Morgunblaðið - 27.07.1983, Blaðsíða 41
MORGUNBLAÐIÐ, MIÐVIKUDAGUR 27. JÚLÍ 1983
41
VELVAKANDI
SVARAR í SÍMA
10100 KL. 11—12
FRÁ MANUDEGI
TIL FÖSTUDAGS
Árbók Hins íslenska
fornleifafélags á skilið
athygli sem flestra
Skúli Magnússon, Keflavík,
skrifar:
„Velvakandi.
Nýlega er komin út árbók Hins
íslenska fornleifafélags fyrir árið
1982. Er hún mikið rit, 216 bls. að
stærð, prentuð á vandaðan pappír
og inniheldur fjölda forvitnilegra
greina og þátta, ásamt myndum
og uppdráttum. Að þessu sinni er
árbókin helguð minningu Krist-
jáns Eldjárn, en hann var ritstjóri
árbókarinnar 1949—1982. Ritar
Þór Magnússon minningargrein
um Kristján. Tvær greinar eru þar
eftir hinn látna ritstjóra. Önnur
um Þórslíkneski frá Eyrarlandi í
Eyjafirði, merkilegan hlut. Hin er
um textaspjald úr Skálholts-
kirkju. Guðrún Sveinbjarnardótt-
ir skrifar mjög ítarlega ritgerð um
rannsóknir byggðar í Þórsmörk,
Þórður safnvörður í Skógum skrif-
ar um muni frá Stóru-Borg, og um
Hólmfríðarkapellu í kaþólskum
sið á Eyvindarmúla. Inga Lára
Baldvinsdóttir á grein um upphaf
ljósmyndunar á Islandi, en Árni
Hallgrímur Óskarsson, Akureyri,
skrifar:
„Velvakandi. Ég get tæplega
orða bundist vegna allra þeirra
skrifa sem orðið hafa vegna
skemmtikrafta á listahátíð. Ungl-
ingar vilja fá Kiss, Duran Duran,
Culture Clup o.s.frv.
Vissulega eru þetta vinsælar
hljómsveitir, en ég er á því að eng-
in framantalinna hljómsveita
myndi veita unglingum eins gott
„sjó“ og breska hljómsveitin
Queen. Það get ég fullyrt, vegna
þess að ég hef bæði farið á hljóm-
leika með Kiss og Queen, og á báð-
ar hljómsveitirnar hef ég hlustað.
Þess vegna er ég algjörlega sam-
mála manni einum, er sagði, að
listhæfileikar Kiss væru bara
málning og hávaði, en hljómsveit-
armenn í Queen hafa til að bera
listhæfileika á heimsmælikvarða.
Er nokkuð að undra, þó að ég
hafi orðið glaður, er ég las í einu
dagblaðanna, að ungur Akureyr-
ingur væri búinn að fá tilkynn-
ingu frá umboðsskrifstofu Queen,
um að hljómsveitin hefði áhuga á
að spila hér á listahátíð.
Ég mun aldrei trúa því, að ís-
Björnsson skrifar um Pálsmessu
og Kyndilmessu. Vilhjálmur Örn
Vilhjálmsson skrifar um heilaga
Barböru og uppruna hennar, og
Árni Hjartarson og Hallgerður
Gísladóttir fjalla um hella á Suð-
urlandi, efni sem mörgum hefur
orðið hugstætt. Þór Magnússon
birtir árlega skýrslu um störf
Þjóðminjasafns og byggðasafn-
anna. Auk þess yfirlit yfir húsfrið-
un og ýmis störf safnanna. Sér-
stakt efnisyfirlit yfir árbækurnar
1955—1979 fylgir árbókinni að
þessu sinni. Er það eftir Vilhjálm
Einarsson. Æskilegt væri að
hverjum árgangi fylgdi stutt höf-
undatal, eins og gert er í Sögu,
tímariti Sögufélagsins. En fram
að þessu hefur það ekki tíðkast í
árbók fornleifafélagsins.
