Morgunblaðið - 11.12.1983, Blaðsíða 44
44
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 11. DESEMBER1983
Myndabækur
um Tomma
og Jenna
Myndabókaútgáfan hefur sent
frá sér fjórar smábækur um þá
félaga Tomma og Jenna í þýðingu
Hersteins Pálssonar. Þær heita
Afmælisgjöfin, Tommi músaskelf-
ir, Músamarkaðurinn og Tommi,
hetjan mikla.
Fróóleikur og
skemmtun
fyrirháa sem lága!
Frædsluþættir frá Geðhjálp:
Svolítið um sjálfshjálparhópa
Þeir sjálfshjálparhópar sem
þekktastir eru um heim allan
eru án efa AA-samtökin og Al-
Anon-samtökin. Samtökin eru
ekki gömul, AA er talið byrja
árið 1936, en AlAnon-starf hefst
ekki fyrr en alllöngu seinna.
Hugmyndafræðin er tekin mest
frá Oxford-hreyfingunni, en
starfstími hennar var á árunum
frá 1920-1930. Sálfræðikenn-
ingar og hugmyndafræði kemur
frá m.a. Carl Jung, Harry Tie-
bout, William James, og Bill
Wilson. Þessi er grundvöllur
sjálfshjálparhópa enn þann dag
í dag. Fjöldi þeirra er nota sér
sjálfshjálparhópa hefur marg-
faldast á undanförnum árum í
Bandaríkjunum og er nú um 15
milljónir manna. Þeir eru heldur
ekki lengur sérréttindi alkohol-
ista og aðstandenda þeirra, held-
ur einnig allra þeirra er eiga í
vandræðum með einhverja þætti
mannlegs lífs. Ónefnd átvögl er
einn hópurinn, einn slíkur er
starfandi hér á landi, einnig eru
til NA fyrir eiturlyfjaneytendur,
annar fyrir schizophren-sjúkl-
inga, einnig fjölskyldur geð-
sjúklinga, fyrrum geðsjúklinga
sem hafa legið á geðsjúkrahús-
um, og yfirleitt alla sálræna og
félagslega krankleika. Margs-
konar nöfn hafa verið gefin
starfsemi af þessu tagi, svo sem
stuðningshópar, sjálfshjálpar-
hópar sameining þeirra er hafa
þjáðst, o.fl., o.fl. markmið allra
hópa af þessu tagi er hið sama.
Fólk í vanda hjálpar sér sjálft
með því að hjálpa öðrum.
Fólk með sömu eða lík vanda-
mál, hittast til að deila reynslu
sinni, styrk og vonum, til að
draga úr kvíða og vekja vonir
sínar og annarra og finna mögu-
leika til að yfirvinna vandamál
sín.
Hin gullna regla sjálfshjálpar
er sú að í sjálfshjálparhóp, fær
sá er hjálpina veitir eins mikla
hjálp og sá er hennar nýtur.
Sameiginlegt með öllum
sjálfshjálparhópum er:
Sama fólk veitir hjálp, nýtur
hennar og setur þær reglur er
farið er eftir.
Sjálfshjálparhópar uppfylla
þörf sem er fyrir hendi, brenni-
depillinn er að lina sameiginlega
þjáningu, á einhverju sviði
mannlegs lífs. Markmiðið er að
efla og styrkja hæfni einstakl-
ingsins og heildarinnar, til að
takast á við daglegt líf.
Hópurinn skapast af þörf ein-
staklinganna, vegna sameigin-
legs vanmáttar.
Þátttakendur koma af eigin
hvötum, engin félagsgjöld, engin
nafnaskrá, hópurinn má vera
stór eða lítill eftir atvikum!
Hjálpartækið er sameiginleg
reynsla, þekking og kunnátta
hópsins, umhyggja hvers og eins
fyrir félögum sínum.
Sjálfshjálparhópar virðast
vera hugmyndaríkir, beinlínis
hjálplegir, yfirstjórnarlausir,
ekki faglegir, og mjög gefandi.
Sjálfshjálparhópar gefa ótak-
mörkuð tækifæri til einstakl-
ingsuppbyggingar, í langan eða
skamman tíma, skyndiaðstoðar,
bjartsýni, og andlegs þroska.
Sjálfshjálparhópar veita nýja
möguleika á hópmeðferð, félaga-
hóps með sameiginleg vandamál.
