um Ind-
land, land sem Gestur hefur
mikið dálæti á, og eiginkona
Gests, Sigrún Guðjónsdóttir,
myndlistarkona las úr indversk-
um ævintýrum. Mér leiddist
þessi þáttur og var hvað eftir
annað að hugsa um að slökkva
fyrir útsendinguna. í stað þess
að segja frá Indlandi hefði ég
viljað fá að heyra meira frá
Gesti Þorgrímssyni, áhugamál-
um hans, lífsviðhorfi og lífs-
göngu sem er örugglega forvitni-
leg. Eitt sinn var Gestur t.d. eft-
irherma og ég man að mín kyn-
slóð veltist um af hlátri.
Föstudagur 8. aprfl
„Mér eru fornu minnin kær“
heitir þáttur Einars Kristjáns-
sonar frá Hermundarfelli og er
vikulega sendur út frá útvarpinu
á Akureyri, klukkan hálf ellefu
árdegis þegar eldhúsverkin eru
efst á baugi og húsmæður syngja
sitt fegursta lag. Einar spjallaði
um bók Guðmundu Elíasdóttur
söngkonu, „Lífsjátningu" og
Steinunn Sigurðardóttir las
kafla úr bókinni þar sem sagði
frá fyrstu kynnum Guðmundu
°g Sverris Kristjánssonar,
sagnfræðings. Ég man það ást-
arævintýri þeirra kærustupars-
ins eins og það hefði gerst í gær.
Tvisvar eða þrisvar naut ég
gestrisni þeirra hjóna er þau
áttu heima í Grjótaþorpinu í
Reykjavík og mér er það mjög
minnisstætt að þau voru sem
tvítugir unglingar, bæði komin á
efri ár, Sverrir um sjötugt en
Guðmunda líklega einum tíu ár-
um yngri. Guðmunda og Sverrir
settu svip á bæinn þegar ævin-
týrið stóð sem hæst og á meðan
á lestri stóð minnist ég ýmissa
atvika úr öldurhúsum borgar-
innar. „Lífsjátning" er einstök
bók. Bókin heillaði mig er ég las
hana fyrir rúmu ári, skömmu
eftir útkomu hennar. Þættir
Einars frá Hermundarfelli eru
yfirleitt fróðlegir og skemmti-
legir og ekki er ólíklegt að á
þáttinn hlusti fólk á öllum aldri.
Laugardagur 9. aprfl
Samtök áhugamanna um
áfengismálið, SÁÁ, voru með
skemmtiþátt í sjónvarpinu
klukkan níu um kvöldið, í tilefni
af fjársöfnun til byggingar
sjúkrastöðvar fyrir alkóhólista i
Grafarvogi fyrir ofan Reykjavík.
Þátturinn var fullkomið „Show“,
eins og Ameríkaninn myndi orða
það enda lögðu þeir til skemmti-
krafta. Ken Kercheval (Cliff
Barnes í Dallas-þáttunum) var
sérstakur gestur þáttarins, kom-
inn frá Hollywood og sýnd voru
af filmu viðtöl við Rod Steiger og
Allison Arngrím, persónu úr
hinum vinsæla þætti „Húsið á
sléttunni" sem SÁÁ-menn tóku
upp í Hollywood á ferð sinni þar
nú nýlega.
íslenskir skemmtikraftar
stóðu sig tvímælalaust best.
Mezzoforte byrjuðu þáttinn, ný-
lega „heimsfrægir" og fluttu lag-
ið „Tilhugalíf í gamla bænum"
og ljóst er að frægð þeirra er
engin tilviljun. Hljómsveitina
skipa miklir hæfileikamenn sem
eiga eftir að sigra heiminn í það
minnsta hálfan. Flosi ólafsson í
hlutverki Halls Sveinssonar var
aðalnúmer kvöldsins og á mínu
heimili kosinn skemmtikraftur
þáttarins eftir harða baráttu við
Eddu Björgvinsdóttur, kynni, og
Þórhall Sigurðsson (Ladda) úr
Rakarastofukvartettinum sem
bæði voru afar fyndin. Atriðin
með Rakarastofukvartettinum
eru úr nýrri revíu sem sett verð-
ur upp næstu daga og reviuunn-
endur hljóta að bíða spenntir.
