Morgunblaðið - 21.07.1983, Blaðsíða 25
MORGUNBLAÐIÐ, FIMMTUDAGUR 21. JÚLl 1983
25
Yfirmannaskipti hjá varnarliðinu á íslandi:
Gildi íslands fyrir
frjálsar siglingar á
Atlantshafí ítrekað
Ronald F. Marryott fær viðurkenningu fyrir frábæra forystu í varnarliðinu
Hér sést Sir David Halifax (t.v.) afhenda Ronald F. Marryott, fráfarandi yfirmanni varnarliðsins á íslandi,
heiðursmerki frá Bandaríkjaforseta fyrir frábær störf. Ronald F. Marryott bar stórkross íslensku fálkaorðunnar
með stjörnu sem frú Vigdís Finnbogadóttir, forseti íslands, sæmdi hann. Á bak við flotaforingjana sést nef á
(Ljósm. Mbl. Guðjón.)
RONALD F. Marryott, aðmíráll,
lét af störfum sem yfirmaður varn-
arliðsins á íslandi í gærmorgun og
við þeim tók Ronald E. Narmi,
aðmíráll. Fóru yfirmannaskiptin
fram við hátíölega athöfn í stóra
flugskýlinu við norðvesturhorn
Keflavíkurflugvallar, þar sem
AWACS-flugvélar varnarliðsins
hafa aðsetur. Fjöldi gesta var við
athöfnina, þeirra á meðal forsæt-
isráðherra Steingrímur Hermanns-
son og utanríkisráðherra Geir
Hallgrímsson.
í ræðu sem Marshall Brement,
sendiherra Bandaríkjanna, flutti
lagði hann áherslu á mikilvægi
samstarfs fslands og Bandaríkj-
anna innan Atlantshafsbanda-
lagsins. Bandalagið væri sterkt
og öflugt. Það stæði vörð um
frelsi aðildarþjóðanna og frið í
okkar heimshluta. í höfuðstöðv-
um þess í Brussel væri ekki unn-
ið að gerð stríðsáætlana heldur
að því að treysta varnarmáttinn.
Hernaðarlegur viðbúnaður á fs-
landi væri einungis til varnar og
hann hlyti að taka mið af út-
þenslu sovéska hersins í lofti og
á legi í nágrenni landsins.
Hnattstaða fslands ylli því að
frá hernaðarlegum sjónarhóli
væri landið mjög mikilvægt til
að tryggja hindrunarlausar sigl-
ingar milli Norður-Ameríku og
Evrópu.
Sir David Halifax, aðmíráll í
breska flotanum, sem nú er
vara-yfirmaður herstjórnar
NATO á Norður-Atlantshafi, en
hún hefur aðsetur í Norfolk í
Bandaríkjunum, var sérstakur
fulltrúi herstjórnarinnar við yf-
irmannaskiptin. í ræðu sem Sir
David flutti minntist hann þess
að á dimmustu dögum sfðari
heimsstyrjaldarinnar í júli 1941
tóku Bandaríkjamenn við af
breska hernámsliðinu hér á
landi og var það gert með góðu
samkomulagi ríkisstjórna land-
anna þriggja, Bandaríkjanna,
Bretlands og íslands. 1949 hefðu
fslendingar síðan tekið þá fram-
AWACS-flugvél.
sýnu ákvörðun að gerast stofn-
aðilar Atlantshafsbandalagsins.
Með henni hefðu þeir ekki aðeins
tryggt eigið öryggi heldur einnig
lagt lóð sitt á vogarskálina í
þágu allra aðildarríkja banda-
lagsins. Á þeim tæpu 35 árum
sem síðan væru liðin hefði ótví-
rætt komið í ljós að hlutverk
Atlantshafsbandalagsins væri
að halda uppi vörnum. Staðfest-
ing á þessu hlutverki kæmi skýr-
ast í ljós ef litið væri til
Varsjárbandalagsins og hernað-
arumsvifa á vegum aðildarríkja
þess í Ungverjalandi 1956,
Tékkóslóvakíu 1968, Póllandi og
Afganistan. Atlantshafsbanda-
lagsríkin yrðu að vera í stakk
búin til að fæla hugsanlegan
árásaraðila frá hættulegum
áformum sínum.
