Morgunblaðið - 15.07.1983, Blaðsíða 12

12
MORGUNBLAÐIÐ, FÖSTUDAGUR 15. JÚLÍ 1983
Karlmannafðt
1795—2450 kr. Terelyn buxur 475 kr. Permanent press
buxur 495 kr. Gallabuxur 365—425 kr. Strets gallabux-
ur 525 kr. Gallabuxur kvensniö 380 kr. Regngallar og fl.
ódýrt.
Andrés, Skólavörðustíg 22
Sími 18250. Opið laugardaga 9—12.
Sumarfló FEF!!!
Félag einstæöra foreldra heldur flóamarkað í Selja-
nesi 6, laugardaginn 16. júlí frá kl. 14 e.h.
Fatnaöur — leikföng — húsgögn — gúrn
Allt á aldarmótaverði. Strætisvagn nr. 5 hefur enda-
stöð við húsið.
Fjölmennið. Flóamarkaösnefndin.

GEÐVERNDARFÉLAG ÍSLANDS
FULLGILT ÖRYRKJABANDALAGSFÉLAG
PÓSTGÍRÓ 3-4-5-6-7-9
Dregið verður 15. júlí 1983 \
ATHUGIÐ — ÁHUGAVERÐA VINNINGA
ALLTAF Á LAUGARDÖGUM
Heimur hins heyrnarskerta
Hér er lýst þeim vandkvæöum, sem heyrnar-
skert fólk býr viö í samskiptum sínum viö þá
sem vel heyra og skilja ekki alltaf sem bezt,
hvernig ætti aö bregðast viö þessari fötlun.
Hvíld frá gerfiheimi
niöursoöinna lystisemda
Nú er hásumar og af því tilefni hverfum viö til
náttúrunnar og kynnum nokkra fugla, sem allir
ættu aö þekkja.
Málar á brotiö leirtau,
flauel og skinn
Bandaríkjamaöurinn Julian Schnabel hefur
mikinn meöbyr í listinni þessa dagana og til-
heyrir nýju hreyfingunni, sem byggir á olíumál-
verki.

Vönduð og menningarleg helgarlesning
AF ERLENDUM VETTVANGI
ista Figueiredo forseta hafa
tvístigið yfir, er að af fullu verði
tekið fyrir víxlhækkanir kaup-
gjalds og verðlags, að numdar
verði úr gildi allar vísitölur, sem
áhrif hafa m.a. á laun, vexti,
sparifé og veðskuldalán. Það var
lítið skref í þessa átt í síðasta
mánuði, sem varð kveikjan að
verkföllunum, sem enn sér ekki
fyrir endann á. Þó hefur ríkis-
stjórnin í ráði að taka nýlega
45% hækkun benzíns út úr verð-
bólgunni og næstum 100%
hækkun hveitis, sem þýða mundi
minni kauphækkanir, þar sem
laun eru tengd vísitölu fram-
færslukostnaðar.
Efnahagsörðugleikar Brazilíumanna:
Mótmælagöngur og verkfoll hafa verið daglegt brauð í Brazilíu að undan-
fornu, þar sem landsmenn hafa auðsýnt andúð sfna á ýmsum efnahagsað-
gerðum ríkisstjórnarinnar, sem glímir við metverðbólgu og gífurlegar
erlendar skuldir.
Stjórnin þarf að herða
tökin ef árangur á að nást
Umfangsmikil verkföll eiga sér stað í Brazilíu þessa dagana og hætta i
að þau geri að engu tímabundinn efnahagsbata, sem Brazilíumenn höfðu
orðið aðnjótandi í kjölfar mikilla efnahagsþrenginga. Jafnframt munu
þau torvelda stjórnvöldum tilraunir til að endurheimta tiltrú banka-
manna, en um þessar mundir eru samningamenn Alþjóðagjaldeyrissjóðs-
ins (IMF) staddir í Ríó og hefur boðskapur þeirra verið sá, að stjórnvöld
þurfí að herða tökin enn frekar ef árangur f efnahagsmálum eigi að nást.
