Morgunblaðið - 04.05.1983, Blaðsíða 29

MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 4. MAÍ 1983
29
Finnskar bækur
og veggspjöld í
Norræna húsinu
í TENGSLUM við finnska viku í
Reykjavík, sem hefst um næstu
helgi, hefur verið sett upp sýning
á bókum, hljómplötum og
veggspjöldum frá Finnlandi í
Norræna húsinu, og er sýning
þessi opin kl. 9—19 virka daga
og kl. 14—17 sunnudag.
Bækurnar eru bæði á
finnsku og sænsku og eru flest-
ar til útlána. Þessi bókasýning
er sett upp í samvinnu við upp-
lýsingamiðstöðina fyrir bók-
menntir Finnlands, Informa-
tionscentralen för Finlands
litteratur eða eins og stofnunin
heitir á finnsku: Kirjallissuden
tiedotuskeskus, og hefur aðal-
ritari stofnunarinnar, Marja-
Leena Rautalin verið til ráð-
gjafar. Hún hefur bent á
nokkrar mjög lesverðar bækur
útkomnar sl. ár og í ár og með-
al þeirra eru eftirfarandi fag-
bækur:
Erik Allardt & Christian
Stark: Sprakgránser och
samhállsstruktur, sem
reyndar kom út 1981. Þar er
fjallað um tungumál, menn-
ingu og þjóðfélagsmál ým-
issa þjóðernisminnihluta-
hópa í Evrópu og þá einkum
tekið mið af Finnlandi.
Antti Bláfield & Pekka Vuor-
isto: Maktskiftet, útk. 1982.
Þetta er skýrsla um það sem
var að gerast fyrir síðustu
forsetakosningarnar í Finn-
landi og hvernig stjórn
Kekkonens færðist til Koiv-
istos.
Eino Koivistoinen: Gustav
Eriksson. Segelfartygens
konung, útk. 1982. Gustaf
Eriksson sigldi um öll
heimsins höf í nafni Álands-
og Finnlands og
1930—40 var hann einn um-
svifamesti seglskipaútgerð-
armaður í heimi. Árið 1949
fóru tvö hinna fjórmöstruðu
skipa hans fyrir Góðrar-
vonarhöfða í síðasta sinn á
leið til Evrópu. Bókin er
mikið myndskreytt.
Göran Schildt: Det vita bordet,
útk. 1982. Göran Schildt, ná-
inn vinur Alvar Aaltos árum
saman segir í þessum fyrsta
hluta ævisögu Alvar Aaltos
frá æskuárum hans í Jycvsk-
ylá fram til fyrstu sigra
hans á sviði byggingarlistar-
innar. Þessi bók hlaut verð-
laun í Finnlandi nýlega.
Uppslagsverket Finland. Del
A-J, útk. 1982. í þessu bindi
eru staðreyndir um Finn-
land, menningu, sögu, þjóð-
félags- og atvinnulíf. Upp-
sláttarorð eru 3.141, mikið
myndaefni, kort og upp-
drættir. Formaður ritnefnd-
arinnar, sem í eru sérfræð-
ingar á ýmsum sviðum, er
prófessor Erik Allardt. 2. og
3. bindi koma út 1983 og
1984.
Og mjög mikið hefur einnig
komið út af fagurbókmenntum
á þessu tímabili; mætti hér
nefna eftirfarandi bækur:
Bo Carpelan: Dagen vánder.
Dikter, útk. 1983. Bo Carpel-
an, sem hlaut bókmennta-
verðlaun Norðurlandaráðs
1977, er þekktur á Norður-
löndum fyrir ljóð sín, frá-
sagnir, útvarpsleikrit og
barnabækur, og ein þeirra
kom út í íslenskri þýðingu sl.
ár, bókin Boginn. I ráði er að
þýða á íslensku aðra barna-
bók eftir hann og einnig
kvæði. Ljóðasafnið Dagen
vánder hefur hlotið einróma
hrós gagnrýnanda, sem jafn-
vel hafa gengið svo langt að
segja, að bókin sé besta
ljóðabók sem hafi komið út á
Norðurlöndum sl. áratug.
