Morgunblaðið - 01.05.1983, Blaðsíða 22

22
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 1. MAÍ 1983
Ströng og góð þjálfun
að leika með
Fílharmoniu Berlínar
segir Sigríður Vilhjálmsdóttir óbóleikari
I>að hefur farið orð af Sigríði Vilhjálmsdóttur óbóleikara. Enda býsna óvenjulegt að fréttir berist af
íslenskum hljóðfæraleikara, sem leikið hefur með hinni virðulegu Berlínar Fílharmóníu undir stjórn
stórmenna á borð við Karajan, Böhm, Solti, Matacic og Abbados. Þegar það barst okkur til eyrna að
Sigríðar væri von heim í sl. viku til að leika einleik með Sinfóníuhljómsveit íslands, sátum við fyrir
henni og hittum hana morguninn eftir komuna á heimili móður hennar inni í Sólheimum. En Sigríður
starfar nú sem fyrsti óbóleikari í Rheinische Philharmonie í Koblenz, auk þess sem hún leikur inn á
milli með tveimur blásarakvintettum. Hefur því ekki langa viðdvöl á fósturjörðinni.
Sigríður er alin upp á miklu
tónlistarheimili. Faðir hennar var
Vilhjálmur Guðjónsson klarinett-
leikari í Sinfóníuhljómsveit ís-
lands frá upphafi, en hann er Iát-
inn fyrir fáum árum. Og hún segir
að það sé ákaflega notalegt að líta
inn á æfingu hjá hljómsveitinni,
eins og hún hafði gert þennan
morgun. Þar er hvert andlit kunn-
uglegt, hljóðfæraleikararnir ann-
að hvort skólafélagar hennar úr
Tónlistarskólanum eða gamlir
vinir föður hennar. Hún fór nefni-
lega snemma að fá að fara með
pabba sínum á æfingu. Tónlistin
hefur frá upphafi átt í henni hvert
bein. — Kom aldrei neitt annað
til greina, segir hún. — Ég var
byrjuð með blokkflautu 4—5 ára
gömul. Og fór svo að reyna við
litla Es-klarinettu hjá pabba.
Þótti gaman að herma eftir hon-
um. Þá hef ég líklega verið 8 ára.
Ingunn systir mín var öll í íþrótt-
unum, sem ég hafði engan áhuga
á. Hefi alltaf sagt að hún sé sú
gáfaða í fjölskyldunni, enda fór
hún í læknisfræði. Annars er það
tilviljun að ég lenti á óbóinu. Stef-
án Edelstein, skólastjóri Barna-
músíkskólans, stakk upp á því við
mig. Jú, ég var til í að reyna. Og
varð strax svona hrifin af þessu
hljóðfæri.
— Stefán hefur kannski verið
að tryggja okkur óbóleikara. Er
ekki skortur á þeim?
— Kannski hér, en ekki erlend-
is. Þar er umrull af þeim. Vantar
svo sannarlega ekki samkeppnina.
f Englandi er samkeppnin svo
hörð að stirt er á milli þeirra. En
það er skárra í Þýskalandi.
— Þú hefur þá farið hefð-
bundna leið í Barnamúsíkskólann
og Tónlistarskólann?
— Já, og svo beint út eftir að ég
útskrifaðist 1974. Til London,
fyrst í Guldhall-tónlistarskólann
og svo árið eftir í Royal College of
Music. Var þar hjá „afakennara"
mínum, Sidney Sutcliffe, eða hvað
maður á að kalla það. Hann hafði
verið kennari fyrsta kennarans
míns, Kristjáns Stephensen. Hann
er af Gossens-skólanum.
— Getur það ekki verið vara-
samt að lenda í svona ákveðinni
stefnu í músíkinni?
— Maður lendir alltaf í ein-
hverjum slíkum skóla, hvert sem
maður fer, þeim franska, þeim
rússneska o.s.frv. Óbóleikur getur
verið svo mismunandi. Gossens
þessi stofnaði semsagt sinn
persónulega skóla, og Sutcliffe var
sá sem hélt honum áfram. Mitt
stefnumark hefur verið að reyna
að kynnast sem flestum áttum við
að leika á þetta hljóðfæri og reyna
svo að sameina það í mínum leik.
Ber eflaust svolítinn keim af þessu
eða hinu, þegar ég spila.
— Hvernig lentirðu svo í Berl-
ín?
— Ég heyrði af tilviljun Lothar
Koch leika í London og hann heill-
aði mig strax. Þá var ég búin að
vera 3 ár í London. Ég fór því til
Berlínar og spilaði fyrir hann. í
fyrsta skiptið sem hann heyrði til
mín skellihló hann. Honum fannst
enski tónninn svo fyndinn. En
hann hefur líklega séð að hann
gæti breytt honum, því hann tók
mig í einkatíma fyrst. Hvort hann
hélt áfram að heilla mig? Já, hann
er mikill persónuleiki, stór og
frekur, segir Sigríður og nú er það
hún sem hlær dátt. — Þarna var
ég í fjögur ár, fór fljótlega í aka-
demíuna.
