Alþýðublaðið - 05.09.1931, Blaðsíða 2

ALE> YÐUBbAÐIÐ
Unnin kaup~
della á Bíldudal.
Eins og lesendum Alþýðublaðs-
ins er kunnugt var stofnað verk-
Jýðsfélag á Bíldudal á kosninga-
daginn í vor. Gerði þetta félag
þá þegar samninga við atvinnu-
rekendur í þorpinu, og var eitt
atriði þeirra samninga, að kaup
skyldi greiðast vikuiega í pening-
um, en það hafði ekki verið gert
áður, og er það þó ákveðið með
lögum.
Bráðlega kom að því, að aðal-
atvinnurekandi þorpsins uppfylti
ekki þetta samningsatriði og gat
ekki eða vildi ekki gefa verka-
möinnum þá tryggingu fyrir því,
að þeir fengju kaup sitt greitt,
sem þeir þóttust geta tekið gilda.
Stóð í þessu þófi um stund, en
svo ákvað verklýðsfélagið að
stöðva útflutining á fiski, er þessi
atvinnurekandi átti, þegar skip
kæmi til að sækja hann.
Félagið hafði aldrei fyr staðið
í deilu, enda er það svo ungt.
Það skrifaði því Alþýðusamband-
inu og spurðist fyrir um það,
hvers stuðnings félagið mætti
vænta ef samtökin biluðu og
fiskinum yrði skipað út, hvort
hægt myndi vera að stöðva skip-
ið á öðrum höfnum o. s. frv.
Skrifstofa Alþýðusamhandsins
svaraði félaginu um hæl og kvað
það mega treysta því, að skipið
yrði ekki afgreitt á öðrum höfn-
um ef fiskinum yrði skipað út
gegn vilja félagsins.
En til þessa kom ekki. Þegar
átti að hefja siitskipunina stóðu
allir sem einn maður og ekki
einn uggi var hreyfður.
Verklýðsfélagið skaut þá á
fundi og mætti þar atvinnurek-
andinn. Samkomulag tókst. At-
vinnurekandinn gaf verkamönn-
um tryggingu í fiski, er hann á,
og auk þess fékk hann handa fé-
laginu símskeyti frá kaupanda
fisksins, Kvéldúlfi, er gaf honum
heimild til að gefa út ávísun
handa félaginu. Þessi plögg hefir
form. verklýðsfélagsins, Jón
Magnússon, í höndum.
Samtökin verja þannig verka-
lýðinn gegn því, að einstakir
menn geti prettað hann um rétt-
mæt laun.
Forvextir hækka
i Danmorkn.
Khöfn, 4. sept. UP. — FB.
Forvextir hafa lækkað úr 31/2%
í' 41/2%.
Wilkins
fnndinn.
Tromsö, 5./9. UP.—FB.
Veðurathuganastöðin hér kveðct
hafa haft samband við Nautilus í
morgun. Alt í bezta lagi á kaf-
bátnum.
Turksib.
Austur í háfjöllum Asíu, þar
sem skiftast á brennandi sumar-
hiti og ógurlegustu vetrarhörk-
ur, liggur Turkestan. Þar var fyr
á tímum miðstöð gamallar menn-
imgar — þ. e. a. s. endur fyrir
löngu. Menning Vesturlanda hef-
ir ekki náð að breyta hugarfari
fóliksins og enn þann dag í dag
standa þarlendir menn á sama
stigi og fyrir öldum síðan. Baðm-
uliarrækt er aðalatvdnnuvegur
landsmanna, auk kvikfjárræktar.
