Morgunblaðið - 02.07.1983, Blaðsíða 8

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 2. JÚLÍ 1983
fiíteiMííiáD
Umsjónarmaður Gisli Jónsson 198. þáttur
Mikla ánægju hef ég haft af
öllum þeim hringingum og
blaðaskrifum sem urðu vegna
birtingar vísunnar, þar sem
Sigurbjörn frá Fótaskinni
lýsti góðum hesti. Ég hef
stundum óttast um framtíð
stökunnar, því að mikill skaði
væri það máli okkar og menn-
ingu, ef menn legðu niður þá
íþrótt sem fólgin er í vísna-
gerð. En sennilega stendur
lausavísan okkar af sér allar
tískusveiflur og heldur áfram
að vera viðfangsefni ungum og
gömlum. Verðugt verkefni
væri að semja nýtt úrval ís-
lenskra lausavísna. Mætti það
vera ungu fólki til fyrirmynd-
ar og til halds og trausts þeim
kennurum sem vildu láta nem-
endur sína njóta þeirrar
snilldar sem þar er að finna.
Ætli þeir myndu þá ekki sum-
ir hverjir spreyta sig líka?
Þegar umsjónarmaður hefur
kennt nemendum sínum um
rímur, hefur að minnsta kosti
ekki skort áhugann á ýmsum
merkilegum afbrigðum rímna-
bragarhátta.
Jökull Guðmundsson á Ak-
ureyri vildi gjarna fá vitn-
eskju um orðin storð og ófresk-
ur, og skal nú reynt að segja
ofurlítil deili á þessum orðum.
Orðið storð er alltaf kvenkyns,
hún storðin, en merkingin er
breytileg. Ég þekkti ekki aðra
en iand, jörð eða heimur, en
þegar ég tók að fletta orðabók-
um, kom í ljós að orðið merkir
einnig gras, svo og ungt tré, og í
kenningum jafnveí enn fleira. í
Flateyjarbók segir á einum stað:
„Magnús konungur sækir þá
eftir þeim með sínar fylkingar
ok falla Vindir niðr sem storð.“
Best mundi ég eftir orðinu úr
kveðskap Benedikts Sveinbjarn-
arsonar Gröndals og Matthíasar
Jochumssonar. Benedikt kvað í
Sögunni af Heljarslóðarorustu.
Gekk ólrauór
gýgjar hami
studdr stillir
fyrir stordar jöórum;
en böl-brestir
bláan skelfdu
reginturn
í Kómi suór.
Sr. Matthías kvað í óði sín-
um til móðurmálsins:
Stóó það fast, þegar storðin hristist,
stóð það fast fyrir járni’ og basti,
stóð það fast og fjör og hreysti
fékk hvað mest við strfð og hnekki.
Lýsingarorðið ófreskur er
svolítið verra viðfangs, en
fyrir mér táknar það þann
sem getur séð sýnir, er aðrir
sjá ekki, yfirnáttúrulega hluti.
Jökull ályktaði réttilega að til
væri freskur, og svo skrýtið
sem það er, þá er merking-
armunur ekki mikill, hvort
sem orðið er með neitandi for-
skeyti eða ekki. Freskur, sem
ég nota aldrei sjálfur, merkir
samkvæmt orðabókum sá sem
sér vel í myrkri, skyggn. Allir
þekkja orðið ófreskja =
skrímsli, ljótt (yfirnáttúru-
legt) fyrirbæri, og samsvar-
andi orð kemur fyrir í norsku.
Nú er mér ekki ljóst hvað er
leitt af hverju og í uppruna-
orðabókum er ekki að finna
óyggjandi skýringar. Eigum
við að leyfa okkur að álykta
sem svo að freskur tákni þann
sem gæddur er eðlilegri,
venjulegri sjónskerpu, en
ófreskur þá aftur þann, sem
getur séð það sem ekki verður
talið venjulegt eða eðlilegt?
Hinn síðari gæti þá trúlega
oftsinnið séð eitthvað ljótt,
séð ófreskjur. Ég veit það
ekki. Mér þykja þetta grunn-
færnislegar skýringar, en
kemst ekki lengra í bili þrátt
fyrir góða viðleitni fræði-
manna til að hjálpa mér.
Sigríður Kristinsdóttir á
Eskifirði hafði fyrir mig dálít-
ið sérkennilegar vísur, þar
sem lýst er atferli fólks í
dansleik. Síðustu hendingarn-
ar voru svo:
„og vaggar svo í víðum hring
að væluhalans leiðbeining."
Við héldum helst að væluhali
væri hljóðfæri. Sigríður var
reyndar viss um að það væri
fiðla. Kannski getur einhver
frætt okkur frekar um þennan
kveðskap og orðið væluhali.
