Morgunblaðið - 21.05.1983, Blaðsíða 39

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 21. MAÍ 1983
39
fólk í
fréttum
HvaÖ vita
þeir verst
viö konur?
+ Karen Elisabeth Doblough heitir ný-
kjörin feguröardrottning Norömanna og
er frá Hamri. Myndin var tekin þegar
tíðindin voru tilkynnt en þau höföu m.a.
þau áhrif á Elísabetu, aö þaö steinleið
yfir hana. Hún komst þó brátt á fæturna
aftur enda ekkert gaman aö fögrum
fótleggjum nema hægt sé aö standa í
þá.
SEAN CONNERY: Aö vera meö
konu, sem masar og talar svo hátt,
aö sker í eyrun.
ANTHONY QUINN: Aö heyra konu
tjá mér ást sína þegar ég veit, aö
hún meinar þaö ekki.
LARRY HAGMAN: Aö hlusta á
konu tala illa um aöra konu.
JACK LEMMON: Aö koma heim
eftir langan og strangan vinnudag
og neyöast til aö hlusta á hvers-
dagsleg smámál eins og um rifrildi
viö hárgreiöslumeistarann.
ROBERT WAGNER: Aö fara á veit-
ingahús meö konu, sem heimtar
aö fá aö vita hvaö ég gef þjóninum
mikla drykkjupeninga.
FRANK SINATRA: Aö bjóöa konu
út aö boröa og sitja síðan einn yfir
kaldri steikinni meöan hún flögrar
á milli boröa til aö heilsa upp á vini
stna.
KRÓNURÚT
PNIips gufugleypar.
MEÐ KOLASÍU EÐA FYRIR ÚTBLASTUR.
VIÐ ERUM SVEIGJANLEGIR í SAMNINGUM.
Heimilistæki hf
HAFNARSTRÆTI3 - 20455- SÆTÚNI8 -15655
rw
2000
KRÓNUR ÚT
Philips sólarium.
LJÓSALAMPI TIL HEIMILISNOTA.
VK) ERUM SVEIQJANLEGIR I SAMNINGUM.
Heimilistæki hf
HAFNARSTRÆTI3 - 20455- SÆTÚNI 8-15655
HJÓLREIÐADAGURINN MIKLI
♦
♦
♦
TIL STYRKTAR
FOTLUÐUM
BÖRNUM
er hafin
Öllum ágóða varið til uppbyggingar
dvalarheimilis fyrir fötluð börn.
Við heitum á alla með stuðning.
Takið vel á móti söfnunarfólki.
Margt smátt
gerir eitt stórt.
Söfnunargögn má ná í á skrifstofu Styrktarfélags
lamaöra og fatlaðra aö Háaleitisbraut 11 — 13.
HJÓLREIÐADAGURINN
28. MAI 1983
♦
♦
♦
STYRKTARFÉLAG
LAMADRA
OG FATLAÐRA
m
SPUNNIÐ UM STALÍN
eftir MATTHÍAS JOHANNESSEN
skelltu saman hælum á hverju horni og heilsuðu gestum
húsbóndans.
Umgjörðin um einvaldann er í sama stíl og efni kenn-
ingarinnar. Þegar Djilas gengur af þessum síðasta form-
lega fundi sínum með Stalín, hugsar hann með sjálfum
sér: Stalín lifir í valdakerfi Sovétríkjanna. Þaðan talar
andi hans og mun alltaf gera. Andi marxismans. Kerfið
og kenningin kalla slíkan mann í þjónustu sína. Persónu-
gerast í honum. Hann er söguleg nauðsyn Karls Marx.
Og engin tilviljun.
Stalín hefur lagt höfuðáherzlu á iðnþróun í Sovétríkj-
unum. Og rutt öllum hindrunum miskunnarlaust úr vegi.
Nú hefur stefna hans borið ávöxt. Ekki í velmegun þegn-
anna, síður en svo, heldur í föðurlandsstríðinu mikla. Án
þessarar stefnu hefði aðalvígi heimskommúnismans hrun-
ið til grunna. Án hennar og hernaðaraðstoðar Banda-
ríkjamanna. Með síðara atriðið er farið eins og manns-
morð, en enginn iiggur á fyrra atriðinu: Það var einmitt
um þetta, sem við rifumst við Trotsky og Búkharín, segir
Stalín hróðugur við hvern sem er.
