Alþýðublaðið - 28.09.1931, Blaðsíða 2

ALÞÝÐUBLAÐiÐ
Hún Sella vill pað.
Fyrir heigi'na barst Sjómanna-
félaginu vélrátað blað með áskor-
un -U mað koma pví til leiðar, að
verklýðsfélögi'n bönnuðu útskiip,
un á síld, par til sjómenn hefðu
fengið greiddar sjö krónur af
hverri tunnu. Á blaðimu stóð einn-
ig, að áskorun þessi hefði verið
sampykt á fundi, sem Hafnar-
Sella (úr Kommúnistaflokki fs-
lands) hefði gengist fyfir að
haldinn hefði veriið á hafnafbakik-
anum.
Sams konar blað var sent
Verkamáliaráðinu, og var tekið
fyrir á fuhdi pess 25. p. m. En
eftir pví, sem blaðinu hefir skii-
ist, pá álítur Verkamálaráðið sjó-
mannafélögin ein vera aðila í
málinu og ætlar víst alls ekki að
ansa Seliu neinu.
Eftir pví sem frézt befir, þá
hefif pessi áskorun ekki enn
komið fyrir fund í Sjómanniafé-
lagsstjórninni. En fullyrða má, að
enginn úr stjóm pess félags kann-
ist vfð Hafnar-Sellu, pó semúlega
haldi hún sig töluvert á hafnar-
bakkanum, úr pví hún er kölluð
petta.
En hvernig myndi petta ráð i
gefast, að stöðva útflutning á
síldinni?
Eins og kunnugt er, þá hefir
aflast í sumar um 100 þús. tn.
af síld fram yfir pað, sem von
er til að hægt sé að selja. Ef
nú verklýðsfélögin bönnuðu út-
flutninginn á síldinni, þá yrði það
til þess, að Norðmenn gætu kom-
ið út sinni síld, en íslenzkir sjó-
menn (og aðrir síldareiigendur hér
á landi) fengju ekkert fyrir sína.
Ráðið um að banna innflutning-
inn er því ekki ráð til þess að
sjómenn fengju borgað, heldur
ráð til þess að sjá um að sjó-
menn fengju ekkert fijrir síldina.
Hér kemur pví fram sama fyr-.
irhyggjuleysið og alt af eiinkenmn
sprengingamennina innan alpýðu-
samtákanna, hvort þeir heldur
heita Brynjólfur eða Einar, enda
tilgarigurinn hjá þeim að skapa
lóánægju í flokknum, en ekki að
viinna verkálýðnum gagn. Þess
vegna næði engri átt ef farið
væri að hlaupa eftir eiinhverju
bara af pví hún Sella vildi pað!
Heifidsalariilr
I©ka í dag.
Sú fregn barst út um bæinn í
morgun, að heildsalarnir æfluðu
að loka í dag og stöðva par
með sölu tii kanpmanna. Mun
pað þó ekki standa lengur en
par til bankarniiir hafa ákveðið
gengi krónunnar.
Línuveiðar aeigendaf élagi ð
hefir sagt upp samningi sínum
við sjómamnafélögin hér og í
Hafnarfirði
Eins og áður hefiir veriið skýrt
Jfrá í blaðinu, hefir íhaldsmáður-
inn Bethlien gi’eifi stjörnað Ung-
yerjaliandi i tíu ár, og á þeim ár,
um verið að hlieypa landinu niiður
í sífelt dýpra skuldafen. Loks
kom að pví, að hann gafst upp A
stjórninm, en annar íhaldsmaður,
Karolyi greifi, tók við. En eins og
við var að búast, hefiir homum
ekki tekist betur en fyrirrennara
sínum, og barst fréttastofunni
skeyti um það núna fyrir helig-
ina, að hallinn af ríkisbúskapnum
næmi 150 milljónum ungverskra
króna.
Mír BamanvísnasönBvari
Síðast liðið laugardagskvöld
kom hingað til ■ bæjarins í bifreið
niorðan frá Akureyri Jón Norð-
fjörð, einhver vinsælasti gaman-
vísnasöngvari Norðanlands. Hann
hefir í hyggju að halda hér
nokkrar söngskemtanir á næst-
unni og symgja par mikinn fjölda
af nýjum gamanvísum. — Myndir
og blaðaummæli um söngvarann
■eru í gluggum Eymundsens bóka-
verzlunar.