Árbók fornleifafélagsins hefur
komið út frá árinu 1880. Nú hafa
fyrstu árgangar hennar verið
ljósprentaðir, og eru fáanlegir hjá
bókaútgáfunni Þjóðsögu. Enn er
hægt að fá frumútgáfu árbókar-
innar frá 1955 í Þjóðminjasafni.
lensk æska láti þetta tækifæri
fram hjá sér fara. Það væri jafn-
ólíklegt og ef unglingar á árunum
í kringum 1960 hefðu verið á móti
Bítlatónleikum hér á landi. Það er
á meðal æðstu óska minna, að
þessir tónleikar verði að veru-
leika."
Þó að árbókin virðist við fyrstu
kynni vera mjög sérfræðilegt rit
og jafnvel lítt árennileg leik-
mönnum til lestrar, er hún síður
en svo leiðinleg þegar lesendur
hafa kynnt sér efni hennar. Þar
eru birtar niðurstöður flestra
fornleifarannsókna á íslandi, en
auk þess spannar svið hennar yfir
menningar- og listasögu Islend-
inga á öllum tímum, allt frá land-
náminu fyrir landnám til okkar
daga. Ymsir leikmenn eiga þar
ágætar greinar ekki síður en
skólamenn. Yrði árbókin mun
snauðari að efni ef allra þeirra
áhugamanna nyti ekki við víða um
land, sem lagt hafa árbókinni lið á
liðnum áratugum. Þó að árbók sé
að vísu málgagn safnmanna, hlýt-
ur hún að standa og falla með hin-
um almenna lesanda. Núverandi
ritstjóri árbókar er Inga Lára
Baldvinsdóttir.
Árgjald fyrir árbókina er nú 150
krónur og er það auk styrks úr
ríkissjóði, eina tekjulind við út-
gáfuna. Auglýsingar hafa aldrei
borið þann kostnað uppi. Ættu
sem flestir áhugamenn um ís-
lenska menningarsögu að gerast
áskrifendur árbókar og styðja
þannig við bakið á því fámenna
liði íslenskra safnmanna, sem
vinna störf sín við lítil efni og oft
erfiðar aðstæður. Flest af því fólki
hefur unnið merkilegt starf í þágu
íslenskrar menningar og er árbók-
in afrakstur þess starfs. Hún á því
skilið athygli sem flestra, enda er
hún einn af hornsteinum íslensks
þjóðernis."
Ættu að taka
Gunnar sér til
fyrirmyndar
Guðný Sigurðardóttir skrifar:
„Kæri Velvakandi.
Mikið þótti mér gott að lesa í
Morgunblaðinu um daginn grein
eftir hann Gunnar Thoroddsen.
Hún var svo hógvær og rökföst
og ádeilulaus. Það er aðdáanlegt,
hvað sá maður heldur alltaf still-
ingu sinni og prúðmennsku og
ættu íslenskir stjórnmálamenn
að taka hann sér til fyrirmyndar.
Svona á að skrifa um stjórnmál."
Leitið ávallt upplýsinga hjá gagnkunnugum um straumvötn
og munið að þau skipta oft um farveg og verða að skaðræð-
isfljótum á skömmum tíma. Treystið aldrei á að hjólför, sem
liggja út í straumvötn, séu sönnun þess, að þar sé greiðfært.
Kannið vöðin af fyrirhyggju og kynnið ykkur botninn. Bindið
línu um þann er kannar leiðina og látið hann klæðast bjarg-
vesti eða öðru fleytigagni. Slysavarnafélag íslands hvetur
ykkur til sérstakrar varúðar í vatnaferðum.
Queen
Hljómleikar með Queen:
Meðal æðstu óska minna
Framhjóladrlf - Supershift (sparnaöargír) -
útispeglar beggja megln - Ouarts klukka - Lltað
gier í rúöum - Rúllubelti - Upphltuð afturrúöa •
Stórt farangursrýml - o.m.fl.
ALLTAFÁ FIMMTUDÖGUM
BRDSTU!
MYNDASÖGURNAR
Vikuskammtur af skellihlátri
AUGLYSINGASTOFA KRISTINAR Mf