Brazilíumenn eiga við mikla efnahagsörðugleika að etja og skulda meira
en nokkurt annað þróunarríki eða 90 milljarða dollara. Talið er að
örðugleikarnir eigi eftir að tefja fyrir auknu lýðræði í Brazilíu.
Efnt hefur verið til verkfall-
anna til að mótmæla efna-
hagsaðgerðum ríkisstjórnarinn-
ar, og er talið að allt að 100 þús-
und manns séu í verkfalli víða
um Brazilíu. Aðgerðirnar hafa
verið lýstar ólöglegar af dómstól
og þótt þess séu engin merki að
gripið verði til aðgerða gegn
verkfallsmönnum er herdeild
viðbúin að skerast í leikinn í Sao
Paulo, stærstu borg landsins.
Verkalýðsleiðtogar segja mót-
mælin ekki beinast gegn
atvinnurekendum heldur séu
launþegar að láta í ljósi andúð
sína á efnahagsstefnu stjórnar-
innar. Mestar áhyggjur hafa
launþegar af nýlegum aðgerðum,
sem hafa það í för með sér að
laun hækka ekki í samræmi við
hækkun framfærslukostnaðar,
en einnig af niðurskurði ríkis-
útgjalda og öðrum aðgerðum til
að draga úr verðbólgu.
Undanfarin þrjú ár hafa Braz-
ilíumenn átt við vaxandi efna-
hagsörðugleika að etja. Gjald-
þrot fyrirtækja og uppsagnir eru
nær daglegt brauð þar í landi.
Hins vegar var tilkynnt í síðustu
viku að viðskiptajöfnuður hefði
verið jákvæður um 834 milljónir
dollara í júní, en það þýðir að
utanríkisviðskiptin eru neikvæð
um tæpa þrjá milljarða fyrstu
sex mánuði ársins. Daginn eftir
þessar góðu fréttir var hins veg-
ar tilkynnt um mikla hækkun
verðbólgu í 127%, og samninga-
menn IMF héldu til Brazilíu til
að kynna sér árangur af aðgerð-
um í efnahagsmálum, sem um
var samið er Braziiíumenn
tryggðu sér 4,9 milljarða lán hjá
sjóðnum. Þróun utanríkisvið-
skipta var í samræmi við sam-
komulagið, en verðbólgustigið
miklu hærra, átti að vera komið
niður í 90%, og rikisútgjöld
milljarði hærri en gert hafði
verið ráð fyrir fyrstu fjóra mán-
uði ársins.
Brazilíumenn undirrituðu í
febrúar þriggja ára samkomulag
um 4,9 milljarða dollara fyrir-
greiðslu úr Alþjóðagjaldeyris-
sjóðnum, en í maí hélt sjóðurinn
eftir hluta lánsins þar sem Braz-
ilíumenn höfðu ekki breytt í
samræmi við skilyrði sem sett
voru fyrir láninu. Verðbólga
hafði aukizt úr 99,7% í árslok
1982 í 127,2% og greiðsluhalli
ríkissjóðs jókst með hraða sem
var 26% umfram það sem sam-
komulag hafði náðst um. Hafa
Brazilíumenn að undanförnu
reynt að fá fram breytingar á
viðmiðunum, sem gengið var út
frá, og halda því fram að ella sé
lítils árangurs að vænta, en þótt
IMF félli frá skilyrðum sínum er
nú ljóst að fyrirgreiðslan hrekk-
ur hvergi til að endurgreiða er-
lendu skuldirnar, og hafa
Brazilíumenn því leitað ásjár
annarra lánastofnana.
Ýmsir efnahagssérfræðingar í
Brazilíu halda því fram að skil-
yrði IMF séu óraunhæf og von-
laust sé að koma verðbólgunni
niður í 70% á þessu ári, eins og
sjóðurinn gerði að skilyrði, þar
sem kröfur IMF neyddu ríkis-
stjórnina til að fella gengi gjald-
miðils landsins, cruzeiro, um
30%, en við það hækkuðu ýmsar
innfluttar nauðsynjar verulega.
