Morgunblaðið - 03.07.1983, Blaðsíða 22

22
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 3. JÚLÍ 1983
stundað í sex héraðssamböndum á íslandi og nú er
æft í fyrsta sinn fyrir Norðurlandamót i haust
Sumir eru aldrei heppnir. Innbrotsþjófurinn William Chalmers, mikill rum-
ur um tveir metrar á hæð, var lengi búinn að velta því fyrir sér að ræna hótel
í London. Kvöld eitt lét hann verða af því og vopnaðist digrum járnbút.
Einhver heppinn hefði eflaust fundið mannlaust herbergi til að ræna, en það
gerði hann ekki heldur bankaði uppá herbergi sem í bjó Satoshi Takahashi,
japanskur karatemeistari.
Viðureignin sem á eftir fylgdi var stutt. Takahashi afvopnaði Chalmers og
nefbraut hann með karatehöggi. Síðan dró Takahashi, sem enn var á nærföt-
unum, þjófinn óheppna til öryggisvarðar hótelsins. Þjófurinn var síðar dæmd-
ur í þriggja ára fangelsi og blótar líklega enn óheppni sinni.
★ ★ ★ ★
Það er afar sjaldgæft að menn,
sem eyða allri æfi sinn í að læra
bardagalist eins og karate, noti
hana í alvarlegum slagsmálum.
Það er eitt af því undarlegasta af
öllu því sem finna má í kringum
bardagalistina. Meistarar eyða
allri æfi sinni í að ná fullkomnun í
baráttukerfi, sem þeir síðan aldrei
nota. Að nota það í slagsmálum
stríðir raunar gegn öllu sem þeir
trúa á. Það er grundvallaratriðið í
öllum tegundum bardagalistar, að
stilla og yfirvinna árásarhneigð
með sjálfsaga.
Þetta á líka við um þá sem æfa
karate að einhverju ráði hér á ís-
landi og hafa náð sýnilegum
árangri. „Það hafa komið slags-
málahundar á æfingar og skráð
sig í félögin, til að vera enn betur
búnir undir slagsmál, en þeir mis-
sa allan áhuga á fyrri iðju sinni
eftir því sem þeir kynnast betur
karate, ef þeir hætta þá ekki eftir
nokkra tíma,“ sagði Karl Gauti
Hjaltason 1. dan hjá Karatefélag-
inu Þórshamar í samtali við Mbl.
„Karate virðist manna menn upp í
því að hætta slagsmálum. Það er
eins og þeir fái alla þá útrás sem
þeir þurfa á æfingum," bætti hann
við.
★ ★ ★ ★
Morgunblaðið heimsótti um
daginn æfingahúsnæði Karatefé-
lags Reykjavíkur en þar fór fram
fyrsta landsliðsæfing Karatefé-
laganna á íslandi frá ujmhafi.,
Meiningin er nefnilega að Island-
taki í fyrsta sinn þátt í Norður-
landamóti í Karate, sem fram fer í
október í haust. Alls tóku átta
manns þátt í æfingunni. Á landinu
eru starfandi átta félög sem æfa
karate, þar af tvö í Reykjavík,
Karatefélag Reykjavíkur og Þórs-
hamar. Þá eru félög í Garðabæ,
Akureyri, Kópavogi, Hafnarfirði,
Selfossi og á Höfn í Hornafirði.
Karate er stundað í sex héraðs-
samböndum og nú eru þreifingar á
meðal karatemanna um stofnun
Karatesambands íslands innan
ÍSÍ.
Upphaf karate á fslandi má
rekja til komu Filippseyingsins
Rodger Santos hingað til lands,
fyrst 1967, en þá kenndi hann m.a.
karate hjá bandaríska hernum á
Keflavíkurflugvelli. Hann hafði
kennt íþróttina í Bandaríkjunum
en hann var ungur þegar hann
byrjaði að æfa og náði 3. dan 19
ára gamall í heimalandi sínu, Fil-
ippseyjum. í lok sjöunda áratug-
arins kom hann fram í sjónvarpi
hér og hélt sýningar. Og þótt und-
arlegt megi virðast hóf hann
kennslu í Karate í félagsheimiiinu
í Biskupstungum í Árnessýslu.
