Alþýðublaðið - 08.10.1931, Blaðsíða 3

AfcÞSÐUBbAÐIÐ
3
sen ritar um heiisufar sikólabama
og hreinlæti. Sigurður skólastjóri
Thioriacius á þarnia grein, er hiánn
nefnir Barnið, kennarinn og heim-
ilið. ísak lænnari Jónsson nefnir
grein sína Háttprýði. Loks er
þarnia útdráttur úr bráðabirgða-
reglum fyrir nemendur barna-
sikóla Reykjavíkur. Þeir, sem ritað
hafa hefti þetta, snerta allir við
málefnupi, er borgarbúa varðar
og allian landslýð. Er foreldrum
treyst til að lesa ritið og hagnýtla!
sér bendingarnar.
Hallgrímur Jónsson.
Kanpgjaldsstríð atvinnarebend
anna.
Það hefir verið næsta hljótt um
þá atburði, sem gerðust hér 30.
sept. s. 1. Mun þó sumum finnast,
sem ástæða væri til að ræða þá.
Á ég hér við þegar útgerðarmenn
togara og linubáta sögðu sjó-
mönnum upp samningum þeim.
er gilt hafa undanfarin ár og
renna út nú um áramótin.
í ýmsum kauptúinium úti um
land hefir siama skeð; atvinnu-
rekeindur hafa siagt upp gildandi
'samningum.
Um leið og atvinnurekendur
takia þessa ákvörðun er það full-
ráðið bak við tjöldin af ráðá-
mönniun íhaldsflokkanna að
lækka verðgildi krónunnar um 20
af hundraði, sem þýðir auðvitiað
að teikjur ailra, ,er vinna að eins
fyrir launum, lækka að sama
skapi. Margir höfðu því búist við
að atvinnunekendur mundu gera
sig ánægða með þessia lækkun, en
svo virðist eigi vera. Kaupgjalds-
samningum er sagt upp með það
fyrir augum að lækka lauin verka-
lýðslýðs á sjó og landi enn mieir.
Stærri pústur hefir verkalýðurinn
ekki fengið nú lengi. Þessar ráð-
staf-anir munu leiða til stærri at-
burða. Harðvítugri launadeila
mun nú háð en nokkurn tíma
áður. Verkalýðurinn stendur á
þessum tímamótum í vamarstöðu.
Hans eitt er að verjast óxnak-
legum og hraðsnúnum árásuim at-
vinnureikendanna og stjórnmála-
tvaldsins í landinu. Ef hann ekki
gerði það væri dauðinn vís.
Á þessu ári hefir atvinnuleysi
ríkt meira meðal vinnandi stétt-
anna en dæmi em til áður. Aiilur
þorri manna hefir alt að helmingi
lægri tekjur en undanfarin ár.
Þarfirnar em hinar sömu. Verð-
lag á öllum voram m;un á næst-
unni fara mjög hækkandi. Ný
dýrtíð er að skella yfir. Atvinnu-,
rekendur fá hærra verð fyrir af-
urðir sínar með falli krónunnar.
Almenningur fær að borga með
dýrum vörum. Tvöfalda launa-
lækkun á að knýja í gegn. Hér
er því á uppsiglingu stríð á milli
atvinnurekenda og alis verkalýðs,
stríð, sem ekki er séð fyrir end-
ann á. Verkalýðurinn sér nú orð-
ið og skilur hvert stefnir. Hann
50 anra.
50 arara
Elepliant - cinarettnr
Ljúffengar og kaldar. Fást alls staðar,
f heildsðlu h|á
Tðhaksverzlun Islands h. i.
Fyrlr skálabðrn:
Nýkomið mikið úrval af ódýrum áteiknuðum
dúkum, púðum og fleiru.
Hannyrðaverzlnn HrjrkJavíknr,
Bankastræti 14.
ta 53
§ Skólabjólar §
^ á börn og unglinga. — Mjög ódýrir.
S »
Guðrún HelDberg. Laugavegi
B' ^
lætur ekki kúga sig hljóðalaust.
Hann lætur ekki vinnulaun sín
lækka. Þau þurfa að hækka, —
Það verður herópið, sem verka-
lýður landsins gengur með til
bardagans.
Á bak við atvinnurekendurna
stendur landsstjórnin. Hennar
heróp og þingflokks hennar er:
„Launin verða að lækka!“ Jónas
gefur tóninn í Tímanum:
„40°/o“. Atvinnurekendur hlýða
foringjanum. Atvinnurekendur
heimta: „Krónan verður að lækka".
Landsstjómin hlýðir, krónan er
þegar feld um 20o/o. Atvinnurek-
endur hætta að láta vinna, hætta
að gera út nema að örlitlu leyti.
Landsstjórnin fylgir með i bróð-
urlegri einingu. Varðskip ríkis-
ins virðist eiga iað binda við
garðinn um áramót samhliða tog-
urunum. Þannig er hugsiað og
álýktað.
Landsstjóm og atvinnurekend-
ur eru eitt og hið sama, þeir
ganga sameinaðir til orustu.
Verkalýður landsins! Vertu á
verði, kannaðu fylkingar þínar
og búðu þig undir bardaganin!
> Sjóinadur.
Ólagið á síldarútveg-
Inum.
