Morgunblaðið - 26.04.1983, Blaðsíða 20

20
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 26. APRÍL 1983
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 26. APRÍL 1983
29
ftt0r8tmM*bifr
Utgefandi
Framkvæmdastjóri
Ritstjórar
Fulltrúar ritstjóra
Fréttastjórar
Auglýsingastjóri
hf. Árvakur, Reykjavík.
Haraldur Sveinsson.
Matthías Johannessen,
Styrmir Gunnarsson.
Þorbjörn Guðmundsson,
Björn Jóhannsson.
Freysteinn Jóhannsson,
Magnús Finnsson,
Sigtryggur Sigtryggsson.
Baldvin Jónsson.
Ritstjórn og skrifstofur: Aðalstræti 6, sími 10100. Auglýsingar: Aö-
alstræti 6, sími 22480. Afgreiösla: Skeifunni 19, sími 83033. Áskrift-
argjald 180 kr. á mánuöi innanlands. I lausasölu 15 kr. eintakiö.
Aðförin að Sjálf-
stæðisflokknum og
dómur kjósenda
eir sem telja pólitískt jafn-
vægisástand skipta meiru en
skyndisigur smáflokka hljóta að
fagna því hve Sjálfstæðisflokkur-
inn kemur sterkur frá kosningun-
um. Hvarvetna um land nema í
Reykjavík bætir flokkurinn við sig
fylgi og sums staðar eins og í
Áusturlandskjördæmi fær hann
rnesta stuðning nokkru sinni. Séu
úrslitin borin saman í Reykjavík,
þar sem fylgi Sjálfstæðisflokksins
minnkaði um 0,8% frá 1979 þegar
fáir voru ánægðir, og hinu þétt-
býliskjördæminu, Reykjanesi, þar
sem atkvæðamagn flokksins jókst
um 4,4%, hljóta menn að draga þá
ályktun af samanburðinum að
ekki hafi allt verið sem skyldi í
Reykjavík. Verkaskipting var skýr
milli forystumanna flokksins í
kosningabaráttunni. Og það er til
marks um hve atkvæðastraum-
arnir geta verið undarlegir, að
Geir Hallgrímsson, flokksformað-
ur, sem leiddi baráttuna um land
allt þar sem staða sjálfstæð-
ismanna batnaði skuli ekki ná inn
á þing í Reykjavík, þótt í tæpu
sæti væri.
Það er sama hvaða mælikvarða
er beitt á stöðu Sjálfstæðisflokks-
ins þegar metið er fylgi hans með-
al kjósenda, hún hlýtur að teljast
sterk. Flokkurinn sýndi nú, að það
veikir hann jafnvel ekki þótt efnt
sé til langvinns óvinafagnaðar
innan dyra í honum. Fram hjá
þessari staðreynd verður ekki
gengið. Sá flokkur sem stillti sér
upp í kosningabaráttunni sem
helsta andstæðingi Sjálfstæðis-
flokksins, Alþýðubandalagið,
hlaut núna fylgi sem ekki hefur
verið minna síðan 1971. í Reykja-
vík kusu færri Alþýðubandalagið
en gert hafa í 20 ár og í Reykja-
neskjördæmi hrundi fylgið af
flokknum og fór niður í hið lægsta
síðan kjördæmið varð til, 1959. Er
ekki að efa, að afstaðan í álmálinu
veldur fylgishruninu í Reykja-
neskjördæmi.
Þéttbýlisfylgið hrynur og af
Framsóknarflokknum. Hann er til
dæmis minni en Bandalag jafnað-
armanna í Reykjavík og tapaði
þar manni og einnig í Reykja-
neskjördæmi. Tvískinnungur
Helga H. Jónssonar, 2. manns á
lista framsóknar á Reykjanesi, í
afstöðunni til öryggismálanna og
ummæli sjöunda manns á listan-
um um utanríkisstefnu ólafs Jó-
hannessonar sviptu flokkinn
trausti kjósenda. Þá átta menn sig
einnig á því að digurbarkalegar
yfirlýsingar framsóknarmanna
gegn Hjörleifi Guttormssyni í ál-
málinu segja ekki alla söguna um
afstöðu flokksins í því. Aðeins í
lélegu kosningunum 1978 hefur
Framsóknarflokkurinn átt minna
fylgi að fagna í Reykjavík síðustu
tvo áratugi. Uppspretta lausafylg-
isins í Reykjavík er ekki síður í
Framsóknarflokknum en Alþýðu-
flokknum. I kjördæmi Steingríms
Hermannssonar, flokksformanns,
á Vestfjörðum dregst fylgi fram-
sóknar saman ár frá ári og þrátt
fyrir sérframboð hafði listi
sjálfstæðismanna betur þar, þótt
mjótt sé á munum.
