Morgunblaðið - 17.07.1983, Side 31

MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 17. JÚLÍ 1983
31
Morgunmatur á
kínverska vísu
Gestrisni Chen-fjölskyldunnar
var með eindæmum. Allt húsið
ilmaði af málningarlykt og allt
virtist hafa verið tekið í gegn áður
en ég kom. Mér var sagt að það
hefði verið mikið tilhlökkunarefni
að fá mig því ég væri fyrsti erlendi
gesturinn sem heimsækti fjöl-
skylduna.
Þegar ég kom niður í morgun-
mat morguninn eftir blasti við
mér splunkuný brauðrist á eld-
húsborðinu og heilt franskbrauð
lá þar við hliðina ásamt smjöri og
marmelaði. Heimamenn snertu
ekki þetta vestræna góðgæti, og
þegar ég bað um kínverskan morg-
unmat, án þess kannski að vita al-
veg hvað ég var að biðja um, virt-
ist fjölskyldan mjög ánægð með
það, þó að úr andliti húsmóðurinn-
ar mætti lesa: „Ég hefði þá
kannski ekki þurft að kaupa
brauðristina."
En hvers konar morgunverð
borða Kínverjar? Fyrst var borinn
fram pottur, sem innihélt vökva er
helst líktist flóaðri mjólk. Bragðið
gaf þó annað til kynna, því að í
ljós kom að þetta var flóaður
baunasafi, sem í hafði verið bland-
að dágóðu magni af sykri. Með
baunasafanum var borið nokkuð
sem heitir „jó tsjá“ eða langt
brauð steikt í olíu.
Soðin hrísgrjón eru ómissandi
þáttur í sérhverri kínverskri mál-
tíð, og lagði dr. Chen mikla alúð í
að kenna mér að borða þau með
prjónum. Hann varð yfir sig hrif-
inn þegar mér tókst að tína nokk-
ur grjón upp í mig með þessum
flóknu tækjum, en húsmóðirin
stóð þó í viðbragðsstöðu með gljá-
andi gaffal, sem ekki virtist hafa
verið notaður áður. Ekki kom þó
til þess að ég þyrfti á honum að
halda. í ótal litlum skálum á borð-
inu var ýmislegt matarkyns, sem
ekki sást á útlitinu hvað var. Við
nánari eftirgrennslan kom í ljós
að hér var um að ræða baunaspír-
ur, bambussprota, þurrkað svína-
kjöt, engiferrætur, soyasósu og
eitthvað sem var uppáhald dr.
Chen og ekki tókst að koma mér í
skilning um hvað væri, þrátt fyrir
ítrekaðar tilraunir. Eftir bragðinu
og útlitinu að dæma var það
kannski eins gott, en til þess að
þóknast dr. Chen þorði ég ekki
annað en að fá mér aftur, og heit-
asta ósk mín á því augnabliki var
að hægt væri að taka bragðtaug-
arnar úr sambandi. Að lokum var
borið fram te og „litsi“-ávextir, en
þá ávexti hafði ég aldrei séð áður.
Mér til mikillar undrunar og
ánægju fjölskyldunnar voru þeir
mjög bragðgóðir og gerði ég þeim
góð skil, svo góð að þegar ég
kvaddi gaf húsmóðirin mér stóran
poka fullan af nýtíndum „litsi“.
Hundar og dúfur í
búrum uppi á þaki
Eftir morgunverðinn hvarf dr.
Chen skyndilega, en fljótlega fór
að finnast torkennilegur ilmur í
stofunni. Dr. Chen birtist á nýjan
leik en var nú mjög hátíðlegur á
svipinn. Hann bað mig að koma
með sér inn í hliðarstofuna því nú
þyrftum við að tala við Buddha.
Ég vissi ekki alveg hvað hann ætti
við, hélt kannski að ég hefði gert
eitthvað af mér við morgunverð-
arborðið, sem nú þyrfti að hegna
mér fyrir. Þegar inn í hliðarstof-
una var komið blasti við mér lítið
en mjög skrautlegt Buddha-altari,
þar sem búið var að kveikja á
kertum og reykelsi og var þá kom-
in skýring á hinum torkennilega
ilmi. Dr. Chen þuldi nú upp und-
arlegan pistil ásamt ótal beyging-
um og hneigingum og átti það að
tákna þakklæti hans til Buddha
fyrir hina nýloknu máltíð. Á eftir
þurfti ég að gera slíkt hið sama og
þegar því var lokið sagði Dr. Chen
að ég skyldi bera fram einhverjar
óskir til Buddha. Það væri ekki á
hverjum degi sem íslendinga ræk’
á fjörur hans og ég yrði áreiðan-
lega bænheyrð.