Aldrei síðan farið var að reka
síldveiði hér við land hefir veiðst
meiri síld en núna á þessu sumri,
sem er að líða. Vel væri, ef
afkoma sjómannanna, sem hafa
dregið aflann að landi, væri eft-
ir þvi, en það er nú öðm nær en
svo sé. Sjald'an eða aldrei hefir
afkoma þeirra verið verri
en nú. Er þetta því tilfinnanlegra
þegar þess er gætt, að hér bíður
sjómannanna ekki annað en gat-
an, atvinnuleysi, og eftir því, sem
nú lítur út fyrir, neyð hjá mörg-
um þeirra á komandi vetri. Ef
síldarútvegurinn á ekki að
leggjast í rústir á komandi ár-
um, verða þeir, sem að honum
standa, að sýna meiri viðleitni
hér eftir en hingað til til þess að
taka í taumana og bæta úr því
• ólagi, sem nú er á þessum at-
vinnuvegi. Eins og nú lítur út
þá má fyllilega búast við að eng-
inn sjómaður verði fáanlegur til
að stunda síldveiðar á næsta
sumri, sem og ekki er heldur
vonlegt, þar se,m segja má,
að mikill meiri hluti sjómanna
þeirra, sem á síldveiðum voru á
þessu sumri, hafa ekki annað úr
býtum borið en að lieggja fram
rnikla vinnu, án þess að fá sem
sagt ineitt fyiir hana. Er slíkt
ekki glæsilegt fyrir menn, sem
hafa fylstu þörf fyrir að fá
vinnu sína sæmilega borgaða.
Síðastliðið haust skrifaði ég
grein í Alþbl. og sýndi þar fram
á hve lítii líkindi væru til þess,
að flugvél gæti að nokkru veru-
legu gagni komið við síldveið-
arnar. Dr. A. J. svaraði mér
nokkrum orðum og vildi haldia
fram því gagnistæða. Þó hygg
ég að þar hafi ráðið meiru um
hjá bonum hræðsla við það, að
styrk þeim, sem lögfestur var á
þinginu 1929 (að mig minnir),
yrði kipt í burtu, heldur en að
hann hafi í raun og veru verið
trúaður á gagnsemi þessarar
ráðabreytni. Skattur sá, sem
þingið lagði á síldarútveginn og
sjómenn 1929 til handa Flugfé-
laginu, er nú svo þungur og ó-
réttlátur, að hann verður ski'l-
yrðislaust að hverfa. Allir, bæði
síldarútvegsmenn og sjómenn.
verða að sameina sig um þá
kröfu til alþingis í vetur, að
skattur þessi verði þegar í stað
afnuminn.
Lögum samkvæmt á Flug-
félagið að fá 10 aura af tunnu
eða máli síldar. Með múverandi
síldarverði, og CTgin líkindi eru
til þess að það hækki á þessia
árs framleiðslu, nemur þessi
skattur því sem næst hlut 2 há-
seta af hverju skipi. Hljöta allir,
sem hafa heilbrigða skynsemi og
nokkru réttlæti unna, að sjá, hve
mikil fjarstæða slíkt er, að greiða
þessa upphæð til Flugfélagsins
fyrir ekkert, mér liggur við að
segja verra en ekkert, starf í
þágu atvinnuvegarins. Á medan
sjómenn peir, sem strifa við áð
koma veiðinni í land, leggja
mikið erfiði og vökar á sig við
pað, dregur Flugfélagiö til sín
hlut' á við 2 peirra á skipi fyrir
hreint ekki neitt starf. Myndi ekkj
réttlátara að þessi hluti Flugfé-
lagsins hefði skifzt á niiilli háset-
anna, sem að síldveiðinni unnu?
Starf flugvélarinjnar í þágu síld-
veiðanna á undanförnum sumrum
hefir alt af verið lélegt, en þó
tekur út yfir í sumar. Því það
er víst alveg óhætt að fullyrðia
það, ao' ekki ein einasta síld hef-
ir veiðst fyrir tilstilli síldarleitar
flugvélarinnar og þar að auki er
sannanlegt, að frá henni hafa
komið beinlínis rangar tilkynning-
ar, eins og ég nú skal sýna fram
á, og skal ég í því sambandi til-
færa ummæli eins skipstjóra á
síldveiðiskipi. Honum farast orð
á þessa leið: „Hinn 7. ág. byrjaði
síld að vaða kl. 4 f. m. og kl. 12
á hád. höfðum við veitt um 1000
mál síldar, og lögðum við þá af
stað til Siglufjiarðar. Við veiddum
síldina út og inn af Kálfshamars-
vík. Kl. 6—8 um morguninn fór
e/s Esja fram hjá þar sem við
vorum. Kallaði stýrimaður sá,
sem vakt átti, til okkar og sagði,
að alls staðar frá Skallarifi og
þangað, sem við værum, væri
fult af síld, torfa við torfu. Og
þegar við fórum var alls staðar
fult af síld á þessum slóðum, eiinis
og bezt má sjá af því, að við
mættum á innleiðinni „Noreg‘‘,
„Grímsey“, „Atla“, „Fróða“, „Al-
den“, „Papey“ og mörgum fleiri
línuveiðurum, sem allir voru síld-
arlausir, en komu inn um kvöld-
ið og nóttina með meiri og minni
síld, sem þeir fengu þarna. Um
kvöldið kl. 6 kom flugvéliin til
Siglufjarðar úr síldarleit og gaf
tilkynningu þess efnis, að flogið