Morgunblaðið - 18.12.1983, Blaðsíða 33
MORGUNBLAÐIÐ, SUNNUDAGUR 18. DESEMBER 1983
81
Mats mundar vélina.
„í hálft ár starfaði ég sem
ljósmyndari þar til ég komst í
nám við ljósmyndun við ágætan
skóla í Köln í Þýskalandi. Tók
námið tvö ár. Á þessum tíma var
um tvennt að velja í þessu efni,
annars vegar að taka ljósmyndun
sem venjulegt iðnnám hjá meist-
ara í fjögur ár eða fara í sérstak-
an skóla. Námið við þennan skóla
var nákvæmt á þýska vísu.
Á þessum tveimur árum ferð
aðist ég til íslands á sumrin og
tók myndir. Að náminu loknu var
mér boðin vinna hjá Sólarfilmu
sem þá var lítið fyrirtæki í
Reykjavík. Þar vann ég hefð-
bundin störf sem ljósmyndari og
myndaði m.a. í tæpan mánuð
ýmsa safngripi í Þjóðminjasafn-
inu. Auðvitað ferðaðist ég líka
um landið og tók myndir en ég
naut alltaf mjög góðrar fyrir-
greiðslu hjá Flugfélaginu, sem
gerði mér kleift að ferðast víðar
en ella.
Ég fór til Noregs aftur í óktó-
ber og þá um veturinn 1962
kynntist ég konunni minni, en
hún var þá við nám í hjúkrun við
Ullevall-sjúkrahúsið í Ósló. Við
giftum okkur í maílok 1964 í
Árbæjarkirkju og fluttumst til
íslands vorið 1966.
Á námsárunum starfaði ég við
blaðamennsku og síðar vann ég
m.a. fyrir finnsk, dönsk, sænsk
og þýsk blöð og tímarit. 1962
byrjaði ég með Icelandic Photo
and Press Service og rak ég þá
þjónustu bæði í Noregi og svo hér
heima. Vann ég þá aðallega
greinar sem áttu að ýta undir
ferðamannastraum til fslands.
Þá skrifaði ég greinar yfir
„Norges handels- og sjöfartstid-
ende“ um atvinnumál á íslandi. í
tengslum við þau störf kynntist
ég mörgum frammámönnum í
atvinnulífinu hér á landi. Með
góðri aðstoð íslenskra blaða-
manna vann ég m.a. tvö sérrit
fyrir það blað um fsland, um
ferðamál, atvinnulífið, stjórnmál
og nýtingu orkulinda landsins.
Um 1970 lagði ég blaða-
mennskuna á hilluna, enda voru
verkefnin við ljósmyndir þá orð-
in mjög umfangsmikil og þau
störf heilluðu mig meira. Þá má
líka segja að það hafi gefið meira
i aðra hönd að selja erlendum
tímaritum ljósmyndir en grein-
ar.
Á þessum árum vann ég tölu-
vert við myndatökur í upplýs-
ingabæklinga um ísland sem
dreift var til útlanda á vegum
Flugfélagsins, Flugleiða og
Ferðaskrifstofu ríkisins. Ég hef
líka tekið mikið af landkynn-
ingarmyndum fyrir erlenda aðila
og unnið myndir í íslenskar bæk-
ur, m.a. fyrir Námsgagnastofn-
un.“
„Myndin þarf aö gleöja
auga eigandans“
Hvað um annað myndefni en
landslag?
„Um tíma rak ég stúdíó fyrir
auglýsingamyndir með Gísla B.
Björnssyni, en ég var alltaf á
ferð út og suður og gat lítið sinnt
því verkefni. Ég byrjaði manna-
myndatökur 1976 til þess m.a. að
auka fjölbreytnina í starfinu. Ég
hef mjög gaman af því að taka
stúdíómyndir en til að myndirn-
ar takist vel þarf maður að hafa
nógan tíma til að sinna við-
skiptavinunum. Maður þarf að
gera sér far um að kynnast þeim
sem best fyrir myndatökuna og
jafnframt sjá hvernig þeir vilja
sjálfir koma út á mynd. Reyndar
vildi ég gjarnan gera meira af
því að taka mannamyndir úti við
eða t.d. á vinnustað en slíkar
myndir eiga eftir að verða vin-
sælli í framtíðinni."