Á föstud. var fjölskyldu hér í
bænum tiikynt, að það ætti að
senda hana austur á land á sína
sveit, og pað ætti að sundra henni
par. Þessi fjölsikylda er maður,
kona, sex börn umg og sjöunda
barnið stúlka, sem gengur tiil
prestsins. Þetta er fjöis-kyldunni
tdlkynt prem dögum áður en bú-
ið er að ætlia lnenni að fara aust-
ur. Konan er reykvíksk og á alt
sitt fólk hér, og nú á að rek-a
hana austur á land og rífa af
henni börnin og koma þeim til
vandalausra. Börnin eru hvert
öðru myndarlegr-a, og nú er mein-
iing yfirvaldanna að rífa þau frá
móðurinni.
Kunnugiir.
Mítt henslatæki.
Stundum sjást pesis dæmi í
auglýsingum, að sumir kaup-
sýslumenn eru fáránlega illa að i
sér í réttritun og kunna jafnvel
-ekki að beygja nafnið siitt. Hérna
austur með vegiinum er t. d. má!-
-að á stein: „VierzLið Hjá----“ og
svo nafn kaupm-aninsins í nefni-
fal-li!
Mér datt petta dæmi í hug,
pegar ég skoðaði tætó edtt, sem
fcomið er í bókaverzlanir hér í
skrifa börnum í löndum þeim,
sem parina eru talin, utan islands,
upp á pað, að bréf peirra v-erði
s-kilin eða pau skilji bréf, er
koma kynni á móti. Þá er þiað
óneitanlega niokkuð kyndugt og
fávísle-gt, að nefna Áiandseyjar,
ien par býr hneinsænskt fólk að
pjóðerni og tungu, og sleppa
Færeyjum. Því að í Færeyjum
býr sérstök menningarpjóð, einci
pjódin, sem á mál suo líkt okkar
tiingu, að börn piar og hér geti
skrifast á og skiliö hvor önnur.
Stafaveskið, sem er imnan í
pessu afleita umsliagi, er gott og
á skilið útbreiðslu. Þess vegna-
skora ég á útgefanda p-ess, hver
sem hann er, að skiftci sem fgrst
um iimslag. En ef hann sér ekki
sóma sinn í pví, ættu kaupendiur
að b-era vit fyriir honum og eyðir
leggja umsl-agið, áður en þeir
gefa b-arni innihaldið. Það er ekki
forsvaranJeg móðurmálskensla, að-
fá börnum slíkt í h-endur.
Kennari.
Togari strandar.
í gær strandaði togarinn Vole-
sus frá Grimsby við Grenjanes
hjá Þórshöfn. Var hann hlaðinn.
af fiski frá Isfirðingum og var
á leiðinni út. Ægir náði togaran-
um út kl. 11/2 í dag og er nú á
Fjármáltn erlendu.
Sama óvissan oinkennir fjár-
málaástandið erlendis. Á laugar-
daginn steig gengi stérlings-
pundsins lítíls háttar, eða upp í
3,87 dollara.
Danska stj-órnin hefir krafist
pess áf Þjóðbanfcanum, að hann
sjái um að krónan komist aftur
sem fyrst í gullgildi, og hiefir
Þjóðbankinn danski því hækkað
forvexti í 6<>/o. Sterlingspund
lækkaði pví í Khöfn niður í I61/2
dansfca krónu.
Kauphallirnar eru lokaðar um
óákveðinn tíma í Khöfn, Stokk-
hólmi og Berlín. I Osló 0g Stokk-
hólmi hefir verið samþykt að
hverfa um stund frá gullinnlausn.
Forvextir h-afa í Osló og Stokk-
hólmi verið hækkaðir í 8°/o. Hef-
ir gullforði ríkisbankans sænska
að sögn minkað síðastliðná viku
um 100 milj. króna.
I Rómabiorg hækka forvextir í
dag um 1/2 % í 7o/o.