— Bíddu nú við, Sigríður. Þú
átt við hina eftirsóttu Karajan-
stofnun f Berlín. Segðu mér hvern-
ig í ósköpunum þú komst þar inn.
Mér skilst að nemendur séu ekki
nema 25 og þar af verði a.m.k.
helmingurinn að vera Þjóðverjar.
— Lothar Koch stjórnaði því.
Hann fór með mér til að leika til
reynslu fyrir Karajan og hann var
alveg óskaplega taugaóstyrkur.
Karajan hlustaði á mig í svo sem
10 mínútur og sagði svo að þetta
væri í lagi. Hann spurði hvaðan ég
væri. Hafði heyrt um ísland, og
Sigríður Vilhjálmsdóttir með óbóið sitt og úrval af bambusblöðum í það, sem
hún hefur búið til sjálf. Vitanlega. Enginn óbóleikari getur spilað með blöum
einhvers annars, segir hún. Ljósm. Emilía.
sagðist gjarnan vilja fara þangað
og stjórna. Þegar maður er kom-
inn í Karajan-stofnunina er mað-
ur á styrk hjá þýska ríkinu og
ákaflega vel hugsað um nemend-
urna. Þá er maður á grænni grein,
eins og þú sagðir.
— Já, og fljótlega varstu farin
að leika með hljómsveitum?
— í þessum skóla er lögð
áhersla á það að maður spili í
hljómsveitum og þar er maður
kominn í sambönd til þess. Það er
þetta sem vantar yfirleitt í tón-
listarskólana, sem miða allt við
einleikara og sinna þessum þætti
ekki. Það er ákaflega mikill mun-
ur að fá svona þjálfun með
hljómsveitum. Því fylgir mikil ög-
un. I' Þýskalandi er manneskja
sem kemur of seint á æfingu tvisv-
ar sinnum hjá góðum hljómsveit-
um talin ónothæf. Þetta er allt
öðru vísi á Ítalíu og sunnar í álf-
Gott að koma með málverka-
sýníngu heim til íslands
— Rœtt við Ástríði Andersen listmálara um sýningu hennar í Háholti
„Án þess að ég vildi vera of
hátíðleg, þá get ég svarað því
játandi, að mér finnst ég mála af
innri þörf, og það hefur gefið
mér mjög mikið að fást við
listmálun og ekki síður hefur
það veitt mér mikla ánægju að
fá tækifæri til að kynnast fjöl-
mörgu fólki, sem ég ekki hefði
kynnst að öðrum kosti.“ — Það
er Astríður Andersen, sem hefur
orðið, en hún heldur þessa dag-
ana sýningu á 92 myndum sín-
um í Háholti í Hafnarfirði.
Myndirnar eru flestar gerðar á
þessu ári og því síðasta, og einn-
ig árið 1981, og Ástríður er kom-
in með þær heim frá Bandaríkj-
unum, þar sem hún hefur búið
undanfarin ár.
Kynnst öðruvísi fólki
„Ég hef haft afskaplega
gaman af kynnum mínum af
störfum í utanríkisþjónust-
unni, og ég álít þau störf afar
mikilvæg þjóðinni," heldur
Ástríður áfram. „Hans hefur
lengi verið sendiherra og við
höfum búið í mörgum ólíkum
löndum, þar sem við höfum
kunnað mjög vel við okkur.
Störfin í þágu utanríkisþjón-
i!»tnntiar haf° veHA otr eru að-
alatriðið, en um leið hefur það
verið mér mikilvægt að kynn-
ast öðrum heimi í gegnum
listmálunina.
Vegna þess að ég fæst við
listmálun hef ég fengið tæki-
færi til að kynnast fjölmörgu
fólki, sem ekki hefði rekið á
fjörur mínar að öðrum kosti.
Það hefur ekki síður gefið mér
mikið, þótt sjálf vinnan að
listmáluninni sé að sjálfsögðu
aðalatriðið."
— Byrjaðir þú snemma að
mála?
„Nei, ég málaði ekki sem
Séð yfir sýningarsalinn í Háholti í Hafnarfirði, þar sem sýning Astríðar stendur nú.
barn eða unglingur, heldur
kom þetta til þegar við bjugg-
um í Noregi. Eg hafði talsvert
fengist við píanóleik, en smám
saman sótti það sterkar og
sterkar á mig að reyna að
mála, og það varð til þess að ég
fór að læra. Helsti kennari
minn í Noregi var Jörleif Ut-
haug, mjög góður listmálari og
góður kennari, sem kenndi mér
mjög margt. Ég var samtals í
fimm ár við listnám, og mest
hjá honum."
íslenskar myndir
eða erlendar?
— Lítur þú á þig sem ís-
lenskan listamann og eru verk
þín íslensk, þrátt fyrir ára-
langa búsetu erlendis?
„Já, svo sannarlega lít ég á
mig sem íslending, og þar með
íslenskan listamann þegar ég
mála, áratuga búseta erlendis
getur ekki breytt því! — í
flestum mynda minna held ég
að sjá megi merki um íslensk-
an uppruna, og þá mest áhrif