Það var 1971. Þá hafa Reykvík-
ingar sennilega ekki haft eins
mikinn áhuga á karate og þeir
fyrir austan Fjall.
★ ★ ★ ★
Santos kenndi áhugamönnum
karate með hléum í Reykjavík
fram á sumar 1973 en eftir það
hélt hann til Vestmannaeyja.
Áhugamennirnir höfðu aðsetur á
Laugavegi 178 og stofnuðu þeir
Karatefélag Reykjavíkur. Það var
í september 1973 og ári seinna
réðst til þeirra sem kennari Ken-
ichi Takefusa 3. dan. Fyrsti for-
maður KFR var Ásgeir Hannes
Eiríksson nú pylsusali í Austur-
stræti. Kenichi hætti kennslu
smám saman á árunum 1977—78
og var þá fenginn annar kennari,
Isao að nafni. Sfðan 1980 hafa
KFR-félagarnir sjálfir annast alla
kennslu í félaginu og er aðalkenn-
ari þar Atli Erlendsson 2. dan en
hann þjálfar nú landsliðshópinn.
Atli er kominn lengst allra íslend-
inga í karate en hann hefur æft
sleitulaust frá 1974 eða í um níu
ár.
Tveir algengustu karate-stílarn-
kan notar að jafnaði lengri stöður
en Goju og spörk eru hærri og
neira notuð. Shotokan er einfaldur
og kraftmikill stíll þar sem mikil
áhersla er lögð á að snúa mjöðm-
unum og spyrna vel með aftari
fæti þegar kýlt er, sterka og
breiða stöðu og notkun harðrar og
sterkrar varnar til að brjóta jafn-
vægi andstæðingsins.
★ ★ ★ ★
Uppistaðan í japönsku karate
sem iðkað er í dag um allan heim
þróaðist í byrjun á eyjunni Okin-
awa. Þegar Japanir hertóku eyj-
una á sextándu öld, hreinsuðu þeir
hana af öllum vopnum og bönnuðu
gerð þeirra og innflutning. Til að
verja sjálfa sig móti óvininum
þróuðu eyjarskeggjar upp bar-
dagaaðferð sem í dag er þekkt

Karl Gauti Hjartarson
Reykjavík.
Mbl./ Guftjón.
dan, formaður karatefélagsins Þórshamars í
Æ
íHlllflilíllíí!

Morgunbl./ Guðjón.
Frá landsliðsæfingu í karate. Atli Erlendsson 2. dan og landsliðsþjálfarinn og Árni Einarsson 2. dan líka formaður
Karatefélags Reykjavíkur. Fyrir aftan þá eru Stefán Alfreðsson og Ómar ívarsson báðir 1. dan.
ir í heiminum eru Shotokan og
Goju-Ryu. í þeim átta félögum
sem æfa hér karate æfa fimm
Shotokan en þrjú Goju-Ryu. Hvor
stíllinn um sig hefur tvö aðalaf-
brigði. Goju er hannaður fyrir
bardaga í návígi frekar en keppni
og notar tiltölulega stuttar, lágar
stöður, mikið opnar hendur, köst,
lág spörk í nára eða hné, fingur-
tækni, hné og olnboga. Goju þýðir
hart-mjúkt og er stíllinn byggður
á samvirkni eða beitingu and-
stæðna. Til dæmis mjúk vörn og
hörð högg, spenna og afslöppun,
spörk, högg, uppi, niðri o.s.frv.