Það kemur hvergi fyrir í
seðlasafni Orðabókar Háskól-
ans.
Síðan langar mig enn til að
halda uppi áróðri fyrir sagn-
irnar að halda í staðinn fyrir
að starfrækja og reka og að
sækja í staðinn fyrir að mæta.
Menn halda skóla, heimili, hót-
el o.s.frv. Ég vil ekki tala um
að starfrækja eða reka skóla,
svo að einstakt dæmi sé tekið.
Sögnin að halda hefur þarna
þá yfirburði m.a. að nafnorðið
af henni er stutt og gott: hald.
Beri menn saman samsetn-
ingar eins og skólahald og
hcimilishald og svo klúður eins
og skólarekstur eða heimilis-
rekstur, ég tala nú ekki um
skólastarfræksla eða heimil-
isstarfræksla.
Menn sækja kirkju, sækja
skóla, sækja fundi og þar fram
eftir götunum og kemur þá
einnig til hið ágæta orð sókn,
sbr. skólasókn, fundarsókn,
krikjusókn. Ég vil ekki tala um
skólamætingu, fundarmæt-
ingu eða kirkjumætingu. Ég
vil tala um sóknarskyldu en
ekki mætingarskyldu, og ég vil
segja að margir hafi sótt
fundinn og fjöldi fólks hafi
sótt kirkjuna, ekki mætt í
kirkjunni.
Og enn sætti ég mig ekki við
sögnina að funda í stað þess að
halda fund, jafnvel þó benda
megi á hliðstæðuna að þinga
og þó svo að sögnin að funda
sé stutt og einföld. Mér þykir
hún snautleg, barnaleg, fá-
tæktarleg, rétt eins og sagt
væri að „bíla“ í bæinn í stað-
inn fyrir að aka eða keyra, eða
notuð væri sögnin að „hesta" í
staðinn fyrir að ríða. Hvernig
þætti mönnum: Þá hestuðu
hetjur um héruð í staðinn
fyrir: Þá riðu hetjur um hér-
uð?
Að lokum er þess getandi að
a-ið vantaði í bæjarnafnið
Fótaskinn í síðasta þætti.
Til sölu
Einbýlishús (múrh. timburhús) í vesturbæ Kópavogs, um
103 m2 aö grunnfleti, hæð og ris og skiptist húsiö þann-
ig: Á jarðhæö 2 stofur, svefnherbergi, eldhús, baö,
geymsla og þvottaherbergi. I risi 2 herbergi og eldhús.
Bílskúr fylgir. Húsiö stendur á 1323 m2 ræktaöri lóö.
Mikill trjágróöur, fallegur garöur.
Húsið er til sölu eöa í skiptum fyrir 3ja herbergja íbúö í
Kópavogi eða Reykjavík. (Hlíöar eöa Noröurmýri). Uppl.
í síma 15554 í dag kl. 2—6 og á morgun kl. 10—14.-.
83000
3ja herb. viö Orrahóla
Vorum að fá í sölu vandaöa og fallega 3ja herb. íbúð á 2. hæö í 3ja
hæöa blokk.
FASTEICNAÚRVALIÐ
10 ARA1973-1983
Silfurteigii
Sökjstjóri: Auðunn Hermannsson, Kristján Eiríksson haestaréttarlögmaður
J—/esiö
reglulega af
öllum
fjöldanum!
^.HUSEIGNIN
^Sími 28511 'r~:
^J) Sími 28511 r pj
Skólavörðustígur 18, 2.hæð.
Opiö 1—5
Bollagarðar Seltj.
250 fm raöhús á 4 pöllum. In-
nréttingar í sér klassa.
Dyngjuvegur —
Einbýli
Gott 250 fm elnbýli á þrem
hæöum. Mikiö útsýni. Mögulelki
á sér ib. í kjallara. Skipti koma
til greina.
Framnesvegur
4ra herb. 114 fm íbúð á 5. hæð.
Frábært útsýni. Verö 1500 þús.
Tjarnargata
170 fm hæö og ris á besta staö
í bænum. Gott útsýnl. Lítiö ákv.
Verð 2 millj.
Engihjalli
4ra herb. 100 fm íbúö á 7. hæö.
Mjög góö eign. Ákv. sala.
Hringbraut Hafn.
4ra herb. 110 fm ibúö. Mjög
skemmtileg íbúö. Verö 1250—
1300 þús.
Klepppsvegur
4ra herb. íbúó á 8. hæö. Ákv.
sala.