Alþýðubandalag og Framsókn-
arflokkur hafa farið með stjórn
mála á upplausnartímanum síðan
1978. I kosningunum 1979 hlutu
flokkarnir samtals 44,6% atkvæða
Sjálfstæðisflokkurinn 35,4%. Nú
kusu 36,3% kjósenda Alþýðu-
bandalagið og Framsóknarflokk-
inn en 38,7% Sjálfstæðisflokkinn.
Þessar tölur segja í rauninni allt
um það hvernig fór um aðförina
að Sjálfstæðisflokknum sem
framsóknarmenn og kommúnistar
efndu til með myndun ríkisstjórn-
arinnar, sem nú á að segja tafar-
laust af sér.
Alþýðuflokkurinn gekk þver-
klofinn til kosninganna og ekki er
vafamál að margir kjósendur létu
það ráða afstöðu sinni, að hann
mætti ekki þurrkast út af þingi.
Nýju framboðin, Bandalag jafnað-
armanna og Kvennalistinn, fengu
nægilegan byr til að eignast þing-
menn. Þessir flokkar eru þó enn
óþekktar stærðir. Ekki er að efa
að framboð Kvennalistans verður
til að auka hlut kvenna almennt í
stjórnmálum, hvað svo sem líður
framtíð listans sem skipulagðs
afls í þessari mynd. Það er mikill
áfangi hjá hinum nýju stjórn-
málaöflum að fá menn kjörna á
þing og sýnir kraft sem æskilegt
er að virkjaður verði til góðra
verka.
Dómur kjósenda sem kveðinn
var upp á laugardag er því miður
ekki nógu afdráttarlaus vegna
þess að á grundvelli hans verður
erfitt að mynda góða ríkisstjórn
sem hefur þrek og þor til að takast
á við vandamálin.
Mikil ábyrgð
að verður ekki auðvelt verk að
mynda starfhæfa ríkisstjórn
við þær aðstæður sem nú hafa
skapast á alþingi. Um leið og rík-
isstjórnin hefur sagt af sér felur
forseti íslands að sjálfsögðu for-
manni stærsta stjórnmálaflokks-
ins, Sjálfstæðisflokksins, umboð
til stjórnarmyndunar. Á þessu
stigi er ógjörningur að segja fyrir
um það, hvernig til tekst. Hitt er
víst að ástæðulaust er fyrir for-
seta Islands að standa þannig að
meðferð þessara mála, að flokkun-
um sé skipað í röð og síðan gangi
umboðið á milli þeirra eftir ákveð-
in tímamörk. Slík aðferð á ekki við
í þetta sinn.
Allar upplýsingar um stöðu
efnahagsmála sýna að þjóðin býr
nú við hættuástand. Við stjórnar-
myndun er nauðsynlegt að taka
mið af því. Þingmennsku fylgir
mikil ábyrgð sem vex í hlutfalli
við erfiðleika þjóðarinnar. Ekki
fer á milli mála að kvíða setur að
mörgum þegar litið er yfir óljósa
stöðu á alþingi. Þessi kvíði mun
magnast ef ekki tekst vel til við
myndun ríkisstjórnar.
URSLIT ALÞINGISKOSNINGA 1983

Reykjavík
Atkvæði Þing- % Breyt- Atkvæði Þing- % Breyt- Atkvæði Þing- %
menn ing menn ing menn
A 5.470 ( 8.691) 1 (2) 10,8 (17,8) + 7,0 A 1.059 ( 1,165) 0 (1) 13,5 (15,5) * 2,0 A 411 ( 611) 0 (0) 7,2 (10,7)
B 4.781 ( 7.252) 1 (2) 9,4 (14,8) + 5,4 B 2.369 ( 2.812) 2 (2) 30,2 (37,5) * 7,3 B 1.641 ( 2.506) 2 (3) 28,8 (43,9)
C 4.815 (00.000) 1 (0) 9,5 (00,0) + 9,5 C 497 (00.000) 0 (0) 6,3 (00,0) + 6,3 BB 659 (00.000) 0(0) 11,6 (00,0)
D 21.807 (21.428) 6 (5) 43,0 (43,8) + 0,8 D 2.725 ( 2,320) 2 (1) 34,7 (30,9) + 3,8 C 177 (00.000) 0 (0) 3,1 (00,0)
G 9.634 (10.888) 2 (3) 19,0 (22,3) + 3,3 G 1.193 ( 1.203) 1 (D 15,5 (16,0) + 0,5 D 1.786 ( 1.606) 2 (1) 31,3 (28,1)
V 4.248 (00.000) 1 (0) 8,4 (00,0) + 8,4 G 1.028 ( 984) 1 (D 18,0 (17,2)
Atkvæöi greiddu 51.916 af 59.048 á kjörskrá eöa
87,9%. Auöir seölar og ógildir voru 1.161.