Helstu trúarbrögð Taiwan-búa
eru Buddhatrú og Taoismi. Þar
eru ennfremur um 600.000 kristnir
Taipei og var vígt í apríl 1980.
Þetta er stórglæsileg skjannahvít
bygging með mjög sérkennilegu
bláu þaki í kínverskum stíl, en
umhverfis er mikill og vel hirtur
blómagarður. Það var eitthvað við
þessa byggingu sem gaf til kynna
hina miklu virðingu sem Taiwan-
búar virtust bera fyrir hinum
látna þjóðhöfðingja.
Vítt og dreift um borgina mátti
sjá musteri af öllum stærðum og
gerðum og yfirleitt var þar mikill
mannfjöldi saman kominn. Þar
voru vanfærar konur á bæn við
stall frjósemisguðsins algeng sjón,
og var mér sagt að flestar bæðu
þær um að hið ófædda barn þeirra
væri sonur. Kínverjar leggja mik-
ið upp úr því að eignast syni til að
viðhalda nafni ættarinnar. Enn-
fremur var mjög algengt að sjá
fólk koma með ýmislegt matar-
kyns og setja á borð fyrir framan
guðina og á eftir var kveikt á
reykelsi og lagst á bæn. Hin mikla
virðing og undirgefni sem fólkið
virtist bera fyrir guðum sínum
snart mig og ég gat ekki annað en
hugsað um allar kirkjurnar heima
á íslandi, sem enginn virðist hafa
tíma til að sækja, nema e.t.v. á
jólum og páskum.
Taipei-borg hefur af mörgum
glæsilegum verslunarhúsum að
státa og mikið virðist lagt upp úr
vönduðum hótelbyggingum til að
laða að ferðamenn. Eitt hið glæsi-
legasta í borginni, og örugglega
þótt víðar væri leitað, er Grand
Hotel. Það hótel er ekki mjög
gamalt en byggt í mjög hefð-
bundnum og skrautlegum kín-
verskum stíl og stendur það mjög
hátt þannig að þaðan er gott út-
sýni yfir Taipei-borg. Grand Hotel
mun verða miðstöð heimsþings
JC-hreyfingarinnar, sem haldið
verður í Taiwan í nóvember
næstkomandi, og mun örugglega
fara vel um þá íslensku JC-félaga
sem það munu sækja.
Taiwan — paradís
sælkerans
Kínverskri matargerðarlist hef-
ur stundum verið lýst sem „fornri
list grundvallarsamræmis". Hvað
hæft er í því skal ósagt látið, en
eitt er víst að þar munu hinir
kröfuhörðustu sælkerar örugglega
finna eitthvað við sitt hæfi. Hrá-
efnin eru hin margvíslegustu og
borin fram ýmist steikt, soðin eða
hrá. Ein máltíð getur samanstaðið
af hinum margvíslegustu tegund-
um, t.d. sjávardýrum, svínakjöti,
fuglakjöti og nautakjöti, ásamt
ýmiskonar grænmeti og stórri
skál af hrísgrjónum, sem auðvitað
eru undirstaða sérhverrar máltíð-
ar. Kínverskur matur er yfirleitt
ekki mjög kryddaður, heldur er
lögð á það áhersla að laða fram
sérkenni viðkomandi fæðutegund-
ar. Með matnum er algengast að
drekka te og við hátíðleg tækifæri
er gjarnan borið fram hrísgrjóna-
vín.
Kenningar heimspiekingsins
Konfúsíusar, sem fæddur var 551
fyrir Krist, eru enn þann dag í dag
í hávegum hafðar á Taiwan. Hon-
um hefur verið reistur veglegur
minnisvarði í Taipei-borg, þar sem
hans er minnst árlega með mikl-
um hátíðarhöldum.