Allir eru jafnir endalausir
möguleikar til heiðarlegrar
sjálfskönnunar, til breytinga á
viðhorfum; hverju get ég breytt,
hverju ekki, hvernig get ég
þroskast frá vanda mínum t.d.
til andlegs heilbrigðis.
Sem allra fæstir fagmenn,
svokallaðir sérfræðingar ættu að
taka þátt í sjálfshjálparhópum.
Þeir hópar er þannig starfa und-
ir flaggi sjálfshjálpar, deyja
flestir mjög ungir og skilja eftir
vantrú og óöryggi hjá þátttak-
endum. í svona hóp eru allir jafn-
ir, enginn ofar öðrum, enginn
stjórnandi. Sérfræðingur sem
viðurkennir vanmátt sinn á ein-
hverju sviði, og gengur í
sjálfshjálparhóp fyrir sig, getur
hins vegar orðið honum til all-
nokkurs gagns.
Grundvöllur AA og sjálfs-
hjálparhópa.
1. Batinn er andlegs eðlis, að
viðurkenna þörf fyrir æðri
mætti.
2. Einstaklingurinn á sín
takmörk, samvera með öðrum er
þörf, sem verður að uppfylla.
3. Deila vanda sínum með öðr-
um er eiga við sömu eða lík
vandamál að glíma.
4. Þú gerir allt sjálfur, en þú
gerir það ekki einn.
5. Horfast í augu við raunveru-
leikann eins og hann er.
6. Viðurkenna og sætta sig við
ástand sitt.
7. Gefast upp og viðurkenna
vanmátt sinn.
8. Deila reynslu sinni og læra
af öðrum.
9. Fylgja grundvallarsporunum
eða þeim lífsstíl er ráðlagður er.
10. Undirrótin er, að deila ein-
læglega, heiðarlega og opinskátt,
sameiginlegum sársauka og van-
mætti.
Hér á landi er að mínu viti
mikil nauðsyn á hópum af þessu
tagi fyrir geðsjúklinga og að-
standendur þeirra. Af eigin
reynslu veit ég að svona hópar
gera kraftaverk og gefa nýja
von, nýtt líf.
Sigríður Þorsteinsdóttir.
Kappgjarnir menn
og stórhuga ^
GUÐI.AUGI R JÓNSSON:
p,,7REIÐIR Á ÍSLANDI
904-1930 II
Tvö glæsileg bindi í gjafaöskju.
240 Ijósmyndir á 600 síöum.
í þessu verki er í máli og myndum rakin saga bif-
reiða á íslandi frá því fyrsti bíllinn kom hingað
1904 og fram um 1930. Sagt er frá frumkvöðlum í
bílamálum, og landnámi bifreiða í hinum ýmsu
landshlutum. M.a. er frá því
greint hvernig kappgjarnir menn og stórhuga öttu
Bílgreinasambandiö.
bifreiðum sínum á hvert torleiðið af öðru uns bíl
fært mátti kalla um allt landið.
y
/VLSJÖMÍffi
M4IHIDÖ
SKÁLD5A3A U44 QÆP
Lögreglumord
Lögreglumorð
— ný skáldsaga
Sjöwall og Wahlöö
ÚT ER komin hjá Máli og menn-
ingu níunda bókin í sagnaflokkn-
um Skáldsaga um glæp eftir
sænsku rithöfundana Maj Sjöwall
og Per Wahlöö: Lögreglumorð.
Flokkur þessi hefur verið gefinn út
á mörgum þjóðtungum.
Hver saga er sjálfstæð, en að-
alpersónur er hinar sömu: Mart-
in Beck og starfsbræður hans í
rannsóknarlögreglu Stokkhólms-
borgar. ólafur Jónsson þýddi
bókina.
Um efni þessarar bókar segir
m.a. á bókarkápu: „Friðsælt
sveitaþorp kemst í sviðsljósið
þegar kona hverfur á leið heim
úr vinnu og finnst síðar myrt.
Yfirmaður morðdeildarinnar,
Martin Beck, tekur sjálfur að sér
rannsóknina en verður lítið
ágengt. Almenningsálitið hefur
þegar fundið sökudólg og yfir-
stjórn lögreglunnar krefst þess
að látið verði til skarar skríða.
Þá kemur upp annað mál sem
grípur athyglina: Lögreglumorð."
Bókin er 241 bls. Setningu og
prentun annaðist Prentrún,
Bókfell batt. Kápumynd gerði
Hilmar Þ. Helgason.