Morgunblaðið - 16.07.1983, Blaðsíða 19

MORGUNBLAÐIÐ, LAUGARDAGUR 16. JtJLl 1983
19
• Á meðfylgjandi loftmynd má sjá hraunstraum sniglast eftir akbraut á eyjunni Ilawaii. Straumurinn á rætur
að rekja til frægasta eldfjalls eyjanna, Kilauea, en gosið hefur staðið yfir síðan 3. janúar. sím>mynd ap.
Mið-Ameríka:
Vígbúnaður og
forsetafundur
Managua, Nicaragua, 15. júlí. AP.
HIN vinstri sinnaða stjórn Sandin-
ista í Nicaragua hefur í hyggju að
senda 10 herdeildir til norðurlanda-
mæra sinna við Honduras til að
stemma stigu við vaxandi umsvifum
skæruliða og stjórnarandstæðinga,
sem aðsetur hafa í Honduras og
beita hcrnaði sínum þaðan.
Hér er um 7.000 manna aukalið
að ræða og telur stjórnin að ekki
muni veita af, því leiðtogar skæru-
liða hafa boðað hertar aðgerðir
gegn stjórnarhernum fram til
næsta þriðjudags, en þá eru ná-
kvæmlega 4 ár liðin frá því að
Sandinistar náðu völdum í land-
inu. Stjórnvöld í Honduras segja
herafla Nicaragua telja í heild
meira en 130.000 hermenn.
Talsmenn skæruliðanna segjast
tefla fram 7.000 manna liði í norð-
urhluta landsins. ónafngreindir
diplómatar í Honduras segja
skæruliðana hins vegar telja
Erindi bandarísks sérfræðings í Qsló:
Segir gnægð jarðmálma í
landgrunninu við Jan Mayen
Osló, 15. júlí. Frá Jan Erik Lauré,
fréttaritara Morgunblaósins.
SAMKVÆMT landfræðilegum upp-
lýsingum ætti landgrunnið umhverf-
is Jan Mayen að vera ríkt af jarð-
málmum, sem nálgast mætti með
námugreftri á hafsbotni.
Þetta er niðurstaða, sem draga
má af fyrirlestri Conrad B. Well-
ing, leiðandi bandaríks tæknisér-
fræðings í vinnslu auðæva neð-
ansjávar, sem fluttur var á alþjóð-
legu hafréttarráðstefnunni í Osló.
Hér er ekki að ræða um efna-
sambönd, sem innihalda mangan,
kóbalt, kopar og nikkel, sem eru í
verulegu magni á sjávarbotni i
Kyrrahafinu. Lítið er um slík efni
í Atlantshafinu.
í fyrirlestri Wellings var m.a.
rætt um málmefnaríkar æðar á
virkum gossvæðum, sem uppgötv-
uðust fyrst fyrir nokkrum árum í
Kyrrahafinu og á Atlantshafs-
hryggnum, sem teygir sig í átt að
Jan Mayen. Það, sem hingað til er
vitað um þessar æðar, bendir til
þess að þær séu risastórar. And-
stætt t.d. mangan-kjörnunum,
Stjórnin í Brasilíu
fær greiðslufrest
Rrasilíu, 15. júll. AP.
ALÞJÓÐLEGI landnámsbankinn,
Bank of International Settlements,
féllst í gær á að veita brasilískum
stjórnvöldum greiðslufrest á 400
raillj. dollara láni sem greiða átti
upp í gær.
Ekki var minnst á nýjan gjald-
daga, en talsmenn BIS sögðu að
Alþjóðlegi gjaldeyrissjóðurinn
hefði lýst yfir ánægju sinni með
nýlegar efnahagsaðgerðir brasil-
ísku stjórnarinnar og því kæmi til
greina að gjaldeyrissjóðurinn lán-
aði Brasilíu á næstunni. Þá væri
kominn grundvöllur fyrir greiðslu
lánsins. Brasilíski seðlabankinn er
sem stendur ófær um að greiða
BIS upp lánið, en talsmenn seðla-
bankans hafa látið hafa eftir sér
að þeir séu bjartsýnir á að sam-
komulag um lán náist við gjald-
eyrissjóðinn.
Talsmenn BIS hafa reyndar
sagt að hér sé ekki um formlegan
greiðslufrest að ræða, heldur að
bankinn sé einungis að halda að
sér höndum í nokkra daga til við-
bótar til þess að Brasilíumenn geti
nýtt það svigrúm sem gjaldeyris-
sjóðurinn kann að gefa þeim.
sem eru á allt að 5.000 metra dýpi,
liggja umræddar málmæðar á
innan við helmingi þess dýpis og
þar af leiðandi er mun auðveldara
að vinna málmana og koma þeim
upp á yfirborðið.
Stærstu málmefnafundirnir til
þessa hafa reynst við Galapagos-
eyjar og á landgrunninu út af
Washington-ríki í Bandaríkjunum
og enn sem komið er benda rann-
sóknir til þess að botn Kyrrahafs-
ins sé málmefnaríkari en botn
Atlantshafsins, þar sem vinnslan
er að auki seinvirkari.
Þótt enn hafi ekki tekist að
hanna útbúnað til þess að vinna
málmefnin úr æðunum á
Atlantshafsbotninum, þar sem
það geta verið allt upp í 30 tegund-
ir málms í einu og sömu æðinni, er
kosturinn allténd sá, að þau eru
víða innan 200 mílna efnahags-
lögsögu ríkjanna, gagnstætt því
sem gerist með mangan-kjarnana.