Sir David gerði grein fyrir
varnarstefnu herstjórnar NATO
á Atlantshafi sem miðaði að því
að halda sovéska flotanum eins
nálægt hans eigin höfnum og
frekast er kostur. Það væri Atl-
antshafsbandalaginu lífsnauð-
syn að verja siglingaleiðirnar
yfir Atlantshaf. Enginn gæti
haldið því fram með rökum að
varnir þessara siglingaleiða
væru ögrun við Sovétríkin á
hinn bóginn væri útþensla sov-
éska flotans og augljósar til-
raunir hans til að geta hindrað
frjálsar siglingar yfir Atlants-
haf ögrandi og í engum tengslum
við eðlilega öryggishagsmuni
Sovétríkjanna. Til marks um
þessar ögrandi aðgerðir Sovét-
manna væru tíðar ferðir sov-
éskra flugvéla og kafbáta í ná-
grenni íslands. Enginn gæti ef-
ast um mikilvægi Islands fyrir
Atlantshafsbandalagið og þar
með Atlantshafsbandalagsins
fyrir ísland.
í lok ræðu sinnar afhenti Sir
David Halifax, aðmíráll, hinum
fráfarandi yfirmanni varnarliðs-
ins, Ronald F. Marryott, heið-
ursmerki fyrir frábær störf frá
Ronald Reagan, Bandaríkjafor-
seta. En við athöfnina bar Ron-
ald F. Marryott fálkaorðuna sem
frú Vigdís Finnbogadóttir, for-
seti íslands, sæmdi hann fyrir
skömmu.
Ronald F. Marryott flutti
ræðu og sagðist af heilum hug
sakna þess að vera að hverfa frá
íslandi eftir tveggja ára ánægju-
lega dvöl. Sá heiður sem sér væri
sýndur væri viðurkenning á
ósérhlífnum og ómetanlegum
störfum varnarliðsmanna. Las
hann skipunarbréf sitt þess efnis
að hann ætti að taka við störfum
sem yfirmaður þeirrar deildar á
vegum bandaríska flotans í
Washington sem annast gerð
varnaráætlana og mótar varn-
arstefnu.
Ronald E. Narmi, aðmíráll, nýi
yfirmaður varnarliðsins á fslandi,
kemur til hinnar hátíðlegu athafn-
(l.jósm. Mbl. Guöjón.)
Síðan flutti hinn nýi yfirmað-
ur varnarliðsins á fslandi, Ron-
ald E. Narmi, ræðu og las skip-
unarbréf sitt. í ræðunni fór
hann eins og aðrir ræðumenn
lofsamlegum orðum um störf
fyrirrennara síns, sagði hann
hverfa frá íslandi til mjög
ábyrgðarmikilla starfa og hefði
honum hlotnast óvenjuleg virð-
ing með heiðursmerkinu frá
Bandaríkjaforseta sem væri til
marks um öflugt starf varnar-
liðsins. Sjálfur sagðist Narmi,
aðmíráll, ganga til starfa hér á
landi fullviss um þá miklu
ábyrgð sem þeim fylgja.
Ronald E. Narmi hóf störf í
bandaríska flotanum sem flug-
maður. Hann hefur meðal ann-
ars unnið við kennslu og þjálfun
á vegum flotans. Áður en hann
kom til íslands starfaði hann hjá
Industrial College of the Armed
Forces. Auk prófs frá þeim skóla
hefur hinn nýi yfirmaður tekið
háskólapróf í þremur háskólum
Iowa State, University of South-
ern California og George Wash-
ington University. Hann hefur
verið sæmdur fjölda heiðurs-
merkja. Hann er kvæntur Faye
Narmi og eiga þau fjögur börn.