Tua Forsström: September,
útk. 1983. Þetta er þriðja
ljóðabók ungrar, efnilegrar
finnlandssænskrar skáld-
konu og hefur fengið af-
burða viðtökur bæði í Finn-
landi og Svíþjóð.
Eeva Kilpi: Bröllopsdansen,
útk. 1982. Eeva Kilpi er mjög
vinsæl 1 Svíþjóð og Dan-
mörku, m.a. fyrir ástaljóð
sín. í skáldsögunni „Bröll-
opsdansen" tekur hún upp
efni, sem henni hefur verið
mjög hugleikið í kvæðum
sínum — ást miðaldra konu
og afstöðu hennar til „sam-
ferðafólks" síns.
Pentti Saarikoski: Spela upp til
dans. En diktsvit, útk. 1982.
Þetta kvæðasafn er annar
hluti kvæðasamstæðna, en
þær hófust með ljóðabókinni
Dansgolvet pá berget. Pentti
Saarikoski er eitt þekktasta
ljóðskáld Finna og hefur
sent frá sér fjölmargar bæk-
ur og margar þeirra hafa
verið þýddar á ýmsar tung-
ur.
Márta Tikkanen: Sofias egen
bok, útk. 1982. Bók þessi
fjallar um það, hvernig er að
lifa með fötluðu barni. Sú
fötlun, sem háir Sofíu kall-
ast MBD og þýðir nánast
truflun eða skemmd á heila.
Höfundi tekst að lýsa þeirri
óró sem þjáði fjölskyldu
Sofíu fyrstu átta árin, áður
en sjúkdómur hennar var
greindur.
10 finska pjáser, útk. 1983 í rit-
röðinni Dramat. En spegel,
sem gefin er út af Norræna
leikhúsráðinu. í þessu hefti
eru 10 vinsæl finnsk og
finnlandssænsk leikrit, sem
veita góða innsýn inn í
finnska leikritagerð, bæði að
gömlu og nýju.
í bókasafni Norræna hússins
er einnig allstórt hljómplötu-
safn, þar sem margt er til út-
lána og á finnsku vikunni verð-
ur leikin finnsk tónlist þegar
tækifæri gefast, og má nefna
nýkomnar finnskar plötur svo
sem með söngkonunum Arja
Saijonmaa og Barbara Hels-
ingius, samískar plötur sem
samíski listamaðurinn Nils
Aslak Valkeapáá hefur sungið
inn á, finnskar jassplötur, plöt-
ur, þar sem Vesa-Matti Loiri,
mjög vinsæll listamaður, syng-
ur kvæði eftir eitt ástsælasta
þjóðskáld Finna, Eino Leino,
og ótal margar aðrar.
Baðfatatískan hjá Finnwear fyrir sumarið. Sundbolur, Þessi sloppur er hluti af hausttískunni frá Finnwear.
sem að 91 hundraðshluta er úr baðmull. Hann er úr 80% baðmull og 20% polyester.
Heimsókn í verksmiðju Finnwear í Tampere:
Metnaður Finnwear að
framleiða hágæðaklæði
„Útflutningur okkar til íslands
er kannski ekki svo óskaplega
mikill í peningum talið, en landið
er engu að síður mjög mikilvægur
hlekkur í útflutningskeðju
okkar,“ sagði Gustav Söderlund,
útflutningsforstjóri Oy Suomen
Trikoo Ab, eða Finnwear eins og
íslendingar þekkja fyrirtækið
e.t.v. betur. „Það er staðreynd, að
við getum ekki horft framhjá, að
við seljum hvergi meira utan
Finnlands ef mið er tekið af
höfðatölu og það er að sjálfsögðu
eina raunhæfa viðmiðunin fyrir
jafn litla þjóð og ísland.“
Suomen Trikoo á áttræðis-
afmæli í ár, eins og forstjórinn,
Harry Sucksdorff, orðaði það
við blm. Hjá því vinna alls um
3.000 manns og velta þess var
um 450 milljónir marka í fyrra,
eða sem svarar 1,8 milljörðum
ísl. króna. Alls vinna um 50.000
manns við textíl- og fataiðnað-
inn í Finnlandi þegar allt er
meðtalið, þannig að fjöldi
starfsfólks gefur nokkra hug-
mynd um umsvifin.