Þeir sem gagnrýnt hafa stjórn-
völd í Brazilíu hafa hins vegar
haldið því fram að stjórnin hafi
ekki gengið nógu einarðlega
fram í því að draga úr erlendum
skuldum og benda á að verulegur
árangur hafi náðst af aðhaldsað-
gerðum í Mexíkó, sem rambaði á
barmi gjaldþrots í fyrra.
En samkvæmt heimildum
blaðsins Estado de Sao Paulo eru
litlar vonir um að á þessar til-
lögur verði fallizt, því samninga-
menn IMF fóru til Brazilíu með
þau fyrirmæli í veganesti að
gera enga samninga við Brazilíu-
menn nema gegn loforðum um
ákveðnar aðgerðir er leiða
myndu til verulegrar lækkunar
verðbólgu. Það er þó trú áhrifa-
manna í Brazilíu að Alþjóða-
gjaldeyrissjóðurinn muni Sreyta
og slaka á ýmsum skilyrðum sín-
um, þar sem bæði Brazilíumenn
og lánardrottnar þeirra eigi ekki
margra kosta völ, þar sem hvorir
séu háðir hinum.
Meðal þess sem samninga-
menn IMF hafa lagt til og sér-
fræðingar stjórnar Joao Bapt-
Og þegar út spurðist að eitt af
skilyrðum Alþjóðagjaldeyris-
sjóðsins væri niðurskurður út-
gjalda ríkisfyrirtækja og stofn-
ana, var þegar í stað efnt til fjöl-
mennra mótmæla í Ríó de Jan-
eiro, þar sem flest fyrirtækjanna
353 eru staðsett. A svipstundu
fylltu um 30 þúsund manns götu
í miðborginni, og báru spjöld og
borða þar sem stjórnvöld voru
hvött til að selja ekki sjálfstæði
þjóðarinnar. Hafa aðgerðir IMF
og alþjóðabanka orðið til þess að
auka andúð í garð Bandaríkj-
anna, að því er lesa mátti á
spjöldum mótmælenda. Þó hafa
andstæðingar stjórnarinnar
beint skeytum sínum einna mest
gegn helzta efnahagssérfræðingi
stjórnarinnar, ráðherranum
Antonio Delfim Netto, sem fer
með efnahagsmál í ríkisstjórn-
inni. Orðrómur er á kreiki um að
hann verði látinn víkja, en Figu-
eiredo hefur sagt ýmsum vinum
sínum að Delfim muni halda
stöðu sinni.
Forseti á förum
Ólgan í Brazilíu á sér stað
einnig á sama tíma og Figueir-
edo forseti er á förum til Banda-
ríkjanna, hugsanlega til langrar
dvalar þar. Búizt var við því að
hann færi í þessari viku en sér-
fræðingar við sjúkrahús í Cleve-
land munu á næstunni úrskurða
hvort hershöfðinginn þurfi að
ganga undir mikla hjartaaðgerð.
Forsetinn fékk slag í september
1981 og hefur verið við misjafna
heilsu síðan. „Hann er eins og
björn með særðan hramrn,"
sagði vinur forsetans í vikunni. í
fjarveru Figueiredo gegnir Aur-
eliano Chaves varaforseti störf-
um forseta, en starfsfrelsi hans
er þó verulega takmarkað.
Brazilía er smátt og smátt á
leið til aukins lýðræðis og voru
fyrstu kosningarnar í landinu í
17 ár haldnar í nóvember sl. For-
setakosningar eru ráðgerðar
1985 og er kosningaslagurinn
þegar hafinn. Opinberir leið-
togar og fjölmiðlar hafa fjallað
mikið um kosningaundirbúning-
inn og leitt hugann frá aðsteðj-
andi örðugleikum þjóðarinnar,
og hefur það hlotið sína gagn-
rýni. „Á meðan hungrið sverfur
að okkur og við þurfum að ein-
blína á efnahagsmálin tala menn
bara um hver næstur verði for-
seti,“ sagði Luiz Gonzaga Mota
fylkisstjóri í Ceara í norðaust-
urhluta landsins eftir fund í for-
setahöllinni á mánudag.
Byggt i grcinum AP, New York Timeo og
Newsweek.