Gera íslendingar mikið af því
að láta taka af sér myndir?
„Það held ég og erlendis reka
menn upp stór augu þegar ég segi
frá því hve mörg eintök af hverri
mynd þeir panta. Ættræknin hér
á landi hefur eitthvað að segja í
þessu efni. Erlendis er meira um
það að fólk kaupi mjög stórar
manna- og fjölskyldumyndir og
vildi ég gjarnan að sú þróun ætti
sér stað hér á landi. Þó að vita-
skuld sé lítið pláss á veggjunum
hjá afa og ömmu fyrir slíkar
myndir ef þau eiga myndarlegan
hóp af afkomendum. En það er
áberandi hve vinsælt er að
skreyta heimili og vinnustaði
með mjög stórum áttahaga- og
stemmningsmyndum."
Er ljósmyndun list?
„Þetta er viðkvæmt mál. Hvað
mig varðar skiptir það fyrst og
fremst máli að myndin gleðji
auga eigandans. Éf hann er
ánægður skiptir það ekki máli
hvort einhver telur myndina
listaverk eða ekki. Ljósmynd í
einfaldasta formi er í raun og
veru einskonar skráning, en þeg-
ar myndataka tekst vel vegna
góðs samstarfs Ijósmyndarans og
fyrirmyndarinnar þá má vel vera
að sumir kalli það list.“
Hvers vegna halda ljósmynd-
arar svona sjaldan sýningar á
myndum sínum?
„Flestir Ijósmyndarar hér á
landi eru með lítinn rekstur og
fáa starfsmenn og eru upp fyrir
haus í vinnu. í frítímanum lang-
ar þá svo til að gera eitthvað allt
annað ... en mér finnst ég alltaf
vera að sinna aðaláhugamáli
mínu þegar ég kemst út úr bæn-
um í myndatökur. Ég lít ekki á
þær stundir sem vinnustundir
heldur mínar mestu ánægju-
stundir."
Hvað er framundan hjá þér?
„Frá 1977 hef ég rekið verslun
með ljósmyndavörur við Lauga-
veginn en hana er ég að selja og
ætla ég að snúa mér að ljós-
myndastofunni og auðvitað efla
enn myndasafnið mitt. 1980 kom
ég upp litvinnsluaðstöðu og kom
þá fram með þá hugmynd að
ljósmyndarar hér á landi ættu
saman sína litvinnslustöð, en
fordæmi fyrir slíkri samvinnu er
m.a. að finna í Noregi. Hug-
myndin fékk ekki hljómgrunn en
e.t.v. kemur að því síðar.
Ég er fyrst og fremst þakklát-
ur fyrir að hafa fengið tækifæri
til að vinna störf sem hafa veitt
mér mjög mikla ánægju."
Vissir þú að hjá okkurfærðu margar hugmyndir að
góðum jólagjöfum? Gjöfum sem gleðja um leið og
þær gera gagn.
Veitum sérstakan jólaafslátt af verkfærum og ýmsum
vörum fyrir þessi jól:
• Bílamottur kr. 199.-
• Skíðahanskar kr. 129.-
• Skíðabogar á bíltoppinn kr. 595.
• Ótrúlegtúrval
af allskyns olíulömpum.
• Topplyklasett
• Skrúfulyklasett
• Skrúfjárnasett
• Vasahnífar
• Rakvélar
• Kassettutöskur
• Tölvuúr
• Vatteraðir kulda-vinnugallar
- og margt, margtfleira.
Gerið svo vel. Komið og skoðið úrvalið.
111
STÖÐVARNAR
BBbúdin
Grensásvegi 5