Að sögn Sucksdorff eru tvær
meginástæður fyrir hinum
mikla vexti finnsks textíliðnað-
ar á undanförnum árum og ára-
tugum. Önnur er sú, að laun
starfsmanna í þessum iðnaði
voru lengstum mun lægri en
tíðkaðist í öðrum iðngreinum og
það leiddi síðan aftur til þess að
Finnar gátu boðið mun lægra
verð fyrir vöru, sem stóð vöru
keppinautarins jafnfætist ef
ekki framar. Að sögn Sucks-
dorff var viðskiptasamningur
Finna og Rússa einnig mikil-
vægur þáttur í blómstrun þessa
iðnaðar því Rússar hafa til
þessa keypt stóran hluta alls
textíl- og fataútflutnings Finna.
„Við höfum fundið þess grein-
ileg merki, sérstaklega á síðasta
ári, að samdráttur hefur verið á
flestum sviðum efnahagslífsins
í V-Evrópu. Útflutningur hefur
dregist saman að nokkru, en
ekki eingöngu vegna kreppu-
ástands á Vesturlöndum, heldur
og vegna þess að Rússar hafa
keypt mun minna af okkur en á
undangengnum árum,“ sagði
Söderlund.
Finnwear með sín fimm dótt-
urfyrirtæki er stærsta fyrir-
tæki sinnar tegundar á Norður-
löndum, en hefur þó ekki slopp-
ið áfallalaust með öllu. Framan
af öldinni voru brunar tíðir í
verksmiðjum fyrirtækisins, en
það kom ekki í veg fyrir mark-
vissa og fastmótaða uppbygg-
ingu þess.
Rétt eins og flest önnur
finnsk fyrirtæki í fremstu röð
er Finnwear með háþróaða
tækni við alla framleiðslu sína,
en að sögn Söderlund er textíl-
og fataiðnaðurinn þess eðlis, að
ekki er hægt að komast af án
hæfs starfsfólks. Og starfsfólk-
ið hjá Finnwear býr við góða
aðstöðu. Fyrirtækið leggur til
reglulega læknisþjónustu, auk
þess sem fólk getur stundað
íþróttir og ýmis önnur áhuga-
mál innan veggja þess í þar til
gerðum sölum.
„Það hefur alltaf verið metn-
aður Finnwear að framleiða há-
gæðaklæðnað, nútímaklæðnað
fyrir nútímafólk," sagði Mari-
anne Sten-Tarkkonen, einn
hönnuða fyrirtækisins. „Það er
heldur ekki nóg að klæðnaður-
inn sé vandaður, heldur verður
hann einnig að hafa mikið nota-
gildi og búa yfir eiginleikum,
sem gera það að verkum, að
hann úreldist ekki flj^tt.
Til þess að geta haldið mark-
aðshlutdeildinni verðum við að
fylgjast mjög vel með öllum
tískustraumum og þeir koma
vel fram í vortískunni okkar,
þar sem ríkjandi litir eru laxa-
bleikt, gult og ljósblátt. Þótt við
reynum að fylgja tískunni, svo
fremi sem þess er kostur, reyn-
um við alltaf að hanna okkar föt
þannig, að einfaldleikinn sitji í
fyrirrúmi," sagði Marianne.
Að sögn Söderlund hefur út-
flutningur Finnwear til íslands
aukist jafnt og þétt frá árinu
1980 og nam í fyrra 1,7 milljón-
um marka, eða sem svarar tæp-
um 7 milljónum ísl. króna. Inn-
flytjendur Finnwear á íslandi
eru fjórir.
Ný sending frá
Tops
Leöurbarnatkór
litir: hvítt, blátt
Stæröir: 26—34, franskur renni-
lás.
Verft: 548.00
iþróttaakór
litir: hvítt, blátt
Stæröir: 28—44
Verft frá 240.00
Hér getur aö líta á fáar
gerðir af mörgum, sem
nýkomnar eru.
Póstsendum
TOEpg
-*7^®^SK0RINN
VELTUSUNDI 1
21212