Grimmdin er sjálfsvörn. Hún réttlætist af sögulegri
nauðsyn kenningarinnar. Stalín veit hann fellur vel inn í
hlutverk sitt. Sigurinn er eini sannleikurinn. Sá einn er
sekur, sem tapar! Stalín er sigurvegari mestu styrjaldar
þjóðarinnar, hrikalegustu styrjaldar heimssögunnar.
Hann hefur nú bókstaflega náð öllum markmiðum sínum
nema einu: að veita þegnunum hamingju, jafnrétti. Hlú
að bræðralagi.
Nadzheda Mandelstam situr í litlu kytrunni og heldur
áfram að skrifa minningar sínar: Þeir hafa fengið vodka í
stað hamingju, skrifar hún nú af því raunsæi, sem henni
einni er í blóð borið. En nú er Osip dauður. Horfinn í
túndruna.
Hamingjan verður að bíða betri tíma. Kemur af sjálfu
sér, þegar Atlantshafið blasir við Rauða hernum. Og nýr
Sovétmaður tekur við stjórninni. Nýr guð í tilraunaglasi
kommúnismans. Guð tækni og vélmenningar. Ekki ein-
ungis í Sovétríkjunum, heldur öllum löndum. Þegar til-
finningar heyra gömlum tíma til. Þær eru fyrir kvenfólk!
Og orð eins og eymd, samvizka, ást eru strikuð út úr
daglegu máli. Þörf kerfisins persónugerð í Stalín sjálfum
er hið eina, sem máli skiptir.
Þegar Rauði herinn stendur við Atlantshaf, hrynja
Bandaríkin í rúst fyrir augum alvaldra arftaka Ivans
mikla. Þessi hugsýn eykur Stalín trú á þjóðfélagið, sem
Lenin ungaði út og hann hefur sjálfur gert að veruleika.
Með óbilandi hörku, miskunnarleysi, sem helgast af tak-
markinu. Það er mátulegt á Putlendinga að vera eins og
lús milli nagla. Finnland, það eru smámunir! Rétt hjá
Molotov. En nú hefur sletzt upp á vinskapinn milli
þeirra. Það er ekki hægt að komast hjá því að hafa Polínu
í fangelsi. Síonista! Molotov verður að skilja það. En hann
skilur það ekki alveg. Kemur ekki lengur í kvöldmáltíðir.
Er ekki boðið. Nú segir enginn neitt lengur á þeim
samkundum nema hafa heyrt fyrst skoðun Stalíns. Ekki
orð!
Bería treður sér því kænlega inn í það tómarúm tor-
tryggni og einveru, sem myndast í lífi Stalíns við andlát
Nadya. Slunginn liðsmaður Dofrans í Kreml, þar sem
einkunnarorðin eru: Þursi, ver sjálfum þér nægur! Og
feiknstafir svigna í brosi. En einveran er Stalín ekki
einvörðungu þreytandi, ófrjó endurtekning, heldur nauð-
synlegt skjól. Ein tegund af frelsi. Og Bería reynir að
vernda það frelsi.
Stalín hefur að vísu engan tíma til að skrifa lengur.
Hann er of önnum kafinn við annað. En sú var tíðin, að
hann sat við skrifborð og lagði línuna sjálfur. Hann er
stoltur af því. Og þá ekki sízt af Grundvelli leninismans,
sem á að sjálfsögðu rætur í marxisma Lenins. Hann er
leiðtogi okkar, kennari — allt, hrópar hann við kvöldmál-
tíðarborðið þegar erlendir kommúnistar eru í heimsókn
— og skálar fyrir Lenin. Og samhengi sovézks sósíalisma!
Þar er bolshevismi ekki eitt og marxismi citthvað annað.
Hcldur einn og sami farvegurinn. Sami jarðvegur. Sama
FRAMHALD