Kosningu hlutu:
Af A-lista: Jón Baldvin Hannibalsson.
Af B-lista: Ólafur Jóhannesson.
Af C-lista: Vilmundur Gylfason.
Af D-lista: Albert Guðmundsson, Friörik Sophus-
son, Birgir ísleifur Gunnarsson, Ellert B. Schram,
Ragnhildur Helgadóttir og Pétur Sigurösson.
Af G-lista: Svavar Gestsson og Guðmundur J. Guö-
mundsson.
Af V-lista: Sigríöur Dúna Kristmundsdóttir.
Reykjanes-
kjördæmi
Atkvædi Þing- % Breyt-
menn ing
A 4.289 ( 6.187) 1 (1) 14,8 (24,2) - 9,4
B 3.444 ( 4.430) 0 (1) 11,9 (17,3) -r 5,4
C 2.345 (00.000) 0 (0) 8,1 (00,0) + 8,1
D 12.779 (10.194) 3 (2) 44,2 (39,8) + 4,4
G 3.984 ( 4.679) 1 (1) 13,8 (18,3) + 4,5
V 2.086 (00.000) 0 (0) 7,2 (00,0) + 7,2
Atkvæöi greiddu 29.549 af 33.126 á kjörskrá eða
89,2%. Auðir seðlar og ógildir voru 622.
Kosningu hlutu:
Af A-lista: Kjartan Jóhannsson.
Af D-lista: Matthías Á. Mathiesen, Gunnar G.
Schram og Salóme Þorkelsdóttir.
Af G-lista: Geir Gunnarsson.
Vesturlands-
kjördæmi
Atkvæöi greiddu 8.136 af 9.218 á kjörskrá eða
88,3%. Auðir seðlar og ógildir voru 293.
Kosningu hlutu:
Af B-lista: Alexander Stefánsson og Davíö Aöal-
steinsson.
Af D-lista: Friöjón Þórðarson og Valdimar Indriöaon.
Af G-lista. Skúli Alexandersson.

Norðurlands-
kjördæmi vestra
Breyt-
ing
Atkvæöi greiddu 5.890 af 6.889 á kjörskrá eöa
85,9%. Auðir seðlar og ógildir voru 622.
Kosningu hlutu:
Af B-lista: Páll Pétursson og Stefán Guðmundsson.
Af D-lista: Pálmi Jónsson og Eyjólfur Konráö
Jónsson.
Af G-lista: Ragnar Arnalds.
Vestfjarða-
kjördæmi
Atkvæði Þing- % Breyt-
menn ing
A 924 ( 1.188) 1 (1) 16,8 (22,1) + 5,3
B 1.510 ( 1.645) 2 (2) 27,4 (30,6) + 3,2
C 197 (00.000) 0 (0) 3,6 (00,0) + 3,6
D 1.511 ( 1.735) 2 (2) 27,5 (32,3) + 4,8
G 723 ( 808) 0 (0) 13,1 (15,0) + 1,9
T 639 (00.000) 0 (0) 11,6 (00,0) +11,6
Atkvæöi greiddu 5.653 af 6.216 á kjörskrá eða
90,9%. Auðir seðlar og ógildir voru 149.
Kosningu hluti:
Af A-lista: Karvel Pálmason.
Af B-lista: Steingrímur Hermannsson og Ólafur Þ.
Þórðarson.
Af D-lista: Matthías Bjarnason og Þorvaldur Garðar
Kristjánsson.

Norðurlands-
kjördæmi eystra
Atkvæði Þing- % Breyt-
menn ing
A 1.504 ( 1.788) 0 (1) 11,0 (13,3) + 2,3
B 4.750 ( 5.894) 3 (3) 34,7 (43,9) + 9,2
C 623 (00.000) 0 (0) 4,5 (00,0) + 4,5
D 3.729 ( 2.762) 2 (1) 27,2 (20,6) + 6,6
G 2.307 ( 2.131) 1 (1) 16,8 (15,9) + 0,9
V 791 (00.000) 0 (0) 5,8 (00,0) + 5,8
Atkvæöi greiddu 14.016 af 16.377 á kjörskrá eöa
85,6%. Auðir seðlar og ógildir voru 312.
Kosningu hlutu:
Af B-lista: Ingvar Gíslason, Stefán Valgeirsson og
Guðmundur Bjarnason.
Af D-lista: Lárus Jónsson og Halldór Blöndal.
Af G-lista: Steingrímur J. Sigfússon.
í kosningunum 1979 hlaut S-listi, borinn fram af
Jóni G. Sólnes og fleiri 857 atkvæöi, en engan
mann kjörinn.