Shotokan er langdrægur hraða-
stíll sem byggist að nokkru leyti á
kínverskum hnefaleikum. Shoto-
undir nafninu karate, sjálfsvarn-
araðferð, sem byggðist upp á
bardaga með berum höndunum en
eyjarskeggjar höfðu heyrt um
slíkt meðal forna kínverskra
munka og stríðsmanna. Karate er
aðeins ein af mörgum baráttuað-
ferðum, sem hafa skotið upp koll-
inum í austrinu, þ.á m. kung fu,
kekpo og tae kwon do.
í dag er karate iðkað sem bæði
keppnisíþrótt og sjálfsvarnarað-
ferð og það er hið fyrrnefnda, sem
landsliðshópurinn æfir. „Sumir
segja að karate sé eingöngu
sjálfsvarnartæki, aðrir segja að
það sé keppnisíþrótt. Hér á Vest-
urlöndum hefur karate færst
meira og meira út í það að vera
keppnisíþrótt," sagði Arni Ein-
arsson formaður KFR: „Karate-
iðkunin skiptist í þessi tvö form,
baráttulistina og sport-karate.
Hér á íslandi er ekki mikið um
sport-karate sérstaklega, það er
meira í bland. Munurinn á þessu
tvennu er sá að í keppnis-karate
eru strangari reglur til að fara
eftir. í keppnum má ekki nota hné
og olnboga og það má ekki kýla og
sparka nema á vissa staði."
★ ★ ★ ★
Kemur það aldrei fyrir að menn
meiði sig alvarlega á þessum æf-
ingum?
„Það hefur aðeins eitt alvarlegt
slys orðið á karateæfingum í þau
tíu ár sem íþróttin hefur verið
stunduð hér að marki. Það var
fyrir tveimur eða þremur árum að
maður kjálkabrotnaði af því að fá
spark í andlitið. Það er ekki mikið
á tíu árurn," sagði Árni. „Það er
náttúrlega eitthvað um smá-
meiðsli á höndum eða fótum en
það er lítið ef miðað er við fótbolta
eða viðlíka íþróttagreinar. Enda
er hér lögð mikil áhersla á að gæta
þess að menn meiði sig ekki.“
Það er mikið um að menn öskri
hátt og innilega á æfingum.
Hvaða tilgangi þjónar það?
„Ég hef heyrt þrjár skýringar á
því,“ sagði Karl Gauti Hjaltason.
„í fyrsta lagi eru öskrin hluti af
einbeitingu mannsins. Hann notar
allt afl sitt í höggin og öskrin
hjálpa honum til að ná öllu því afli
sem hann hefur yfir að ráða úr
líkamanum (um leið og þú öskrar
setur þú allan þinn andlega og lík-
amlega kraft í höggið). I öðru lagi
er öskrað til að yfirvinna hræðslu
og í seinasta lagi til að hræða mót-
herjann, koma honum úr jafn-
vægi. Það er mikilvægt að yfir-
vinna hræðslu. Ef þú lendir í klípu
og í þér er ótti, eru minni líkur á
að þér takist það sem þú ætlar þér
að gera.“
„Margir sem á er ráðist fara
verr út úr því af því þeir eru
hræddir," sagði Árni Einarsson.
„Ef þér tekst að losa þig algerlega
við óttann þá er ekkert sem getur
stöðvað þig. Eins er þetta með
meiðslin. Níutíu prósent sársauk-
ans er hræðsla og til að yfirvinna
hana þarf að byggja upp andlegan
styrk en það er einmitt hluti af
karate. Það fýkur oft í menn ef
þeir fá fast högg á sig á æfingum,
en það má aldrei slá á móti þó
maður sé sleginn á æfingu. Ég hef
aldrei séð nokkurn mann missa
stjórn á sér inni í sal. Það má ekki
koma fyrir.
Ef þú lendir í raunverulegum
bardaga og kemst ekki hjá því að
fá högg á þig, þá verður þú að
kunna að þola það. Kunna að
stjórna reiðinni og láta hana ekki
ná tökum á þér. Það er lögð
áhersla á þetta á æfingum. Þar