Konfúsíus sagði eitt sinn að
ekki væri til neitt ánægjulegra en
að fagna vinum sem komnir væru
langt að. íbúar Taiwan hafa svo
sannarlega tileinkað sér þessi orð
meistarans, því gestrisni og hlý-
legt viðmót er þeim í blóð borið.
Þótt dvöl mín í Taiwan væri með
styttra móti að þessu sinni lofaði
ég bæði sjálfri mér og vinum mín-
um í Taiwan að ég myndi koma
aftur og þá vonandi fyrr en
seinna. Það var svo margt sem
ekki vannst tími til að skoða og
sumt var vel þess virði að það yrði
skoðað aftur. Þetta var aðeins
fyrsti áfangastaðurinn á ferðalagi
mínu um Asiu, og þegar ég kvaddi
á Chiang Kai-shek-flug\rellinum
beið Japan mín með nýjum ævin-
týrum.
Aðalheiöur Karlsdóttir
Þrátt fyrir úrhellisrigningu blómstruðu viöskiptin i markaðnum í Ta Ton götu.
menn, sem skiptast jafnt í mót-
mælendur og kaþólikka, og um
40.000 múslímar. Áð sögn dr. Chen
er ekki mikið um deilur á milli
fólks af ólíkum trúarbrögðum, því
Kínverjar væru friðsamt fólk í
eðli sínu og sæju lítinn tilgang í
því að rífast um það hvaða guð
væri bestur.
Nú lá leiðin upp á þak hússins,
en þar virtist garður Chen-
fjölskyldunnar vera. Þegar upp
var komið blasti við heldur hrör-
legt útsýni yfir borgina og yfir
markaðinn niðri á götunni. Þar
var nú allt í fullum gangi og við-
skiptin blómstruðu, þrátt fyrir að
matvaran sem til sölu var virtist
ekki mjög lystug að sjá. Innfæddir
kunnu þó vel að meta úrvalið og
þótt nýbakað olíusteikt brauðið
eða Jó tsjáið" væri gegnblautt í
rigningunni seldist það ágætlega
og fiskurinn virtist kunna vel við
sig í rigningunni, enda eflaust
vanur bleytunni.
En það sem Dr. Chen vildi aðal-
lega sýna mér þarna uppi á þakinu
voru hundarnir hans og dúfurnar.
í stóru búri hafði hann náð að
safna yfir eitthundrað dúfum og
sagði hann að það væri sitt aðal-
tómstundagaman að fást við þær.
Einnig virtist hann hafa mjög
gaman af hundunum sínum, sem
voru fimm talsins og lokaðir inni í
tveimur stórum búrum. Eftir því
sem mér skildist voru þeir yfir-
leitt alltaf lokaðir inni í þessum
búrum, því lítil aðstaða var til að
fara með þá í gönguferðir og ekki
ráðlegt að hafa þá lausa á götunni.
Ég gat ekki annað en vorkennt
vesalings hundunum, sem þó virt-
ust ekki hafa yfir neinu að kvarta,
þrátt fyrir það að þeir fögnuðu fé-
lagsskap okkar ákaft.
Gudirnir beönir
um syni
Taipei-borg hefur upp á margt
að bjóða fyrir ferðamenn. Þar eru
ótal merkar byggingar, musteri,
glæsileg hótel, minnismerki og
stórkostlegt mannlíf. f skoðunar-
ferð um borgina var margt að sjá
og þar virtist öllu blandað saman,
gömlum hrörlegum húsum við
hliðina á nýtísku skýjakljúfum,
stórverslunum og götusölum og
alls staðar var iðandi mannhaf.
í glæsilegri byggingu í útjaðri
Taipei-borgar er þjóðminjasafn
landsins til húsa og hefur það að
geyma yfir 600.000 ómetanlega
kínverska dýrgripi, sem sumir
hverjir eru allt að 4000 ára gamlir.
Þangað streymdi mikill fólksfjöldi
og hópar af einkennisklæddum
skólabörnum ásamt kennurum
sínum voru þar algeng sjón.
Þegar Chiang Kai-shek forseti
Taiwan lést fyrir nokkrum árum
var hafist handa við að reisa hon-
um veglegt minnismerki. Það
mannvirki er staðsett í miðborg
Hið glæsilega Grand hótel, þar sem heimsþing JC hreyfingarinnar verður haldið í nóvember næstkomandi.