W
Austurlands-
kjördæmi
Atkvæði Þing- % Breyt-
menn ing
A 279 ( 413) 0 (0) 4,0 ( 6,0) + 2,0
B 2.655 ( 2.975) 2 (2) 37,9 (43,1) + 5,1
C 267 (00.000) 0 (0) 3,8 (00,0) + 3,8
D 1.714 ( 1.368) 1 (1) 24,5 (19,8) + 4,7
G 2.091 ( 2.153) 2 (2) 29,8 (31,2) + 1,4
Atkvæöi greiddu 7.222 af 8.103 á kjörskrá eöa
89,1%. Auðir seðlar og ógildir voru 216.
Kosningu hlutu:
Af B-lista: Halldór Ásgrímsson og Tómas Árnason.
Af D-lista: Sverrir Hermannsson.
Af G-lista: Helgi Seljan og Hjörleifur Guttormsson.
Suðurlands-
kjördæmi
Atkvæði Þing- % Breyt-
menn ing
A 1.278 ( 1.535) 0 (1) 12,1 (14,8) + 2,7
B 2.944 ( 3,357) 2 (2) 28,0 (32,4) + 4,4
C 568 (00.000) 0 (0) 5,4 (00,0) + 5,4
D 4.202 ( 2.428) 3 (1) 39,9 (23,5) +16,4
G 1.529 ( 1.544) 1 (1) 14,5 (14,9) + 0,4
Atkvæöi greiddu 10.925 af 12.230 á kjörskrá eöa
89,3%. Auðir seðlar og ógildir voru 404.
Kosningu hlutu:
Af B-lista: Þórarinn Sigurjónsson og Jón Helgason.
Af D-lista: Þorsteinn Pálsson, Árni Johnsen og
Eggert Haukdal.
Af G-lista: Garöar Sigurösson.
í kosningunum 1979 hlaut L-listi, borinn fram af
Eggert Haukdal og fleiri 1.484 atkvæöi og einn
mann kjörinn.
Heildarúrslit
Atkvæði Þing- % Breyt-
A 15.214 (21.578) menn 6 (10) 11,7 (17,4) ing + 5,7
B 24.094 (30.871) 14 (17) 18,5 (24,9) + 6,4
BB 659 (00.000) 0 (00) 0,5 (00,0) + 0,5
C 9.489 (00.000) " 4 (00) 7,3 (00,0) + 7,3
D 50.253 (43.841) 23 (21) 38,7 (35,4) + 3,3
G 22.489 (24.390) 10 (11) 17,3 (19,7) + 2,4
T 639 (00.000) 0 (00) 0,5 (00,0) + 0,5
V 7.125 (00.000) 3 (00) 5,5 (00,0) + 5,5
Atkvæði greiddu 133.303 af 153.956 á kjörskrá eöa 86,6% (89,3%). Auöir seðlar og ógildir voru 3.341.
Uppbótarþingmenn
Alþýöuflokkurinn hlaut 3 kjördæmakjörna þing-
menn og 3 uppbótarþingmenn — Framsóknar-
flokkurinn hlaut 14 kjördæmakjörna þingmenn og
engan uppbótarþingmann — Bandalag jafnaöar-
manna hlaut einn kjördæmakjörinn þingmann og 3
uppbótarþingmenn — Sjálfstæðisflokkurinn hlaut
21 kjördæmakjörinn þingmann og 2 uppbótarþing-
menn — Alþýöubandalagiö hlaut 9 kjördæma-
kjörna þingmenn og einn uppbótarþingmann —
Kvennaframboðin hlutu einn kjördæmakjörinn
þingmann og 2 uppbótarþingmenn.
Uppbótarþingmennirnir 11 eru:
1. Kristín S. Kvaran (C), Reykjavík (2.407)
2. Jóhanna Sigurðardóttir (A), Reykjavík (2.735)
3. Guðrún Agnarsdóttir (V), Reykjavík (2.124)
4. Guðmundur Einarsson (C), Reykjanes (8,1%)
5. Eiður Guðnason (A), Vesturland (13,5%)
6. Karl Steinar Guðnason (A), Reykjanes (2.144)
7. Kristín Halldórsdóttir (V), Reykjanes (7,2%)
8. Kolbrún Jónsdóttir (C), Noröurl. eystra (623)
9. Ólafur G. Einarsson (D), Reykjanes (3.195)
10. Guðrún Helgadóttir (G), Reykjavík (3.211)
11. Egill Jónsson (D), Austurland (12,3%)
Aftan viö nöfn uppbótarþingmanna er atkvæöa-
magn þeirra, ýmist atkvæði á bak við þingmanninn
eöa hlutfall eftir því sem viö á hverju sinni.
Varamenn uppbótarþingmanna:
A-listi: Magnús H. Magnússon, Suöurland.
C-listi: Kristófer Már Kristinsson, Vesturland.
D-listi: Geir Hallgrímsson, Reykjavik.
G-listi: Kjartan Ólafsson, Vestfiröir.
V-listi: Málmfríöur Siguröardóttir, Noröurland eystra