Dunhagi
3ja herb. 90 fm íbúö á 2. hæö. 2
saml. stofur og svetnherb.,
stórt og gott eldhús. Ákv. sala.
Verð 1400 þús.
Digranesvegur
2ja herb. íbúð á 1. hæö. 67 fm,
í fjórbýlishúsi. Þvottahús og búr
inn af eldhúsi. Selst og afhen-
dist tilbúin undir tréverk og
málningu. Verö 950 þús.
Hvassaleiti
3ja herb. íbúö í kjallara 87 fm.
Skipti á 2ja herb. ibúö koma til
greina.
Laufásvegur
200 fm íbúö á 4. hæð. 3 svefn-
herb. og tvær stórar stofur.
Gott útsýni. Lítiö áhv.
Grettisgata
Tveggja herb. íbúö 60 fm á an-
narri hæö í járnvöröu timbur-
húsi. Bein sala.
Krummahólar
3ja herb. 85 fm glæsileg íbúó á
5. hæð. Ákveöin sala.
Njaröargata
3ja herb. íbúö, 90 fm. Öll ný-
standsett.
Laugavegur
Einstaklingsíbúö i nýju húsi.
Mjög skemmtileg eign. Ákv.
sala.
Ugluhólar
73 fm 2ja herb. glæsileg íbúö á
1. hæð. Ákv. sala.
Súluhólar
2ja herb. 60 fm íbúð á 3. hæð.
Góöar innréttingar. Verö
950—1 millj.
Byggingarlóð —
Álftanesi
1130 fm lóó á Álftanesi á besta
stað.
Vantar Vantar Vantar
2ja herb. 3ja herb. 4ra herb.
Vantar allar gerðir eigna
á skrá.
JjUSEIGNIN
Q ^Sími 28511 Qp)
SKÓLAVÓRDUSTÍGUR 18, 2. HÆÐ.
Pélur Gunnlaugtson löglr.
28611
Símatími í dag
kl. 12—3.
Takið efftir
Okkur vantar allar
teg. íbúða á skrá.
Rauðarárstígur
70 tm snotur 3ja herb. íbúö á 1.
hæö.
Barónsstígur
2ja herb. rúmgóð íbúö, mikiö
sér. Verö 900 þús. Ákv. sala.
Gunnarsbraut
2ja herb. falleg íbúö sem er
öll endurnýjuö. Sér inn-
gangur. Verð 900 þús. Ákv.
sala.
Hörpugata
3ja herb. ibúö í Skerjafiröi.
Laus strax. Lyklar á skrif-
stofunni. Verð 950 þús. Ákv.
sala.
Austurberg
4ra herb. íbúö á 4. hæð ásamt
bílskúr.
Bjarnarstígur
4ra herb. íbúö ca. 110 fm á 1.
hæö í steinhúsi. (Jaröhæö und-
ir.)
Fálkagata
4ra—5 herb. íbúö ca. 135 tm
sérhæö á 2. hæö í steinhúsi.
Ibúöin er mikiö endurnýjuö. Allt
sér. Ákv. sala.
Rauóihjalli
Erum meö í einkasölu enda-
raöhús á 2 hæöum meö inn-
byggöum bílskúr. Samtals um
220 tm. Fallegur garöur. Skiptl
á minni eign koma til greina.
Rauðageröi
Parhús á þremur hæöum, tvær
stofur, 3 svefnherb., bilskúrs-
réttur. Skipti á minni eign koma
til greina. Ákv. sala. Verö 1,8
millj.
Kaplaskjólsvegur
140 fm íbúö á tveimur hæöum,
4 svefnherb., fallegt útssýni.
Verð 1,6 millj.
Auðbrekka
3ja—4ra herb. sérhæö á 2.
hæð. Allt sér. Bílskúrsréttur.
Verö 1,6 millj.
Torfufell
140 fm endaraöhús. Falleg og
vönduö eign. 4 svefnherb. og
stofur. Mjög góöur bílskúr.
Kambasel
200 fm endaraöhús ásamt 50
fm óinnréttuöu risi. Innbyggöur
bílskúr. Mikið panelklætt. Ákv.
sala.
Klapparstígur
Steinhús sem er jaröhæö, tvær
hæöir og ris ásamt áföstu versl-
unarhúsnæói. í húsinu eru tvær
íbúöir.
Grettisgata
Einbýlishús sem er kjallari, hæö
og ris. Mikið endurnýjaö. Verö
1500 þús. Ákv. sala.
Sumarbústaður
viö Meðalfellsvatn. Sauna og
bátaskýli í viöbyggingu. Myndir
á skrifstofu.
Hús og Eignir,
Bankastræti 6
Lúðvík Gizurarson hrl.,
Kvöldsími 78307.