Jarðvegurinn er ágætur og gæti
framfleytt miljónum manna, en
vatn vantar. Þar sem hirðingjar
beita ikvikfénaði sínum gæti vax-
ið baðmull og korn. Þúsundir
ferkílómetra eru óræktaðar, ým-
ist grassléttur eða sandauðnir,
þar sem hættulegt er vegmóðum
ferðamönnum. Turkestan er eitt
sambandalýðvelda Sovétsam-
bandsins, þar sem tröllauknasta
framtíðarbygging veraldarinnar
er nú framkvæmd. Sovétstjórnin
ákveður að leggja járnbraut aust-
ur til Turkestan og er hún einn
hðurinn í 5 ára áætluninni. Verk-
inu er nú lokið fyrir rúmu ári
síðan. 1. maí 1930 var brautin
opnuð til afnota. Enginn, sem
ekki þekkir vetrarhörkur Asíu
eða sólareld sumarsins austur
þar, getur gert sér í hugarlund
erfiðleikana, sem það var bund-
ið að koma þessu í kring. Kíló-
meter eftir kílómeter vann þraut-
seigja þeirra manna, sem hér
voru að verki. Turksib — járn-
brautin milli Tu.rkestan og Síber-
iu — skyldi byggjast og hún var
bygð. Þar sem hirðingjar Asíu
ráfuðu ;með hafurtask sitt á úlf-
öldum, brunar nú eitt af furðu-
verkum nútímans, Turksib.
Til þess að sýna alheim.i
kraftaverk þetta, hafa Rússar tek-
ið kvikmynd af byggingu braut-
arinnar. Sýnir hún mönnum bet-
ur en nokkuð, hvað samtök og
heildarhugsun geta áorkað, ef
fólkið veit að það er að vinna
fyrir sig og börn sín, borin og ó-
borin. Turksib er kvikmynd um
byggingu jarðarinnar, eitt dæmi
5 ára áætlunarinnar. Er hún er-
lendis álitin eiinhver fremst í r..ð
r*
missneskra kvikmynda, og er þá
mikið sagt.
A. S. V. hefir nú útvegað mynd
þessa til sýningar hér. Verður
hún sýnd í Nýja Bíó kl. 2 e. h.
á morgun, en á undan sýningu
mun Ein. Olg. fiytja stutt erindi.
Misprentast
hefir í auglýsingu frá Vöru-
jhúsinu í blaðinu í gær. Þar átti
að standa 25 0/0 afsláttur á öllum
þeim vörum, sem ekki eru sér-
staklega lækkaðar í verði.
Kristileg scimkoma á Njálsigötu
1 anmað kvöld kl. 8. AHir vel-
komnir.
Öþgæilegar móttökur,
Danskt skip, „Frederiksborg“,
var nýlega á leið inn á höfnina
Antilla á Cuba. Vita skipverjar
þá ekki fyrri til en tvær flug-
vélar, sem yfir þeim svífa, hefja
skothríð á skipið með vélbyssum.
Bátunum er þá skotið út, en þeir
verða strax ósjófærir af kúluskot-
unum. Snéri skipstjóri þá við og
hélt til smáeyju þar skamt frá,
ætlaði að vita með skeytasend-
ingum hverju þetta sætti. Þar
fær hann skeyti frá yfirvöldun-
um á Cuba, og er honum boðið
að fara til Tanamohafnar á norð-
urströnd Cuba. Þegar þangað
kemur eru skipstjóri, 1. vélstjóri
og loftskeytamaður teknir á l;and
og þeim varpað í fangelsi. Dag-
inn eftir var þeiim þó slept og
skipinu leyft að fara ferða simna.
í skeytum til danskra blaða er
þess iekki getið, að nokkurt tjón
á mönnum hafi orðið af skothríð-
inni. Skip þetta hefir verið fjögur
ár í siglingum milli Cuba og
meginlandsins, venjulega flutt
kol aðra leiðina og ávexti hima.
Talið er að flugmiennirnir hafi
haldið þetta vera norskt skip,
grunað um að flytja óleyfilega
sikotfæri til Cuba.
Skipstjóri á „Frederiksborg''
heitir Christen Wendt og er gift-
ur íslenzkri konu, Pálheiði systur
Ársæls bóksala og þeirra syst-
kina.
Om d&gÍBEii og veginm.
Hlutaveltu
heldur stúkan Verðandi í G. T.
húsinu á morgun. Félagar stúk-
unnar og aðrir, sem styrkja vilja
stúkuna með gjöfum á hlutavelt-
una, eru beðnir að koma þeim í
G. T. húsið í dag eða tilkynna
|>að í síma 736 og veröa munimir
þá sóttir.