Hermenn úr landgönguliði
flotans, flugher og flota Banda-
ríkjanna stóðu heiðursvörð við
athöfnina. Við gestum blasti
önnur af tveimur AWACS-flug-
vélum varnarliðsins og sýndi það
best stærð þessa mikla flugskýl-
is á Keflavíkurflugvelli að vélin
rúmaðist vel í einu horni þess og
var hátt til lofts frá ratsjár-
skerminum á baki hennar.
Lúðrasveitin „The Navy Heri-
tage Band Charleston" lék við
athöfnina.
Reynsluembætti kirkjunnar:
Islenskur prestur í London
NÝLEGA fór utan til Lundúna ís-
lenskur prestur, sr. Jón A. Bald-
vinsson, sem verður fyrsti þjónandi
íslenski presturinn þar í borg. Hér
er um reynsluembætti að ræða í sex
mánuði og er sérstaklega skipað til
að aðstoða íslenska sjúklinga sem
gangast þurfa undir aðgerðir á
breskri grundu. Einnig er honum
ætlað að vera til taks fyrir önnur
svæði, s.s. meginlandið.
Mbl. átti stutt spjall við sr. Jón
A. Baldvinsson áður en hann hélt
til Lundúna, og sagði sr. Jón að
hann fengi aðstöðu í sendiráði ís-
lands í London, en einnig væri
auðvelt að fá inni í híbýlum hinna
Norðurlandanna, sem flest eiga
sínar eigin kirkjur á Englandi.
Sr. Jón sagði að mikið af íslend-
ingum hefði þurft að sækja lækn-
ingu meina sinna út fyrir land-
steinana og í mörg ár hefðu sjúkl-
ingar sem þyrftu á séraðgerðum
að halda, s.s. hjartaaðgerðum,
gengist undir þær í London og
væru margir þeirra illa á sig
komnir. Oft kæmu ættingjar
sjúklinganna með og sagði Jón að
styðja þyrfti við bakið á þessu
fólki. í mörg ár aðstoðaði kona að
nafni Anna Cronin íslenska sjúkl-
inga sem sjálfboðaliði, en nú þætti
sýnt að þetta starf væri ekki á
eins manns færi og því hefði þetta
reynsluembætti verið sett á stofn.
Auk þess að vera þjónandi prestur
í London, verður sr. Jón til taks
fyrir fleiri svæði, m.a. á megin-
landinu þar sem fjöldi íslendinga
er búsettur.
Sr. Jón var sóknarprestur í
Staðarfellsprestakalli frá 1974 og
óneitanlega er nýja embættið
mjög ólíkt því sem hann áður
gegndi, en sr. Jón sagði að hann
hefði lengi langað til að fá tæki-
færi til að vinna starf sem þetta,
og hann hefði öðlast menntun í
svokallaðri „sálgæslu" í Edinborg
1978—1979, þar sem hann starfaði
við sjúkrahús þar í borg. Eigin-
kona sr. Jóns og tvær dætur þeirra
munu fylgja honum til hins nýja
starfs og sagði hann að flutning-
urinn myndi ekki hafa mikil áhrif
á fjölskylduna, þar sem hún hefði
einnig verið með honum í Edin-
borg og dætur þeirra hjóna hefðu
áður gengið í skóla erlendis.
Sr. Jón mun fljótlega eftir kom-
una til Englands ganga á fund
erkibiskupsins af Kantaraborg og
reyna að koma á sambandi milli
þeirra. Fyrst mun hann þó koma
sér fyrir og setja sig inn í nýja
embættið, sem að sögn sr. Jóns er
brýn þörf á.
Sr. Jón A. Baldvinsson, fyrsti ís-
lenski presturinn í London.