Hér er eitthvað alveg sérstakt á
ferðinni sem minnir á þá gömlu
góðu daga þegar Alfreð, Brynj-
ólfur og Haraldur Á. Sigurðsson
gerðu allt vitlaust af hlátri. Fjöl-
margir ágætir listamenn komu
fram í þætti SÁÁ-manna og of
langt mál að geta frammistöðu
þeirra allra. Þátturinn var í
heild vel heppnaður og einn besti
íslenski skemmtiþátturinn sem
ég hef séð í sjónvarpinu í mörg
ár.
Sunnudagur10. aprfl
Þriðji þáttur breska fram-
haldsmyndaflokksins „Ættaróð-
alsins" var á dagskrá um klukk-
an níu um kvöldið. Vinirnir
Charles Ryder og Sebastian
Flyte, yngri sonur Marchmains
lávarðar á Brideshead hverfa
aftur til Oxford eftir sumarleyf-
ið. Þeir fara í næturklúbb í
London með Júlíu, systur Seb-
astian og vini hennar. Ferðinni
lýkur með því að Sebastian er
handtekinn fyrir ölvun við akst-
ur. Pilturinn þjáist stöðugt af
einmanaleika, öryggisleysi og
drykkjan vex. Drykkjuskapur
Sebastians er mikið vandamál
og þegar þessum þætti lauk þá
var hann sestur að drykkju,
hafði lokað sig af frá umheimin-
um og vildi ekki einu sinni tala
við vin sinn, Charles Ryder, sem
reynist honum vel. Það sem af er
þá eru þessir þættir áhugaverð-
ir. Enn á eftir að sýna átta þætti
af ellefu þannig að fullsnemmt
er að kveða upp nokkurn dóm,
leikur er þó frábær og tæknilega
eru þessir þættir mjög vel gerð-
ir.
Mánudagur 11. aprfl
Kosningabaráttan fyrir al-
þingiskosningarnar hófst í sjón-
varpinu eftir fréttir og auglýs-
ingar. Skemmtikraftar og fram-
bjóðendur á vegum Alþýðu-
bandalagsins settu á svið gam-
an- og sorgarleik í þremur þátt-
um, hannaðan á auglýsingastofu
af kunnáttufólki. Hin nýja for-
réttindastétt flokksins vitnaði í
„guðspjöll sósíalismans", rit
Marx og Leníns og mér fannst ég
vera staddur á vakningarsam-
sóknarflokki. í daufri skímu frá
borðlömpum inn í teppalögðum
húsakynnum glitti í andlit fram-
bjóðenda Framsóknarflokksins
sem sýndust meira en lítið leiðir
á hlutverki sínu og áhugalausir.
Baráttan gegn verðbólgunni er
enn efst á baugi, númer eitt, tvö
og þrjú hjá Framsókn og þegar
einn af yngri þingmönnum
flokksins lýsti því yfir, að bar-
áttan gegn verðbólgunni hefði
algjöran forgang þá notaði ég
tækifærið og fór fram í eldhús
og hitaði kaffi. Þegar ég kom
aftur að sjónvarpstækinu þá var
formaður Framsóknarflokksins
að flytja lokaorð sem voru ljóð-
ræn ástarjátning til háttvirta
kjósenda.
Stúlkurnar sem standa að
Kvennaframboðinu eiga allt gott
skilið. Inn á alþingi hafa þær
aftur lítið að gera undir merkj-
um Kvennaframboðsins, enda
myndi fyrst ríkja fullkominn
glundroði á allþingi ef þær
fengju nokkur þingsæti. Það er
óskandi að sá tími komi, að kon-
ur taki virkan þátt í starfi
stjórnmálaflokkanna og fái auk-
in áhrif á skipun framboðslista
til alþingis. Konur eiga að vera
fleiri á alþingi en nú er, en sér-
framboð kvenna er ekki leiðin að
því marki.
Ólafur Ormsson