Visa.
Fyrst pú ekki -enn þá kant
inn að reka nagla beint
og lætur pér ei um pað ant
úr pér verður maður seint.
Þessa vísu gerði Guðm. Ingl
Kristjánssion, pegar h-ann var 6
ára. Guðm. In-gi er bróðir ól. Þ.
Kristjánssonar ^esperantok-ennara,
borg, og ætlað er til notkunar
víð móðurmálsken-slu. Kenslu-
áh-aldið sjálft er fremur gott, en
utan um p-að er umslag með á-
letrun ,sem er svo kostulega vit-
laus, að furða er að slíkt skiuli
h-aft á boðstólum sem gott og gilt
námsefni fyrir börn.
Öðrum megin á umslaginu
stendur: „Stafrófs- og Redikninigs-
veski fyrir böm.“ Veiit sjálfsagt
cnginn, iiema guð og höfundur-
inn, hvaða rétt stóra R-ið hefir
á sér. Hinum megin er langt les-
mál og yfir pví feí#étruð yfiir-
skrift: „Systkinanna á Norður--
löndum." Hefir mér eigi teki-st;
að skilja þá speki, að hafa parna
eignarfiall. Þá er talað um, að
„íslenzk börn yrðú að læra að
læsa“, en eigi er þ-ess getið,:
hv-erju er svöna vandas-amt og
bráðnauðsynlegt að „l'æsa". Þá er
rætt um „langa röð af fjölskyld-
um“, sem „heita sínu nafnmu
hver“. Vorikunnarliaust -er að vita,
að hér á ísliandi heití-r hv-er ein-
staklingur sínu n-afni, en ekki
hver fjölsky-lda.
Þá kem óg að merkiliegustu
og hjákátlegustu vitlíéysiúnini:
Skriifað stendur: ,,„En,“ sagði
móðirin, „pú getur að ein,s skrifað
börnunum á Norðurlöndum, sem
eig-a heima í Danmörku, Fiinn-
landi, IsLaridi,, V-oœgi, Svípjóð og
Álandseyjunum, og sem talia likt
mál og þú taliar. Hinia IMu vin-
i-na pína í h-eiiiuánum getur pú
ekki ski-lii-ð, pví að peir talia alt
ainnað mál.“ “ Það er fyrst og
fremst gersamlega ósiatt, að til
nokkurs sé fyrir íslenzk börn að
leið með hann inn á Þórshöfn til
að láta athuga í honum botnimn.
Jarðarfarir.
Það er æfinlega orð í tíma tal-
að, þegar miimst er á hinn taumr
lausa hégóma, seim berlega kemur
í ljós í háttum imanna við greftr-
un látinna vina og vandamanna,,
og vel skiljanlegt, að útfararstjór-
ar finni, ekki- hjá sér hvöt til að
draga úr heimskuháttu'm f-ólks við-
slík tækifæri, pví peir fá sína
góðu borgun fyrir að standa
fyrir peim sjónle'ikjum.
Við jarðiarfariir manna, sem a&
einhverju eru pektari en alliur al-
Imenningur eða haf-a í Mf-anda lífi
verið í leáinu eða flieiri félögum,
eru menn hvattir til að fylgja eða
bera hinn framliðna lengri eða
styttri spöl, af pví að peir hafi
verið félagsbræður, p-ó þeir að
öðru leyti hafi þekst lítið eða
jafnvel alt af verið á öndverðum
imeið iinnan féliagsins o,g í lalmíenn-
um málum.
Blómsveigafiargainiið hjaðnaðj
um tíma, eftir að skynsami-r rnenn
höfðu bent á, hve nytsannara væri
að fcaupa fyrir peningana miinn-
ingarspjöld ednhvers s-jóð-s, ér
styrkir lifandi menn, sem van-
heilir eru, í stað pess að kaupa
litað útlent b-lómaskraut og silkii-
bönd. En þetta virðist vera að
(Færast í vöxt aftur, eins og sjá
má á leiðum í kirkjugarðinium.
Og að litlum tíma liðnum er svo
öllu skrautiniu ekið úr kiirkju-
garðinum í moldargryfjurnar fyrir