Þeir eru á slíku dýpi og svo langt
frá strandlengju allra ríkja, að
sækja verður vinnsluleyfið til al-
þjóðlegra stofnana.
12.000-15.000.
í gær var tilkynnt, að fjórir for-
setar Mið-Ameríkuríkja hefðu
boðað til skyndifundar á mexí-
kanskri grund til þess að ræða
með sér ófriðarblikurnar í heims-
hlutanum og möguleg ráð til að
þær hjaðni. Um forseta Mexíkó,
Kólombíu, Panama og Venezuela
er að ræða, og forseti Mexíkó, De
LaMadrid sagði í gær að fundur-
inn segði margt um stöðuna í
Mið-Ameríku, friður sæti þar á
hnífsblaði og grípa yrði til allra
ráða til að tryggja friðinn.
Hingað til hafa Bandaríkja-
menn stutt við bakið á skærulið-
unum og hefur Sandinistastjórnin
gagnrýnt Bandaríkjastjórn harð-
lega fyrir vikið. Bandaríska þingið
hefur um þessar mundir til með-
ferðar tillögur þess efnis að aðstoð
við skæruliðasveitirnar verði
hætt, enda er það vitað að það er
skoðun fjölda bandarískra þing-
manna að hætta beri aðstoðinni á
þeim forsendum að engin von sé
til þess að skæruliðarnir geti
kollvarpað stjórnarhernum og náð
völdunum.
Bjargað
Washington, 15. júlí. AP.
EIGINKONU fv. sendiherra El
Salvador í Bandaríkjunum, sem
rænt var í síðustu viku á Miami, var
bjargað í gærkvöld.
Nokkrir grunaðir voru hand-
teknir. Ræningjarnir höfðu kraf-
ist milljón dollara í lausnargjald.
Borga þeir sem
týndust brúsann?
BT, 14. júli.
TVEIR vestur-þýskir ferðalangar
sem týndust á Grænlandsjökli og
fundust ekki fyrr en eftir ákafa leit
danskra björgunarsveita og herþyrla
í 15 klukkustundir, mega vænta þess
að fá reikning upp á væna fjárfúlgu,
nánar tiltekið 240.000 krónur dansk-
ar, ef í ljós kemur, að þeir hafi týnst
af eigin vangá.
Þjóðverjarnir tveir, sem voru
styrktir af vestur-þýskri sjón-
varpsstöð, lögðu upp frá vestur-
strönd Grænlands og ætluðu að
ljúka ferðinni í Scoresbysundi á
austurströndinni. 14 dögum eftir
að þeir lögðu af stað, hafði ekkert
spurst til þeirra, hins vegar höfðu
flugmenn séð orðið „hjálp" traðk-
að í snjóinn og þótti því sýnt að
ferðamennirnir væru í vanda
staddir. Leitað var sem fyrr segir í
15 klukkustundir uns farþegaþota
frá Lufthansa, sem þarna átti leið
um, náði sambandi við hina týndu.
Höfðu Danir og Grænlendingar þá
leitað vítt og breitt með þyrlum.
Verið er að rannsaka orsakirnar
fyrir því að þeir vestur-þýsku
týndust. Leikur grunur á því, að
þeir eigi sjálfir nokkra sök þar á
og leitarmenn hafa ekki hug á að
borga brúsann.
ERLENT
Bensíngufur
valda krabba
Washington, 1. júlí. AP.
INNAN fárra vikna munu bandarísk
heilbrigðisyfirvöld sjá til þess að
varúðarorð verði rituð á bensíndæl-
ur þess efnis að það geti verið
krabbameinsvaldandi að anda að
sér bensíngufum.
Um þetta sagði Charles Dibona,
forseti American Petroleum Insti-
tute, að gerðar hefðu verið rann-
sóknir á rottum og músum. Dýr
sem önduðu mikið að sér bensín-
gufum fengu mjög mörg krabba-
mein í lungun og nýru. Hann tók
jafnframt fram að það magn
mengaðs lofts sem nagdýr önduðu
að sér var mun meira en nokkur
maður væri líklegur til að anda að
sér, en allur væri varinn góður.
0DYRT SUMARLEYFI
TÓLF DAGA TJALDFERÐIR UM ÖRÆFIÍSLANDS
^ + iéRt'ftt
Askja — Sprengisandur
12 daga ferðir.
Brottfarardagar:
18. júlí — 25. júlí —
1. ágúst — 8. ágúst —
15. ágúst — 22. ágúst
Verd kr. 9.600.
Helstu viðkomustaöir:
Þingvellir — Borgar-
fjörður — Akureyri —
Ásbyrgi — Hljóðaklett-
ar — Dettifoss —
Herðubreiðarlindir —
Askja — Mývatn —
Sprengisandur —
Landmannalaugar —
Eldgjá — Gullfoss —
Geysir — Laugarvatn.
Öræfi — Kverkfjöll —
Sprengisandur
12 daga ferðir.
Brottfarardagar:
18. júlí — 25. júlí —
1. ágúst — 8. ágúst.
Verð kr. 9.900.
Helstu viðkomustaðir:
Þórsmörk — Skaftafell
— Höfn — Hallorms-
staður — Kverkfjöll —
Mývatn — Sprengi-
sandur — Landmanna-
laugar — Eldgjá —
Gullfoss — Geysir.
Innifalið í veröi: Fullt fæði,
leiösögn og tjöld
Ferðaskrifstofa Guðmundar Jónassonar hf.
Borgartúni 34, sími 83222.