Þakkir
fyrir ferðasöguna í blaðinu í
gær. Ég harði gamian af benni. En
má ég ekk> gera ferskeytlu úr er-
indinu. Ferskeytlan á svo vel við
oss. Væru fjögur orð stýfð fram-
an af, er snotrasta ferskeytla
fædd:
Hnígur sól við sæ/arbrún,
signir grund og voga,
yfir dagsins duldu rún
dýrðargeisiar loga.
Rvík, 5. sept. 1931.
M. H.
Verzlunarmannafélag Reykjavíkur
heldur hlutaveltu í K.-R.-húsinu
á morgun. Verður þar margt
mjög eigulegra muna.
Erling Krogh.
Erling Krogh syngur á morgun
í Gamla Bíó kl. 3. Áðgöngumiðar
verða seldir í dag í bókaverzl-
un Helga Hallgrímssonar og á
morgun kl. 10—3 í Gamla Bíó.
Ættu menn að fjölmenna í Gam’a
Bíó á morgun og heyra Krogh.
Hann er einn af allra beztu
söngvurum, sem hér hafa látið
til sín heyra.
ík Js/ ýJ sj '4’j "1
Minnisvai ði.
Unglingastúkan „Unnur“ og
stúkan „Víkingur“ hafa reist Þór-
dísi sál. Ölafsdóttur fagran rninn-
isvarða, og verður hann afhjúp-
aður í kirkjugarðinum, á sunnu-
daginn kl. 3 e. m. Við það tæki-
færi talar séra Árni Sigurðsson
fríkirkjuprestur. — Þórdís Ólafs-
dóttir var ein af aðalstarfsmönn-
um þessara tveggja stúkna um
langt skeið, og embættismaður
Stórstúkunnar. Má því vænta, að
templarar, eldri og yngri, fjöl-
menni við athöfn þessa.
Umboðslaun.
Jón Þorláksson verzlar með se-
ment .eldfæri, gólfdúka o. fl., og
þegar hann var ráðherra lét hann
ríkið taka út hjá sér af þessum
vörum án þess nokkuð útboð
færi fram, fyrir þúsundir króna.
Það er ekki lítill skildingur, sem
Jón hefir grætt, en rikið tapað á
þessu. Vill ekki Sigurður prúð-
menni að vestan skrifa aðra grein
til í Mogga, og hafa þetta uppi-
stöðuna?
Sú villa
hefir slæðst í auglýsingu um
ódýrt kjöt frá Nordalsíshúsi í
blaðinu í gær, að þar átti að
standa 40 aurar fyrir i/2 kg. af
kjöti.
Nœturlœknir tvær næstu nætur
og sunnudagslœknir á morgun er
Halldór Stefánsson, Laugavegi
49, sími 2234.
Nœturvördur er næstu viku í
lyfjabúð Laugavegar og Ingólfs-
lyfjabúð.
Messur: í Landakotskirkju há-
messa kl. 9 árdegis og kl. 6 síð-
degis guðsþjónusta og predikun.
1 spítalakirkjunni í Hafnarfirði
hámessa kl. 9 og guðsþjónusta
og predikun kl. 6 síðd.
Sendisveinar. Berjaförin, sem
fórst fyrir um daginn, verður far-
in í fyrra rnálið kl. 9. Verður
lagt af stað frá venjulegum stað,
Lækjargötu 2, og farið upp að
Tröllafossi. Er þar ágætt berja-
land og fallegt umhverfi. —
Verður þetta síðasta skemtiferð-
in, sem Sendisveiinadeiildin fer i
sumar — og vona ég að þið fjöl-
mennið. — Farið kostar kr. 2,50
báðar leiðir. — Munið eftir að
lagt verður af stað kl. 9 í fyrra
málið. Gísli Sigurbjörnsson.
Útvarpio í dag. Kl. 19,30: Veð-
urfregnir. Kl. 20,30: Söngvél. Kl.
21: VeðuTspá og fréttir. Kl. 21,25:
Danzlög.
Útvarpid á miorgun: Kl. 10:
Messa í dómkirkjunni (siéra
Bjarni Jónsson). Kl. 15,30—16,30:
Hljómleikar frá Hótel Borg. Kl.
19,30: Veðurfregnir. Kl. 20: Söng-
vélarhljómleikar. Kl. 20,30: Er-